Оби зам зам муқаддас суви.

Муқаддас зам-зам булоғининг сирлари ўрганилмоқда, бу эса дунё олимларини ҳайратга солмоқда.
- Дунёда муборак нарсалар кўп. Улар Аллоҳ томонидан унинг ўзига хос илм ила яратилган бўлиб, мана қанча даврлар ўтса ҳамки, бу неъматлар инсон учун хизмат қилиб келаётир, аммо айримларининг сири ҳали ҳамон мавҳум. Биз бу муборак неъматларнинг фақат Аллоҳдан эканлигига иймон келтиришимиз, уларнинг хизматидан фойдаланганимиз учун Яратганга шукр қилишимиз, тарихи ва инсониятга уларнинг яна қандай фойдаси борлигини ўрганишимиз лозим.
Юқорида айтиб ўтганимиз бундай муборак неъматлар сайёрамизда бисёр. Ана шулардан бири муқаддас зам-зам булоғидир. Чўлнинг ўртасида 4000 йилдан бери бузилмасдан, ифлосланмасдан, сувўтлари босмай оқаётган илоҳий чашма ҳар йили ҳаж ва умра учун келган миллионлаб мусулмонни сув билан таъминламоқда. Унинг пайдо бўлиш тарихи, неча юз йиллардан бери ҳожилар чанқоғини қондириб келаётгани, манбасининг асли қаердан эканлиги ва шунга ўхшаш бир қанча сиру синоатлари бугун Ғарб ва Шарқ олимлари томонидан ўрганилмоқда, илмий йўллар билан асосланмоқда, Аллоҳнинг яна бир мўъжизаси ҳақида инсонларга ҳикоя қилинмоқда. Келинг, аввало, бу булоқнинг тарихига қисқача назар ташласак.
Зам-зам тарихи.
Бу неъмат Аллоҳ таоло ўз халили ва пайғамбари Иброҳим (а.с.)нинг ўғли Исмоил (а.с.)нинг чанқоғини қондириш учун ўз мўъжизаси ила ердан сув чиқарилган қудуқдир. Иброҳим (а.с.) га пайғамбарлик мартабаси берилганидан сўнг, у кишининг ягона вазифаси тўғри йўлдан адашган ва осий бўлган қавмларини тўғри йўлга бошлаш, бут-санамларга эмас, ягона Аллоҳга ибодат қилишга чақириш бўлди. Қавмлари у зотнинг сўзларига кирмади ва ҳатто отаси Озар унга ғазаб қилиб:
— “Мени тинч қўй, бу чўпчакларингни менга айтма. Агар яна қайтиб мени безовта қиладиган бўлсанг, сени калтаклайман”,-деди.
Шунда Иброҳим (а.с.) маҳзун бўлди ва хотини Ҳожар ва ўғли Исмоил (а.с.) ни олиб, Макка шаҳри томон йўлга тушди. У ерга етиб боришгач, Иброҳим алайҳиссалом хотини ва ўғлини шу ерда қолдириб, ўзлари қайтиб кетмоқчи бўлдилар.
Шунда хотини Ҳожар:
— “Эй Аллоҳнинг пайғамбари, бу жойда сув ҳам, бирор егулик ҳам бўлмаса, бизларни ташлаб қаерга кетмоқчисиз ёки Раббимиз шунга буюрдими?”,-деб сўради. Иброҳим (а.с.) у кишига тасдиқ жавобини бердилар. Зеро ҳақиқатда Аллоҳ шуни истаганди. Албатта, бунда ҳам бир ҳикмат яширин эди.
Шунда рафиқалари:
— “Ундай бўлса кетаверинг, Аллоҳнинг ўзи бизни хор қилиб қўймас”,-деб у кишининг кетишларига рози бўлди.
Макка шаҳрида бирор дарё ёки анҳор йўқ эди. Жазирама боис ёш Исмоил чанқади. Онаси сув қидириб, Сафо тоғидан Марва тоғи томонга қараб йўлга тушди. Сув йўқ эди... Ҳеч қаерда йўқ эди. Онаизор сув топилиб қолармикан, деган умидда етти бор икки тоғ орасида у ёқдан-бу ёққа бориб келди. Шунда меҳрибон ва раҳмли Аллоҳ она-болага ёрдам қилиб, гўдак Исмоил ётган жойдан, унинг оёқлари остидан сув чиқариб берди. Онаси келиб қараса, ўғлининг оёғи остидан сув чиқиб, жилға бўлиб оқиб ётибди. Шунда Ҳожар онамиз сувга қараб:
— “Зам-зам” яъни, “Тўхта, тўхта”,-деди. Шу сабаб бу сувнинг номи “зам-зам” бўлиб қолди. Чўлнинг ўртасида жойлашган бу булоқнинг атрофида Макка шаҳри қурилди. Бироз вақт ўтиб, ҳазрати Иброҳим алайҳиссалом аёлини ва ўғлини зиёрат этишга келганида, уларни мўл-кўллик ва баракат ичида кўрди.