Елизавета Бирюкова

Мончаш пурымо йӱла

Марий калыклан монча – тиде капкылым лывыртыме да кандарыме вер. Ожнысек калык мончан пайдажым пала да мокта. Тудо тазалыкым пеҥгыдемдаш полшышо юзо вийлан шотлалтеш. Шокшо монча тазалыкым саемда. Тудо пӱжвӱдым, лавырам, пуракым эрыкта да нойышо капым лывырта, осал шӱлышым поктен колта. XX курымышто Шӱдымарий кундемыште шем монча-влак веле лийыныт. Шем мончан пуражым шопке але пӱнчӧ пырня дене чоҥеныт. Шем мончам пӧрт деч 50 метр торашке да корем сер але памаш вӱд деке лишкырак шынденыт. Мончашке вӱдым памаш але таве гыч нумалыныт. Шем монча 9 йыран, монча пуран лопкытшо 2,5 x 2,5 м лийын. Монча олташ утларакше куэ, шопке, пӱнчӧ пум кучылтыныт, а кож дене олташ ок йӧрӧ. М