ՇԱՀՈՒՄՅԱՆՑԻՆԵՐ

Խորին շնորհակալություն՝ ԲՈւՀ-ական գիտա-կրթական ոլորտում բազմավաստակ Անահիտ Մուրադյանին<Շահումյանի ձայնը՝ Սվետլանա Ղուլյան> նոր գրքի մասին իր խոսքի համար Հայագիտական, կենսամատենագիտական, գրքագիտական ուսումնասիրությունների բնագավառները վերջերս համալրվեցին նոր՝ <Շահումյանի ձայնը՝ Սվետլանա Ղուլյան (Կյանքը և գործունեությունը)> հատորյակով: Ուսումնասիրության հեղինակն է արդի հայ գրադարանագիտության, մատենագիտության և գրքագիտության բնագավառում հմուտ մասնագետ Շուշանիկ Նալբանդյանը, ով հայ արձակի և թարգմանչական արվեստի բնագավառներում ևս ստեղծում է իր ինքնատիպ դիմագիծը: Գիրքը կազմված է 2 մասից; Համալրված է մեծաքանակ լուսանկարներով, գնահատանքի խոսքերով, արձակ և չափածո տողերով, ձոներով: Աշխատությա

Մեր պատմությունը ուզում են ջնջել Մեր պատմությունը ուզում են ջնջել, Թողնել միայն Հայաստանի պատմությունը։ Բա՞ այդ անմահ հերոսների մահը, Ո՞նց բացատրել, ինչի համար են մարտնչել։ Մարտնչել են, որ մենք ապրենք, Ապրենք արժանավայել իրենց մահվան։ Ապրենք հպարտ ու ազատ, Բայց այդ չստացվեց, ավաղ։ Ինչպես Մասիս սարին էինք հեռվից նայում, Նույնպես այսօր Մռավ սարին՝ հեռվից - հեռու կարոտում։ Ցանկանում եմ սիրո մասին ձոներ գրել, Չի ստացվում, իմ բալիկներ, խնդրում եմ ինձ ներել։ Սեր գովերգել, սրտեր շահել, Մեծ ցանկություն ունեմ ես, Չի ստացվում, հավատա ինձ, Անհուն կարոտն է խեղդում։ Կարոտում եմ մեր սարերը, Մեր սարերի օդը մաքուր։ Կարոտում եմ մեր վանքերը, Մատուռները ու հանդերը։ Սիպտակ աղբյորն եմ կարոտում, Սիպտակ աղբ

Սիրելի հայրենակիցներ, շատ եմ խնդրում ներկա լինել այս երգի շնորհանդեսին, որը նվիրվում է աշխարհասփյուռ բոլոր Շահումյանցիներին։ Երգը գրել է Մարգարիտ Սարգսյանը իմ ստաղծագործությունների հիման վրա։

Մեկ հայ, մեկ հայրենիք Դեռ շատ առաջ, իմ թերթերում, ես գրել եմ, Այսօր նորից կրկնում եմ։ Մեկ հայ, մեկ հայրենիք կա, դա՝ Հայաստանն ա, «Սփյուռքահայությունս» ո՞րն ա։ Առանձնապես այս վերջերս, տարբեր շրջաններից եկել են, Եկել ու այստեղ հաստատվել են։ Մի օր մեկն ինձ հարցրեց. - Ամեն տարի մենք գնում ենք Հայաստան, Ձեր շահումյանցիներն, Փող չեն ուզում ծախսե՞ն, գնան ու գան։ - Ամեն տարի, բայց դուք ու՞ր եք գնում, գալիս։ - Օ՜, Երևան հենց ցենտրում, Երեք սենյականոց, ցենտր բնակարան, ինձ է սպասում։ Այսպես հպարտ նա խոսում, Չի էլ նկատում, որ արյունս անկանոն է հոսում։ - Դե, որ ունես երեք սենյականոց բնակարան, Գնա պահի՛ր, պահիր սահման։ Սահմանը միայն սահմանային գյուղի համար չէ, Սահմանը մեր՝ մեր հայության համար է։

Այս նկարս պատմություն ունի։ Եթե չեմ սխալվում 1981 թվականի նկար է։ Փակցված էր Շահումյանի շրջանի, Շահումյան ավանի ղեկավար շենքի մոտ «Պատվո տախտակին»։ 1992 թվականի մայիսի 27 - ին ամբողջ շրժանի բնակչությունը տեղափոխվել, Գյուլիստան գյուղում էր պատսպարվել։ Ես էլ որոշեցի գնալ, ավանում արդեն մարդ չկար, սարսափելի էր։ Ղեկավար շենքի հրապարակով անցնելիս, հանկարծ աչքովս ընկավ պատվո տախտակը, որը չգիտեմ ո՞նց, ռմբակոծություններից չէր վնասվել։ Մոտեցա, նկարս տեսա, սիրտս ցավաց, ապակին ջարդեցի, նկարս պոկեցի վերցրի։ Շահումյանից բերած միակ հիշատակս այս նկարն է, մի ստերիլնի բինտ, յոդ ու մեր օղու ռետինե խողովակը, որ հանկարծ վիրավորվեմ, կարողանամ ես ինձ վիրակապել։

Դեռևս 2005 - 2010 թվականներին Կալիֆորնիայի մայրաքաղաք Սակրամենտոյում իրավունք ստացա լույս ընծայել «Մռավ սար» թերթը, 2012 թվականին գունավոր օրացույց՝ լուսաբանում էի զուտ իմ հարազատ Շահումյանի և շահումյանցիների հերոսական ապրելակերպի մասին։ Սպառվել եմ, Տեր Աստված, Այս աշխարհից՝ խիստ փոխված, Չարացել է մարդկությունը, Չի ճանաչում իր եղբորը։ Եղբայրն եղբոր դեմ է ելել, Չի ուզում ներել, նույնիսկ լսել, Այնքան շատ են չարացել, Սկսել են իրար ջնջել։ Այնքան շատ են չարացել, Մեկը – մեկին չի ընդունում։ Մարդը դարձել է գիշատիչ, Չի ցանկանում լսել ոչինչ։ Մարդկությունը կորցրել է սթափ լինելու ունակությունը, Ում բարևում է, հաշվում է իր սեփականությունը, Մարդիկ դժբախտ են, Սերնդափոխություն է կատարվում։ Մեր մշակույթ

Մի փոքրիկ հատված իմ «Իմ թերթի պատմությունը» գրքից։ Ռուսաստանի Դաշնության արտաքին գործերի նախարար Լավրովի հարցազրույցն էի լսում։ Սարսափելի էր, համենայն դեպս ինձ համար, մարդ կա, կարող է հանգիստ լսել ու սառնասրտորեն ասել, որ ինչ - որ տեղ ճիշտ է ասում, ինչպես մեր որոշ «լրագրողներ» որից ավելի եմ սարսափում, քան օտարի սխալ մեկնաբանությունից։ Լավրովը շատ կոնկրետ նշեց, որ 28 տարի առաջ, հայերը Ադրբեջանից զավթել (օկուպացրել) են 5 շրջան և վերաբնակեցրել հայերով, բայց չասաց, որ այդ վերաբնակեցված հայերը Շահումյանից, Գետաշենից, Գանձակից, ադրբեջանցիների կողմից բռնի կերպով տեղահանված գարդմանահայերն էին։ Չասաց, որ 70 տարի Սովետ Միության կողմից Ադրբեջանին նվեր տրված հայկական տարածքներում ապրող հայերը, աշխատել ո