<< Կիլիկյան էսքիզներ >> շարքից
(...շարունակություն )
3
Երեկոյան Թաթուլ Մանավազը իշխանին գտավ անմխիթար վիճակում։
Ծանր մտքերի մեջ սուզված Ապռնեկի տերը թանձրացել էր հսկա դահլիճի վիթխարի սեղանի շուրջը։
_ Տեր իմ, թույլ կտա ՞ք։
Իշխանը կտրվելով մտքերից, խստաբարո հայացքը դարձրեց երիտասարդին.
_ Ի ՞ նչ կա։
_ Ժամանել է Տևտոնական օրդենի մեծ մագիստր Գոդֆրի Հոհենլոհեի դեսպանը։
_ Հա ՞։ Հետո ՞։
_ Մեծ մագիստրն իր խոսքը շարադրել է նամակով։
_ Որտե ՞ղ է նամակը։
_ Տեր իմ, ես եկել եմ հարցնելու. միանգամի ՞ ց թքեմ, թե ՞ Չինգիզ խանի մասին պատմելուց հետո։
_ Խենթացա ՞ր, ինչ է։ Տևտոնական օրդենը քեզ համար շարքային հոգևորական չե, Թաթու ՛ լ։ Բավական է մագւստրը մի թեթև ակնարկի Հռոմի պապին այս մասին, և վերջ, օգնությունից առհավետ կզրկվենք։ Դրանց հետ զգույշ է պետք վարվել։
_ Կամքը Ձերն է, տեր իմ,բայց քիթս կկտրեմ, եթե մագիստրը Ապռնեկի համար քսան ֆլորինից ավելի առաջարկի։
_ Իսկ այդ մագիստրն ի ՞նչ է ներյայացնում իրենից։
_ Պատկերացում չունեմ, տեր իմ։
_ Ի ՞նչ ազնվական կոչում ունի։
_ Տեր իմ, դեսպանը նրան անվանում էր գրոսմայստեր և հոխմայստեր։
_ Գրոսմայստե ՞ր, դա ՞ ինչ կոչում է։Քեզ ինչ֊որ բան ասու ՞մ է այդ կոչումը։
_ Բացարձակ, տեր իմ, պատկերացում չունեմ։
Իշխանն ընկղմվեց մտորումների գիրկը։
_ Ինչպե ՞ս վարվեմ, տեր իմ։
_ Առայժմ նամակը բեր։
Մանավազը գլուխ տվեց և դուրս եկավ։ Չանցած մի քանի րոպե Թորոս իշխանն արդեն ընթերցում էր հոխմայստեր֊գրոսմայստեր Հոհենլոհեի նամակը .
<< Ողորմած պարոն, սիրով լսեցի Ձեր խնդրանքը։ Ներկայումս Տևտոնական օրդենի վիճակն այնքան էլ հաջող չէ, որպեսզի կարողանանք լիարժեք բավարարել Ձեր խնդրանքը։ Կաթոլիկական հավատքի տարածումը Պրուսիայում մեզանից բավականին մեծ ներդրումներ և ուժեր է կորզում։ Ներկա պահին չենք տնորինում դրամական և ռազմական բավսրար ուժերի, որպեսզի կարողանանք օգնել Ձեզ։ Եթե կգոհացնի Ձեզ իմ համեստ առաջարկը, ապա կարսղ եմ ամրոցի դինաց տրամադրել քսան ֆլորին, որը մեծ դժվարությամբ է հայթայթվել։ Ի դեպ, նախազգուշացնեմ Ձեզ, ողորմած պարոն, որ արաբական զորքեր են շարժվում դեպի Ապռնեկ։ Խնդրում եմ Ձեզ որքան հնարավոր է շուտ արձագանքել նամակին, որպեսզի օրդենը ժամանակին կարողանա վնասազերծել հավատակից եղբայրական քրիստոնեական աշխարհը մահմեդական չարւքից։
Հարգանքով և ողորմածությամբ ` Տևտոնական օրդենի գրոսմայստեր Գոդֆրի ֆոն Հոհենլոհե >> ։
Երբ իշխանը բարձրացրեց հայացքը, Թաթուլ Մանավազն անմիջապես հասկացավ, թե ինչ պետք է անել։ Իշխան Թորոսը ճմրթեց պաճուճազարդ նամակը և նետեց հատակին։
Մանավազը ոտքը կախ գցեց, գլուխ տվեց և հարցրեց.
_Տեր իմ, պատմե ՞մ Չինգիզ խանի մասին։
Իշխանը մռայլորեն տարուբերեց գլուխը և ոչինչ չասող հայացքը հառեց պատանուն.
Ո ՝չ, նրանք արժանի չեն բացատևության։ Կթքես այնպես, ինչպես ժամանակին թքել է Թորոս Թքագեղձը։
_ Իսկ եթե բողոքեն Հռոմի պապի ՞ն։
Իշխանը մռայլվեց և ոչինչ չասսց։
Մանավազը գլուխ տվեց և շտապեց։
Միայնության մեջ Թորոս իշխանն ազատություն տվեց հույզերին։
_ Այդ ե ՞ս եմ խնդրանքով դիմել։Թորոս Առաջին Խոշորի կամ Թորոս Թքագեղձի շառավիղը։ Ես նրանցից խնդրել եմ գնե ՞լ իմ ամրոցը։ Ուրեմն խնդրել եմ...
4
Գիշերը քնել չհաջողվեց։ Եվրոպական իշխանների քաղաքականությունից դժգոհ Թորոս իշխանը ոչ մի կերպ չէր կարողանում աչք փակել։
Արաբական զորքերի մոտենալու լուրն իր հերթին անհանգստություն էր առաջացնում,թեև այստեղ դա սովորական երևույթ էր։ Բայց որքան էր հոգնել Թորոս իշխանն այդ մանր֊մունր ցեղերի ասպատակություններից։ Հյուսիսում փռված Իկոնիայի սելջուկական սուլթանությունը, Եգիպտոսի մամլուքները, Կիլիկիայի մատույցներում բնավորված օսմանցիները, թուքմեն֊մոնղոլ֊թաթար֊կարամանները,դեռ մյուս կողմից էլ բյուզանդական ոտնձգությունները դարձել էին Ապռնեկի վերջին ժամանակների տխրահռչակ այցեքարտը։ Իշխանը փափագում էր վաճառել ամևոցն ու չքվել մի որևէ խաղաղ անկյուն, ուր կկարողանար հանգիստ ապրել ու անցկացնել ծերությունը։
Բայց ուր էր թե իրականանար նրա երազանքը։
Գիշերը Թաթուլ Մանավազը փութալով թափանցեց իշխանական ննջարան և արձանացավ հենց մուտքի առաջ։ Իշխանը դեռ ոտքերի թփթփոցից զգաց Մանավազի այցելությունը։
_ Ի ՞նչ կա Թաթուլ,_ հարցրեց։
_Փառք աստծո, տեր իմ, որ քնած չեք։
_ Ի ՞նչ է պատահել։
_ Տեր իմ, պատգամավոր է եկել իշխան Կարապետից։
_ Ի ՞նչ,_ Ապռնեկի տերն անհանգստացած նստեց մահճակալի մեջ._ ի ՞նչ է պատահել իշխան Կարապետին։
_ Տեր իմ, իշխանի ամրոցը պաշարված է արաբական զորքով։
_Այդ ի ՞նչ ես ասում Թաթուլ ։
_ Այո ՝, տեր իմ, իշխան Կարապետն օգնություն է խնդրում։
Այլայլված իշխանը վեր կացավ մահճայալից.
_ Գրողը տանի։ Շա ՞տ են արաբները։
_Շուրջ տասներկու հազար են.բայց պատգամավորը հայտնում է, որ դա թռուցիկ թիվ է։ Նման մի զորախումբ էլ արշավում է Ապռնեկի վրա։
_ Ուրեմն դա ճիշտ է։ Ուրեմն եվրոպացիները ճիշտ տեղեկություն էին հաղորդում։ Հետաքրքիր է, իսկ որտեղի ՞ց գիտեին այդ մասին։
Երիտասարդ Մանավազն ուսերը թոթվեց։ Նրա համար դա խրթին հարցադրում էր։
_ Լավ,_ եզրափակեց խոսակցությունը իշխանը,_ արագ դահլիճ հրավիրիր Դրախտին ու Դժոխքին,իսկ այդ ընթացքում ես կհագնվեմ։
Իշխանն արագորեն հանդերձավորվեց և դիմեց դեպի դահլիճ,ուր արդեն նրան էր սպասում Ապռնեկ ամրոցի ողջ կայազորը։ Թաթուլ Մանավազը կանգնել էր դահլիճի կենտրոնում, իսկ նրանից ավելի ետ հարմարվել էին երկու զինվոր ՝ Դրախտն ու Դժոխքը , ինչպես կոչեց նրանց իշխանը։ Դրանք միջահասակ, խոժոռադեմ, անթերի սպառազինված տղամարդիք էին։ Բոլորը միահամուռ գլուխ տվեցին Թորոս իշխանին։
_Համեցեք սեղանի մոտ, նստեք,_ առաջարկեց Ապռնեկի տերը։
Նա նստեց սեղանի գլխին, մյուսները տեղավորվոցին քիչ հեռու։
_ Թաթուլ; դու ճշտե ՞լ ես ամեն բան։
_Այո՝, տեր իմ։
_Կարիք կա ՞ պատգամավորին այստեղ հրավիրելու։
_Կամքը Ձերն է, տեր իմ, ինքս կխուսափեի նման քայլից։
_Սնվստահելի ՞ է։
_Այստեղ վստահելի ենք միայն մենք ՝ երեք զինվորներս։ Դուք եք որոշողը։ Կամքը Ձերն է։
_Այդ դեպքում ինչպե ՞ս հավատանք պատգամավորի տեղեկությանը։
_Պետք չէ հավատայ, կարելի է ստուգել։
_Ինչպե ՞ս։
_Շատ պարզ,տեր իմ։ Ես կօգտվեմ գիշերային խավարից և դուրս կգամ հետախուզության։Լուսադեմին ամեն բան ճշտած կլինի։
_Իսկ եթե ու ՞շ լինի, Թաթուլ։
_ Մի անհանգստացեք,տեր իմ,ուշ չի լինի։Եթե ամենն իսկապես այնպես է,ինչպես հաղորդում է պատգամավորը ՝ լուսադեմին մենք ավելի խելամիտ քայլեր կարող ենք ձեռնարկել։Իշխան Կարապետը քաջ զորավար է, մի գիշեր նա կկարողանա դիմանալ։
Ապռնեկի տերը միայն գլուխն օրօրեց.
_ Ճիշտ է, որ իշխան Կարապետը քաջ զորավար է, սակայն նրա ամրոցը Ապռնեկ չէ։ Ես իրավունք չունեմ հապաղելու։
_ Տեր իմ, իսկ եթե սա արաբների ձեռքի գո ՞րծն է։ Պատկերացնու ՞մ եք,թե ինչ կարող է լինել մեր վիճակն այդ դեպքում։
_Ո՝չ, Թաթուլ։ Ես պետք է օգնեմ իշխանին։
_ Լսում եմ, տեր իմ,_ Մանավազը,որպես հնազանդության նշան գլուխ տվեց։
_ Պատգամավորին հայտնիր, որ վերադառնա նույն ճանապարհով, ինչպես որ եկել է։ Ասա, որ մերժում ենք օգնել։ Մենք նրանից ավելի խելացի կգտնվենք։ Երբ նա գնա, Դրախտն ու Դժոխքը կուղևորվեն նրա հետքերով։
Երկու զինվորները գլուխ տվին։
_ Նա ձեզ դուրս կբերի այնտեղ, ուր պետք է,_ շարունակեց Թորոս իշխանը։_ Հապաղելու ժամանակ չկա։ Եթե արաբներն իսկապես պաշարել են Կարապետի ամրոցը, ուրեմն դուք սյնտեղ ավելի անհրաժեշտ կլինեք։ Իսկ ես ու Թաթուլն այստեղ մի բան կանենք։
Բոլոր չորսը նայեցին միմյանց։
_ Պա ՞րզ է,_ հարցրեց իշխանը։
Լսվեց եռաձայն մեկ պատասխան.
_ Այո, տեր իմ։
_ Դրախտ և Դժոխք, ես կսպասեմ ձեր վերադարձին։ Հուսով եմ , որ կկարողանաք ձեզ արժանապատիվ դրսևորել։ Ոչ մի դեպքում չխղճաք թշնամուն։ Եթե կարիք լինի, հենց գիշերը մտեք թշնամու ճամբարը և սրբեք։ Ես ձեզ հետ մեծ հույսեր եմ կսպում։
_ Շնորհակալ ենք, վստահության համար, տեր իմ,_ պատասխանեց զինվորներից մեկը։
Իշխանը շփեց ճակատը և շարունակեց ցածր ձայնով.
_ Այս ամսվա վերջում ես ձեզ պարտք կլինեմ արդեն ութ ֆլորին։ Սպասելու եմ ձեր վերադարձին և կսշխատեմ հայթայթել այդ գումարը։
Դրախտն ու Դժոխքը նայեցին միմյանց,ապա դիմեցին իշխանին.
_ Տեր իմ, անհարմար դրության մեջ մի գցեք։ Մեզ դրամը չի հետաքրքրում։ Մենք սիրով ենք ծառայում Ձեզ։
_ Մի հակառակվեք։ Ես իմ խոսքի տերն եմ, դուք ծառայության մեջ եք և պարտավոր եք ստանալ ձեր վարձը։ Այստեղ այլ թեմա չի կարող լինել։ Վերադարձեք փառք ու պատվով; բացի ձեր ռոճիկը, խոստանում եմ նաև ասպետի կոչում շնորհել։
Երկու զինվորն էլ հարգանքով գլուխ տվեցին.
_ Մեզ համար մեծ պատիվ է Ձեզ ծառայելը, տեր իմ, մնաք բարով։
_ Ու հիշեք, ես սպասում եմ ձեր վերադարձին։ Մենք դեռ փառաբանելու ենք բոլորիս հաղթանակը։ Բարի ճանապարհ և բարի վերադարձ ձեզ երկուսիդ։ Իսկ եթե հանկարծ պատգամավորը արաբացոց կողմը գնա, նրան կենդանի չթողնեք։
Դրախտն ու Դժոխքը ոտքի կանգնեցին, խորը գլուխ տվին քաջարի իշխանին և, ինչպես վայել է իսկական զինվորներին, անմիջապես ճանապարհ ընկան։ Թաթուլ Մանավազը դուրս եկավ նևանց հետ միասին։
Թորոս իշխանը բարկացած բռունցքով հարվածեց սեղանին։ Թե ինչ անցավ նրա մտքով, դժվար է կռահել։
Հետո վեր կսցավ, մտքերի մեջ խորասուզված քսյլեց դահլիճի ողջ լայնքով ու երկայնքով, ինչ֊որ բան մրթմրթաց քթի տակ, բայց դրանից , միյևնույն է, չհանգստացավ։
Ապա դուրս եկավ դահլիճից,քայլերն ուղղեց դեպի պարիսպները, որտեղ պետք է լիներ երիտասարդ զորական Թաթուլ Մանավազը։
Ծանրաբարո և անլուսին գիշերը ծվարել էր Արգեոս լեռան փեշերին։ Թանձր խավարն ինչ֊որ անհանգստության և տագնապի զգացում էր առաջացնում մարդու սրտում։
շարունակելի...
Присоединяйтесь к ОК, чтобы подписаться на группу и комментировать публикации.
Нет комментариев