- Мана уйимизни кўриб олдинглар, энди йўлингиз тушганда бемалол, беҳижолат келаверинглар. Сизнинг қизингиз энди бизнинг қизимиз. Шундоқ, айланайлар. Хайр, яхши боринглар, қудажонларимга салом денглар.
Сурайё опа аввал келин тарафни, сўнгра бир соатнинг нари берисида ўз опа-сингил, қариндошларини қуюқ мулозамат билан кузатиб қўяр экан, уларни ўзи билан бирга кузатиб чиққан Осиёга бош силкиб имлади:
- Хайрлашиб бўлдингизми, болам, остонада турмай ичкарига кирақолинг,-деди у ва ўзи келинининг олдига тушиб зипиллаб олганча йўл бошлади,- э ҳайрият, уйим-жойим ўзимга қоладиган кун ҳам бор экан-ку?! Баъзи одамлар ҳам ажойиб-да, ис чиққан жойда уч кун ётиб олмаса ҳисобмас.
Уфф, энди бу уйларга сон киритишни айтинг.
Осиё қайнонасининг оғзидан чиққан гапга тушуна олмай ярим йўлида тўҳтаганча анграйиб қараб қолди.
- Ҳа туриб қолдингиз? Бўлақолинг, кечгача қиладиган ишларимиз кўп.
Осиё шошилиб қолди. У тили тутилганча жавобга шошилди:
- Ҳўп бўлади, ой.. ойижон. Нима иш қилай?
- Энг аввало мана бу ялтир-юлтир этаги ер супирадиган узун кўйлагингизни ихчамроғига алиштириб чиқасиз. Кейин ўнг томондаги меҳмонхонага ўтинг. Ўша ерда нима иш қилишингизни тушунтириб бераман.
-Хўп бўлади...
Осиё қайнонасининг шинамгина меҳмонхонасига кирганда Сурайё опа ҳамма ёқни ағдар-тўнтар қилиб ташлаганини кўриб ҳайрон бўлди..
- Манави кўрпачаларни зинага олиб чиқиб панжарасига ёйиб келинг. Бир соатлар офтобда туриб пахтаси кўпчисин. Кейин чангютгичда ўша турган жойида аввал бир томонини, сўнгра иккинчи томонини тозалаб оласиз.Унгача манави гиламни обдон тозалаб, кейин юмалоқлаб қўйиб, тагини аввал содали, кейин оддий сувда яхшилаб артиб оласиз. Пол қуригандан сўнг гиламни соласиз. Эшик-деразаларни ҳам шу таҳлит тозалаб чиқасиз. Бу хона ораста бўлгач, ошхонага, ундан кейин, ҳаммом, ҳожатхонага ўтасиз.
Биласизми, мен озодалик шайдосиман. У ер, бу ерда соч толаси ёки шунга ўхшаш нарса кўриб қолсам, ирганганимдан дарров томоғим оғриб, сув ҳам ютолмай қоламан. Иситмам қирққа чиқмаса ҳисоб бўлмай қолади. Нима қилай, туғилганимда шу феъл билан туғилганман. Айтишади-ку, қон билан кирган жон билан чиқади деб. Шунинг учун ушбу одатимга оила аъзоларимни ҳам ўргатганман. Бизда биров еган идишда бошқа биров овқат емайди. Мениям, дадасиниям, Умиджонниям идишларимиз алоҳида. Рангидан ажратиб олишингиз мумкин бўлади. Сиз учун ҳам бир сидра идиш олиб қўйганман. Ошхонага чиққанингизда ажратиб бераман. Ҳозирча бу ердаги ишларни саранжом қилиб чиқсангиз, у ёғини кейин таништириб ўтаман. Бирон тушунмаган саволингиз бўлса беринг.
-Тушундим, Ойижон...- Осиёнинг овози ўзигаям бемажол эшитилди.
Сурайё опа унинг янада оқариб кетган юзига қараб ғолибона илжайди:
-Сиз ишга киришаверинг, менинг ҳам ўз хонамда қиладиган ишларим бор. Керак бўлсам чақирарсиз. Ҳа айтганча тозалаш учун керак бўладиган челак, латта-путтани кираверишдаги ертўладан оласиз. Шундоққина ўнг қўлда турибди.
-Хўп бўлади, ойижон...
Сурайё опа хонасига кириб ётоғига чўзилди. "Иш деган мана бундоқ бўлибди, Сурайёбону,- деди у ўзига ўзи,- ҳали бу келинни шундоқ тарбиялай-ки, гаҳ десам қўлимга қўнадиган бўлади. Кези келса нафасниям мендан сўраб оладиган қилмасамми? Мен унга кўрсатиб қўяман, кимларни не-не умидлар билан не ҳасратда боққан боласига писмайиб эга чиқиб олиш қанақа бўлишини. Умид боламни ҳам айнитган шу писмиқ бўлди. Агар шу симрайган бўлмаганда ўғлим Шаҳзодага вақтида эътибор қаратган, у эса эътиборини қизғанмайдиган бошқа биттасига эргашиб кетиб қолмаган бўларди. Аёл киши ширин сўзнинг гадоси. Яна айтадилар-ки, аёл киши қулоғи билан севади. Ҳа бу рост гап. Шаҳзода ҳам бошида Умидни деб турганди. Аммо орадан мана бу Осиё деганлари чиқди-ю, иш тагига олди-қўйди. Оқибатда нима бўлди? Осиё ўзича "Муҳаббатим -ғолиб!" деб тантана қилаётгандир. Унинг шу муҳаббати мени не куйларга солгани-чи?
Умримни неча йилга қисқартирди? Энди эса шунча бўлиб ўтган гап-сўзларни унутиб, ўғлимни қўш-қўллаб яшшамагурга тутқизиб қўярканманми? Йўқ, Осиёхон! Чучварани хом санабсиз! Шу қилганингга мен тирик эканман, ўғлимга эга чиқиб бўлибсиз! Ҳаммаси сени деб бўлдими, буларнинг бадалини тўламасдан тинч яшайман деб ўйлама. Вақти келиб бу жаҳлимдан тушарман, аммо билгин-ки, айнан ўшанда сен ҳам ҳозирги Осиё бўлмайсан.."
Сурайё опа эрталаб Умидни "Янги куёв деган хотин-ҳалажни ичида ўралашса уят бўлади, уйга шом тушмасдан қайтсанг бўлгани" деган баҳона билан чиқартириб юборган, ўғли йўқлигида янги келинни "ўз мактабида ўқитиш" режасини тузган эди.
У пича мизғиб олмоқчи эди, бироқ кўзларига уйқу келмади. Сурайё опа ётган жойида ўзича бир нималарни режа қилди ва тез орада юзи ёришиб телефонини қўлига олди.
- Ассалому алайкум, опа! Ҳа яхши етиб олдингларми? Ҳа биз ҳам яхшимиз, ҳозир бутун рўзғорни Осиёхонга топшириб, ўзим талтайиб ёнбошлаб ётибман. Ажойибсиз-а, опа? Бизни уйда нимаям иш бор дейсиз? Кирни машина ювса, уйни чангюткич тозаласа. У биз- келинлигимизда хирмон-хирмон кир ювиб, қозон-қозон овқат пишириб кечаси ётоқхонамизга эмаклагудек кириб кетадиган. Ҳозиргиларга бу бир чўпчак. Ҳа майли, бу гаплар кейин. Сизга қўнғироқ қилишимдан бир мақсадим бор эди, тўғрироғи таклиф...
29-қисм
- Ҳа Сурай, нима таклифинг бор экан,- тармоқнинг у тарафидан Санобар опанинг чўзиб ҳомуза тортгани эшитилди.
-Шу десангиз, опа, эртага уйимизга узатилган қизларни чақирмоқчиман. Ўзингиздан қолар гап йўқ, кўпчилиги қайнонасининг юзидан ўта олмай, баъзилари ёш боласини ташлаб кета олмай тўйга кела олишмади. Келганлариям зув келиб, зув кетишди. Шунга эртага келган келмаганларини барини бола-чақаси билан кундузи меҳмонга чақирсамда, барини кўнглини бирга олсам. Опа-сингиллар ўзимиз ҳам бир чарчоқбосди қилар эдик. Нима дейсиз, опа?
- Ажойибсан-а, Сурай? Ўзи сеникидан бугун келган бўлсак? Нафас ростламасимиздан яна изимизга чақиряпсанми? Эринг нима дейди? "Хотинимнинг илонбош уруғлари эшикни ёпсам тешикдан ўрмалаб кириб келаверади" демайдими?
- Куёвингизни ҳали ҳам танимайсизми, опа? "Илонбош"ингиз нима? Улар сира унақа демайдилар. Қайтага ўртамиздаги меҳр-муҳаббатни кўриб ҳурсанд бўладилар.
- Ҳа ҳўп, янги келининг-чи? Уят бўлмайдими унинг ёнида?
-Ие, опа, нима мен янги келинга ҳисоб бераманми? Ҳали келмасидан ундан сўраб иш қиламанми? Уйнинг эгаси ким ўзи? Ундан кейин уям ўргансин, бу уйда кимнинг айтгани бўлишига. Ҳалитдан кўнглига қарасам, бошимга чиқиб олмасин. Бу кўнгил деганлари ўзига қўйиб берса нималарни тусамайди? Келинни айтаман-да, унинг кўнглига қарасам талтайиб кетмасин.
- Вой-ей, бўлди қил,- зорланди Санобар опа, -сенга бир гап гапир-у қоч. Ойим гапга туққанлар сени. Ҳа майли, борсак бораверамиз сеникига меҳмонга. Демак, эртага пешинларга борайликми?
- Пешинингиз нимаси, опа?! Пешинда келсангиз,салом-алик қилиб сўрашиб-исташгунингизгача қош қораяди. Яхшиси, соат ўнларга келаверинглар. Баҳри дилимиз очилиб, мириқиб "дийдор ширин" қиламиз. Айтганча қизлар бемалол, яйраб ўтиришлари учун болалариниям олиб келишсин. Уй бўлса кўп,- Сурайё опа сўзини давомини ичида шивирлаб айтди,- йиғиштирувчи ҳам.
- Ҳўп майли, биздан нима хизмат?
- Хизматми? Опа, шу қизларимизнинг барига телефон қилиб эртанги кунга бизникига таклиф қилсангиз бўлгани. Қаранг-а, бирортаси келмай қолса жарима тўлайсиз.
Сурайё опа Санобар опаси билан қуюқ хайрлашгач, хуш кайфиятда ташқарига йўл олди. У боя Осиёга иш буюрган меҳмонхонага бош суқиб ҳайрон бўлди. Хонада Осиё кўринмас, бироқ хона саришта қилиб қўйилган, ҳатто ўртага хонтахта қўйилиб кўрпачалар тўшалган эди. Сурайё опа атрофга бир аланглаб олиб "Чала иш қилмаганмикан?" дея бориб гиламнинг ҳар ер, ҳар ерини қайтариб букиб текшириб кўрди. Унинг шубҳаси ўзини оқламади. Ҳамма жой чинни чироқ, хонада инсоннинг баҳри дилини очадиган ажойиб ҳаво иси таралиб турар эди. " Тавба,- ўйлади Сурайё опа, - бир соат аввал бу ерда қуюқ меҳмондорчиликдан сўнг қоладиган кўнгилни бўғадиган ҳид ўтириб қолганди, энди бўлса... Хонага кирган одам ўзини қуюқ ўрмонга кириб қолгандек енгил ҳис қилиб қоладиган ҳолат бўлибди. Бу келин хонага "освежитель" сепганга ўхшайди, аммо меъёрни тўғри танлабди. Ҳммм... "
Сурайё опа ошхонага мўралаб у ерни ҳам саранжомлигини кўриб, ювиниш хонасига йўл олди. Ювиниш хонаси ҳам ярақлаб турарди. "Нима бало, -бўшашди Сурайё опа,-роботми бу? Роса чайирми дейман?! Ўзим бу ишларни саранжонлашимга камида уч соат вақт сарфлардим..."
- Ойижоон...- Сурайё опа ортидан ийманибгина чақирилган овозни эшитиб ўгирилди,- иссиқ чой дамлаб берайми? Қорнингиз ҳам очқаган бўлса овқат иситиб бераман.
- Ҳаа, чуқур тин олди Сурайё опа,- лимон солиб кўк чой дамланг. Шакари нимтатир бўлсин. Лимонни музлаткичдан оласиз.
Кейин суюқ овқатдан иситарсиз. Ўзингизга ҳам тайёрланг.
- Ҳўп бўлади. Мен ҳозир...
Осиё енгил қадамлар билан ошхонага бурилди.
Сурайё опа ювиниш хонасида юз-қўлини енгил чайиб ошхонага кирганда Осиё ичи кўриниб турадиган янги чойнакка чой дамлаб турган экан. Сурайё опа "Бу чойнакни кундаликка ишлатмас эдим" демоқчи бўлди-ю, аммо унинг ичида дид билан кесилган лимон бўлаклари-ю, иссиқ сув таъсирида шапалоқ ёзаётган кўк чой баргларини кўриб "оғзининг суви" келди.
У индамай бориб ошхонадаги столга бориб ўтирар экан, дастурхон устининг аллақачон безатилиб қўйилганига аҳамият берди. Унда ҳали Осиёга таъкидланган пушти рангли ликопчаларнинг бирида кесилган хўл мевалар, бошқасида уч хил ширинлик, яна бирида салат, ўртада мўъжаз нон идишда нон бўлаклари тартиб билан териб қўйилган эди.
Осиё дамлаган чойни олиб келиб уч қайта қайтарди-да, тинишини бироз кутиб, қайнонасига узатди:
- Олинг, ойижон...
Сурайё опа чойни олар экан, Осиёга ҳорғин нигоҳ ташлади:
- Келинг ўзингиз ҳам. Бу нарсалар менга кўплик қилади.
- Хўп бўлади.
Осиё ортиқча гап қайтармай, ўзига алоҳида пиёла, бўш ликопча ва санчқи олиб келиб столга омонатгина ўтирди.
- Сиз ҳам шу сафар лимон чой ичақолинг. Аммо қон босимингиз шундоғам пастга ўхшайди. Сиз бу, чойдан кўп ичсангиз "гилдиллаб" қоласиз. Олинг аввал салат енг, ширинлик иштаҳани бўғади, уни овқатдан кейин ейсиз.
Осиё сўзсиз бош силкиди-ю, музлаткичдан ликопчасига озроқ салат солиб келди. Сурайё опа унга қараб "Бизни уйда ҳамманинг идиши алоҳида" деб "бироз ошириб юборганини" сезди. Аммо энди кеч эди.
- Эртага уйга меҳмон келаркан,- деди Сурайё опа Осиё сузиб келган манпарга қошиқ солар экан,- жиянларим опа- сингилларимга "Холамга айтинг, янги келиннинг қўлидан биз ҳам чой ичайлик бундоқ" деб ҳол-жонларига қўйишмабди. Ҳаммалари "Умид акамнинг аёллари қанақа экан? " қизиқиб ичлари узилиб ётибди. Бир кўнглим "Тўйнинг чарчоғи ҳали чиққани йўқ" рад жавобини бериб юборай дедим-у, кейин ўйлаб қолдим,- келинининг оғзига саволомуз тикилди Сурайё опа.
-Майли ойижон. Келишса бош устига. Баҳонада мен ҳам улар билан яқиндан танишиб оламан...- ерга қараганча оҳиста жавоб қайтарди Осиё.
- Менам шуни ўйладим. Кейин ҳамма нарса борлигида шуларни кутиб олсам олақолай дедим. Тўйдан ортиб қолган манави егуликларни айтаман-да.
Аммо уларни кутадиган қувват менда бўлса экан? Шу ҳақда ўйлаб бошим қотди. Ҳамма нарса бор деган билан икки хил овқат, сомса пишириш керак.
- Мен борман-ку, ойижон. Нима овқат пишириш кераклигини айтиб, масаллиқларни ажратиб берсангиз бўлди.
- Яхши... - Сурайё опа гапни ортиқча чўзиб ўтирмади,- сизнинг меҳмонхонангизга, унинг ёнидаги хонага, ундан кейин ҳозир тозалаб қўйилган хонага ҳам жой қилиш керак.
- Нима ҳаракат, ойи? Тинчликми, яна кимни кутишни режалаштираяпсиз?
Умиднинг овозини эшитиб Сурайё опа ва Осиё тенгдан ўгирилишди.
30-қисм
Осиё ўрнидан туриб Умидга нигоҳ ташлар экан, оппоқ юзларига қизиллик югуриб кўзларини дарҳол ерга олди:
- Ассалому алайкум...
-Ваалейкум ассалом,- Умид Осиёнинг саломига алик олар экан, бир-бир қадам босиб ўтирган онасининг елкасидан қучди,- чарчоқлар босилдими, ойи? Туззукмисиз?
-Кўрмайсанми болам?-деди Сурайё опа ўғлига эркаланганча, - бугун йиғиб-териб тинчидик десам, эртага уйимизга яна меҳмонлар келадиган бўлиб турибди. Холаларинг қизлари билан анави нима эди, "чарчоқбосди" дермиди, " супрақоқдими" хуллас шунақа алланимага йиғилайлик дейишганмиш. Юз амри ширин. Шунга менам йўқ дея олмадим.
Умид ойисининг сўзларидан масала аллақчон "ҳал" бўлиб бўлганини фаҳмлади. Шунинг учун:
- Тўғри қилибсиз, ойи,-деди уни қувватловчи оҳангда,- ҳамма нарса тайёр бўлса, "Хуш келибсиз!" деб кутиб олиш қийин ишми? Қолаверса, мана энди ёрдамчингиз бор,- у шундай деб антиқа овоз чиқариб хабар келтирган телефонига кўз ташаб асаби бузилди,- оббо, шу пайтда-я? Ажойиб-ку булар, атиги икки соат вақт қолганда "Мақолангизни электрон почтамизга ташланг" дегани нимаси? Энди бошимни қайси тошга уриб ёрарканман?
- Ҳа тинчликми? -авзойи бузилди Сурайё опанинг, - нимага ўзингдан ўзинг биқнайсан?
- Э ойи, кўрмайсизми буларнинг қилган ишини? Польшада чоп этилиши керак бўлган мақоламни икки соат ичида таҳрирлаб уларнинг таҳририятига юборишим керакмиш. Ўзи муддатини кейинги хафтагача дейишганди. Шунга бемалол юргандим.
- Нима шуни ёзишинг шунчалик шартми? Шусиз кунинг ўтмайдими? Бунақа қисталанг қилиб турганда иш битарканми?
- Шарт эди-да, ойи. Чет давлатда босилган битта мақола илмий ишимга қанча балл қўшиб беришини биласизми? Ҳа майли,- қўл силтади Умид,- охирги марта ҳаракат қилиб кўрай. Балки улгурарман. Ўзи мақоланинг етмиш фоизи битиб қолганди.
Умид хонадан чиқаётиб Осиёга ўгирилди:
- Менга қара ноутбукда харфларни тез тера оласанми?
-Ҳаа... ҳаа албатта, - тили тутилиб жавоб қайтарди Осиё, - ахир мен ҳам талаба бўлсам, бизнинг ҳам кўп ишимиз компютерда битади-ку?
-Мен айтиб турсам, сен харф терсанг вақтдан анча ютармидик?! -Умид нигоҳини Осиёдан олиб ойисига қаратди,-ойи, бунга икки соатга жавоб бериб турсангиз бўларкан. Кейин керак бўлса ишларига мен ҳам қарашиб юборардим.
Сурайё опа ноилож келинига жавоб берди:
- Майли бора қолинг. Умидни шунча меҳнати ҳавога учмасин.
Осиё эрига эргашиб дарс қиладиган алоҳида хонага кирган эди, Умид эшикни зичлаб ёпиб пардаларни туширди.
- Умид ака?! - ҳайрон бўлиб сўради Осиё, -нега пардаларни туширяпсиз? Мақолангиз қани?
Умид жилмайганча келиб Осиёни бурнини эркалаб чимчилаган бўлди:
- Тшш, -деди у кўрсаткич бармоғини лабига босиб, сўнг келинчакка шивирлади:
- Мақолани тўйимизга бир кун қолганда топшириб бўлганман. Сени эса бу ерга олиб келишимдан мақсад бор эди. Биламан, янги келинсан. Баҳона қилмай чақириб олиш ўзимгаям ноқулай-да.
- Умид акааа... Шу ишингиз яхшими? Мен бунақа ёлғончиликка ўрганмаганман.
- Сенга янгаларинг "Эрингни кўнглига қара, нима деса хўп бўлади дегин" деб ўргатишмаганми?
-Нимага хўп дейишим керак? - кўзлари жовдиради Осиёнинг.
Умид ўзига ярашиқли табассум билан жилмайди:
- Осиё... Гўзалим. Сени бу ерга бекорга чақирмадим,- у жуфтининг қўлидан етаклаб хонадаги узун диван креслога бошлади,-сенда икки соат вақт бор. Шу ерга чўзил ва мазза қилиб ухлаб ол. Унгача мен ноутбукда...
- Умид ака...
Осиё иш столи тарафга йўл олган эрининг билагига осилди.
- Ҳаа... - ўгирилди Умид,- раҳмат демоқчимисан? Шарт эмас...- Умид шундай деб Осиёнинг иягидан тутиб кўзларига тикилди,- ўзинг оқ юзли қизсан... Бизнинг уйга келганингдан буён янада оппоқ оқариб кетдинг. Биляпман. Кўникишинг қийин бўляпти. Қолаверса янги келиннинг ишлари кўп. Келгунимга қадар тиним билмаганингниям биламан. Эртага меҳмон келса яна кун бўйи тик оёқда қолиб кетасан. Шунинг учун икки соатгина "мақола ёзиб" олгин дегандим-да. Агар! - кўрсаткич бармоғи билан пўписа қиларкан, кўзини муғомбирона қисди Умид,- агар мени оила аъзоларимни олдида ёлғончи қилмоқчи бўлсанг, марҳамат... "Пажалиста"...
- Ойижон бу ерга кириб қолсалар нима бўлади? . Мен" ухлаааб" ётган бўлсам? Шарманда бўламиз-ку?
- Сен бу тарафидае ҳавотир олма,- Осиёни тинчлантиришга шошилди Умид,- мен фан билан машғул бўлаётганимда ҳовлимиздан хатто пашша ҳам учиб ўтолмайди ва буни шахсан ойимнинг ўзлари назорат қиладилар,- у шундай деб Осиёнинг ёнига яқинлашиб сочларини меҳр билан силади,- сен шунақа савол бераверсанг ҳадемай лимитингдаги икки соат ҳам тугаб қолади. Ўзи шундоғам аллақачон ярим соатни "ундаймикин, бундаймикан? " билан ўтказиб юбориб бўлдинг. Сенга маслаҳатим эр бир нарса деганда "ҳўп бўлади" дегин-у, айтганини қил. Кам бўлмайсан.
- Ҳўп бўлади,- Осиё салқингина хонага киргани учун кўзларига уйқу бостириб келаётган эди,- сиз нима десангиз шу.
Осиё ортиқча савол бермай кўзларини юмди. Кўп ўтмай унинг бир текис нафас олаётгани эшитилди. Умид эса бояги ўтиришда ўтирганча ҳасми ҳалолининг чеҳрасидан кўзини олмай хаёлга толди:
"Наҳотки энди биргамиз? -энтикканча ўйларди у,- буларнинг бари тушга ўхшайди-я? Асло уйғонгинг келмайдиган фараҳбахш тушга..."
Сурайё опа одатига ҳилоф равишда эрта тонгда уйғонди. У энди хаёлларида ўзини аллақачон қайноналик мақомига кўтариб қўйган, уйида юрганда ҳам қадамларини босайми, босмайми дегандек миннат билан ташлашни ўрганиб олгандек эди. Сурайё опа ювиниш хонасида юз-қўлини чайиб олгач ошхонага йўл олди.
Даҳлизда эса фикридан қайтиб аввал келинига ажратилган, сўнгра ўзининг меҳмонхонасига бош суқди. Сурайё опа ҳали теварак-атроф туззуккина ёришмай туриб ҳар иккала хонага чиройли қилиб жой қилинганини кўриб ҳайрон бўлди. Столларнинг устига ноз-неъматлар батартиб жойлаштирилган, меҳмонларнинг ҳар бири учун қошиқ-у санчқидан тортиб пиёлаларгача жойлаб бўлинган эди. Сурайё опа келинининг ҳатто хўл меваларни карвинг усулида ликобчаларга чиройли кесиб, устини юпқа стрич билан таранг тортилиб жойланганига ажабланди. У келинининг чаққонлигига ич-ичидан тан берганини ўзи ҳам ҳис қилмаган ҳолда "Нима бало ракетами бу? Қачон улгурди экан бу ишларга? Афтидан Умидгаям туни билан уйқу бермаган шекилли? Ўғлим бояқишни ҳалитдан бурнидан ип ўтказиб ола бошладими дейман?" деб ўйлаганча ошхонага йўл олди. Ошхонада бир қозон бўлиб милтиллаб қайнаб ётган суюқ овқатнинг ширин иси уни янада ажаблантирди.
Сурайё опа қозонга уни ковлаб кўриш мақсадида яқинлашган ҳам эди-ки, ортидан:
- Ассалому алайкум , ойижон. Яхши ётиб турдингизми? -деган овоз эшитилди,- ҳозир қайноққина чой дамлаб бераман.
Сурайё опа айлана патнисда тартиб билан терилган фужерларни ушлаб турган Осиёга қараб эшитилар эшитилмас "Ваалейкум.." дея алик олар экан, сўзини одатдаги тондан баландроқ давом эттирди :
-Ҳмм... Нима овқат пиширяпсиз? Умид қани?
- Умид ака...-уялганча.нигоҳини ерга тикди Осиё,- ҳали уйғонмадилар,- у шундай деб қозонга ишора қилди ,- биринчисига манпар солиб қўя қолдим. Ертўлада манпарга мос масаллиқлар бор экан... Шунга...
- Иии, кимдан сўраб манпар қилдингиз, келин?- бирдан авзойи бузилди Сурайё опанинг,- ўзи илик узилди вақти бўлса, шунақа пайтдаям турган битгани совуқлик бўлган овқат қиларканми, ҳамманинг оғзини сувини оқизиб? Бундоқ сўраш керак-да ўзбошимчалик қилмас...
- Ярим коса овқат билан оғизни суви оқиб кетади деб ким айтди сенга? - Сурайё опа Адҳам акани остонада кўриб ўзини четга олди,- шунақа тушунмовчилик чиқмаслиги учун нима таом пиширилишини келинга бир кун аввал айтиб қўйиш керак эди.
Ундан кейин мабодо меҳмонларнинг совуқликлари ошиб кетса икки япроқдан қази еб юбориша қолишар. Шуям муаммо бўлибдими? -Адҳам ака бу сафар Осиёга мурожаат қилди, -қизим, нонушта тайёрлаб юборинг, қорин ҳам очиб кетди.
Осиё "хўп бўлади" деганча зумда дастурхон безади.
- Иккинчисига нима таом пиширишни режа қилгандинг?- чой устида сўради Адҳам ака аёлидан,- бу сафар шунга қараб иш қилардик.
- Менга фарқи йўқ, - чимирилди Сурайё опа, -шундоқ ҳам бу хонадонда ҳаммани ақли ўзига етарли. Мени маслаҳатимга зор қолганлар йўқ бу уйда.
Унга эрининг келинни ёнида танбеҳ бергани оғир ботганди. Бошқа вақт бўлганда-ку, эрига тилини бермай боплаб жавоб қайтарарди, аммо ҳозир яна гап эшитса ўзини тутиб туролмаслигидан қўрқди. Шундаям тарки одат амри маҳол деганларидек гап орасида нишини бир суқиб олмай қўймади. Адҳам ака шунча йил ичида аёлини беш қўлдек таниб улгурганди. Шу сабаб унинг оҳирги сўзига ортиқча эътибор бермасликка ҳаракат қилди:
- Ундай бўлса Умидни ёнимга олиб ҳовлидаги ўчоқда ўзим бир қўлбола ош дамлаб берганим бўлсин. Нонуштадан сўнг сабзи-пиёзни олиб келиб берсангиз ўзим эрмак қила тураман.
Сурайё опа нонушта тугамасданоқ ҳурпайиб хонасига кириб кетди. Шу кирганча у ердан ҳовлини меҳмонларнинг чуғур-чуғури босганда чиқди.
-Хола, келинингиз бунча чиройли? Яна чаққонгина ҳам экан? -деди жияни Дилёра Осиё чой қуйиб узатган пиёлани олар экан, унга зимдан разм солиб ўзига эшиттириб мақтаган бўлди,- Умид акамнинг пешоналари ярқираган экан. Шундоқ қизни илинтирганларини қаранг. Сиз бўлсангиз "Умиджонимнинг Шаҳзода билан тўйлари бузилди" деб мотам тутиб юрибсиз.
Дилёранинг сўзларидан Осиёнинг оппоқ юзлари қум оқариб кетди.
#давоми_бор
Муаллиф: Хазонрезги
Комментарии 2