Предыдущая публикация
Паламаныя крыжы, разбураныя надгробкі — сумны лёс лютаранскіх могілак у Магілёве
Сёлетнюю Радаўніцу Васкрасенскія могілкі Магілёва сустракаюць паламанымі крыжамі, разбуранымі надгробкамі ды зарослымі хмызьняком магіламі. Камунальнікі намагаюцца расчысьціць старадаўнія клады, але іхных высілкаў замала. Напярэдадні Радаўніцы яны актыўна выграбалі лістоту ды сьмецьце. Да сваіх памерлых, каб прыбрацца, прыйшлі іхныя родзічы.
«Тут жа такія раней былі прыгожыя могілкі. Столькі было помнікаў. Цяпер усё разьбіта, разварочана», — выказваецца пра стан кладоў спадарыня сталага веку.
«Яны ж і не ахоўваюцца. Няма вартаўнікоў, каб прыглядалі за імі», — працягвае кабета, — «Усё занядбана. Відаць, многія пазьяжджалі і няма каму глядзець за магілкамі. Тут добрыя могілкі раней былі. Людзі цяпер ня дбаюць пра памяць, і гэта страшна».
Многія пахаваньні разьбітыя не прыродай і часам, а чалавекам. Чыгунныя крыжы відавочна ламалі ўмысьля, каб здаць у лом. Цяпер іх абломкі тырчаць зь зямлі як напамін, што тут магіла. Прыкладаліся рукі чалавека і да разбурэньня помнікаў.
«Гэта дэфіцыт выхаваньня. Сярод нас жа ёсьць вырадкі розныя. Тое, як выглядаюць могілкі, страшна, вядома ж. Тут і простыя людзі пахаваныя, і заслужаныя. Тут наша гісторыя, якая, відаць, нікому не патрэбная», — адзначае яшчэ адна спадарыня.
Гэтыя клады яшчэ называюць лютаранскімі. Чыгунныя крыжы — на магілах вернікаў-лютаран. Хавалі тут і салдат вэрмахту. Іх парэшткі перавезьлі пад Бабруйск, на зборныя нямецкія могілкі Другой усясьветнай вайны.
«Я вяду сына паказаць магілу генэрала, якога пахавалі тут у сярэдзіне 19 стагодзьдзя», — тлумачыць яшчэ адна наведніца могілак.
«Суботнікі ж бываюць. Тыя, хто займаецца патрыятычным выхаваньнем і ідэалёгіяй, мусяць зьвярнуць увагу на стан могілак, сабраць моладзь і ўпарадкаваць іх», — выказваецца жанчына.
«Вось, бачыце помнік? Відавочна, яму дапамаглі паламацца. Наагул страх, што робіцца тут. Могілкі ў цэнтры гораду — і такія занядбаныя. Я шакаваная проста», — абураецца суразмоўніца.
Яе сын прызнаецца, што дагэтуль і ня ведаў, што ў цэнтры гораду ёсьць такія старыя могілкі. «Вось даведаліся пра іх ды вырашылі паглядзець. Цікава пабачыць старадаўнія пахаваньні», — зазначае маладзён.
Заціснутыя шматпавярховікамі могілкі становяцца месцам для выпівак. Парожнія бутэлькі — тут жа ля магілаў. http://www.svaboda.org/content/mahiliou/26969677.html
Следующая публикация
Комментарии 24
С ним связана ещё одна история грустная. Там был похоронен герой Крымской войны, потомственный могилёвский шляхтич. Это было очень красивое воинское захоронение, с корабельными якорями, цепями, стилизовано под палубу корабля, он моряк был. И венчала это дело гранитная стелла. Знаете , что с ней стало? Когда перезахоранивали прах героя другой войны, генерала Лазаренко, выделили деньги ему на памятник. Но они куда-то подевались вдруг (это в советское время, представьте). А вопрос решили просто - скоммуниздили гранитный памятник вот этого шляхтича, обтесали, выгравировали имя Лазаренко и поставили возле Чырвонай зорки... Вы себе представляете масштабы этого цинизма? Я - да, особенно, когда на пришпандоренную табличку смотрю "Воинскае пахаванне, прычыненне шкоды какрецца па закону".
Могилу того героя (всё равно герой, их бывших не бывает!!!) мы пытались найти, я статью писала об этой истории. И если бы не местные пьющи...ЕщёДа? А мне что-то заклинило, что именно оно Воскресенское.
С ним связана ещё одна история грустная. Там был похоронен герой Крымской войны, потомственный могилёвский шляхтич. Это было очень красивое воинское захоронение, с корабельными якорями, цепями, стилизовано под палубу корабля, он моряк был. И венчала это дело гранитная стелла. Знаете , что с ней стало? Когда перезахоранивали прах героя другой войны, генерала Лазаренко, выделили деньги ему на памятник. Но они куда-то подевались вдруг (это в советское время, представьте). А вопрос решили просто - скоммуниздили гранитный памятник вот этого шляхтича, обтесали, выгравировали имя Лазаренко и поставили возле Чырвонай зорки... Вы себе представляете масштабы этого цинизма? Я - да, особенно, когда на пришпандоренную табличку смотрю "Воинскае пахаванне, прычыненне шкоды какрецца па закону".
Могилу того героя (всё равно герой, их бывших не бывает!!!) мы пытались найти, я статью писала об этой истории. И если бы не местные пьющие граждане (спасибо им большое, без сарказма!), мы бы остатки этой могилы уже не нашли, там только один столбик с остатками цепи, да и тот в дерево врос. В общем, оскорбили память сразу двух героев, Лазаренко тоже достоин был и есть не чужого надгробия с могилы далёкого от нас офицера.