Бир махаллага ўт кетиб, деярли барча уйлар ёнибди.

Бу хабарни эшитган одам хавотирланиб, югуриб келаётган экан, қўшниси пешвоз чиқиб: - Ташвишланманг, бутун махалла ёнди, аммо сизнинг уйингизга хам, дўконингизга хам ўт етмади, - деб суюнчилабди. Бу хушхабарни эшитган одам беихтиёр равишда: - Ё Аллохим, менинг мулкимни омон сақлабсан, ўзингга шукр, - деб қувонибди. Аммо уч-тўрт қадам юргач, қандай гунохга ботганини англаб, йиғлаб юборибди-ю, саждага бош қўйиб истиғфор айта бошлабди. Аллох унинг мол-мулкини асрагани учун хамд айтган эди. Энди нечун тавба қиляпти? Гап шундаки, унинг шукронаси замирида худбинлик мавжуд. Яъни, махалланинг куйиб кул бўлгани уни ташвишга солмаган, биродарларига ачинмаган, у ўзининг уйи омон қолгани учунгина хурсанд эди. Аввалига билмадики, Аллох уни синаш учун мулкини омон сақлади. Эртами индин янада азоблироқ синов юбориши мумкин. Яъни, бутун махаллани омон сақлаб, унинг мулкини кулга айлантирмоғи хам эхтимол. У киши шу хақиқатни англаган, мулкини жабрдийдаларга улашиб, сўнгги нафасига қадар тавба қилган экан. У киши-ку гунохини англабди. Англамаганлар қанча? «Отилган ўқ тўнкага санчиладими ёки қўшнимнинг кўксигами - мен учун фарқи йўқ, менга тегмаса бас», дейдиганлар озми? Бундайларга деймизки, «Нодонлик қилманг, биродар, қўшнингизга ўқ узган тўппонча тепкиси яна бир марта босилиши мумкин, балки иккинчиси тўнкага хам эмас, қўшнингизга хам эмас, айнан сизнинг кўксингизга аталгандир? Сиз Аллохдан «Қўшнимни панохингда асра!» деб сўранг. Йиғлаб-йиғлаб юракдан сўранг. Шунда Аллох сизни хам асрайди. «Қўшнимнинг ризқига барака бер», деб сўранг. Аллох сизнинг ризқингизга хам барака беради. Бир кишининг уйида сичқонлар кўпайиб кетибди. Дўсти мушук сотиб олинг, деб маслахат берибди. «Йўқ, биродар, мушук олсам, сичқонлар қўшнимникига қочиб чиқиб, уларни безовта қилади», дебди у одам. Яна бир одам қўшнисининг камчиқим бўлиб қолганини сезса, уйида уч-тўрт кун қозон осдирмас экан. «Биздаги таомнинг хиди уларнинг димоғига урилиб, қийнамасин», дер экан. Сиз балки «Ундан кўра қўшнисига пул берса ёки таом чиқарса бўлмайдими?» дерсиз? Гап шундаки, жохил қўшни хадя, эхсонни рад этиб, «мен сизга гадоманми?» деб ўжарлик қилар экан. Бунақа холларда «Мен бердиму сен ноз қилдингми, баттар бўл», деб маишатини қилаверадиганлар хам бор. Булар Аллохнинг синовини англамаган гунохкор бандалардир. Ё Аллох, бундайларга ўзинг хидоят бер . . . ! ! !
Тохир Малик