Предыдущая публикация
Արա Հարությունյանի փայլուն մեկնաբանությունը:Նավթ-փող- գլոբալ իշխանություն15 августа 2014 г.
в 8:30
Հայտնի է, որ բարդ, քողարկված պրոցեսների տրամաբանությունը հասկանալու հիմնական, ստուգիչ հարցը «ում է այն ձեռնտու»-ն է: Մենք գլոբալ աշխարհի նախաշեմին ենք: Ինչ որ ասպարեզներում աշխարհն արդեն գլոբալ է, իսկ որոշներում էլ հակադիր է գլոբալին:Գլոբալ աշխարհի երեք հիմնական սուբյեկտները՝պետությունը, փողը և դրանք տիրապետող կոնկրետ մարդիկ խորը հակասությունների մեջ են հայտնվել:Փողն անցել է պետական սահմանները, և իր բազմաթիվ դրսևորումներով գլոբալացել է:Պետությունները դեռ նախնադարյան սկզբունքների մեջ են՝ տարածքային են, խիստ զգոն՝ հանդեպ հարևանը, ռազմականացված են և անզիջում որևէ հարցում:Իսկ գլոբալացված փողի և գերհզոր պետությունների տերեր են դարձել մի բուռ մարդիկ, որոնք իրենց դիրքերն ու իշխանությունը պահելու համար հրատապ են պահում մի քանի մեծ կեղծիքներ, որոնցից հիմնականը՝ նավթի և այլ էներգակիրների իբր անփոխարինելիության թեզն է:Սկսած 1944 թվականից, երբ ամերիկյան Բրետտոն Վուդս վայրում կայացած 44 երկրների կոնֆերանսում, որպես փոխարժեքի համաշխարհային միակ ունիվերսալ էկվիվալենտ ընտրվեց ոսկով պաշտպանված դոլարը, աշխարհի ֆինանսական բոլոր կարևոր փոխանցումները սկսվեցին արվել դոլարով:Այդ որոշմամբ, դոլարը, լինելով ամերիկյան ներքին ֆինանսական գործառնությունների միջոց, դուրս եկավ համաշխարհային ասպարեզ և ինչ որ առումներով կտրվեց զուտ փողին հատուկ հատկություններից:Նրա էմիսիան և կարգավորումների լծակները մնացին ամերիկյան ֆեդերալ ռեզերվի ձեռքին որը հրեական մասնավոր հիմնարկության է: Իսկ դոլարի ազդեցությունն աշխարհում դարձավ ճակատագրական՝ բոլոր ազգերի ու ժողովուրդների համար:1971-ին, նախագահ Նիքսոնի հրամանագրով- դոլարը անջատվեց, դիսոցվեց ոսկուց և դարձավ ֆիատ փող- այսինքն ապրանքային հիմքից անջատված թղթային դրամ:Հրամանագրին ի պատասխան, 4, 3 դոլարով վաճառվող մեկ տակառ նավթի գինը բարձրացավ 2,5 անգամ, հասնելով 10,1 դոլարի: Փաստացի անջատվելով ոսկուց, դոլարն իսկույն ասոցվեց նավթին: ԵՎ նավթը սկսեց ինչ որ առումներով ոսկու դեր կատարել դոլարի ապահովման հարցում:Հետագայում ոսկուց անջատումը դոլարին տվեց առավել ճկունություն, իսկ Միացյալ Նահանգներին էլ ազատություն՝ դոլարի ապահովման որևէ պարտականությունից:Սաուդյան արաբիայի ու ՕՊԵԿ-ի հետ ձեռք բերված համաձայնությունների շնորհիվ նավթի առևտուրը սկսվեց տարվել բացառապես դոլարով: ԵՎ աստիճանաբար, միջազգային շուկաներում բոլոր փոխանցումները սկսվեցին արվել դոլարով, որովհետև անիմաստ էր մի քանի փոխարժեքներ պահելը գրպանում տարբեր փոխանցումներ կատարելու համար:Այդ ժամանակներից սկսված, ամերիկյան համալսարանական մի պրոֆեսորի առաջարկով, շրջանառության մեջ մտավ պետրոդոլար /նավթային դոլար/ տերմինը:Պետրոդոլարի մուտքը համաշխարհային շուկա հանգեցրեց մի քանի սկզբունքային հետևանքների:1-Դոլարի գնողունակությունը սկսեց աճել այլ փոխարժեքների համեմատությամբ, որովհետև բոլորի համար այն ցանկալի փոխարժեք էր և պետությունները ստիպված էին գնալու զիջումների, իրենց մոնոպոլ ապրանքները էժան վաճառելու, դոլար կուտակելու նպատակով:2- Հարաբերական էժանություն հաստատվեց ԱՄՆ ներսում, որը հնարավորություն տվեց կտրուկ ավելացնել զարգացման ասպարեզներին՝ գիտությանը և ռազմականին հատկացվելիք գումարները:3- ԱՄՆ կյանքի բարձր ստանդարտները սկսեցին գրավիչ դառնալ օտարերկրյա մասնագետների համար և գնալով ամերիկյան համալսարաններն ու արտադրությունները սկսեցին համալրվել արտասահմանյան լավագույն մասնագետներով:4- Գիտատեխնիկական պոտենցիալի կուտակումը երկրի ներսում հնարավորություն տվեց կտրուկ զարկ տալ նորագույն արտադրություններին և ռազմականին: 5- Սովետական Միության դեմ սառը պատերազմում հաղթանակած ԱՄՆ-ն 91 թվականից սկսած դարձավ միաբևեռ աշխարհի միակ գերհզոր երկիրը:Ռազմական գերհզորությունն էլ իր հերթին հանգեցրեց շրջապատում ստեղծված վախի վրա հիմնված մի շարք կոնսոլիդացիաների, խեղաթյուրումների և միջազգային հարցերում այլևայլ մոնոպոլաների հաստատմանը: Դրանցից առաջինը անպատրվակ պատերազմ հրահրելու մոնոպոլ իրավունքն էր: ԱՄՆ-ին չենթարկվող երկրները սկսեցին մտցվել թշնամիների ցանկ և աստիճանաբար ավիրվեցին:Քանի որ առկա է սատարող երկրների մեծ թիմ և հնարավոր է միջազգային ատյաններում օրինական տեսք տալ ցանկացած անհաշվենկատ ավանտյուրային, կտրուկ մեծացավ ԱՄՆ ֆինանսական օլիգարխիկ վերնախավի անպատասխանատվությունը բազմաթիվ ասպարեզներում: ՄԱԿ-ում և այլ միջազգային ատյաններում ԱՄՆ ներկայացնող անձինք որպես կանոն այլևս ոչ թե կառավարության ներկայացուցիչներն են, այլ հիմնականում ֆինանսական օլիգարխիայի և ֆեդերալ ռեզերվի նշանակած մարդիկ: Նրանք անում են այն ինչ իրենց թելադրում են ֆինանսական մագնատները: ԵՎ պետք չէ զարմանալ ոչ նրանց ոչ ադեկվատության ու ոչ էլ ծայրահեղ ցածր մասնագիտական որակի վրա:Իսկ իրենց միակ նպատակը դա դոլարի՝ որպես միջազգային փոխարժեքի դիրքերի պահպանումն է, որն արվում է ամենատարբեր մեթոդներով-ներառյալ վախեցնելը, կրիտիկական կետերում մշտական պատերազմներ հրահրելը, տարբեր երկրների ինֆրակառուցվածքի ավիրումը, ազգամիջյան թշնամության սերմանումը, նավթի արտահանման և տեղափոխման ճանապարհների գլոբալ վերահսկումը և այլն: Բացի նշվածից առկա են ևս մի քանի դեռևս լայնորեն ոչ հայտնի, բայց դաժանորեն ապահովվող գերակայություններ:1-Դա նավթի և ածխածնային այլ էներգակիրների գերակա դիրքերի պահպանումն է գեոքաղաքական աշխարհում, որպես էներգիայի անփոխարինելի աղբյուրի: Ինչպես նաև դրանց տեղափոխման ուղիների լիակատար վերահսկումըՍրանով աներկբայորեն ապահովվում են պետրոդոլարի դիրքերն աշխարհում: Սակայն բանն այն է, որ ներկայումս արդեն իսկ հայտնի են ալտերնատիվ էներգիայի ավելի էժան աղբյուրներ, որոնք արհեստականորեն ճնշված վիճակում են պահվում, որպեսզի երկարաձգվի դոլարի գերակայությունը:Քամու և արևային էներգիան արդեն իսկ ապահովում են օրինակ գերմանական էներգետիկ ծախսերի 74 տոկոսը: http://thinkprogress.org/climate/2014/05/13/3436923/germany-energy-records/Արևային փոխակերպիչների գները սրընթաց ընկնում են և ներկայումս մոտեցել են տեղադրված հզորության մեկ վատը՝ 50 սենթ համարժեքին:Էժան աշխատուժով երկրներին ներկայում մեծ հնարավորություն կա առաջ անցնելու այս հարցում, քանի որ կես դոլարանոց փոխարկիչի տեղադրումը թանկ է զարգացած երկրներում, ուր ստիպված են մոտ 3-4 դոլար էլ վճարել տեղական բանվորական ուժին՝ այդ փոխարկիչները տեղադրելու համար: Հետևաբար, այն երկրները, ուր աշխատուժն էժան է, ինչիսին Հայաստաննն է, արևային փոխարկիչները կարելի է տեղադրել երևի մեկ վատը 1- 1,5 դոլարի գնով: Որը 25 տարվա գործարանային երաշխիքի դեպքում փաստացի ձրի եներգիայի աղբյուր է:2- Դա վերջերս շրջանառություն մտած վիրտուալ փողերի դեմն առնելու ջանքերն են, որոնք իրականում ավարտվել են դոլարի պարտությամբ: Բիտկոինը, որը զուտ կոմպյուտերային տրամաբանության վրա գործող փոխարժեք է, արդեն ընդունված վճարամիջոց է բազմաթիվ երկրներում և նույնիսկ որոշ համասարաններում: Այն արդեն մոտ մեկ տարի է մեկ բիտկոինը ստաբիլացվել է մոտ 500 դոլարի սահմաններում, և նման է, որ չի զիջելու իր դիրքերը:3- Դա BRICS երկրների տնտեսաքաղաքական միավորման դեմ քայլերն էին, որոնք հանգեցրին ուկրաինական առճակատմանը և Ռուսաստանի դեմ արևմուտքի միավորմանը:4-Դոլարի դիրքերը պահելու համար թշնամի երկրներին դեմ պատերազմելուն զուգահեռ, որպես ալտերանիտիվ ուղի, բորբոքովում է միջկրոնական էքստրեմիզմը ու դրա դեմ տարվող պատերազմը:Որոշ երկրներում, ներքին թշնամությունն արդեն իսկ գեներացրել է զինյալ կրոնամոլներների: Իսկ անպաշտպան մարդիկ միշտ էլ կգտնվեն- ոնց օրինակ եզդիները, որոնց կարելի է հրի ու կրակի մատնել ու հետո տարիներ շարունակ մարել այդ կրակը որպես հումանիտար մեծ գործ: Իմի բերելով ասվածը շեշտենք, որ ներկա, տեխնոլոգիապես զարգացող աշխարհում ոչ էներգիայի, ոչ սննդի և ոչ էլ բարգավաճ ապրելու տեխնիկական պրոբլեմներ չկան:Եղած պրոբլեմները հնարովի-քաղաքական են, պարտադրված մի բուռ մարդկանց կողմից, որոնց ձեռքին է կենտրոնացած աշխարհի հարստությունը /նայիր օրինակ, - 85 մարդ տիրում են աշխարհի կեսի հարստությանը - http://www.forbes.com/sites/laurashin/2014/01/23/the-85-richest-people-in-the-world-have-as-much-wealth-as-the-3-5-billion-poorest/Իրականում խնդիրը միաբևեռ աշխարհն է, իր «միաբևեռ» փողով, միաբևեռ ռազմականով և միաբևեռ, ուլտիմատիվ վերաբերմունքով հանդեպ դիմացինը:Ներկա գլոբալ ճգնաժամը հարթվող է, եթե փողը և փողատերերը ետին պլան մղվեն որպես միակ սուբյեկտներ և որպես գլոբալ խառնակիչներ: Արևմտյան կառավարություններն իրականում վերը նշված սակավաթիվ ֆինանսական օլիգարխների դրածոներն են և անընդունակ են ինքնուրույն քայլերի:Արևմտյան ժողովրդավարությունը, ազատություններն ու կյանքի ստանդրատները ներկայումս մեծապես վտանգված են հենց ֆինանսական օլիգարխիայի հանրւային վերահսկումից դուրս գալու փաստի պատճառով:Մենք, հայերս ու հայկական պետությունն իհարկե ընդամենը օբյեկտ ենք գլոբալ պրոցեսներում և խաղերում: Բայց իրերի ներքին կապի գիտակցումը կարևոր է մեզ՝ ընկալելու և նախապես կանխելու մեր հանդեպ խաղերն ու պարտերազմը՝ որ ուժի կողմից էլ այն հրահրվի:
Следующая публикация
Нет комментариев