Prawo i pięść – polski film fabularny zrealizowany w 1964 roku przez Jerzego Hoffmana i Edwarda Skórzewskiego, na podstawie powieści Józefa Hena „Toast”.
Akcja filmu ma miejsce w 1945 roku na Ziemiach Odzyskanych. Andrzej Kenig (Gustaw Holoubek), były więzień obozów koncentracyjnych w Auschwitz i Dachau zgłasza się do pełnomocnika rządu (Bolesław Płotnicki) w poszukiwaniu pracy. Zostaje dokooptowany do kierowanej przez doktora Mieleckiego (Jerzy Przybylski) grupy mającej zabezpieczyć majątek w pobliskim miasteczku uzdrowiskowym Graustadt (Siwowo). Miasteczko jest opuszczone, przebywa tam jedynie grupa czterech kobiet i niemiecki maitre d’hotel hotelu Tivoli. Na miejscu Kenig orientuje się, że Mielecki nie jest lekarzem, a celem jego i towarzyszy jest szaber porzuconego mienia, w tym wyposażenia szpitala i sanatorium. Aby do tego nie dopuścić, podejmuje próby nakłonienia Smółki i Cześka do pomocy. Smółka (Wiesław Gołas), w którym udało mu się wzbudzić skrupuły, ginie z ręki Wijasa (Ryszard Pietruski). Podobny los spotyka, przysłanego przez pełnomocnika, milicjanta (Michał Szewczyk). Kenig postanawia siłą zatrzymać szabrowników podejmujących próbę opuszczenia miasta ciężarówkami załadowanymi zagrabionymi przedmiotami. Dochodzi do strzelaniny, w której Rudłowski, Mielecki i Wijas giną. Z miasta ucieka jedynie Czesiek (Zdzisław Maklakiewicz). Przybyły na miejsce porucznik (Józef Nowak) próbuje nakłonić Keniga do pozostania w mieście, jednak ten chce je jak najszybciej opuścić.
Obsada
Rynek Nowomiejski w Toruniu, rzeźba wozu z dobytkiem upamiętniająca realizację zdjęć do filmu
Gustaw Holoubek jako Andrzej Kenig
Jerzy Przybylski jako „doktor” Mielecki
Wiesław Gołas jako Antoni Smółka
Zdzisław Maklakiewicz jako Czesiek Wróbel
Ryszard Pietruski jako Wijas
Zbigniew Dobrzyński jako Rudłowski
Zofia Mrozowska jako Anna
Hanna Skarżanka jako Barbara Dubikowska
Wiesława Kwaśniewska jako Zośka
Ewa Wiśniewska jako Janka
Adam Perzyk jako maitre d’hotel
Bolesław Płotnicki jako pełnomocnik
Michał Szewczyk jako milicjant
Józef Nowak jako porucznik
Zofia Czerwińska jako napastowana repatriantka
Wojciech Rajewski jako repatriant przy torze kolejowym