Քաղենիի ամրոցի խոշոր համալիրի ավելի քան 16- դարյա պատմության վերջին հարյուրամյակն անմիջականորեն առնչվում է Գրիգորյանների և Ավետիսյանների գերդաստանների հետ:20-րդ դարի սկզբին Արևմտյան Հայաստանի Մշո սրբ.

Առաքելոց վանքի քահանա Տեր-Ավետիսի կինն ու միակ որդին` Սեդրակը,կնոջ`Սիրանուշի հետ,գայլի երախից մազապուրծ փրկվելով,մյուս գաղթականների հետ ապաստան են գտնում Էջմիածնում, ապա հաստատվում Թալինի տարածքում` ներկայիս Արագածոտնի մարզի Դաշտադեմ գյուղում:
Ծղակցի Սեդրակ պապս, 20-30 գաղթական ընտանիքների հետ տեղավորվել են պարսպի խուցերում... ժամանակի ընթացքում պարիսպներց դուրս ,յուրաքանչյուրն իր տունն է կառուցել: Այդպես է ստեղծվել գյուղը...
Ամրոցի հետնամասում մանր քարակույտեր կան...ենթադրելի է , որ գյուղի առաջին տների ավերակներն են...
Երբ առաջին ագամ իրականացվել են պեղումներ, տան պատերի միջից հանվել են հողածածկ խաչքարեր.... կամ հայերն էին թաքցրել թուրքերից, կամ թուրքերն են որպես շինանյութ օգտագործել....: Խաչքարերը հիմա դրված են վանքի մոտ:Գտնվել են հնագույն ոսկե զարդեր,... մեսրոպատառ արձանագրություններով քարեր, պղնձե մետաղադրամներ...
Ենթադրություններ կան ամրոցի գանձարանի մասին, բայց ոչինչ հստակ հայտնի չէ:
Ենթադրվում է` Քաղենիի ամրոցը կառուցվել է Ուրարտական ամրոցի տեղում Կամսարականների օրոք։ Նրա մասին հիշատակություն կա արաբների` Հայաստան կատարած արշավանքների առաջին շրջանում (VIIդ.): Ամրոցը միակ հնավայրը չէ Դաշտադեմում: Գյուղից Թալին տանող ճանապարհի եզրին գտնվում են 13-14-րդ դարերի խոշոր իջևանատան ավերակները, որտեղ նույնիսկ անցորդի չես հանդիպի քարվանսարայի մասին հարցնելու համար, առավել ևս` ցուցանակների կամ երբևիցե իրականացված բարեկարգման աշխատանքների հետքեր: Ավա~ղ...