БЕЛГИСИЗ КҮНДӨЛҮК

17- 18- БӨЛҮМДӨРҮ
Кундолукту окуп жатып бир ой келди. Эмне болсо баарын жазган экен.Эч бир ээринбептир.А мен болсо, ошол жазылган даяр кол жазманы китеп сыяктуу окуй албай термелеп окусам да,ой жугуртуп тушуно баштадым.Кундолук жашообуз корсо,бизге билинбеген менен откон тарых болуп кала турбайбы?Ал эми биз кайсыл бир убакта ошол тарыхыбызга кайрылып,эмнени туура жасадым,кайсыл жерден жаза бастым? деп таразалайт экенбиз.Анын сынары мындай кундолукту ар бир адам жаза бербейт эмесби?
Баарынан да,оз ичимдеги ойлорум эки тарапка болунуп согушчу болду.Бироосу туура жасаптыр,
омур откончо кайсыл адам кор болууну кааласын умуттун да,кутуунун да чеги болот эмесби? жакшы десе, экинчи ойум ал ойума дал келбей бушайман. Ошентип белгисиз бул кундолуко кайра унулдум.
Айылга жонодум.Анткени балдар менен анан жумуш менен алаксып журо берип арадан байкалбастан эки жыл отуп кетиптир.
Ошентип айылдын ак шамдары кирген кезде атам бизди тосуп алды.
Уйго кире албай жатып апамды издедим.
Байкуш апам бизди ойлоп журуп каарып кетиптир.
Уйго барарым менен апам айланып, ургулуп башымдан суу айлантып жиберди. Уйго кирип жууркан салды.Кагылайын апам ай,эмне кыйынчылык болсо да, кабак кашым деп бизге билдирбоого аракет кылса да,жузунон байкап турдум.Мен жонундо ойлосо, уйкусу келбей журсо керек.
Атаны байкуш энелер ай,алар бизди ойлоп а биз болсо, оз чурполорубузду ойлоп чуркап журот экенбиз.
Жузундогу кабат кабат тырышына карабай апамдын жылдызы жанган жакшы аял.
"Ар кимдики озуно ай корунот козуно" дегендей,балким ата - энеге баланын кемчилиги эч качан корунбойт тура.Ошентсе да, акыл кирип чонойуп аркы беркини коргондо, салыштыра берчуу болдум.Бардык эне баласы учун жан берет,ал жагынан бардык аялдар окшош.Ал эми мунозу жагынан турдуу болот эмеспи.Жазып калтырайын дегеним апамдын ушунчалык бир ичинде кири жок ак конулдугун чонойгондо тушундум.Аябай тамашакой,созмор анан деги бир башка аялдардай бироону андыганды билбеген, ичинин баары сыртында жакшысын да,жаманын да жашырбаган ала коодондугу жанда жок кенпейил эмесби.
Баш которуп чонойгону ушул апамдын бироону жамандап суйлогон созун укпадым.Баары жакшы.Эч качан кээ бироолордой болуп, бироого тийшип же конул калтырып суйлобогон аял болгондугун азыр ущул жашымда билдим окшойт.Бала болуп,апамдын бир жан менен урушканын корбогон экем.Кайран гана алтын апам азыр муну эстегеним каарып таарынчак болуп,огородго бир тоок кирсе да, кыйкырып жан алы калбай,анан айткан созду унутуп кайра кайра сурай бергендигин коруп откон омуру эсиме келбедиби?
Кагылып кетейин алтын апам,озу бир айылдын эн бир башы корунгон чон айылды кыймылдатпай башкарган кучтуу адамдын кызы болуптур. Атасы эл башкарган киши болуп,эже синдилери коп болгон учун атама келгенге чейин тамак бышырганды билбептир.Керелден кечке ат минип, мал кайтарып журуп эрке болуп чонойгонмун. "Ээ кызым,ошол тамак кыла албай анан атандан эчен ирет таяк жегем" деп кулдурчу апам азыр каарылыка алдырыптыр.Корсо,мезгил озунукун бербей апамдын артынан биз да, каарып баратканыбызды сезбейт турбайбызбы?
Ошентип олтурсам апам байкуш унутчактыгы кармап калды.
- Оо, балам уйуно качан барасын? Эмнеге биздин уйго келдин? деди кайра кайра.
-Акылы кирди чыкты болуп олтурган апамды аядым.
- Ооба, апа жакында кетебиз десем - -- -- Атаны балам ай, мурундары уйуно келчи, элен? Азыр болсо туура эле биздин уйго келдин? деди кабагын керип байкушум.
Дагы да ушул бир ойунда " Уйуно барса экен. Кайын журтунан жаман соз угуп калбаса экен" деп тынчы кетип жатканын тушундум.
Омур боюу баласын жаман созго, жаман тагдырга, дуйнодогу бардык жамандыктан коргоп журуп, омурунун отконун билбей калат тура. Кагылып кетейин апам ай, биздин ажырап эки жолго тушуп калганыбызга ишенгиси келбейт.
Ошентсе да, каарыган журогу бир нерсени сезип сыздап жатты бейм.
Ал жай сураштык.Копко чейин коп жанылыктарды айтып берди.
Анан анан баарын унутту.
Ошентип айылга келгенимди эч кимге билдербейин деп аракет кылганым менен баары бир бирин экин коруп калгандардан кунолуу адамдай жашынам.
Апама жардам берип, конулун алып олтурсам да,мени эстеген сайын санаасы санга батты.
- Канча мээнет кылдын кызым.Карачы балдарын чонойду.Койчу балам эркеке да очошчу беле? Ал бир кароол да.Тируулугунду уйуно барып кыла бер.Жаман болсо да,балдарындын атасы, ушунча азап тозоко чыдап,кобу кетип азы калганда эмне болдун эми билбейм?!
Апамдын ушул мени умуттуу карап айткан созу ок болуп журогумо сайылып жатты.
Жок, апа. Баары бутту. Ажыраштык анан кайра кайра эле бара бергенде эмне?Озу ушул жолду тандады. Балдарынан уй булосунон,ата - эненсинен баарынан да ошол арак ыйык болду.
Бир кун ойлонуп, оз катасын сезсин. Озун эле эмес бизди кошо кыйнагандыгын билсин дедим.
Апам бул созумо ынанган жок. Кантсе да, балдарыбызды ойлоп турду.
Кун сайын ушул созун эстегенде айта берчу болду.
Баарыбыз чай ичип жатсак дарбаза кагылды. Кыздардын бири сыртка чуркап чыкты.
- Апа,атам келди деди.
Менден мурун апам утурлай басты.
-Кел, уулум.
-Келдим, -деди кекеткендей.
-- Кыздарымы коройун деп келдим.
Жакшы балдар сеники. Канча келсен да, жарашат деди апам.
Ункуйуп олтурду.Сен мени менен учурашпайсынбы?деди мени карап.
Балдарынды атан бар, алар менен учураш деп айтсан болбойбу?Мени коруп ары карайсын дейт.
- Уйго барасынбы жокпу?
- Эмнеге бармак элем. Экообуз алда качан ажырашып бутподук беле? Эмнеге барышым керек? Балдар керек болсо издеп келип учураш дедим.
- Сен болбосон балдарындын эмне кереги бар озу?
Эмне учун мен?!Башкалар ажырашып кетсе да, балдары учун жардам берип балдарымдын конулундо калсын деп колдон келгенин жасайт. Ал эми сенин созунду кандай тушунсо болот?
Мыйыгынан шылдындай кулду.
- Эмне деп ойлосон ошол деп ойло. Мпга баары бир эмесби,-деди орой ун менен
- Анда жакшы экен. Балдарынды коруп бутсон жолуна туш.Менин сенде созум жок.
- Созум жок де? Менде коп суроо? деди мыскылдуу карап.
Мына ушул коз карашы жаныма батып кетти. Ушул мустай болуп, адамга ийилбей копоол суйлоп,ар дайым айыбынды чукуп суйлогон созу жулунумду тешип отчу.Азыр да дал ошондой кекер какшык, мыскылдуу коз караш менен карады.
Кетесинби? Экиленбей айт.
Жок. Кете албайм. Буткон.Бутту деген созду бузбаймын. Соз чындыктан бузулбайт. Сен экообузду байлап турган балдарга муз, таш болуп жургон адам менен эми кантип жашамак элем.Анан дагы, чындык деген ачуу болот угуп ал. Мен башка адамдын никесиндеги аялмын.Мындан ары жарашуу жонундо соз болушу мумкун эмес. Балдарынды сурасан сурап тур.Ансыз да сурагандан болок булар учун кылган бир эмгегин жок болсо да, ушул балдар сенин балдарын экенин унута корбо?
Сага керек болбогон балдар мага керек.Мен ушуларды багып чонойтуу учун башымды сайып,жанымды берем.Кудай экообузго берген балдардын эч кимге зыяны жок.Кудайга шугур балдарым эстуу, таланттуу балдар болуп чонойуп келе жатат.Балким келечекте мыкты бир эл оозуна алынган жакшы инсандар чыгып калса, анда башымдын кокко жеткени ошол.Ал эми сен бизге илинбей оз турмушунду улант.
Койчу,эми сен олтура турган уйдо башка бироо келип олтурабы?
-Буйруса олтурат анын баары буйруктан.
Биз айткандай болсо,биз баарын озгорто алсак, анда мен да сени озгортуп алмакмын. Балким сен да мени озгортмоксун.
- Ии,баса жана турмушка чыктым дединби?
- Канакей куйоон?Коройун. Менден эмнеси артык экен?
- Сен кимссин адамдын сыртынан коруп баа бергендей.Сени да сыртындан бир коргон адамдар мени куноолоп журушот.Кудайдын момуну деп. "Мал аласы сыртында, адам аласы ичинде" дегендей сенин оозундан чыгып келген созду ким билсин?
- Билип кой мен сени соо койбойм.
- Калган очун да бар беле? Соо койбогондой сен кылбаган жорук калды беле? Сенден бир отоло кутулсам деп турмушка чыктым. Мындан ары тынч кой.
Омур боюу айтып келген ачуу создоруну башкага айт.
Телефонум шынгырап калды.
Менден мурун телефон пайлап жатты.
-Ыы, суйгонунбу?
Ордунан турду да шарт уйдон чыгып кетти. Женилдей туштум.
Улам уйго жакындарын жоното баштады.Укпаган созум калбады.
Баарын айтып тушундургон сон нааразы болушуп, кайтышты окшойт.
Коптон бери ойлонуп ушул жерде кала берип, жумушка орношуу учун жакшы мумкунчулук туулду. Атамын тааныштары кызынды алып кел телевидениеге ишке алалы маалымат топтоо болумуно киргизейин деген экен атам шашып калды. Озум бул кесипти суйгон учун журналист болуу мага коксогон максаттарымдын бири болду
Бири бирине дайындап олтуруп мени маеке чакырды.Барып отуп кеттим. Суйунуп алганым менен бул шаарда калып калуу мен учун оор эле болгудай.Кантсе да иштеп коройун деп чечтим.
Бирок бул жакта калышым жонундо кабар айтпай жумуш суйлошуп алганыбызды кандай кабыл алат деп ойлоп бушайман болдум.
Келгениме бешинчи кун болуп кат кабарыбыз жок болуп жургом. Жаны симкарта алып ачып каттарын окуп олтуруп калдым.
"Мен сиз кеткен куну узатып жумушка келдим. Колума иш барбайт. Ручка кармай албай, жазма иштерими жаза албай, башка бир дуйного адашып тушуп калгансыйм. Мурун кантип жашап журдум экен. Сизди кандай жакшы корорумду жакшылап билдим.Же кеч кирбейт же тан атпайт. Менин бул абалымды эске алып барганда эле мага бир кабарын билдирип жеттим деп айтып койор деп умут кылган турбаймынбы? А сизге корсо, мен эч ким эмес экенмин.Мен болсо, ооруп жатканыма карабай кандай жакшы максаттарды койуп ошого жетсем деп сиз менен ар дайым бирге экенмин деп жургон турбаймынбы? Кантип чыдап олтурасыз? Менин бар экенимди ушунчалык бат унутуп калдынызбы? Мен болсо Кудайдан кандай жакшы кундорду сурап тилеп, сиз менен калуунун мин себебин тапапсам да, бир себебин табууга далалат кылып журуптупмун. Бугун ооруп калдым.
Эч нерсеге конулум чаппайт. Аргам жок эле ары бери басып журом.
Ошону сиз сезет бекенсиз?!
Билесизби? Сиз жоноп кеткен куну мен кандай абалда калдым. Арак ичтим. Куйуп куйуп ичим орттонуп,аалам ушунча кен болсо мен ошол ааламга батпай чыктым. Ичимдин ачышканын айланамдагы жакындардын созу алаксытуусу баса алган жок. Мен сизди ушунча кыска ой деп ойлопомтурмун. Эмнеге менин сезимдеримди эске албайсыз.Сиз жок бир кун мен учун мин кунго татып жатканын сезет бекенсиз.
Баарынан да мени ойлондурганы башка алтыным! Куйуп куйуп жанып жашап жатамын. Балким ата- энеси каарыды караймын деп калып калса эмне болот дегенде уйкум келбейт.
Сизди эми баары кыйнашат. Жарга такашат. Ата - эне баш болуп баары сизди уйунузго жонотуп жиберишет.
Ошону ойлоп уйкум качты. Баарына ачык айтыныз. Менин ойум туболукко бир болуу. Тушунсонуз керек."
"Сизди баары кыйнашат.Алдыда кандай күндор кутот? азыр белгисиз болсо да,мен сизди коргоп калгым келет.
Баарын айтып бериниз.Өмүрүм откончо, колунан келгенче кадырлап, барктап,баалап ала турган адамым бар деп айттыныз.
Канча өмур жашап откөн болсом,ошол өмурумдун бардык барактарында сиздин болушунузду тилеп журөм.
Бул сөздөрдун баарын өзунуз ойлоп көрунүз.Балким таразалап чыгып,жондон жон айтпай атканыма ынанаарсыз.Мындай турмуш кечирген бир эле биз эмесбиз.Бизге окшоп кеч табышып,анан жашоонун бир агымына түшо албай жургондор канча?Эч качан адам баласы "бир кун башыма ушундай бир бактылуу тозок келип калат" деп ойлобосо керек.Биз азыр" бактылуу тозокто" жашап жатабыз.Ошентсе да, мен сиздин, менин жанымда бардыгыныз үчүн чексиз бактылуумун.Сиз айткандай бизди кээ бироолор, соомой менен кезеп, күнөөлөп,экообузго акыл үйроткүсу келип,сиздин алдынызда алда кайда озун бийик сезип, анан калса эч качан ката кетирбөөчудой болуп, коруүнүшөөру турган иш.
Ар бир инсан озүнун денгээлине жараша түшүнүп,
ар кандай ушак айын айтып жатышканы сизди аябай чөктүруп жиберди.Балким сизди такыр башкача көз караш менен кабыл алышкандыр?.А бирок менин көз карашымда, бул жеке адамдын жашоосу.Ошондуктан эч качан чөкпөнүз!Кайраттуу болунуз. Бардык нерсенин убакыт сааты бар.Ошол жакшы мүнот келгенче,сабырдуу болунуз.Мен сизди бир мүнот ойлонбой олтура албайм" деп жазыптыр.
Каап,өзүмдун кээ бир кенебестигиме өкүнүп турдум. Анан жооп берууго аргасыз болдум.
"Саламатсызбы?Баарын окуп чыктым. Мени кечирип койунуз!
Бул жакта ата - эне, балдар менен болуп, сизге кабар бере албай калыптырмын.Сизге менин жакшы кабарым бар.Ошону айтып койсом деп жатканмын.Балким менин алдыдагы максаттарым үчүн жакшы үмут жаратат деген ойдомун.
Мен жумушка орноштум.Атайын окуп, билим алган сон, иштегим келип маянанын аздыгына карабай ушул шаарда калып иштейин деген ойдомун. Анткени атамдын туугандары мени жумушка орноштуруп жатышат. Сизге айтайын дегеним бир жыл иштеп коройун. Балким сизге да жагар. Ансыз да, ал жакта сизди кыйнап жибердим. Эки ай дем алган сон жумуш башталат.Бир орун бошойт.Мен ошол орунга барып олтурам.Мага бул жумуш аябай кызыктуу анан калса, өзум суйгон жумуш эмеспи, ошондуктан сизди туура тушунор деп ойлоймун. Оз жузумду ушул жумушта корсотойун. Анткени менин коптон берки тилегим ушул болчу.
Окшош жашоо, барынын көз карашы окшош, анан акчадан башка алысты көрө албаган, бардык баалуулукту акча менен санаган, кылдан кыйкым издей берген чойродогу адамдардан алыс болгум келип турат.
Ар бир сөзундөн кыйык таап, алып ушак жасап, ары бери бассан кекерлеп,кулгон адамдардан тажадым.
Баарынан акчаны бийик койгон чойродон тажадым.Тушунугу жашоосу баары байлык менен кооз кийим менен олчонгон жашоодон тажап чыктым.
Жумушка орношуу учун барганда, мени кубандырганы адамдардын бири - бирине болгон мамилеси жана ишканадагы отмосфера аябай жакты.
Баары жонокой анан маданиятуу.
Бери бас, деп кекетип ар кайсыл создон убап,чубап чоо жасабаган башка чойро. Бул менин коптон куткон тилегим болчу. Балким мен жаны келген учун ошондой туйулабы билбейм.
Эгер мени чын журоктон жакшы корсонуз, бул жерде кала бергеним артык.
Чогуп, ар дайым маанайымды тушурбой жакшы адамдар менен баарлашып, жаш жанымды кыйнагандан коро, бул шаарда калып иштоо мен учун алда канча жогору.А сиз экообуз бат- баттан суйлошуп турабыз.
Сиздин ичиниздеги опур - топур тушкон дурболонду, бугун дагы жакшы сездим.Бирок бул жолу сизди макул болор деп ойлоп жатам. Бул менин чечимим сиз учун да женил. Ансыз да, эки ортодо эзилип бутмой болдунуз.Аял катары таарына берип кыйначуу болдум. Экообузго ушундай чон аралык жакшы жардам берет. Сиз да оз жумушунузду мыктылап иштениз. Негизинен экообуздун тен жумушубуз эл кызматтын аркалоо экен. Балким менин ушул жашап жаткан коомго бир аз болсо да,салым кошулуп калса, ал биздин экообуздун ийгилик болсо керек деп ойлойм.
Мен да сизди жакшы кором. Бирок бул жолу мен ушул чечимимден кайтпаймын.Аман журунуз оорубаныз!Мен да сиздин азап тартышынызды жана мен учун элдин ар кандай ушак айынына калышынызды каалабаймын.
Мен жок болсом баары унутулат. Баары оз ордуна тушот.Сиз экообуз ушундай алыстыкта да бактылуубуз
Анткени биздин журок ар дайым бир согуп,ошол соккон дабышыбыздан бир бирибизди уга алабыз.
Аман журунуз!Чалып турамын. Иштеринизге ийгилик!
Катты жонотуп жиберип бир аз женилдедим.
Суйунгонум ушунчалык ушул кесибимди ушунчалык суйом.Менин ушул жоопту ишке бел байлап жатканым озумо болгон ишенимди кучотту.
Катты жонотуп жибердим. Жумушка даярданып,тексти даяр материалдарды ун чыгарып окуп,озумду озум даярдап жаттым.
Бир кезде жооп келди.
Жок.Мен баарын тушундум.Менин эрким жетпейт!Сиз айткандай болушун каалайт болчум.Бирок мен сизсиз кантип жашайм.Сизди корбой, унунузду укпай кантер экем. Эгер ошентип чечсениз, ойунузду озгорто албасаныз анда менин башка аргам жок экен да.
А сиз кантип мен жок шаарда жашайсыз.Демек мага айткан созунуздун баары жалган турбайбы?Журокторум титиреп,кан басымым уламдан улам которулуп,кыйналчуу болдум. Бул оору мага онокот боло баштады.Башым катты. Сиздин журогунуздон дагы да, орун таба алган эмес экенмин. Сиздин мага жасаган мамиленизден улам мен аябай сизге терен ишенип алган экем. Кантип мени алыс калтырып кетип чыдап жашайсыз? Демек тушунуктуу! Баары бир куну кетип калам деген максатыныз бар беле? "Кантер экем сиз жок. Келерине канча кун калды деп саат санап олтурсам, сиз болсо менден сурабастан жумушка орношуп алганыныз эмнеси?Же атайын бир отоло кол узойун деп чечтинизби?Эки дуйно унутпаныз.Сиз менин аялымсыз. Мен эч качан сизден ажырабайм. Кандай жолун издесениз да, адашасыз. Мен сизди эч кимге ыраа корбойм."
Катты окуп шаабайым сууп олтуруп калдым. Мен кетсем алаксып, менден алыстап калар деген ойум ордунан чыкпай турду
Канча алыс болсок ошончо жан алы калбай мага умтулганы умтулган
Уландысы бар