Birçok kaynağa Avarya olarak geçmiş bu bölgeye Avar Klanları kati surette başka bir halkın yerleşmesine izin vermemişlerdir. Kafkasya Avarları Beyaz tenli Kafkas ırkının bütün özelliklerini dominant şekilde yansıtırlar. Avarların başkenti Avaristan’ın merkezi olan Hunzahk'tır, Avarca manası “Hun şehri - Hunların yeri” manasına gelmektedir. Avarlar, Cengiz Han Moğollarının müttefikleri olmuşlardır. Moğollar sadece Kafkasya Avarları ile savaşmadılar, haricinde ki bütün Kafkasya'yı yakıp yıktılar. Moğollar Kafkasya Avarları için “Bizim Avarlar” tabirini kullanıyorlardı. Cengiz Han, Avarlara diğer Kafkas Halklarından haraç almak imkânını vermiştir. Bu alan Azerbaycan’daki Şemaha şehrinden Kabarday’a kadar olan bölgeyi içine alıyordu. Avarlar, İmam Şamil'in torunu merhum Sait Şamil Bey'in yorumuyla “Siper savaşçılarıdırlar” sadece Kafkas-Rus savaşlarında bile Avaristan’ın kalelerini savunurken gösterdikleri eşsiz cesaret örnekleri bu yargıyı doğruluyor. Bu savaşlarda kendilerini “Tanrı'nın eli” gibi gören Moskof generalleri bile bu cesaret örneklerini hayranlık dolu cümlelerle savaş günlüklerine yazmaktan kendilerini alamamışlardır. Karakter olarak sadece Dağıstan’a has “Dağlı” adı ve eşsiz “Dağlı” kültürünün bir ürünü olan yüzlerce yıllık Avar adetleri İslam’ın etkisiyle biraz kırpılmış olsa da etkisini hala devam ettirmektedir. Dağıstanlı herhangi bir komşu halka Avarları sorarsanız, 1000 yıldır söylenilen şeyi söyleyecektir: "...kafalarına koyduklarını yapan halk..." "....Рак1алде караб жо гьабулиб халкъ..." Tarihe baktığınızda Avarların asla başsız - sancaksız yaşamadıklarını görürsünüz. Avar Tarihi bir bakıma Hanlıklar tarihidir. Hanlık merkezi her zaman Hunzak olan Avarlar Klanları bu Hanlığa bağlı olmakla birlikte kendi karar mekanizmalarını kendi Aval’larının (Yerleşim yeri) en yaşlılarının oluşturduğu heyetlerle alırlardı. “Avar” adı Kafkasya Avarlarının çok önem verdikleri ozanlığın ürünü olan eski efsanelerinde, uzun hikâyeler anlatan şiirlerinde sıkça geçmektedir, Avarca yapılan dualarda geçen ve Peygamber adları söylenirken ism-i şerifin önüne getirilen "Avarag" adı buna sadece küçük bir örnek... Mesela “*Avarag Mahamad” Hz.Peygamber a.s için bir anış tarzıdır. Kafkasya Avarları, kendi içlerinde Andi ve Dido isimli iki büyük kola ayrılır: Andiler; Andi, Akhvah, Bagulal, Botlikh, Godoberi, Karata, Tindal ve Çamalal alt-kollarına ayrılır. Didolar; Bejta, Ghinuh, Gunzib, Hvarşin, Çez-Dido alt-kollarına ayrılır. Kara-Koysu Nehri'nin yukarı taraflarına yerleşen Arçinler de, tarihi olarak Avarların bir koludur. Kafkasya Avarları dışarıya kendilerini Avar olarak tanıtmakla birlikte kendi içlerinde milletlerini “Ma’arul” veyahut “Ma’arulal” olarak adlandırırlar. Kelime kökü “Mu’rul Avar’al” yani “Dağ Avarları” ndan gelmekle birlikte zamanla sadece “Dağlı” anlamına gelen “Ma’arul” adı kullanılır olmuştur. Dağıstan’a VII. yy.da giren İslamiyet, Avarya’ya VIII. yy.da yerleşmiş. 1000 küsur yıldır Sünni İslam inancında olan Avarlar, komşuları ve çevrelerine de İslamiyet’i yaymada öncülük etmişlerdir. Avarlar arasında İslam'ın kabulünden bu yana Nakşibendîlik Tarikatı hep kabul görmüş ve en çok taraftarı olan Tarikat olmuştur. Avarların arasında tarım ve hayvancılık ile özellikle el sanatları yaygındır. Dağlı ustaların ellerinden çıkan eserler paha biçilmezdir, şu an Türkiye ve yakın Doğu'daki kuyumculuk sektörünün kullandığı motifler dikkatle incelenirse Dağıstan mührü görülecektir. Zira Ata yurttan göç eden Ustalar gittikleri yerlerde mesleklerine devam ederek bu kültürlerde kalıcı izler bırakmışlardır. Kafkasya Avarlarının Dili ya da “Ma'arul Mats” bir Kuzey Doğu Kafkasya Dilidir. Kafkasya Avarlarının dili eski Mezopotamya agglutinatif dilleriyle benzerlik gösterir, Hurriler, Sin-Tibetler ve en çok Ket (Yenisey-Ostyak) diline ki şu an Batı Sibirya'da bu dilin 500'den daha az kullanıcısı kalmıştır. (agglutinatif dillerde kelimelerin anlamları, sonlarına gelen hece ekleriyle kelime kökü değişmeden yeni formlarına uyarlar.) 2007 yılı tahmini verilerine göre Avarların nüfusu; 840.000’i Dağıstan’da olmak üzere Rusya’da 1.050.000'nin üzerindedir. Bu rakama Rusya dışında ki diğer eski Sovyet Cumhuriyetlerinde ki 300.000 Avar’ı eklersek, eski Sovyet toprakları üzerinde sayılarının 1.350.000’i bulmaktadır. Ayrıca çoğunluğu Türkiye'de olmak üzere çeşitli (Suriye, Ürdün, Irak, Mısır, Suudi Arabistan, Lübnan, ABD, Almanya, Fransa vb.) ülkelerde toplam 180.000 ile 200.000 kadar Avar yaşadığı tahmin edilmekte, bu durumda dünya genelinde 1.500.000 dolayında Avar’ın yaşadığı tahmin edilmektedir. Khunzakh, Antsukh, Çaroda ve Gidatl olmak üzere dört ana diyalektiği bulunan Avar Dili'nin “lingua franca” sı Khunzakh *(Bolmats) diyalektiğidir. Khunzakh diyalektiği yazı dilinde de ortak dildir. *(Not: “Bolmats” “Bo” Avarca Ordu, “Mats” lisan-dil, “Bolmats = Ordu dili” Çünkü birçok ayrı lisan konuşan Dağıstan halkları Ordu’da – Savaşlarda ortak dil olan Avarca’ya, Ordu Dili anlamına gelen “Bolmats” da diyorlardı). Kafkas Rus savaşlarına önderlik etmiş 3 büyük Lider, İmam Gazi Muhammed, İmam Hamzat Beg, ve (Kafkasya Kartalı, Dağıstan Aslanı olarak anılan) İmam Şamil de Avar'dır. Ayrıca Kafkas-Rus savaşlarında savaşçılığıyla meşhur olmuş Hacı Murat ve şiirlerindeki felsefeyle tanınmış şair Rasul Hamzatov da Avarlardandır. Kaynak: http:// avarlar.awardspace.com/
Присоединяйтесь к ОК, чтобы посмотреть больше фото, видео и найти новых друзей.
Комментарии 4