ŞİE SÖZÜNÜN MENASI VE YARANMA TARİXİ Sona Kimi Oxu Cox weyi Oyren....

Bismillair-Rehm anir- Rehim. Şiə sözünün mə᾿nası lüğət kitablarında tabe, ardıcıl kimi göstərilmişdir. Әrəb dilində «şiətur- rəcul» sözü deyildikdə, o kişinin arxasıyca gedən, ona tabe olan mə᾿nası nəzərdə tutulur.Məşhur Әhli-sünnə lüğət və ədəbiyyatçıları Firuzabadi «Qamusul-lüğət» və İbni-Әsir «Nihayətul- lüğə t» kitabında şiə sözünün mə᾿nası haqda belə yazırlar:«Həqiq ətən bu ad (şiə) Әli (ə)-ı və onun Әhli-beytini sevənlərə şamil olurdu. Daha sonra bu ad onrlar üçün xüsusiləşdi».Şi ə məzhəbi ardıcılları Әli (ə)-ın tabeləri olduqları üçün onlara aid edilən bu ad sonradan xüsusiləşdi. Belə bir sual ortaya çıxır: Nə üçün bu məzhəb Həzrət Məhəmmədin (s) ümməti kimi müsəlman deyil, sonradan qondarılmış şiə adını daşıyır? Cavab:1 . Biz insanlar yalnız və yalnız öz yaradanımıza baş əyir, Ona itaət edirik. Allahdan başqa heç bir kəsin əmrinə itaət etmək bizim vəzifəmiz deyildir. Fiziki və ya mə᾿nəvi gücündən asılı olmayaraq, kimsənin bizlərə göstəriş vermək hüququ yoxdur. Lakin əmr və itaət sahibi olan Allah-taala bizlərə müəyyən bir şəxsə itaət etməyi əmr edərsə, bu şəxsin itaəti bizim üçün vacib sayılır. Bu şəxsin itaəti, onun əmrlərinə tabe olmaq bilavasitə Allah-taalanın əmrinə itaət etmək deməkdir.Allah- taala bəşəriyyətin atası Adəmi yaratdıqdan sonra bütün mələklərə onun qarşısında səcdə etməyi əmr etdi. Bu səcdə Allahın Öz icazəsi və əmri ilə olduğu üçün sözsüz ki, Allah-taalanın Özünə səcdə hesab olunur. Uca və əzəmətli Allah bizlərin hidayəti üçün həzrət Məhəmmədi (s) peyğəmbərlik məqamına tə᾿yin etdi. O həzrətin bütün əmrlərinə itaət etməyi bizlərə əmr etdi. Allah Rəsulunun əmrlərinə itaət etmək heç də Allahdan qeyrisinə itaət etmək sayılmır. Bu itaət bilavasitə Allah qarşısında baş əymək, Onun əmrlərinə tabe olmaqdır. Necə ki, «Nisa» surəsinin 80-cı ayəsində buyurulur:«Hər kəs peyğəmbərə itaət edərsə, Allaha itaət etmişdir».Bu məntiqlə həzrət Peyğəmbər (s) müsəlmanlara müəyyən bir şəxsin itaətini əmr edərsə, bu itaət bütün müsəlmanlara vacib olur. Bu şəxsin itaəti Peyğəmbərin (s) itaəti və bilavasitə Allah-taalanın itaəti sayılır. Biz gələcək bəhslərimizdə isbat edəcəyik ki, Allahın Rəsulu bütün müsəlmanlara özündən sonra Әli (ə)-a itaət etməyi vacib buyurmuşdur.Dem əli, əgər Әli (ə)-ın itaəti Peyğəmbərin (s) əmri və göstərişidirsə, onun ardıcılı (şiə) olmaq Peyğəmbər (s) itaətindən kənara çıxmaq deyildir.2. Şiə sözünün həzrət Peyğəmbərdən (s) sonra qondarılması həqiqətə uyğun deyildir. Bu söz hətta Qur᾿ani-Kərimdə də işlədilmiş, insanların bə᾿ziləri digərlərinin şiəsi adlandırılmışdı r. «Saffat» surəsinin 83-cü ayəsində İbrahim peyğəmbər (ə) Nuh peyğəmbərin (ə) şiəsi kimi təqdim olunur:«Onun (Nuh) şiələrindən biri İbrahim idi».Şiə sözü Peyğəmbərin (s) zamanında da işlədilmiş, bu barədə yüzlərlə hədis və rəvayətlər nəql olunmuşdur.Böyü k əhli-sünnə alimi, hədisşünas Hafiz Әbu-nəim İsfahani mö᾿təbər sənədlərlə İbni Abbasdan nəql edir:«Bəyyinə surəsinin 7-ci ayəsi nazil olduqdan sonra:“İman gətirib saleh əməl edənlər ən yaxşı məxluqdurlar. Onların mükafatı Rəbblərinin hüzurunda altından çaylar axan cənnət bağlarıdır. Onlar əbədi olaraq bu bağlarda qalarlar. Allah onlardan, onlar da Allahdan razıdırlar”.Pey ğəmbər (s) Әli (ə)-a üzünü tutaraq buyurdu:Ya Әli, onlar sən və sənin şiələrindir. Qiyamət günü sən və sənin şiələrin Allahdan razı, Allah da sizdən razı olar.»Həmçinin bu mö᾿təbər hədis aşağıdakı əhli-sünnə kitablarında yazılmışdır:1. Mənaqib ‒ Әbul- müəyyəd ibni Әhməd Xarəzmi;2. Şəvahidut- tənzi l fi qəvaidit-təfsil ‒ Hakim Әbul-Qasim Ubeydullah ibni Әbdullah Әl-Həskani;3. Kifayətut-talib ‒ Məhəmməd ibni Yusif Gənci;4. Təzkirətu xəvassil- ümmə fi mə᾿rifətil ümmə ‒ Sibt ibni Cuzi.5. Durrul-mənsur fi kitabillahil-mə ’sur ‒ Cəlaləddin Siyuti;6. Səvaiq ‒ İbni Həcər;7. Nihayə ‒ İbni Әsir;8. Cəvahirul-əqdəy n ‒ Әllamə Səmhudi;9. Füsulul-mühimmə ‒ Nurəddin Әli ibni Məhəmməd ibni Әhməd Maliki.Әhli-sün nə raviləri (hədisşünaslar) Seyyid Әli Həmdani Şafei “Məvəddətul-qur ba” kitabında və İbni Həcər “Әs- səvaiqul-mühriq ə” kitabında həzrət Peyğəmbərin (s) xanımı Ümmu-Sələmədən nəql edirlər ki, Peyğəmbər (s) buyurdu:“Ya Әli, sən və sənin səhabələrin, sən və sənin şiələrin cənnətdə olacaqlar”.Bu hədislərdən mə’lum olur ki, şiə sözü heç də sonradan qondarılmış bir termin deyildir. Әksinə, bu kəlmə Peyğəmbərimizin (s) dilindən bəyan olunmuşdur və o həzrət, Әli (ə)-ın tərəfdarlarını şiə adlandırmışdır. Sona Kimi Oxu Cox weyi Oyren....Bismil lair-Rehmanir-R ehim. Bu gune kimi Ehli Sunne qardaslarimiz biz Ehli beyt(e)yolu ile geden shie-Ceferileri ne bezi yersiz irad tutmuslar!Onlar dan biri Shieler mohure ve ya dasa secde edirler kimi sozlerdir.Shie eqidesine gore namaz qilarkan torbaga ve ya torpaqdan chixan yeyilmeyen sheylere secde etmek lazimdir! Sevimli Peygemberimiz(s )- in,her iki mezhebin qebul etdiyi hedise deyilir:Yer mene secdegah ve pakedici qerar verildi.(Sehih BiBuxari c1,seh91.Teyemm um fesli hedis2) Hedisdeki PAKEDECI ifadesi teyemmume ishare edilir ve bu,onu gosterirki YER sozunden meqsed DASh,TORPAQ ve bu kimi sheylerden ibaret tebii sheylerdir!Indi siz sunni qardashlar eger yerden meqsed hemde xalchadirsa o zaman teyemmum almaq uchun bu temiz xalchaya ellerimizi surterek teyemmum ala bilerikmi? Ebetteki YOX! Demeli yerden meqsed dash,torpaq ve bu kimi sheylerdir!Muse lmanlar Peygember (s) doneminde secde ederken alinlarini chinqildan ibaret olan mescid doshemesine qoyardilar.Onla r havanin isti oldugu ve dashin qizdigi uchun ora secde ede bilmediklerinde n chinqillari ovuclarini goturub soyudurdular!Ca bir ibn Abdullah (r) bele bir hedis neql edirki; Gunorta namazini Peygember (s) ile bir yerde qilirdim. Bir ovuc chinqil goturub onu bir elimden obirisine tokub soyudurdumki,na maz qilarken onun uzerinde secde edim.(Musned Ehmed.c3,seh 327.hedis13982, 13983.Cabirin hedisi. Sunneni Beyheqqic1.seh 439.Sunneni Nesai hedis 1071.Ebu Davud338ci hedis)Peygember (s) torpaga bulashmasindan ehtiyat eden sehabeye buyurdu:Uzunu torpaga surt! (Kenzul Ummal c1,seh 465,hedis 19810)Bezi sehabeler oz emmamelerinin bir qiraginda secde edende Peygember (s) emmameni onlarin altindan chekirmish (Sunneni Beyheqqi.C2seh 105)Beyheqqi deyir: Eger emmameye ve ya ebayae secde caiz olsaydi Peygember sehabelere daslari ellerinde soyutmaga icaze vermezdi ve ebaye secde etmeye emr ederdi. Elebbeteki eger uzurlu sebeb olsa onda oz libasina secde etmek olar.(Ye'ni insanin mueyyen sebebleri vardirki alnin ebaya qoyur)**** ibn Malik deyir; Biz Peygemeber (s) ile birlikde namaz qilirdiq.Bizden birimizin alninin torpaga qoymaga uzurlu olsaydi oz emmamesinin bir giragina secde ederdi. (Sehih Muslim.C1seh 109)Imammiye Shieleri de mehz bu prinsipe esaslanaraq daima torpaq ve ya torpaqdan biten yeyilib geyinilmeyen (hesir kimi) sheylerin uzerinde secde edirler!Eger bundan meqsed dasha,torpaga secdedirse onda uzerinde secde edilmesi uchun Merve dashlarindan duz bir parchanin ozune gonderilmesini isteyen Eli ibn Abdullah bin Abbasdami dasha secde edir? (Axbaru Mekke c3,seh151)Eslin de butun eshab dash uzerine secde edirdi. (Malik Mavatta,Ubn Davud ve Sunneni Beyheqqi Enesin hadisesi.c1seh4 39 ve.s) Aishe deyir; Men Resulullahin secde edreken her hansi bir sheyle alninin yere deymekden onlediyini (qarshisin aldigini) gormedim! (Sunneni Ebu Davud 1108ci hedis,Ehmed ibn Hembel Musnedinde 23170ci hedis).Ibn Abbas deyir: Resulullah dasha secde etdi! (El Musannaf,c1,seh 379. Kenz ul Ummal,c4,seh 212. Sunnei Beyheqqi,c2,seh 102). Beni Ummeyye soyleyir: Ebubekr namaz qilarken yer uzerine secde edirdi. (Kenzul Ummal c4,seh 212) Butun bu delilerden sonra ehli-sunne qardashlarimiz diger ezalarinda torpaqa deymesi fikrini ireli sururler.Halbuk i yuxaridaki hedislerden achiq- ashkar gorunduyu kimi Peygember (s) alnin torpaga deymesini vacib buyurmushdur. Peygember (s) torpaga bulashmasindan ehtiyat eden sehabeye buyurdu: Uzunu torpaga surt! (Kenzul Ummal c1,seh 465,hedis 19810) Beyheqqi deyir: Eger emmameye ve ya ebayae secde caiz olsaydi Peygember sehabelere dashlari ellerinde soyutmaga icaze vermezdi ve ebaye secde etmeye emr ederdi.Hech bir hedis kitablarinda gelmemishdirki Peygember (s) diger eza uzvunun torpaga qoymasini vacib buyurmushdur.Ya lniz alni vacib buyurmushdur.Se cde dedikde ilk anda alnin yere qoyulmasi nezerde tutulur. Quranda da buyururlurki; Qiyametde mominler alnindaki secde izinden taninar.(el-Fet h sursei 29cu aye) Gorunduyu kimi Rebbimiz bu 7 azeden alna ustunluk vermishdir. Day deyilmirki Mominler ellerindeki,diz lerindeki,ayaq barmaqlarindaki secde izlerden taninar! Maraqlisi burasidirki,Shi eni mohure (torpaga) secde etmekde gunahlandirirla r. Goresen bu iddiani ozlerine niye nisbet vermirler? Axi sizler ber bezekli xalcalara secde edirsiniz. Bir meseleni de qeyd edekki Kerbala torpgaindan hazirlanmish mohur secde vacib deyil. Bu torpaq uzerinde secdeni Imam Huseynin (e) pak ovladi imam Seccad (e) ederdi. Ehlibeyt (e)-min yolu ile getmek en dogru yol oldugu uchun biz Shielerde bu torpag uzerinde secde edirik. Chunki Seqeleyn hedisi: Ey Insanlar men sizin aranizda iki deyerli emanet qoyub gediremki,biri Allahin emrleri olan Quran,digeri ise menim Ehli beytimdir! Bunlar qiyamete qeder bir birinden ayrilmazlar. bunlara sarildiginiz zaman esla zelalete dushmezsiniz.On lara elm oyretmeyin onlar sizden chox bilirler! (Muslim Sehihide c7,seh122. Elinin fezileti babi.Tirmizi Sehihinde 3786-3788ci hedisler. Musnedi Ehmedc1,seh 173,175,177,179 ,182,185,230 ve.s) Sefine hedisi: Menim Ehli beytim Nuhun gemisine benzer.Kim o gemiye minse nicat tapar,kim ondan uzaq qalsa zelalete ugrayar. (Hakim Mustedrek eles sehiheyn.c3,seh 351.Ibn Hecer Sevaiqul muriqe seh 91. Zehebi(tedqiqat ci alim)Mizanul etiqad.c1,Seh22 4. Tarixul xulafe seh 573. Xesasul kubrac2,seh166. Yanbul mevedde,seh28. Fethul Qedir seh113 ve.s) Ummetin emin amanliqda qalmasi hedisi: Peygember (s) Buyurdu: Ulduzlar yer ehlini denizde qerq olmaqdan xilas olmasi uchun bir vasite oldugu kimi (Nehl suresi 16-ci aye) menim Ehli beytim de ummeti parchalanma ve ixtilafa dushmekden xilas eder. Eger ereblerden bir qismi onlara qarshi chixsa ixtilafa duchar olar ve neticede sheytan destesine qoshulmush olar.(Hakim Mustedrek.c3,se h149).... SÜNNİ KİTABLARINDAAZA N VƏ QAMƏTDƏ ALİYYEN VELİYYULLAH (Əli Allahın Vəlisidir)BƏZİ HAQQINDAKI HƏDİSLƏR Təqdim edi alimlərindən Abdullah Meraği əl Mısri "Əs Selafe fi əməril Xilafa" adlı kitabında belə rəvayət edər: "Selman, azan və qamətdə Peyğəmbər(s. a. a) zamanında Muhammədən Rəsulullahdan sonra Əlinin vəlayətinə dair şahidlik gətirdi. Adamın biri də Allahın Elçisinin hüzur/ dincliyinə gələrək belə dedi: Ey Allahın Elçisi! Bu gün daha əvvəl duy/ eşitmədiyim bir şeyi duy/eşitdim? O həzrət buyurdu ki: Nədir o eşitdiyin? Dedi ki: Selman azanda sənin elçiliyinə şahidlikdən sonra Əlinin vəlayətin dair şahidlik gətirdi. Allahın Elçisi də buyurdu ki: "Xeyirli bir söz eşitmisən." Risalət ul Hidayedə ifadə edildiyi üzrə hicri 7.yüzyıl alimlərindəndir Adı çəkilən alim eyni kitabında belə rəvayət edir; "Adamın biri Peyğəmbərin hüzur/ dincliyinə gələrək dedi ki; Əbu Zerr azanda sənin elçiliyinə şahidlikdən sonra Əlinin vəlayətinə dair şahidlik gətirdi və dedi ki; Əşhədu ənnə Aliyyen Veliyyullah." Allahın Elçisi buyurdu ki; " Əbu Zerrin dediyi gibidir.Gadiri Humdakı sözümü unutdunuzmu? Mən kimin mövlası əmsə Əli də onun mövlasıdır. Hər kim bunu pozsa öz əleyhinə pozmuş olar." v Bu iki rəvayəti nəql edən bəzi alimlər; 1. Şeyx Abdünnebi əl İraqı "Azan və qamət haqqındakı Sirr ul Hidaye adlı kitabında sf 45. 2. Ş. Razılıq Ustadı "Kelimatul Alam Havleş Şehadetis Salise" adlı kitabında 55 rəqəminin altında. 3. Şeyx Əhməd Rəhmanı əl Hemedani "Əl İmam Əli min Əbi Talib" adlı kitabında sf 45 12 və 13. hədislər. 4. Seyid Məhəmməd İbrahim əl Muvahhid "Sirr ul İman" sf 7 və 8 də Əbu Zerr əleyhissalamdan rəvayət edər. 5. Seyid Məhəmməd Əli əl Burücerdi "Cevahir ul Vilaye deyər Xilafət və Vəlayəti Teşrii və Yaratmanı Çehardeh Günahsız aleyhimusselam" sf 380 də. 6. Şeyx Məhəmməd min Molla İbrahim əl Müzəffəri "Şahidliyi Salise deyər Azan və İqame" sf 34 elə 37. 7. Şeyx Əli Əkbər Mehdi Pur Tebrizi "Ceziret ul Hadra" sf 205 və 206. Ayrıca bütün bu alimlərin yanında Şeyx Abdünnebi əl İraqı bəzi etibarlı muhaddislerden Məhəmməd Taha Nəcəf və Mirzə Haydı Natiq əl Xorasanı ‘deyil Nəcəfi Eşref te eyni rəvayətləri nəql edər.