Қуръони карим, Сура Нисо -

ﺍﻟﻨﺴﺎﺀ
(36-Оятдан.....70-Оятгача)
ﻭَﺍﻋْﺒُﺪُﻭﺍْ ﺍﻟﻠّﻪَ ﻭَﻻَ ﺗُﺸْﺮِﻛُﻮﺍْ ﺑِﻪِ
ﺷَﻴْﺌﺎً ﻭَﺑِﺎﻟْﻮَﺍﻟِﺪَﻳْﻦِ ﺇِﺣْﺴَﺎﻧﺎً ﻭَﺑِﺬِﻱ
ﺍﻟْﻘُﺮْﺑَﻰ ﻭَﺍﻟْﻴَﺘَﺎﻣَﻰ ﻭَﺍﻟْﻤَﺴَﺎﻛِﻴﻦِ
ﻭَﺍﻟْﺠَﺎﺭِ ﺫِﻱ ﺍﻟْﻘُﺮْﺑَﻰ ﻭَﺍﻟْﺠَﺎﺭِ
ﺍﻟْﺠُﻨُﺐِ ﻭَﺍﻟﺼَّﺎﺣِﺐِ ﺑِﺎﻟﺠَﻨﺐِ
ﻭَﺍﺑْﻦِ ﺍﻟﺴَّﺒِﻴﻞِ ﻭَﻣَﺎ ﻣَﻠَﻜَﺖْ
ﺃَﻳْﻤَﺎﻧُﻜُﻢْ ﺇِﻥَّ ﺍﻟﻠّﻪَ ﻻَ ﻳُﺤِﺐُّ ﻣَﻦ
ﻛَﺎﻥَ ﻣُﺨْﺘَﺎﻻً ﻓَﺨُﻮﺭﺍً
36 . Ва Аллоҳга ибодат
қилинглар ва Унга ҳеч нарсани
ширк келтирманглар. Ота-
онага, қариндошларга,
етимларга, мискинларга, яқин
қўшниларга, ён қўшниларга,
ёнбошдаги соҳибларга, кўчада
қолганларга ва қўлингизда
мулк бўлганларга яхшилик
қилинглар. Албатта, Аллоҳ
ўзини юқори тутувчи ва
одамлар устидан фахр
қилувчиларни хуш кўрмас.
(Оилавий-ижтимоий
масалалар, мол-мулк ҳақида,
бировларга яхшилик қилиш
ҳақида баҳс этувчи оят ва
жумлалар ичида ибодат ва
ширк келтирмаслик ҳақидаги
ушбу жумланинг келиши
бежиз эмас. Аллоҳнинг
Ўзигагина ибодат қилиш, Унга
ҳеч нарсани ширк
келтирмаслик–тавҳиддир.
Бандалар учун Аллоҳнинг
тавҳиди асосий ақидадир.
Тавҳид ҳар бир инсондан
талаб этилади. У Аллоҳнинг
бандаларидаги ҳаққидир.
Оятда тавҳидга амр
этилганидан сўнг, бир неча
тоифа кишиларга яхшилик
қилишга буюриляпти.)
ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﻳَﺒْﺨَﻠُﻮﻥَ ﻭَﻳَﺄْﻣُﺮُﻭﻥَ
ﺍﻟﻨَّﺎﺱَ ﺑِﺎﻟْﺒُﺨْﻞِ ﻭَﻳَﻜْﺘُﻤُﻮﻥَ ﻣَﺎ
ﺁﺗَﺎﻫُﻢُ ﺍﻟﻠّﻪُ ﻣِﻦ ﻓَﻀْﻠِﻪِ ﻭَﺃَﻋْﺘَﺪْﻧَﺎ
ﻟِﻠْﻜَﺎﻓِﺮِﻳﻦَ ﻋَﺬَﺍﺑﺎً ﻣُّﻬِﻴﻨﺎً
37 . Улар бахиллик қиладиган,
одамларни бахилликка
буюрадиган ва Аллоҳ уларга
Ўз фазлидан берган
нарсаларни
беркитадиганлардир. Ва
кофирларга хорловчи азобни
тайёрлаганмиз.
ﻭَﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﻳُﻨﻔِﻘُﻮﻥَ ﺃَﻣْﻮَﺍﻟَﻬُﻢْ ﺭِﺋَـﺎﺀ
ﺍﻟﻨَّﺎﺱِ ﻭَﻻَ ﻳُﺆْﻣِﻨُﻮﻥَ ﺑِﺎﻟﻠّﻪِ ﻭَﻻَ
ﺑِﺎﻟْﻴَﻮْﻡِ ﺍﻵﺧِﺮِ ﻭَﻣَﻦ ﻳَﻜُﻦِ
ﺍﻟﺸَّﻴْﻄَﺎﻥُ ﻟَﻪُ ﻗَﺮِﻳﻨﺎً ﻓَﺴَﺎﺀ ﻗِﺮِﻳﻨﺎً
38 . Улар молларини кишилар
кўриши учун сарфлайдилар.
Ҳамда Аллоҳга ва қиёмат
кунига иймон
келтирмайдилар. Кимнинг
яқини шайтон бўлса, у қандай
ҳам ёмон яқин!
ﻭَﻣَﺎﺫَﺍ ﻋَﻠَﻴْﻬِﻢْ ﻟَﻮْ ﺁﻣَﻨُﻮﺍْ ﺑِﺎﻟﻠّﻪِ
ﻭَﺍﻟْﻴَﻮْﻡِ ﺍﻵﺧِﺮِ ﻭَﺃَﻧﻔَﻘُﻮﺍْ ﻣِﻤَّﺎ
ﺭَﺯَﻗَﻬُﻢُ ﺍﻟﻠّﻪُ ﻭَﻛَﺎﻥَ ﺍﻟﻠّﻪُ ﺑِﻬِﻢ
ﻋَﻠِﻴﻤﺎً
39 . Агар Аллоҳга ва қиёмат
кунига иймон келтирсалар,
Аллоҳ уларга ризқ қилиб
берган нарсадан нафақа
қилсалар, уларга нима зарар
бўлади? Аллоҳ уларни яхши
билувчи зотдир!
ﺇِﻥَّ ﺍﻟﻠّﻪَ ﻻَ ﻳَﻈْﻠِﻢُ ﻣِﺜْﻘَﺎﻝَ ﺫَﺭَّﺓٍ
ﻭَﺇِﻥ ﺗَﻚُ ﺣَﺴَﻨَﺔً ﻳُﻀَﺎﻋِﻔْﻬَﺎ
ﻭَﻳُﺆْﺕِ ﻣِﻦ ﻟَّﺪُﻧْﻪُ ﺃَﺟْﺮﺍً ﻋَﻈِﻴﻤﺎً
40 . Албатта, Аллоҳ заррача
ҳам зулм қилмас. Агар
яхшилик бўлса, бир неча бор
кўпайтирур ва Ўз ҳузуридан
улуғ ажр берур.
ﻓَﻜَﻴْﻒَ ﺇِﺫَﺍ ﺟِﺌْﻨَﺎ ﻣِﻦ ﻛُﻞِّ ﺃﻣَّﺔٍ
ﺑِﺸَﻬِﻴﺪٍ ﻭَﺟِﺌْﻨَﺎ ﺑِﻚَ ﻋَﻠَﻰ ﻫَـﺆُﻻﺀ
ﺷَﻬِﻴﺪﺍً
41 . Ҳар бир умматдан бир
гувоҳ келтириб, сени уларнинг
ҳаммасига гувоҳ этиб
келтирган чоғимизда ҳол
қандоқ бўлур?! (Бу оятда
қиёмат кунининг васфи
келмоқда. Қиёмат қўпганида,
ҳар бир умматга ўз
Пайғамбари гувоҳ этиб олиб
келинади. Анбиёлар эса,
умматлари Аллоҳнинг амрига
юрганлари ва юрмаганлари
ҳақида адолатли гувоҳлик
берадилар. Муҳаммад
алайҳиссалом аввалдан
охиргача ҳамма умматларга
гувоҳлик берадилар. Ана
ўшанда у кишига иймон
келтирмаганлар, мутакаббир,
фахрланувчи ва
бахилларнинг, одамларни ҳам
бахилликка буюрган ва Аллоҳ
Ўз фазлидан берган
неъматларни
беркитганларнинг ҳоли нима
бўлади? Улар ўзлари инкор
этган Холиқнинг ҳузурида
турибдилар, ўзлари рад
қилган Пайғамбар энди уларга
гувоҳлик бериши, улар
ҳақидаги бор ҳақиқатни Олий
Қози ҳузурида айтиши керак.
Энди бу кофирлар,
мунофиқларнинг ҳоли не
кечади? Қиёмат қоим бўлди.
Хақиқат юзага чиқди.)
ﻳَﻮْﻣَﺌِﺬٍ ﻳَﻮَﺩُّ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﻛَﻔَﺮُﻭﺍْ
ﻭَﻋَﺼَﻮُﺍْ ﺍﻟﺮَّﺳُﻮﻝَ ﻟَﻮْ ﺗُﺴَﻮَّﻯ
ﺑِﻬِﻢُ ﺍﻷَﺭْﺽُ ﻭَﻻَ ﻳَﻜْﺘُﻤُﻮﻥَ ﺍﻟﻠّﻪَ
ﺣَﺪِﻳﺜﺎً
42 . Ўша кунда куфр
келтирганлар ва Расулга исён
қилганлар ерга қоришиб
кетишни истарлар ва
Аллоҳдан ҳеч гапни яшира
олмаслар.
ﻳَﺎ ﺃَﻳُّﻬَﺎ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﺁﻣَﻨُﻮﺍْ ﻻَ ﺗَﻘْﺮَﺑُﻮﺍْ
ﺍﻟﺼَّﻼَﺓَ ﻭَﺃَﻧﺘُﻢْ ﺳُﻜَﺎﺭَﻯ ﺣَﺘَّﻰَ
ﺗَﻌْﻠَﻤُﻮﺍْ ﻣَﺎ ﺗَﻘُﻮﻟُﻮﻥَ ﻭَﻻَ ﺟُﻨُﺒﺎً ﺇِﻻَّ
ﻋَﺎﺑِﺮِﻱ ﺳَﺒِﻴﻞٍ ﺣَﺘَّﻰَ ﺗَﻐْﺘَﺴِﻠُﻮﺍْ
ﻭَﺇِﻥ ﻛُﻨﺘُﻢ ﻣَّﺮْﺿَﻰ ﺃَﻭْ ﻋَﻠَﻰ
ﺳَﻔَﺮٍ ﺃَﻭْ ﺟَﺎﺀ ﺃَﺣَﺪٌ ﻣِّﻨﻜُﻢ ﻣِّﻦ
ﺍﻟْﻐَﺂﺋِﻂِ ﺃَﻭْ ﻻَﻣَﺴْﺘُﻢُ ﺍﻟﻨِّﺴَﺎﺀ ﻓَﻠَﻢْ
ﺗَﺠِﺪُﻭﺍْ ﻣَﺎﺀ ﻓَﺘَﻴَﻤَّﻤُﻮﺍْ ﺻَﻌِﻴﺪﺍً
ﻃَﻴِّﺒﺎً ﻓَﺎﻣْﺴَﺤُﻮﺍْ ﺑِﻮُﺟُﻮﻫِﻜُﻢْ
ﻭَﺃَﻳْﺪِﻳﻜُﻢْ ﺇِﻥَّ ﺍﻟﻠّﻪَ ﻛَﺎﻥَ ﻋَﻔُﻮّﺍً
ﻏَﻔُﻮﺭﺍً
43 . Эй иймон келтирганлар!
Маст ҳолингизда–то айтаётган
гапингизни биладиган
бўлмагунингизча, намозга
яқинлашманг ва жунуб
ҳолингизда ҳам то ғусл
қилмагунингизча. Магар
йўлдан ўтувчи бўлса, майли.
Агар бемор ёки сафарда
бўлсангиз ёки сиздан бирингиз
таҳоратхонадан келса ёхуд
аёлларга яқинлашган
бўлсангиз-у, сув топа
олмасангиз, покиза тупроқ-ла
таяммум қилинг. Бас,
юзингизга ва қўлларингизга
масҳ тортинг. Албатта, Аллоҳ
афв ва мағфират қилувчи
зотдир. (Бу ояти каримада
кўпгина ҳукмлар мужассам
топгандир. Шу билан бирга,
ароқни ҳаром қилиш йўлида
татбиқ қилинган чоранинг яна
бир босқичи ҳамдир. Таҳорат
ва ғуслга сув топилмаса, тоза
тупроқ-ла таяммум қилинади.
Шунингдек, сув тегиши билан
касаллиги кучайиб кетадиган
беморларга ҳам таяммумга
рухсат. Яъни, таҳорати йўқ
одам таҳоратни ният қилиб
таяммум қилса, таҳорат
ўрнига ўтади. Жунуб одам
ғуслни ният қилиб таяммум
қилса, ғусл ўрнига ўтади.)
ﺃَﻟَﻢْ ﺗَﺮَ ﺇِﻟَﻰ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﺃُﻭﺗُﻮﺍْ ﻧَﺼِﻴﺒﺎً
ﻣِّﻦَ ﺍﻟْﻜِﺘَﺎﺏِ ﻳَﺸْﺘَﺮُﻭﻥَ ﺍﻟﻀَّﻼَﻟَﺔَ
ﻭَﻳُﺮِﻳﺪُﻭﻥَ ﺃَﻥ ﺗَﻀِﻠُّﻮﺍْ ﺍﻟﺴَّﺒِﻴﻞَ
44 . Китобдан насиба
берилганларнинг залолатни
сотиб олишларини ва сиз
йўлдан адашишингизни
исташларини кўрмайсизми?
ﻭَﺍﻟﻠّﻪُ ﺃَﻋْﻠَﻢُ ﺑِﺄَﻋْﺪَﺍﺋِﻜُﻢْ ﻭَﻛَﻔَﻰ
ﺑِﺎﻟﻠّﻪِ ﻭَﻟِﻴّﺎً ﻭَﻛَﻔَﻰ ﺑِﺎﻟﻠّﻪِ ﻧَﺼِﻴﺮﺍً
45 . Аллоҳ сизнинг
душманларингизни билувчи
зотдир. Валийликка Аллоҳнинг
Ўзи кифоя қилур. Нусрат
берувчиликка Аллоҳнинг Ўзи
кифоя қилур.
ﻣِّﻦَ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﻫَﺎﺩُﻭﺍْ ﻳُﺤَﺮِّﻓُﻮﻥَ
ﺍﻟْﻜَﻠِﻢَ ﻋَﻦ ﻣَّﻮَﺍﺿِﻌِﻪِ ﻭَﻳَﻘُﻮﻟُﻮﻥَ
ﺳَﻤِﻌْﻨَﺎ ﻭَﻋَﺼَﻴْﻨَﺎ ﻭَﺍﺳْﻤَﻊْ ﻏَﻴْﺮَ
ﻣُﺴْﻤَﻊٍ ﻭَﺭَﺍﻋِﻨَﺎ ﻟَﻴّﺎً ﺑِﺄَﻟْﺴِﻨَﺘِﻬِﻢْ
ﻭَﻃَﻌْﻨﺎً ﻓِﻲ ﺍﻟﺪِّﻳﻦِ ﻭَﻟَﻮْ ﺃَﻧَّﻬُﻢْ
ﻗَﺎﻟُﻮﺍْ ﺳَﻤِﻌْﻨَﺎ ﻭَﺃَﻃَﻌْﻨَﺎ ﻭَﺍﺳْﻤَﻊْ
ﻭَﺍﻧﻈُﺮْﻧَﺎ ﻟَﻜَﺎﻥَ ﺧَﻴْﺮﺍً ﻟَّﻬُﻢْ
ﻭَﺃَﻗْﻮَﻡَ ﻭَﻟَﻜِﻦ ﻟَّﻌَﻨَﻬُﻢُ ﺍﻟﻠّﻪُ
ﺑِﻜُﻔْﺮِﻫِﻢْ ﻓَﻼَ ﻳُﺆْﻣِﻨُﻮﻥَ ﺇِﻻَّ ﻗَﻠِﻴﻼً
46 . Яҳудий бўлганлардан
калималарни ўз жойидан
бузиб-ўзгартирувчилар бор.
Улар тилларини бураб ва
динга таъна етказиб: «Эшитдик
ва исён қилдик, эшит, эшитмай
қолгур ва «Роина» дерлар.
Агар улар, эшитдик, ва итоат
қилдик, эшит ва бизга назар
сол, деганларида, албатта,
ўзларига яхши ва тўғри бўлар
эди. Лекин Аллоҳ уларни
куфрлари сабабли лаънатлади.
Бас, озгиналаридан бошқалари
иймон келтирмаслар. (Яъни,
яҳудийлар разилона сўз ўйини
қилишади. Сиртдан чиройли,
одобли сўзларни айтгандек
кўринишади, аммо аслида
тилларини буриб, ўша
сўзларнинг иккинчи–ёмон
маъносини
ифодалашади.Мисол учун,
Пайғамбаримиз алайҳиссалом
бир гапни айтсалар, мўмин-
мусулмонлар, эшитдик ва
итоат қилдик, дер эдилар.
Яҳудийлар эса, эшитдик ва
исён қилдик, дейишади.
Сиртдан қараганда, худди
мўминларга ўхшаб жавоб
берганга ўхшашади. Аслида
эса, у кишини масхара
қилмоқчи ва динга таъна
етказмоқчи бўладилар.)
ﻳَﺎ ﺃَﻳُّﻬَﺎ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﺃُﻭﺗُﻮﺍْ ﺍﻟْﻜِﺘَﺎﺏَ
ﺁﻣِﻨُﻮﺍْ ﺑِﻤَﺎ ﻧَﺰَّﻟْﻨَﺎ ﻣُﺼَﺪِّﻗﺎً ﻟِّﻤَﺎ
ﻣَﻌَﻜُﻢ ﻣِّﻦ ﻗَﺒْﻞِ ﺃَﻥ ﻧَّﻄْﻤِﺲَ
ﻭُﺟُﻮﻫﺎً ﻓَﻨَﺮُﺩَّﻫَﺎ ﻋَﻠَﻰ ﺃَﺩْﺑَﺎﺭِﻫَﺎ
ﺃَﻭْ ﻧَﻠْﻌَﻨَﻬُﻢْ ﻛَﻤَﺎ ﻟَﻌَﻨَّﺎ ﺃَﺻْﺤَﺎﺏَ
ﺍﻟﺴَّﺒْﺖِ ﻭَﻛَﺎﻥَ ﺃَﻣْﺮُ ﺍﻟﻠّﻪِ ﻣَﻔْﻌُﻮﻻً
47 . Эй китоб берилганлар!
Юзларни бузиб, орқаларига
бурмасимиздан ёхуд уларни
шанба одамларини
лаънатлаганимиздек
лаънатламасимиздан олдин
сизлардаги нарсани
тасдиқловчи бўлиб келган
нарсага иймон келтиринг.
Аллоҳнинг иши амалга
ошгусидир. (Яҳудийлар
шариати бўйича, шанба куни
ишлаш, жумладан балиқ
овлаш ман қилинган эди. Аммо
улар шумлик қилиб, бу
илоҳий амрни ҳам буздилар.
Алоҳида ҳовузлар қазиб,
шанба куни балиқларни қамаб
олиб, бошқа кунлари тутишди.
Шунда Аллоҳнинг ғазаби
келиб, уларни маймун ва
тўнғизга айлантирди.)
ﺇِﻥَّ ﺍﻟﻠّﻪَ ﻻَ ﻳَﻐْﻔِﺮُ ﺃَﻥ ﻳُﺸْﺮَﻙَ ﺑِﻪِ
ﻭَﻳَﻐْﻔِﺮُ ﻣَﺎ ﺩُﻭﻥَ ﺫَﻟِﻚَ ﻟِﻤَﻦ ﻳَﺸَﺎﺀُ
ﻭَﻣَﻦ ﻳُﺸْﺮِﻙْ ﺑِﺎﻟﻠّﻪِ ﻓَﻘَﺪِ ﺍﻓْﺘَﺮَﻯ
ﺇِﺛْﻤﺎً ﻋَﻈِﻴﻤﺎً
48 . Албатта, Аллоҳ Ўзига ширк
келтирилишини кечирмас.
Ундан бошқа гуноҳни, кимни
хоҳласа, кечирур. Ким Аллоҳга
ширк келтирса, шубҳасиз,
катта гуноҳни тўқибдир.
ﺃَﻟَﻢْ ﺗَﺮَ ﺇِﻟَﻰ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﻳُﺰَﻛُّﻮﻥَ
ﺃَﻧﻔُﺴَﻬُﻢْ ﺑَﻞِ ﺍﻟﻠّﻪُ ﻳُﺰَﻛِّﻲ ﻣَﻦ
ﻳَﺸَﺎﺀُ ﻭَﻻَ ﻳُﻈْﻠَﻤُﻮﻥَ ﻓَﺘِﻴﻼً
49 . Ўзларини пок қилиб
кўрсатаётганларни
кўрмайсанми?! Йўқ! Аллоҳ
кимни хоҳласа, шуни
поклайди. Ва қилча зулм
қилинмаслар.
ﺍﻧﻈُﺮْ ﻛَﻴﻒَ ﻳَﻔْﺘَﺮُﻭﻥَ ﻋَﻠَﻰ ﺍﻟﻠّﻪِ
ﺍﻟﻜَﺬِﺏَ ﻭَﻛَﻔَﻰ ﺑِﻪِ ﺇِﺛْﻤﺎً ﻣُّﺒِﻴﻨﺎً
50 . Уларнинг Аллоҳга ёлғон
тўқишини кўрмайсанми?!
Шунинг ўзи ҳам очиқ-ойдин
гуноҳликка етарли.
ﺃَﻟَﻢْ ﺗَﺮَ ﺇِﻟَﻰ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﺃُﻭﺗُﻮﺍْ ﻧَﺼِﻴﺒﺎً
ﻣِّﻦَ ﺍﻟْﻜِﺘَﺎﺏِ ﻳُﺆْﻣِﻨُﻮﻥَ ﺑِﺎﻟْﺠِﺒْﺖِ
ﻭَﺍﻟﻄَّﺎﻏُﻮﺕِ ﻭَﻳَﻘُﻮﻟُﻮﻥَ ﻟِﻠَّﺬِﻳﻦَ
ﻛَﻔَﺮُﻭﺍْ ﻫَﺆُﻻﺀ ﺃَﻫْﺪَﻯ ﻣِﻦَ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ
ﺁﻣَﻨُﻮﺍْ ﺳَﺒِﻴﻼً
51 . Китобдан насибадор
бўлганларнинг ботилга ва
тоғутга иймон
келтиришларини ва куфр
келтирганларни кўрсатиб:
«Анавилар иймон
келтирганлардан кўра
ҳидоятлироқ йўлдалар»,
дейишларини кўрмайсанми?!
(Бу ояти каримада яҳудийлар
энди «Китобдан насибадор
бўлганлар», деб
тавсифланмоқда. Биз «ботил»
деб таржима қилган сўз оятда
«жибт» деб келган. Араб
тилида жибт–бут, санам,
фолбин ва сеҳргарга ўхшаш
нарсаларга ишлатилади.
«Тоғут» эса–Аллоҳнинг
шариатидан бошқа шариат ва
Аллоҳнинг шариатига
асосланмаган ҳукмдир. Ушбу
ояти каримада Аллоҳ таоло
яҳудийларни жибт ва тоғутга
иймон келтирганлар, деб васф
қилмоқда.)
ﺃُﻭْﻟَـﺌِﻚَ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﻟَﻌَﻨَﻬُﻢُ ﺍﻟﻠّﻪُ ﻭَﻣَﻦ
ﻳَﻠْﻌَﻦِ ﺍﻟﻠّﻪُ ﻓَﻠَﻦ ﺗَﺠِﺪَ ﻟَﻪُ ﻧَﺼِﻴﺮﺍً
52 . Ана ўшаларни Аллоҳ
лаънатлагандир. Кимни Аллоҳ
лаънатласа, унга ҳеч нусратчи
тополмассан.
ﺃَﻡْ ﻟَﻬُﻢْ ﻧَﺼِﻴﺐٌ ﻣِّﻦَ ﺍﻟْﻤُﻠْﻚِ ﻓَﺈِﺫﺍً
ﻻَّ ﻳُﺆْﺗُﻮﻥَ ﺍﻟﻨَّﺎﺱَ ﻧَﻘِﻴﺮﺍً
53 . Ёки улар мулкдан
насибадорлар-у, шундай
тақдирда ундан одамларга
зиғирча ҳам бермайдиларми?!
ﺃَﻡْ ﻳَﺤْﺴُﺪُﻭﻥَ ﺍﻟﻨَّﺎﺱَ ﻋَﻠَﻰ ﻣَﺎ
ﺁﺗَﺎﻫُﻢُ ﺍﻟﻠّﻪُ ﻣِﻦ ﻓَﻀْﻠِﻪِ ﻓَﻘَﺪْ ﺁﺗَﻴْﻨَﺎ
ﺁﻝَ ﺇِﺑْﺮَﺍﻫِﻴﻢَ ﺍﻟْﻜِﺘَﺎﺏَ ﻭَﺍﻟْﺤِﻜْﻤَﺔَ
ﻭَﺁﺗَﻴْﻨَﺎﻫُﻢ ﻣُّﻠْﻜﺎً ﻋَﻈِﻴﻤﺎً
54 . Ёки Аллоҳ одамларга Ўз
фазлидан берган нарсаларга
ҳасад қилмоқдаларми?
Батаҳқиқ, Иброҳим оиласига
китобни, ҳикматни ва улуғ
мулкни берганмиз-ку?!
ﻓَﻤِﻨْﻬُﻢ ﻣَّﻦْ ﺁﻣَﻦَ ﺑِﻪِ ﻭَﻣِﻨْﻬُﻢ ﻣَّﻦ
ﺻَﺪَّ ﻋَﻨْﻪُ ﻭَﻛَﻔَﻰ ﺑِﺠَﻬَﻨَّﻢَ ﺳَﻌِﻴﺮﺍً
55 . Бас, уларнинг ичида унга
(Муҳаммадга) иймон
келтирганлар ҳам бор, ундан
юз ўгириб куфр келтирганлар
ҳам бор. Жаҳаннам куйдириш
азобига кифоя қилур.
ﺇِﻥَّ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﻛَﻔَﺮُﻭﺍْ ﺑِﺂﻳَﺎﺗِﻨَﺎ ﺳَﻮْﻑَ
ﻧُﺼْﻠِﻴﻬِﻢْ ﻧَﺎﺭﺍً ﻛُﻠَّﻤَﺎ ﻧَﻀِﺠَﺖْ
ﺟُﻠُﻮﺩُﻫُﻢْ ﺑَﺪَّﻟْﻨَﺎﻫُﻢْ ﺟُﻠُﻮﺩﺍً
ﻏَﻴْﺮَﻫَﺎ ﻟِﻴَﺬُﻭﻗُﻮﺍْ ﺍﻟْﻌَﺬَﺍﺏَ ﺇِﻥَّ
ﺍﻟﻠّﻪَ ﻛَﺎﻥَ ﻋَﺰِﻳﺰﺍً ﺣَﻜِﻴﻤﺎً
56 . Оятларимизга куфр
келтирганларни, албатта,
дўзахга киритамиз. Қачонки,
терилари етиб пишганда,
азобни тортишлари учун
бошқа тери алмаштирамиз.
Албатта, Аллоҳ азиз ва ҳаким
зотдир.
ﻭَﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﺁﻣَﻨُﻮﺍْ ﻭَﻋَﻤِﻠُﻮﺍْ
ﺍﻟﺼَّﺎﻟِﺤَﺎﺕِ ﺳَﻨُﺪْﺧِﻠُﻬُﻢْ ﺟَﻨَّﺎﺕٍ
ﺗَﺠْﺮِﻱ ﻣِﻦ ﺗَﺤْﺘِﻬَﺎ ﺍﻷَﻧْﻬَﺎﺭُ
ﺧَﺎﻟِﺪِﻳﻦَ ﻓِﻴﻬَﺎ ﺃَﺑَﺪﺍً ﻟَّﻬُﻢْ ﻓِﻴﻬَﺎ
ﺃَﺯْﻭَﺍﺝٌ ﻣُّﻄَﻬَّﺮَﺓٌ ﻭَﻧُﺪْﺧِﻠُﻬُﻢْ ﻇِـﻼًّ
ﻇَﻠِﻴﻼً
57 . Иймон келтирган ва солиҳ
амалларни қилганларни,
албатта, остидан анҳорлар
оқиб турган жаннатларга
киритамиз. Унда абадий боқий
қолурлар. Унда уларга покиза
жуфтлар бор. Ва уларни қуюқ
сояларга киритамиз. (Ушбу
оятда зикр этилган саодатманд
кишилар мазкур улуғ
неъматга Аллоҳнинг фазли
ила, иймонлари ва солиҳ
амаллари туфайли
эришадилар.)
ﺇِﻥَّ ﺍﻟﻠّﻪَ ﻳَﺄْﻣُﺮُﻛُﻢْ ﺃَﻥ ﺗُﺆﺩُّﻭﺍْ
ﺍﻷَﻣَﺎﻧَﺎﺕِ ﺇِﻟَﻰ ﺃَﻫْﻠِﻬَﺎ ﻭَﺇِﺫَﺍ
ﺣَﻜَﻤْﺘُﻢ ﺑَﻴْﻦَ ﺍﻟﻨَّﺎﺱِ ﺃَﻥ
ﺗَﺤْﻜُﻤُﻮﺍْ ﺑِﺎﻟْﻌَﺪْﻝِ ﺇِﻥَّ ﺍﻟﻠّﻪَ ﻧِﻌِﻤَّﺎ
ﻳَﻌِﻈُﻜُﻢ ﺑِﻪِ ﺇِﻥَّ ﺍﻟﻠّﻪَ ﻛَﺎﻥَ
ﺳَﻤِﻴﻌﺎً ﺑَﺼِﻴﺮﺍً
58 . Албатта, Аллоҳ сизларга
омонатларни ўз аҳлига
эриштиришни ва агар одамлар
орасида ҳукм қилсангиз,
адолат ила ҳукм қилишни амр
қиладир. Аллоҳ сизларга
қандай ҳам яхши ваъз қилур!
Албатта, Аллоҳ эшитувчи ва
кўрувчи зотдир. (Омонатни
турлари кўпдир. Жумладан,
уламоларимиз Аллоҳни
бандага юклаган омонатлари
бор, намоз, рўза, закот,
каффорот ва назрлар ҳам
омонатдир, дейдилар.
Шунингдек, бандаларнинг
бандалардаги турли ҳақлари
ҳам омонат ҳисобланади.
Пайғамбаримиз (с.а.в.)
ҳадисларидан бирида: «Биров
сенга бир калима айтиб, сўнгра
атрофга қараб қўйса,
билгинки, шу сўз омонатдир»,
деганлар. Энг буюк омонат эса,
иймон омонатидир. Ҳадиси
шарифда Пайғамбаримиз
(с.а.в.) қуйидагиларни
айтадилар: «Шаҳидлик
омонатдан бошқа ҳамма
гуноҳларни ювиб юборади.
Қиёмат куни, агар Аллоҳнинг
йўлида қатл этилган бўлса
ҳам, одамни келтириб,
омонатни адо қил, дейилади. У
эса: «Қандай қилиб уни адо
этаман, ахир дунё тугади-ку!»
дейди. Шунда унга омонат
жаҳаннамнинг қаъридан
кўринади. У тушиб елкасига
кўтариб чиқади. Энди чиқай
деганда, елкасидан тушиб
кетади. У ҳам омонатни изидан
тушади. Шу ҳолат абадий
равишда давом этади»,
деганлар.)
ﻳَﺎ ﺃَﻳُّﻬَﺎ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﺁﻣَﻨُﻮﺍْ ﺃَﻃِﻴﻌُﻮﺍْ ﺍﻟﻠّﻪَ
ﻭَﺃَﻃِﻴﻌُﻮﺍْ ﺍﻟﺮَّﺳُﻮﻝَ ﻭَﺃُﻭْﻟِﻲ ﺍﻷَﻣْﺮِ
ﻣِﻨﻜُﻢْ ﻓَﺈِﻥ ﺗَﻨَﺎﺯَﻋْﺘُﻢْ ﻓِﻲ ﺷَﻲْﺀٍ
ﻓَﺮُﺩُّﻭﻩُ ﺇِﻟَﻰ ﺍﻟﻠّﻪِ ﻭَﺍﻟﺮَّﺳُﻮﻝِ ﺇِﻥ
ﻛُﻨﺘُﻢْ ﺗُﺆْﻣِﻨُﻮﻥَ ﺑِﺎﻟﻠّﻪِ ﻭَﺍﻟْﻴَﻮْﻡِ
ﺍﻵﺧِﺮِ ﺫَﻟِﻚَ ﺧَﻴْﺮٌ ﻭَﺃَﺣْﺴَﻦُ ﺗَﺄْﻭِﻳﻼً
59 . Эй иймон келтирганлар!
Аллоҳга итоат қилинг,
Пайғамбарга ва ўзингиздан
бўлган ишбошиларга итоат
қилинг. Бирор нарса ҳақида
тортишиб қолсангиз, агар
Аллоҳ ва охират кунига иймон
келтирган бўлсангиз, уни
Аллоҳга ва Пайғамбарга
қайтаринг. Ана шундай қилиш
хайрли ва оқибати яхшидир.
ﺃَﻟَﻢْ ﺗَﺮَ ﺇِﻟَﻰ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﻳَﺰْﻋُﻤُﻮﻥَ
ﺃَﻧَّﻬُﻢْ ﺁﻣَﻨُﻮﺍْ ﺑِﻤَﺎ ﺃُﻧﺰِﻝَ ﺇِﻟَﻴْﻚَ ﻭَﻣَﺎ
ﺃُﻧﺰِﻝَ ﻣِﻦ ﻗَﺒْﻠِﻚَ ﻳُﺮِﻳﺪُﻭﻥَ ﺃَﻥ
ﻳَﺘَﺤَﺎﻛَﻤُﻮﺍْ ﺇِﻟَﻰ ﺍﻟﻄَّﺎﻏُﻮﺕِ ﻭَﻗَﺪْ
ﺃُﻣِﺮُﻭﺍْ ﺃَﻥ ﻳَﻜْﻔُﺮُﻭﺍْ ﺑِﻪِ ﻭَﻳُﺮِﻳﺪُ
ﺍﻟﺸَّﻴْﻄَﺎﻥُ ﺃَﻥ ﻳُﻀِﻠَّﻬُﻢْ ﺿَﻼَﻻً
ﺑَﻌِﻴﺪﺍً
60 . Сенга нозил бўлган нарсага
ва сендан олдин нозил бўлган
нарсага иймон
келтирганларини даъво
қилаётганларни
кўрмайсанми?! Тоғутдан ҳукм
сўраб беришни истайдилар.
Ҳолбуки, унга куфр
келтиришга буюрилгандир.
Шайтон эса, уларни йўлдан
бутунлай адаштиришни
истайди. (Аввал ҳам
айтилганидек, тоғут–
Аллоҳнинг изнсиз бўлган
ҳукмидир. Мунофиқлар ҳам
Аллоҳнинг ҳукмини
истамайдилар, шунинг учун
ҳам тоғутдан ҳукм сўраб
борадилар. Нима бўлса бўлсин,
Аллоҳнинг ҳукми бўлмаса, бас.
Ҳар қандай тоғутнинг ҳукмини
истайверадилар. Бу ишни
билмасдан, кўр-кўрона
қилмайдилар, балки уларга
баён келган. Мунофиқлар
тоғутга куфр келтиришга
буюрилганлар. Демак, улар
билиб туриб қилмоқдалар.
Шунинг учун ҳам уларнинг
иймон ҳақидаги даъволари
ботил. Улар, аслида,
шайтоннинг йўлига
кирганлар.)
ﻭَﺇِﺫَﺍ ﻗِﻴﻞَ ﻟَﻬُﻢْ ﺗَﻌَﺎﻟَﻮْﺍْ ﺇِﻟَﻰ ﻣَﺎ
ﺃَﻧﺰَﻝَ ﺍﻟﻠّﻪُ ﻭَﺇِﻟَﻰ ﺍﻟﺮَّﺳُﻮﻝِ ﺭَﺃَﻳْﺖَ
ﺍﻟْﻤُﻨَﺎﻓِﻘِﻴﻦَ ﻳَﺼُﺪُّﻭﻥَ ﻋَﻨﻚَ
ﺻُﺪُﻭﺩﺍً
61 . Агар уларга: «Аллоҳ нозил
қилган нарсага ва Пайғамбар
ҳузурига келинглар», дейилса,
мунофиқлар сендан тамоман
юз ўгирганларини кўрасан.
ﻓَﻜَﻴْﻒَ ﺇِﺫَﺍ ﺃَﺻَﺎﺑَﺘْﻬُﻢ ﻣُّﺼِﻴﺒَﺔٌ ﺑِﻤَﺎ
ﻗَﺪَّﻣَﺖْ ﺃَﻳْﺪِﻳﻬِﻢْ ﺛُﻢَّ ﺟَﺂﺅُﻭﻙَ
ﻳَﺤْﻠِﻔُﻮﻥَ ﺑِﺎﻟﻠّﻪِ ﺇِﻥْ ﺃَﺭَﺩْﻧَﺎ ﺇِﻻَّ
ﺇِﺣْﺴَﺎﻧﺎً ﻭَﺗَﻮْﻓِﻴﻘﺎً
62 . Энди қилган нарсалари
туфайли уларга мусибат
етгандан сўнг сенга келиб,
Аллоҳ ила қасам ичиб: «Биз
фақат яхшилик ва тавфиқни
хоҳлаган эдик», дейишлари
қандай бўлди?
ﺃُﻭﻟَـﺌِﻚَ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﻳَﻌْﻠَﻢُ ﺍﻟﻠّﻪُ ﻣَﺎ ﻓِﻲ
ﻗُﻠُﻮﺑِﻬِﻢْ ﻓَﺄَﻋْﺮِﺽْ ﻋَﻨْﻬُﻢْ
ﻭَﻋِﻈْﻬُﻢْ ﻭَﻗُﻞ ﻟَّﻬُﻢْ ﻓِﻲ
ﺃَﻧﻔُﺴِﻬِﻢْ ﻗَﻮْﻻً ﺑَﻠِﻴﻐﺎً
63 . Ана ўшаларнинг
қалбларидагини Аллоҳ
билади. Бас, уларнинг
қилганидан юз ўгир! Уларга
ваъз қил! Ёлғиз ўзларига
етказиб сўзла!
ﻭَﻣَﺎ ﺃَﺭْﺳَﻠْﻨَﺎ ﻣِﻦ ﺭَّﺳُﻮﻝٍ ﺇِﻻَّ
ﻟِﻴُﻄَﺎﻉَ ﺑِﺈِﺫْﻥِ ﺍﻟﻠّﻪِ ﻭَﻟَﻮْ ﺃَﻧَّﻬُﻢْ ﺇِﺫ
ﻇَّﻠَﻤُﻮﺍْ ﺃَﻧﻔُﺴَﻬُﻢْ ﺟَﺂﺅُﻭﻙَ
ﻓَﺎﺳْﺘَﻐْﻔَﺮُﻭﺍْ ﺍﻟﻠّﻪَ ﻭَﺍﺳْﺘَﻐْﻔَﺮَ
ﻟَﻬُﻢُ ﺍﻟﺮَّﺳُﻮﻝُ ﻟَﻮَﺟَﺪُﻭﺍْ ﺍﻟﻠّﻪَ ﺗَﻮَّﺍﺑﺎً
ﺭَّﺣِﻴﻤﺎً
64 . Қайси бир Пайғамбарни
юборган бўлсак, Аллоҳнинг
изни ила фақат итоат
қилиниши учун юборганмиз.
Агар улар ўзларига ўзлари
зулм қилган чоғларида
ҳузурингга келиб, Аллоҳга
истиғфор айтганларида ва
Пайғамбар ҳам улар учун
истиғфор айтганида эди,
албатта, Аллоҳ тавбаларни
қабул этувчи ва раҳмли зот
эканини топган бўлур эдилар.
ﻓَﻼَ ﻭَﺭَﺑِّﻚَ ﻻَ ﻳُﺆْﻣِﻨُﻮﻥَ ﺣَﺘَّﻰَ
ﻳُﺤَﻜِّﻤُﻮﻙَ ﻓِﻴﻤَﺎ ﺷَﺠَﺮَ ﺑَﻴْﻨَﻬُﻢْ ﺛُﻢَّ
ﻻَ ﻳَﺠِﺪُﻭﺍْ ﻓِﻲ ﺃَﻧﻔُﺴِﻬِﻢْ ﺣَﺮَﺟﺎً
ﻣِّﻤَّﺎ ﻗَﻀَﻴْﺖَ ﻭَﻳُﺴَﻠِّﻤُﻮﺍْ ﺗَﺴْﻠِﻴﻤﺎً
65 . Йўқ, Роббингга қасамки,
сени ўз ораларида чиққан
келишмовчиликларга ҳакам
қилмагунларича, кейин,
чиқарган ҳукмингга дилларида
танглик топмасдан, бутунлай
таслим бўлмагунларича,
зинҳор мўмин бўла олмаслар!
(Демак, иймоннинг,
мўминликнинг бир шарти–ҳар
бир нарсада Пайғамбарни
(с.а.в.), яъни, Ислом динини
ҳакам қилиб олиш
зарурлигидир. Мўмин-
мусулмонман деган одам,
мўмин-мусулмонмиз деган
жамият ўзининг ҳар бир
ишини Исломнинг ҳукми ила
олиб бориши керак. Шу билан
бирга, ушбу ҳукмга ҳам
ичидан тўла рози, ҳам
сиртидан бутунлай таслим
бўлиши керак. Бу ҳақиқатни
Аллоҳ таоло қасам билан
таъкидлаб айтмоқда.
Пайғамбаримиз (с.а.в.) ҳам ўз
ҳадисларидан бирида: «Менинг
жоним қудрат қўлида бўлган
зот билан қасамки, ҳавою
нафси мен келтирган нарсага
тобеъ бўлмагунча, бирорта
одам мўмин бўла олмайди»,
деганлар.)
ﻭَﻟَﻮْ ﺃَﻧَّﺎ ﻛَﺘَﺒْﻨَﺎ ﻋَﻠَﻴْﻬِﻢْ ﺃَﻥِ ﺍﻗْﺘُﻠُﻮﺍْ
ﺃَﻧﻔُﺴَﻜُﻢْ ﺃَﻭِ ﺍﺧْﺮُﺟُﻮﺍْ ﻣِﻦ
ﺩِﻳَﺎﺭِﻛُﻢ ﻣَّﺎ ﻓَﻌَﻠُﻮﻩُ ﺇِﻻَّ ﻗَﻠِﻴﻞٌ
ﻣِّﻨْﻬُﻢْ ﻭَﻟَﻮْ ﺃَﻧَّﻬُﻢْ ﻓَﻌَﻠُﻮﺍْ ﻣَﺎ
ﻳُﻮﻋَﻈُﻮﻥَ ﺑِﻪِ ﻟَﻜَﺎﻥَ ﺧَﻴْﺮﺍً ﻟَّﻬُﻢْ
ﻭَﺃَﺷَﺪَّ ﺗَﺜْﺒِﻴﺘﺎً
66 . Агар Биз уларга,
ўзларингизни ўлдирнг ёки
ўзингизни диёрларингиздан
чиқаринг, деб фарз
қилганимизда, озгиналаридан
бошқаси буни қилмас эдилар.
Улар ўзларига ваъз қилинган
нарсаларни қилганларида эди,
ўзларига яхши ва саботлари
мустаҳкам бўлар эди.
ﻭَﺇِﺫﺍً ﻟَّﺂﺗَﻴْﻨَﺎﻫُﻢ ﻣِّﻦ ﻟَّﺪُﻧَّـﺎ ﺃَﺟْﺮﺍً
ﻋَﻈِﻴﻤﺎً
67 . У ҳолда, Биз ҳам уларга Ўз
ҳузуримиздан улуғ ажр берган
бўлур эдик.
ﻭَﻟَﻬَﺪَﻳْﻨَﺎﻫُﻢْ ﺻِﺮَﺍﻃﺎً ﻣُّﺴْﺘَﻘِﻴﻤﺎً
68 . Ва уларни тўғри йўлга
ҳидоят қилур эдик.
(Дарҳақиқат, Аллоҳ
бандаларини шундай бир ишга
буюрганида нима қила олар
эдик? Зотан у ҳар қандай ишни
амр этишга ҳақлидир. Чунки,
яратган Парвардигор уларга
фақат яхшиликни раво кўради.
Ҳеч қачон бандаларига
ёмонликни соғинмайди.
Бандалар унинг айтганларини
қилганларида, ҳам ўзларига
яхши бўлар, ҳам иймонлари
собит, мустаҳкам бўлар эди.
Одамлар Аллоҳнинг
буйруқларига жавобан
Исломга тўлиқ амал
қилганларида эди, Аллоҳ
таоло уларга улуғ ажрни–
жаннатни берган бўлур эди.
Уларни ҳидоятга бошлаган,
тўғри йўлга солган бўлур эди.)
ﻭَﻣَﻦ ﻳُﻄِﻊِ ﺍﻟﻠّﻪَ ﻭَﺍﻟﺮَّﺳُﻮﻝَ
ﻓَﺄُﻭْﻟَـﺌِﻚَ ﻣَﻊَ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﺃَﻧْﻌَﻢَ ﺍﻟﻠّﻪُ
ﻋَﻠَﻴْﻬِﻢ ﻣِّﻦَ ﺍﻟﻨَّﺒِﻴِّﻴﻦَ ﻭَﺍﻟﺼِّﺪِّﻳﻘِﻴﻦَ
ﻭَﺍﻟﺸُّﻬَﺪَﺍﺀ ﻭَﺍﻟﺼَّﺎﻟِﺤِﻴﻦَ ﻭَﺣَﺴُﻦَ
ﺃُﻭﻟَـﺌِﻚَ ﺭَﻓِﻴﻘﺎً
69 . Ким Аллоҳга ва Расулга
итоат қилса, бас, ана ўшалар
Аллоҳ неъмат берган
набийлар, сиддиқлар,
шаҳидлар ва солиҳлар билан
биргадирлар. Ва уларнинг
рафиқлари қандай ҳам яхши!
ﺫَﻟِﻚَ ﺍﻟْﻔَﻀْﻞُ ﻣِﻦَ ﺍﻟﻠّﻪِ ﻭَﻛَﻔَﻰ
ﺑِﺎﻟﻠّﻪِ ﻋَﻠِﻴﻤﺎً
70 . Бу–Аллоҳдан бўлган
фазлдир ва билгувчиликда
Аллоҳнинг Ўзи кифоя қилур.
!