Խորին շնորհակալություն՝ ԲՈւՀ-ական գիտա-կրթական ոլորտում բազմավաստակ Անահիտ Մուրադյանին<Շահումյանի ձայնը՝ Սվետլանա Ղուլյան> նոր գրքի մասին իր խոսքի համար
Հայագիտական, կենսամատենագիտական, գրքագիտական ուսումնասիրությունների բնագավառները վերջերս համալրվեցին նոր՝ <Շահումյանի ձայնը՝ Սվետլանա Ղուլյան (Կյանքը և գործունեությունը)> հատորյակով:
Ուսումնասիրության հեղինակն է արդի հայ գրադարանագիտության, մատենագիտության և գրքագիտության բնագավառում հմուտ մասնագետ Շուշանիկ Նալբանդյանը, ով հայ արձակի և թարգմանչական արվեստի բնագավառներում ևս ստեղծում է իր ինքնատիպ դիմագիծը:
Գիրքը կազմված է 2 մասից; Համալրված է մեծաքանակ լուսանկարներով, գնահատանքի խոսքերով, արձակ և չափածո տողերով, ձոներով: Աշխատությա
Հյուսիսային Արցախի Շահումյանի շրջանի բոլոր գյուղերում էլ, ամեն թաղամասում սրբատեղիներ, մատուռներ ու խաչքարեր, աղոթքատեղեր կային։ Նկարում Վերին շենի (Երի շեն) «Կիր խաչ» կոչվող թաղամասի աղոթքատեղին։
Բնակիչները գնում էին ճրագ վառում, աղոթք անում, գառ կամ աքլոր մորթում, մատաղ անում, պարտադիր 7 տուն բաժանում, հետո միայն իրենք ուտում։
Այս սրբատեղի մասին նշված է նաև Րաֆֆու «Խամսայի մելիքություններ» գրքում։
Բայց արի տես, որ մեր քթի ծակ չունեցող ղեկավարների պատճառով՝ հայաթափվեց։
Տեսնես հիմա որպես ի՞նչ են օգտագործում այս սրբատեղին, գուցե՞ բարձրյալը վրեժ կառնի։
2023 թվականի մայիսի 9 - ն էր, 6 օրվա ժամկետով գնացել էի Հայաստան։
Հեռախոսազանգ եկավ։ ծնունդով Երևանից, բայց արմատներով Շահումյանի շրջանի Բուզլուխ գյուղի Ղազարյանների տոհմից՝ Արթուր Ղազարյանն էր։
Հարցրեց այդ օրվա իմ ծրագրի մասին, ասացի, որ որոշել ենք գնալ Եռաբլուր, այցելել մեր հերոս մարտիկների գերեզմաններին և ծաղիկներ խոնարհել։
Իմ որդու գերեզմանին չեմ կարող այցելել, բայց այնտեղ ամփոփված յուրաքանչյուր երիտասարդի աճյուն, իմն եմ համարում, ինձ հարազատ։ Ասաց, որ սպասեմ իրեն։ Խնդրեցի տղային էլ բերի՝ Ալեքսանդր կրտսերին, որի հետ ծանոթանալ շատ էի փափագում։
Երբ իմացավ, որ այդ խոսակցության ընթացքում, մեր տանն է ճարտարապետության դոցենտ, «Ադրբեջանից հայ փախստականների կոմիտե» - ի հիմնադիր նախագահ Մարիամ Ա
Հաստատ թիվ չեմ կարող ասել, բայց, որ 40 - ական թվականների Մեծ Հայրենական պատերազմի ժամանակ մեր շրջանում միայն կանայք, երեխաններ և զառամյալ ծերունիներ էին մնացել, այդ հաստատ գիտեմ։ Պատերազմի պիտանի բոլոր տղամարդիկ պաշտպանում էին հայրենիքը, բայց երբ 1992 թվականին ադր-ները արգելված «գրադ» կոչվող ռումբերի տարափի տակ մեզ դուրս արեցին, մեր իսկ պապերի ու հայրերի արյան գնով պաշտպանած հայրենիքը մեզ չպաշտպանեց։
Ահա այսպիսի կուռ կամքի տեր աղջիկների ու տղաների հերոսական պայքարով ձեռք բերված հաղթանակը, 30 տարիների ընթացքում մեր դիվանագետներն ու քաղաքական գործիչները, չկարողացան ամրագրել մեր օգտին։
Որովհետև նրանց ուղեղում թագավորում էր ստամոքսի թեորիան։
Սկսած 1921 թվականից առ այսօր էլ ոչ մեկը պատասխան չտվեց Նախիջևանի, Ուտիքի գարդմանահայերի ու Արցախի հայազգի բնակչության իրավունքները ոտնահարելու համար, եթե մեկը պատասխանատվության ենթարկվեր, մյուսներն էլ կիմանային, որ բարձրաստիճան աթոռ զբաղեցնելը, ոչ թե միայն հնարավորություն է տալիս օգտվելու, այլ նաև մեծ պատասխանատվություն է։
https://youtu.be/cDRexthoh-0?si=AwClMGzFxoLflTwF
Այս տեսահոլովակով ցանկանում եմ ներկայացնել, ոչ միայն իմ գործերը, այլ մեր այրերին կոչ եմ անում սթափվել, գործել առողջ մտածելակերպով։
Այդ տեսակետից շատ տեղին եմ համարում Սուրբ Գրքից հիշատակել Հովսեփի կյանքն ու գործնեությունը։ Ժամանակին Հարազատ, արյունակից 11 եղբայրները նրան վաճառել էին, բայց եկավ պահը երբ նա սովից փրկեց, հենց այդ եղբայրներին։
Օգտվելով այս դրվագից, դարեր շարունակ իմ ազգը իր նորածին որդուն Հովսեփ է անվանել։
https://youtube.com/watch?v=nhGknhvfxjk&feature=shared