Қуръони карим, Сура Оли

Имрон - ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ
(71-Оятдан....110-Оятгача)
ﻳَﺎ ﺃَﻫْﻞَ ﺍﻟْﻜِﺘَﺎﺏِ ﻟِﻢَ ﺗَﻠْﺒِﺴُﻮﻥَ
ﺍﻟْﺤَﻖَّ ﺑِﺎﻟْﺒَﺎﻃِﻞِ ﻭَﺗَﻜْﺘُﻤُﻮﻥَ
ﺍﻟْﺤَﻖَّ ﻭَﺃَﻧﺘُﻢْ ﺗَﻌْﻠَﻤُﻮﻥَ
71 . Эй аҳли китоблар, нимага
ҳақни ботилга
аралаштирасизлар ва билиб
туриб ҳақни яширасизлар?!
(Аҳли китоблар Исломнинг
ҳақлигини биладилар.
Уларнинг илоҳий китобларида
бу собит бўлган. Лекин улар
ҳавою нафсларига учиб, куфр
келтирадилар. Кўриб-билиб
туриб, Исломдек ҳақ нарсани
ботилга аралаштирадилар ва
шу билан Исломнинг
ҳақиқатини беркитмоқчи,
йўқотиб юбормоқчи
бўладилар. Узоқ муддат
мобайнида Аллоҳ таолонинг
Ўзи сақлагани учун Қуръонга
ўз ботилларини қўша
олмадилар, лекин бошқа
ҳамма нарсага қўшдилар ва
қўшмоқдалар. Улар бу ғараз
ила Ислом тарихи, ҳадис,
Қуръон тафсири, кишилар
сийрати каби илмларга ҳийла-
найранг орқали турли
ботилларни қўшиб келдилар.
Ҳозирги кунда ҳам турли
илмий номлар билан ўша
қадим ишларини
қилмоқдалар. Аллоҳ таоло
меҳрибон, доимо уларнинг бу
кирдикорларини фош этиб,
ботилларини ажратиб-чиқариб
турадиган уламоларни
мусулмон умматига бериб
туради.)
ﻭَﻗَﺎﻟَﺖ ﻃَّﺂﺋِﻔَﺔٌ ﻣِّﻦْ ﺃَﻫْﻞِ
ﺍﻟْﻜِﺘَﺎﺏِ ﺁﻣِﻨُﻮﺍْ ﺑِﺎﻟَّﺬِﻱَ ﺃُﻧﺰِﻝَ ﻋَﻠَﻰ
ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﺁﻣَﻨُﻮﺍْ ﻭَﺟْﻪَ ﺍﻟﻨَّﻬَﺎﺭِ
ﻭَﺍﻛْﻔُﺮُﻭﺍْ ﺁﺧِﺮَﻩُ ﻟَﻌَﻠَّﻬُﻢْ
ﻳَﺮْﺟِﻌُﻮﻥَ
72 . Аҳли китоблардан бир
тоифалари: «Иймон
келтирганларга тушган нарсага
куннинг аввалида иймон
келтиринглар ва куннинг
охирида куфр келтиринглар,
шоядки қайтсалар.
ﻭَﻻَ ﺗُﺆْﻣِﻨُﻮﺍْ ﺇِﻻَّ ﻟِﻤَﻦ ﺗَﺒِﻊَ ﺩِﻳﻨَﻜُﻢْ
ﻗُﻞْ ﺇِﻥَّ ﺍﻟْﻬُﺪَﻯ ﻫُﺪَﻯ ﺍﻟﻠّﻪِ ﺃَﻥ
ﻳُﺆْﺗَﻰ ﺃَﺣَﺪٌ ﻣِّﺜْﻞَ ﻣَﺎ ﺃُﻭﺗِﻴﺘُﻢْ ﺃَﻭْ
ﻳُﺤَﺂﺟُّﻮﻛُﻢْ ﻋِﻨﺪَ ﺭَﺑِّﻜُﻢْ ﻗُﻞْ ﺇِﻥَّ
ﺍﻟْﻔَﻀْﻞَ ﺑِﻴَﺪِ ﺍﻟﻠّﻪِ ﻳُﺆْﺗِﻴﻪِ ﻣَﻦ
ﻳَﺸَﺎﺀُ ﻭَﺍﻟﻠّﻪُ ﻭَﺍﺳِﻊٌ ﻋَﻠِﻴﻢٌ
73 . Ва динингизга
эргашганлардан бошқаларга
ишонманглар, токи бирортага
сизга берилганга ўхшаш нарса
берилмасин ёки Роббингиз
ҳузурида сиз билан ҳужжат
талашмасин», дейдилар.
Сен:«Албатта, ҳақиқий ҳидоят
Аллоҳнинг ҳидоятидир», деб
айт. Сен:«Албатта фазл
Аллоҳнинг қўлида–хоҳлаган
кишисига беради. Аллоҳ кенг
қамровли, билувчи зотдир.
ﻳَﺨْﺘَﺺُّ ﺑِﺮَﺣْﻤَﺘِﻪِ ﻣَﻦ ﻳَﺸَﺎﺀُ
ﻭَﺍﻟﻠّﻪُ ﺫُﻭ ﺍﻟْﻔَﻀْﻞِ ﺍﻟْﻌَﻈِﻴﻢِ
74 . Ўз раҳматини хоҳлаган
кишисигахос қилади ва Аллоҳ
улуғ фазл эгасидир», деб айт.
(Бундай усул ҳозир ҳам давом
этмоқда. Аҳли китоб саналган
яҳудий ва насронийлар
ҳақида, улар бир нарсани
чуқур тушунмаса, амал
қилмайди, деган тушунча кенг
тарқалган. Шу боис улардан
бирортаси Исломга кирса,
бутун мусулмон олами
қувончдан терисига сиғмай
кетади. Улар орасида Исломга
холис кириб, ҳидоят топиб
кетаётганлари кўп, лекин
юқорида баён этилганидек,
ҳийла қилиб, Исломга зарар
етказиш мақсадида куннинг
аввалида иймонга келиб,
охирида куфрга
қайтаётганлари ҳам йўқ эмас.)
ﻭَﻣِﻦْ ﺃَﻫْﻞِ ﺍﻟْﻜِﺘَﺎﺏِ ﻣَﻦْ ﺇِﻥ
ﺗَﺄْﻣَﻨْﻪُ ﺑِﻘِﻨﻄَﺎﺭٍ ﻳُﺆَﺩِّﻩِ ﺇِﻟَﻴْﻚَ
ﻭَﻣِﻨْﻬُﻢ ﻣَّﻦْ ﺇِﻥ ﺗَﺄْﻣَﻨْﻪُ ﺑِﺪِﻳﻨَﺎﺭٍ ﻻَّ
ﻳُﺆَﺩِّﻩِ ﺇِﻟَﻴْﻚَ ﺇِﻻَّ ﻣَﺎ ﺩُﻣْﺖَ ﻋَﻠَﻴْﻪِ
ﻗَﺂﺋِﻤﺎً ﺫَﻟِﻚَ ﺑِﺄَﻧَّﻬُﻢْ ﻗَﺎﻟُﻮﺍْ ﻟَﻴْﺲَ
ﻋَﻠَﻴْﻨَﺎ ﻓِﻲ ﺍﻷُﻣِّﻴِّﻴﻦَ ﺳَﺒِﻴﻞٌ
ﻭَﻳَﻘُﻮﻟُﻮﻥَ ﻋَﻠَﻰ ﺍﻟﻠّﻪِ ﺍﻟْﻜَﺬِﺏَ
ﻭَﻫُﻢْ ﻳَﻌْﻠَﻤُﻮﻥَ
75 . Аҳли китоблардан, агар
ҳисобсиз молни омонат
қўйсангиз, уни сенга адо
қиладиганлари бор ва бир
динорни омонат қўйсанг,
устида туриб олмагунингча,
сенга адо қилмайдиганлари
ҳам бор. Бу уларнинг, омийлар
учун бизнинг устимизга йўл
йўқ, дейишларидандир. Улар
билиб туриб Аллоҳ ҳақида
ёлғон сўзлайдилар.
ﺑَﻠَﻰ ﻣَﻦْ ﺃَﻭْﻓَﻰ ﺑِﻌَﻬْﺪِﻩِ ﻭَﺍﺗَّﻘَﻰ
ﻓَﺈِﻥَّ ﺍﻟﻠّﻪَ ﻳُﺤِﺐُّ ﺍﻟْﻤُﺘَّﻘِﻴﻦَ
76 . Йўқ! Балки ким аҳдига
вафо қилса ва тақводор бўлса.
Бас, Аллоҳ тақводорларни хуш
кўради.
ﺇِﻥَّ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﻳَﺸْﺘَﺮُﻭﻥَ ﺑِﻌَﻬْﺪِ ﺍﻟﻠّﻪِ
ﻭَﺃَﻳْﻤَﺎﻧِﻬِﻢْ ﺛَﻤَﻨﺎً ﻗَﻠِﻴﻼً ﺃُﻭْﻟَـﺌِﻚَ ﻻَ
ﺧَﻼَﻕَ ﻟَﻬُﻢْ ﻓِﻲ ﺍﻵﺧِﺮَﺓِ ﻭَﻻَ
ﻳُﻜَﻠِّﻤُﻬُﻢُ ﺍﻟﻠّﻪُ ﻭَﻻَ ﻳَﻨﻈُﺮُ ﺇِﻟَﻴْﻬِﻢْ
ﻳَﻮْﻡَ ﺍﻟْﻘِﻴَﺎﻣَﺔِ ﻭَﻻَ ﻳُﺰَﻛِّﻴﻬِﻢْ ﻭَﻟَﻬُﻢْ
ﻋَﺬَﺍﺏٌ ﺃَﻟِﻴﻢٌ
77 . Аллоҳнинг аҳдини ва ўз
қасамларини арзон баҳога
сотадиганлар, албатта, ана
ўшаларга охиратда насиба
йўқдир, қиёмат куни Аллоҳ
уларга гапирмас, назар солмас
ва покламас. Уларга аламли
азоблар бор.
ﻭَﺇِﻥَّ ﻣِﻨْﻬُﻢْ ﻟَﻔَﺮِﻳﻘﺎً ﻳَﻠْﻮُﻭﻥَ
ﺃَﻟْﺴِﻨَﺘَﻬُﻢ ﺑِﺎﻟْﻜِﺘَﺎﺏِ ﻟِﺘَﺤْﺴَﺒُﻮﻩُ
ﻣِﻦَ ﺍﻟْﻜِﺘَﺎﺏِ ﻭَﻣَﺎ ﻫُﻮَ ﻣِﻦَ
ﺍﻟْﻜِﺘَﺎﺏِ ﻭَﻳَﻘُﻮﻟُﻮﻥَ ﻫُﻮَ ﻣِﻦْ ﻋِﻨﺪِ
ﺍﻟﻠّﻪِ ﻭَﻣَﺎ ﻫُﻮَ ﻣِﻦْ ﻋِﻨﺪِ ﺍﻟﻠّﻪِ
ﻭَﻳَﻘُﻮﻟُﻮﻥَ ﻋَﻠَﻰ ﺍﻟﻠّﻪِ ﺍﻟْﻜَﺬِﺏَ
ﻭَﻫُﻢْ ﻳَﻌْﻠَﻤُﻮﻥَ
78 . Улардан бир гуруҳлари
борки, сизлар китобдан
бўлмаган нарсани китобдан
деб ўйлашингиз учун, китобни
тилларини буриб ўқирлар. Ва:
«У Аллоҳнинг ҳузуридандир»,
дерлар. Ҳолбуки, у Аллоҳнинг
ҳузуридан эмас. Улар билиб
туриб Аллоҳ ҳақида ёлғон
сўзларлар.
ﻣَﺎ ﻛَﺎﻥَ ﻟِﺒَﺸَﺮٍ ﺃَﻥ ﻳُﺆْﺗِﻴَﻪُ ﺍﻟﻠّﻪُ
ﺍﻟْﻜِﺘَﺎﺏَ ﻭَﺍﻟْﺤُﻜْﻢَ ﻭَﺍﻟﻨُّﺒُﻮَّﺓَ ﺛُﻢَّ
ﻳَﻘُﻮﻝَ ﻟِﻠﻨَّﺎﺱِ ﻛُﻮﻧُﻮﺍْ ﻋِﺒَﺎﺩﺍً ﻟِّﻲ
ﻣِﻦ ﺩُﻭﻥِ ﺍﻟﻠّﻪِ ﻭَﻟَـﻜِﻦ ﻛُﻮﻧُﻮﺍْ
ﺭَﺑَّﺎﻧِﻴِّﻴﻦَ ﺑِﻤَﺎ ﻛُﻨﺘُﻢْ ﺗُﻌَﻠِّﻤُﻮﻥَ
ﺍﻟْﻜِﺘَﺎﺏَ ﻭَﺑِﻤَﺎ ﻛُﻨﺘُﻢْ ﺗَﺪْﺭُﺳُﻮﻥَ
79 . Бир кишига Аллоҳ
китобни, ҳукмни ва
Пайғамбарликни берганидан
сўнг, у одамларга: «Аллоҳни
қўйиб менга банда
бўлинглар», дейиши асло
мумкин эмас. Лекин
одамларга: «Китобни
ўргатганингиз ва ўзингиз
ўрганганингиз асосида
Роббонийлар бўлинг», дейдир.
(Маълумки, насоролар Аллоҳ
уларга юборган Пайғамбар
Ийсо алайҳиссаломни «худо»
деб эътиқод қилганлар ва
қиладилар. Уларга, нимага
Ийсони худо дейсизлар?
дейилса, ўзи айтган, бизни
ибодатини қилишимизга
буюрган, дейишади. Аҳли
китоблар билан бўлган
тортишувларда бу масала ҳам
қўзғалган бўлиши турган гап.
Бу мақомда ҳақиқат нимада
эканлигини ушбу оят баён
қиляпти.)
ﻭَﻻَ ﻳَﺄْﻣُﺮَﻛُﻢْ ﺃَﻥ ﺗَﺘَّﺨِﺬُﻭﺍْ
ﺍﻟْﻤَﻼَﺋِﻜَﺔَ ﻭَﺍﻟﻨِّﺒِﻴِّﻴْﻦَ ﺃَﺭْﺑَﺎﺑﺎً
ﺃَﻳَﺄْﻣُﺮُﻛُﻢ ﺑِﺎﻟْﻜُﻔْﺮِ ﺑَﻌْﺪَ ﺇِﺫْ ﺃَﻧﺘُﻢ
ﻣُّﺴْﻠِﻤُﻮﻥَ
80 . У сизларни фаришталар ва
Пайғамбарларни Робб қилиб
олишингизга буюрмайди. У
сизни мусулмон
бўлганингиздан кейин куфрга
буюрармиди?!
ﻭَﺇِﺫْ ﺃَﺧَﺬَ ﺍﻟﻠّﻪُ ﻣِﻴﺜَﺎﻕَ ﺍﻟﻨَّﺒِﻴِّﻴْﻦَ
ﻟَﻤَﺎ ﺁﺗَﻴْﺘُﻜُﻢ ﻣِّﻦ ﻛِﺘَﺎﺏٍ ﻭَﺣِﻜْﻤَﺔٍ
ﺛُﻢَّ ﺟَﺎﺀﻛُﻢْ ﺭَﺳُﻮﻝٌ ﻣُّﺼَﺪِّﻕٌ ﻟِّﻤَﺎ
ﻣَﻌَﻜُﻢْ ﻟَﺘُﺆْﻣِﻨُﻦَّ ﺑِﻪِ ﻭَﻟَﺘَﻨﺼُﺮُﻧَّﻪُ
ﻗَﺎﻝَ ﺃَﺃَﻗْﺮَﺭْﺗُﻢْ ﻭَﺃَﺧَﺬْﺗُﻢْ ﻋَﻠَﻰ
ﺫَﻟِﻜُﻢْ ﺇِﺻْﺮِﻱ ﻗَﺎﻟُﻮﺍْ ﺃَﻗْﺮَﺭْﻧَﺎ ﻗَﺎﻝَ
ﻓَﺎﺷْﻬَﺪُﻭﺍْ ﻭَﺃَﻧَﺎْ ﻣَﻌَﻜُﻢ ﻣِّﻦَ
ﺍﻟﺸَّﺎﻫِﺪِﻳﻦَ
81 . Аллоҳ Набийлардан:
«Сизларга китоб ва ҳикмат
берганим учун, кетингиздан
сизлардаги нарсани
тасдиқловчи Пайғамбар
келганда, албатта унга иймон
келтирасиз ва ёрдам берасиз,–
деб аҳду паймонларини олиб
туриб:–Иқрор бўлдингизми?
Бу ҳақда ишончли аҳду
паймонимни қабул
қилдингизми?» деганини эсла.
Улар: «Иқрор бўлдик»,
дейишди. У: «Бас, гувоҳ
бўлинглар, мен ҳам гувоҳ
бўлувчиларданман», деди.
(Ушбу ояти каримада ажойиб
бир кўриниш васф этилмоқда:
ҳамма Пайғамбарлар Аллоҳ
таолонинг ҳузурида
тўпланишган. Бу улкан
йиғилишда Аллоҳ субҳонаҳу
ва таоло Пайғамбарларнинг
ўзларини гувоҳ қилиб туриб,
ўзи ҳам бу гувоҳликка
қўшилиб туриб, улардан
ишончли, таъкидланган аҳду
паймон олмоқда. Демак,
Пайғамбар алайҳиссаломлар
ўз умматларини ўзларидан
кейин келадиган Пайғамбарга
иймон келтириш ва унга
ёрдам бериш руҳида
тарбиялаб келишган. Уларнинг
барчалари бир силсиланинг
халқларидир.)
ﻓَﻤَﻦ ﺗَﻮَﻟَّﻰ ﺑَﻌْﺪَ ﺫَﻟِﻚَ ﻓَﺄُﻭْﻟَـﺌِﻚَ
ﻫُﻢُ ﺍﻟْﻔَﺎﺳِﻘُﻮﻥَ
82 . Ким бундан кейин юз
ўгириб кетса, бас, ана ўшалар,
фосиқлардир. (Ҳа, Муҳаммад
алайҳиссаломдан, Ислом
динидан фақат фосиқларгина,
Аллоҳнинг тоатидан
чиққанларгина юз
ўгирадилар.)
ﺃَﻓَﻐَﻴْﺮَ ﺩِﻳﻦِ ﺍﻟﻠّﻪِ ﻳَﺒْﻐُﻮﻥَ ﻭَﻟَﻪُ
ﺃَﺳْﻠَﻢَ ﻣَﻦ ﻓِﻲ ﺍﻟﺴَّﻤَﺎﻭَﺍﺕِ
ﻭَﺍﻷَﺭْﺽِ ﻃَﻮْﻋﺎً ﻭَﻛَﺮْﻫﺎً ﻭَﺇِﻟَﻴْﻪِ
ﻳُﺮْﺟَﻌُﻮﻥَ
83 . Аллоҳнинг динидан
бошқани хоҳлайдиларми?!
Ахир хоҳласаю хоҳламаса,
осмонлару ердаги барча
жонзотлар Аллоҳга бўйсуниб
турибди-ку?! Ҳамда Унга
қайтариладилар-ку?!!
(Аллоҳнинг дини битта. Ҳамма
Пайғамбарлар шу дин билан
келганлар. Бир-бирларини
тасдиқлаб, бир-бирларига
ёрдам бериб, Аллоҳнинг
динига ўз даврларида хизмат
қилиб келганлар.)
ﻗُﻞْ ﺁﻣَﻨَّﺎ ﺑِﺎﻟﻠّﻪِ ﻭَﻣَﺎ ﺃُﻧﺰِﻝَ ﻋَﻠَﻴْﻨَﺎ
ﻭَﻣَﺎ ﺃُﻧﺰِﻝَ ﻋَﻠَﻰ ﺇِﺑْﺮَﺍﻫِﻴﻢَ
ﻭَﺇِﺳْﻤَﺎﻋِﻴﻞَ ﻭَﺇِﺳْﺤَﺎﻕَ
ﻭَﻳَﻌْﻘُﻮﺏَ ﻭَﺍﻷَﺳْﺒَﺎﻁِ ﻭَﻣَﺎ ﺃُﻭﺗِﻲَ
ﻣُﻮﺳَﻰ ﻭَﻋِﻴﺴَﻰ ﻭَﺍﻟﻨَّﺒِﻴُّﻮﻥَ ﻣِﻦ
ﺭَّﺑِّﻬِﻢْ ﻻَ ﻧُﻔَﺮِّﻕُ ﺑَﻴْﻦَ ﺃَﺣَﺪٍ ﻣِّﻨْﻬُﻢْ
ﻭَﻧَﺤْﻦُ ﻟَﻪُ ﻣُﺴْﻠِﻤُﻮﻥَ
84 . Сен:«Аллоҳга ва бизга
туширилган нарсага, Иброҳим,
Исмоил, Исҳоқ, Яъқуб ва
асботларга туширилган
нарсага, Мусо, Ийсо ва
Набийларга Роббиларидан
берилган нарсага иймон
келтирдик, улардан
бирортасини ажратмаймиз ва
биз Унгагина мусулмонмиз!»
деб айт! («Иброҳим, Исмоил,
Исҳоқ, Яъқуб ва асботларга
туширилган нарсага». Яъни,
саҳифа ва ваҳийларга иймон
келтирдик. «Асбот» дегани
Яъқуб алайҳиссаломнинг
авлодлари, деганидир.)
ﻭَﻣَﻦ ﻳَﺒْﺘَﻎِ ﻏَﻴْﺮَ ﺍﻹِﺳْﻼَﻡِ ﺩِﻳﻨﺎً
ﻓَﻠَﻦ ﻳُﻘْﺒَﻞَ ﻣِﻨْﻪُ ﻭَﻫُﻮَ ﻓِﻲ
ﺍﻵﺧِﺮَﺓِ ﻣِﻦَ ﺍﻟْﺨَﺎﺳِﺮِﻳﻦَ
85 . Ким Исломдан бошқа
динни хоҳласа, бас, ундан бу
ҳаргиз қабул қилинмас ва у
охиратда зиён кўргувчилардан
бўладир. (Аллоҳнинг ҳузурида
мақбул бўлган ягона Ислом
динининг охирги ва мукаммал
кўриниши Муҳаммад
алайҳиссаломга юборилган
ҳақиқий Ислом динидир. Энди
ундан бошқа динни истаб, ўша
бошқа динда юрганлардан у
динлари ҳаргиз-ҳаргиз қабул
қилиб юрилмайди. Улар
охиратда зиён кўрувчилар
бўлади. Аллоҳ уларни
ҳидоятга солмайди, балки
лаънатлайди.)
ﻛَﻴْﻒَ ﻳَﻬْﺪِﻱ ﺍﻟﻠّﻪُ ﻗَﻮْﻣﺎً ﻛَﻔَﺮُﻭﺍْ
ﺑَﻌْﺪَ ﺇِﻳﻤَﺎﻧِﻬِﻢْ ﻭَﺷَﻬِﺪُﻭﺍْ ﺃَﻥَّ
ﺍﻟﺮَّﺳُﻮﻝَ ﺣَﻖٌّ ﻭَﺟَﺎﺀﻫُﻢُ
ﺍﻟْﺒَﻴِّﻨَﺎﺕُ ﻭَﺍﻟﻠّﻪُ ﻻَ ﻳَﻬْﺪِﻱ ﺍﻟْﻘَﻮْﻡَ
ﺍﻟﻈَّﺎﻟِﻤِﻴﻦَ
86 . Аллоҳ иймонидан,
Пайғамбарнинг ҳақлигига
гувоҳлик берганидан ва
уларга очиқ баёнотлар
келганидан кейин куфр кетган
қавмни қандай қилиб
ҳидоятга солади. Аллоҳ золим
қавмларни ҳидоятга солмас.
ﺃُﻭْﻟَـﺌِﻚَ ﺟَﺰَﺁﺅُﻫُﻢْ ﺃَﻥَّ ﻋَﻠَﻴْﻬِﻢْ
ﻟَﻌْﻨَﺔَ ﺍﻟﻠّﻪِ ﻭَﺍﻟْﻤَﻶﺋِﻜَﺔِ ﻭَﺍﻟﻨَّﺎﺱِ
ﺃَﺟْﻤَﻌِﻴﻦَ
87 . Ана ўшаларнинг жазоси,
уларга Аллоҳнинг,
фаришталарнинг ва барча
одамларнинг лаънати
бўлишидир. (Бундай лаънатга
қолиш катта бадбахтлик
эмасми?! Бу дунё-ю у
дунёнинг барча-барчасидан
бўладиган лаънатни ўзига
қаратиш–жуда ҳам улкан
жазо! Дарҳақиқат, Исломга
кириш имкони бўлиб туриб
кирмаганлар шундай жазога
лойиқдирлар.)
ﺧَﺎﻟِﺪِﻳﻦَ ﻓِﻴﻬَﺎ ﻻَ ﻳُﺨَﻔَّﻒُ ﻋَﻨْﻬُﻢُ
ﺍﻟْﻌَﺬَﺍﺏُ ﻭَﻻَ ﻫُﻢْ ﻳُﻨﻈَﺮُﻭﻥَ
88 . Унда абадий қолурлар.
Улардан азоб енгиллатилмас
ва уларга назар ҳам солинмас.
ﺇِﻻَّ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﺗَﺎﺑُﻮﺍْ ﻣِﻦ ﺑَﻌْﺪِ ﺫَﻟِﻚَ
ﻭَﺃَﺻْﻠَﺤُﻮﺍْ ﻓَﺈِﻥَّ ﺍﻟﻠﻪ ﻏَﻔُﻮﺭٌ
ﺭَّﺣِﻴﻢٌ
89 . Магар шундоқ бўлгандан
кейин тавба қилиб, яхши
амалларни қилганлар бўлса,
бас, Аллоҳ мағфират қилувчи
ва раҳмлидир.
ﺇِﻥَّ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﻛَﻔَﺮُﻭﺍْ ﺑَﻌْﺪَ ﺇِﻳﻤَﺎﻧِﻬِﻢْ
ﺛُﻢَّ ﺍﺯْﺩَﺍﺩُﻭﺍْ ﻛُﻔْﺮﺍً ﻟَّﻦ ﺗُﻘْﺒَﻞَ
ﺗَﻮْﺑَﺘُﻬُﻢْ ﻭَﺃُﻭْﻟَـﺌِﻚَ ﻫُﻢُ ﺍﻟﻀَّﺂﻟُّﻮﻥَ
90 . Албатта, иймонларидан
кейин куфр келтириб, сўнгра
куфри зиёда бўлганларнинг
тавбаси ҳеч-ҳеч қабул
қилинмас. Ана ўшалар
адашганлардир.
ﺇِﻥَّ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﻛَﻔَﺮُﻭﺍْ ﻭَﻣَﺎﺗُﻮﺍْ ﻭَﻫُﻢْ
ﻛُﻔَّﺎﺭٌ ﻓَﻠَﻦ ﻳُﻘْﺒَﻞَ ﻣِﻦْ ﺃَﺣَﺪِﻫِﻢ
ﻣِّﻞْﺀُ ﺍﻷﺭْﺽِ ﺫَﻫَﺒﺎً ﻭَﻟَﻮِ ﺍﻓْﺘَﺪَﻯ
ﺑِﻪِ ﺃُﻭْﻟَـﺌِﻚَ ﻟَﻬُﻢْ ﻋَﺬَﺍﺏٌ ﺃَﻟِﻴﻢٌ ﻭَﻣَﺎ
ﻟَﻬُﻢ ﻣِّﻦ ﻧَّﺎﺻِﺮِﻳﻦَ
91 . Албатта, куфр келтириб,
кофир ҳолида ўлганларнинг
бирортасидан, агар ер юзи
тўла олтин фидо қилса ҳам,
асло қабул қилинмас. Ана
ўшаларга аламли азоб бор. Ва
уларга ёрдамчилар йўқ.
(Имоми Бухорий, Муслим ва
Аҳмадлар Пайғамбар
алайҳиссаломдан қуйидаги
ҳадиси шарифларни ривоят
қилганлар: «Қиёмат куни
дўзах аҳлларидан бирига:
«Агарчи ер юзи тўла нарсанг
бўлганда, ўзингни қутқазишга
фидо қилармидинг?»
дейилади. У, ҳа, дейди. Шунда
Аллоҳ таоло унга: «Мен сендан
ундан кўра озроқ нарса
сўраган эдим. Отанг Одамнинг
зоҳиридалигингда Менга ҳеч
нарсани ширк
келтирмаслигингга аҳд олган
эдим. Сен бўлсанг, ширк
келтирдинг», дейди». Вақти
ўтгандан кейин, ҳар қанча
сарфланган молдан фойда йўқ.
Ундай сарфлашга ҳожат ҳам
йўқ. Яхшиси, молни Аллоҳ
таоло рози бўладиган йўлда
сарфлаш керак.)
ﻟَﻦ ﺗَﻨَﺎﻟُﻮﺍْ ﺍﻟْﺒِﺮَّ ﺣَﺘَّﻰ ﺗُﻨﻔِﻘُﻮﺍْ
ﻣِﻤَّﺎ ﺗُﺤِﺒُّﻮﻥَ ﻭَﻣَﺎ ﺗُﻨﻔِﻘُﻮﺍْ ﻣِﻦ
ﺷَﻲْﺀٍ ﻓَﺈِﻥَّ ﺍﻟﻠّﻪَ ﺑِﻪِ ﻋَﻠِﻴﻢٌ
92 . Ўзингиз суйган нарсадан
нафақа қилмагунингизча,
ҳаргиз яхшиликка эриша
олмассиз. Нимани нафақа
қилганингизни Аллоҳ
билувчидир. (Имом Бухорий
раҳматуллоҳи алайҳи ривоят
қиладиларки, Ҳазрати
Умар:»Эй Аллоҳнинг Расули,
менинг Хайбардаги
улушимдан кўра яхшироқ
нарсам йўқ. Нима қилишга
буюрасиз?» дедилар. У зоти
бобаракот: «Аслини ушлаб
тургинда, тушган фойдани
садақа қилиб тур», дедилар.
Мусулмонлар асрлар
давомида Аллоҳнинг
розилигини тилаб, яхши
кўрган молу мулкларини
нафақа қилиб келганлар.)
ﻛُﻞُّ ﺍﻟﻄَّﻌَﺎﻡِ ﻛَﺎﻥَ ﺣِـﻼًّ ﻟِّﺒَﻨِﻲ
ﺇِﺳْﺮَﺍﺋِﻴﻞَ ﺇِﻻَّ ﻣَﺎ ﺣَﺮَّﻡَ ﺇِﺳْﺮَﺍﺋِﻴﻞُ
ﻋَﻠَﻰ ﻧَﻔْﺴِﻪِ ﻣِﻦ ﻗَﺒْﻞِ ﺃَﻥ ﺗُﻨَﺰَّﻝَ
ﺍﻟﺘَّﻮْﺭَﺍﺓُ ﻗُﻞْ ﻓَﺄْﺗُﻮﺍْ ﺑِﺎﻟﺘَّﻮْﺭَﺍﺓِ
ﻓَﺎﺗْﻠُﻮﻫَﺎ ﺇِﻥ ﻛُﻨﺘُﻢْ ﺻَﺎﺩِﻗِﻴﻦَ
93 . Таврот тушишидан олдин
Исроил ўзига ҳаром қилгандан
бошқа ҳамма таом Бани
Исроилга ҳалол эди. Сен:«Агар
ростгўйлардан бўлсангиз,
Тавротни келтириб ўқинглар»,
деб айт!
ﻓَﻤَﻦِ ﺍﻓْﺘَﺮَﻯَ ﻋَﻠَﻰ ﺍﻟﻠّﻪِ ﺍﻟْﻜَﺬِﺏَ
ﻣِﻦ ﺑَﻌْﺪِ ﺫَﻟِﻚَ ﻓَﺄُﻭْﻟَـﺌِﻚَ ﻫُﻢُ
ﺍﻟﻈَّﺎﻟِﻤُﻮﻥَ
94 . Шундан кейин ҳам, кимки
Аллоҳ ҳақида ёлғон тўқиса,
бас, ана ўшалар золимлардир.
ﻗُﻞْ ﺻَﺪَﻕَ ﺍﻟﻠّﻪُ ﻓَﺎﺗَّﺒِﻌُﻮﺍْ ﻣِﻠَّﺔَ
ﺇِﺑْﺮَﺍﻫِﻴﻢَ ﺣَﻨِﻴﻔﺎً ﻭَﻣَﺎ ﻛَﺎﻥَ ﻣِﻦَ
ﺍﻟْﻤُﺸْﺮِﻛِﻴﻦَ
95 . Аллоҳ рост айтди.
Иброҳимнинг йўлдан тоймаган
миллатига эргашинг. У
мушриклардан бўлмаган эди.
ﺇِﻥَّ ﺃَﻭَّﻝَ ﺑَﻴْﺖٍ ﻭُﺿِﻊَ ﻟِﻠﻨَّﺎﺱِ
ﻟَﻠَّﺬِﻱ ﺑِﺒَﻜَّﺔَ ﻣُﺒَﺎﺭَﻛﺎً ﻭَﻫُﺪًﻯ
ﻟِّﻠْﻌَﺎﻟَﻤِﻴﻦَ
96 . Одамларга муборак,
оламларга ҳидоят қилиб
қўйилган биринчи уй
Баккадаги уйдир.
ﻓِﻴﻪِ ﺁﻳَﺎﺕٌ ﺑَﻴِّـﻨَﺎﺕٌ ﻣَّﻘَﺎﻡُ
ﺇِﺑْﺮَﺍﻫِﻴﻢَ ﻭَﻣَﻦ ﺩَﺧَﻠَﻪُ ﻛَﺎﻥَ ﺁﻣِﻨﺎً
ﻭَﻟِﻠّﻪِ ﻋَﻠَﻰ ﺍﻟﻨَّﺎﺱِ ﺣِﺞُّ ﺍﻟْﺒَﻴْﺖِ
ﻣَﻦِ ﺍﺳْﺘَﻄَﺎﻉَ ﺇِﻟَﻴْﻪِ ﺳَﺒِﻴﻼً ﻭَﻣَﻦ
ﻛَﻔَﺮَ ﻓَﺈِﻥَّ ﺍﻟﻠﻪ ﻏَﻨِﻲٌّ ﻋَﻦِ
ﺍﻟْﻌَﺎﻟَﻤِﻴﻦَ
97 . Унда очиқ аломатлар ва
мақоми Иброҳим бор. Ким
унга кирса, тинч бўладир.
Одамлардан йўлини
топганларига Аллоҳ учун
байтни ҳаж қилмоқ бурчдир.
Кимки куфр келтирса, Аллоҳ
одамлардан беҳожатдир.
(Ушбу икки оятда Аллоҳ таоло
Байтуллоҳнинг фазлини, қибла
бўлишга энг ҳақли жой шу ер
эканини баён қиляпти. Намоз
вақтида у томонга
юзланишдан ташқари, имкон
топганлар уни ҳаж қилиши
ҳам фарз бўлганини эълон
этяпти. «Бакка»–Маккаи
Мукарраманинг исмларидан
биридир. «Бакка» сўзининг
луғовий маъноси, «тақиллатиб
урмоқ» бўлиб, Маккада ҳар
қандай мағрурнинг ҳам бўйни
эгилади, шунинг учун уни
«Бакка» ҳам деб аталади.)
ﻗُﻞْ ﻳَﺎ ﺃَﻫْﻞَ ﺍﻟْﻜِﺘَﺎﺏِ ﻟِﻢَ
ﺗَﻜْﻔُﺮُﻭﻥَ ﺑِﺂﻳَﺎﺕِ ﺍﻟﻠّﻪِ ﻭَﺍﻟﻠّﻪُ
ﺷَﻬِﻴﺪٌ ﻋَﻠَﻰ ﻣَﺎ ﺗَﻌْﻤَﻠُﻮﻥَ
98 . Эй аҳли китоблар, нега
Аллоҳнинг оятларига куфр
келтирасизлар?! Ҳолбуки,
Аллоҳ қилаётганларингизга
гувоҳ-ку.
ﻗُﻞْ ﻳَﺎ ﺃَﻫْﻞَ ﺍﻟْﻜِﺘَﺎﺏِ ﻟِﻢَ ﺗَﺼُﺪُّﻭﻥَ
ﻋَﻦ ﺳَﺒِﻴﻞِ ﺍﻟﻠّﻪِ ﻣَﻦْ ﺁﻣَﻦَ
ﺗَﺒْﻐُﻮﻧَﻬَﺎ ﻋِﻮَﺟﺎً ﻭَﺃَﻧﺘُﻢْ ﺷُﻬَﺪَﺍﺀ
ﻭَﻣَﺎ ﺍﻟﻠّﻪُ ﺑِﻐَﺎﻓِﻞٍ ﻋَﻤَّﺎ ﺗَﻌْﻤَﻠُﻮﻥَ
99 . Эй аҳли китоблар! Нега
иймон келтирганларни
Аллоҳнинг йўлидан тўсиб,
қайтарасиз?! Ўзингиз шоҳид
бўлиб туриб, у(йўл)нинг
қинғир бўлишини хоҳлайсиз?!
Аллоҳ қилаётган
ишларингиздан ғофил
эмасдир.
ﻳَﺎ ﺃَﻳُّﻬَﺎ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﺁﻣَﻨُﻮَﺍْ ﺇِﻥ ﺗُﻄِﻴﻌُﻮﺍْ
ﻓَﺮِﻳﻘﺎً ﻣِّﻦَ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﺃُﻭﺗُﻮﺍْ ﺍﻟْﻜِﺘَﺎﺏَ
ﻳَﺮُﺩُّﻭﻛُﻢ ﺑَﻌْﺪَ ﺇِﻳﻤَﺎﻧِﻜُﻢْ ﻛَﺎﻓِﺮِﻳﻦَ
100 . Эй иймон келтирганлар!
Агар китоб берилганлар
тоифасига итоат қилсангиз,
иймонингиздан кейин сизни
кофирликка қайтаради. (Аллоҳ
таоло бу умматни ботил,
бузилган динлар ва
тузумларнинг зулмидан
Исломнинг адолатига чақириш
учун, дунёнинг торлигидан
охиратнинг кенглигига
чақириш учун юборди.
Шундай сифатларга эга бўлган
уммат қандай қилиб йўлдан
адашган аҳли китобларга
эргашиши мумкин?! Агар аҳли
китобларга эргашсалар, улкан
бахту саодатдан ажраб,
иймондан чиқиб, яна
кофирликка қайтадилар.)
ﻭَﻛَﻴْﻒَ ﺗَﻜْﻔُﺮُﻭﻥَ ﻭَﺃَﻧﺘُﻢْ ﺗُﺘْﻠَﻰ
ﻋَﻠَﻴْﻜُﻢْ ﺁﻳَﺎﺕُ ﺍﻟﻠّﻪِ ﻭَﻓِﻴﻜُﻢْ
ﺭَﺳُﻮﻟُﻪُ ﻭَﻣَﻦ ﻳَﻌْﺘَﺼِﻢ ﺑِﺎﻟﻠّﻪِ
ﻓَﻘَﺪْ ﻫُﺪِﻱَ ﺇِﻟَﻰ ﺻِﺮَﺍﻁٍ
ﻣُّﺴْﺘَﻘِﻴﻢٍ
101 . Аллоҳнинг оятлари сизга
тиловат қилиниб турган бўлса-
ю, Унинг Расули ичингизда
бўлса-ю, қандай қилиб куфр
келтирасиз?! Ким Аллоҳни
маҳкам тутса, шубҳасиз, тўғри
йўлга ҳидоят топган бўлади.
ﻳَﺎ ﺃَﻳُّﻬَﺎ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﺁﻣَﻨُﻮﺍْ ﺍﺗَّﻘُﻮﺍْ ﺍﻟﻠّﻪَ
ﺣَﻖَّ ﺗُﻘَﺎﺗِﻪِ ﻭَﻻَ ﺗَﻤُﻮﺗُﻦَّ ﺇِﻻَّ ﻭَﺃَﻧﺘُﻢ
ﻣُّﺴْﻠِﻤُﻮﻥَ
102 . Эй иймон келтирганлар!
Аллоҳга ҳақиқий тақво ила
тақво қилинг. Ва фақат
мусулмон ҳолингиздагина бу
дунёдан ўтинг. (Яъни, Исломни
ўлгунингизча маҳкам тутинг.
Демак, икки асоснинг бири–
дунёда иймон билан, тақводор
бўлиб, Исломга тўлиқ амал
қилиб ўтмоқдир.)
ﻭَﺍﻋْﺘَﺼِﻤُﻮﺍْ ﺑِﺤَﺒْﻞِ ﺍﻟﻠّﻪِ ﺟَﻤِﻴﻌﺎً
ﻭَﻻَ ﺗَﻔَﺮَّﻗُﻮﺍْ ﻭَﺍﺫْﻛُﺮُﻭﺍْ ﻧِﻌْﻤَﺖَ
ﺍﻟﻠّﻪِ ﻋَﻠَﻴْﻜُﻢْ ﺇِﺫْ ﻛُﻨﺘُﻢْ ﺃَﻋْﺪَﺍﺀ
ﻓَﺄَﻟَّﻒَ ﺑَﻴْﻦَ ﻗُﻠُﻮﺑِﻜُﻢْ ﻓَﺄَﺻْﺒَﺤْﺘُﻢ
ﺑِﻨِﻌْﻤَﺘِﻪِ ﺇِﺧْﻮَﺍﻧﺎً ﻭَﻛُﻨﺘُﻢْ ﻋَﻠَﻰَ
ﺷَﻔَﺎ ﺣُﻔْﺮَﺓٍ ﻣِّﻦَ ﺍﻟﻨَّﺎﺭِ ﻓَﺄَﻧﻘَﺬَﻛُﻢ
ﻣِّﻨْﻬَﺎ ﻛَﺬَﻟِﻚَ ﻳُﺒَﻴِّﻦُ ﺍﻟﻠّﻪُ ﻟَﻜُﻢْ ﺁﻳَﺎﺗِﻪِ
ﻟَﻌَﻠَّﻜُﻢْ ﺗَﻬْﺘَﺪُﻭﻥَ
103 . Барчангиз Аллоҳнинг
ипини маҳкам тутинг ва
бўлиниб кетманг. Ва
Аллоҳнинг сизга берган
неъматини эсланг: бир вақтлар
душман эдингиз, бас,
қалбларингизни улфат қилди.
Унинг неъмати ила биродар
бўлдингиз. Оловли жар
ёқасида эдингиз, ундан сизни
қутқарди. Шундай қилиб,
Аллоҳ сизга Ўз оятларини баён
қилади. Шоядки ҳидоят
топсангиз. (Ояти каримадаги
«Аллоҳнинг ипи» деган
иборадан Қуръони Карим
тушунилади. Жарга қулаш
хавфидаги инсон ип-арқонни
маҳкам ушласа, қутилиб
қолганидек, дўзах тубига
қуламасликнинг ҳам бирдан-
бир чораси–Қуръони Каримни
маҳкам ушлашликдир.
Шундагина нажот топади.
Мусулмон уммати нажот
топиши учун барча бир бўлиб
Аллоҳнинг каломи Қуръони
Каримни маҳкам тутишлари
лозимдир. Бу оятнинг ушбу
жумлалари мусулмон
оламини бирлаштириш
шиоридир. Қуръони Карим
Аллоҳнинг ипи-арқони
эканлиги ҳақида жуда ҳам кўп
ҳадислар келган.)
ﻭَﻟْﺘَﻜُﻦ ﻣِّﻨﻜُﻢْ ﺃُﻣَّﺔٌ ﻳَﺪْﻋُﻮﻥَ ﺇِﻟَﻰ
ﺍﻟْﺨَﻴْﺮِ ﻭَﻳَﺄْﻣُﺮُﻭﻥَ ﺑِﺎﻟْﻤَﻌْﺮُﻭﻑِ
ﻭَﻳَﻨْﻬَﻮْﻥَ ﻋَﻦِ ﺍﻟْﻤُﻨﻜَﺮِ ﻭَﺃُﻭْﻟَـﺌِﻚَ
ﻫُﻢُ ﺍﻟْﻤُﻔْﻠِﺤُﻮﻥَ
104 . Сизлардан яхшиликка
чақирадиган, амри маъруф–
наҳйи мункар қиладиган бир
уммат бўлсин. Ана ўшалар,
ўзлари нажот топгувчилардир.
(Яъни, умматингиз Аллоҳга
ҳақиқий иймон келтирган ва
унинг йўлида ҳақиқий
биродар бўлган жамоа
яхшиликка чақирадиган, амри
маъруф-наҳйи мункар
қиладиган умматга айлансин.
Яҳшиликка чақириб турувчи
жамоа бўлмаса, дунёда
эзгулик қолмайди.
Маъруфга ,яъни, фазилат,
ҳақиқат, яхшилик ва адолатга
буюриб, мункардан, яъни
разилат, ботиллик, зулм ва
ёмонликдан қайтариб
турадиган жамоа бўлмаса, ҳеч
бир қавм, ҳеч бир уммат
нажот топа олмайди.)
ﻭَﻻَ ﺗَﻜُﻮﻧُﻮﺍْ ﻛَﺎﻟَّﺬِﻳﻦَ ﺗَﻔَﺮَّﻗُﻮﺍْ
ﻭَﺍﺧْﺘَﻠَﻔُﻮﺍْ ﻣِﻦ ﺑَﻌْﺪِ ﻣَﺎ ﺟَﺎﺀﻫُﻢُ
ﺍﻟْﺒَﻴِّﻨَﺎﺕُ ﻭَﺃُﻭْﻟَـﺌِﻚَ ﻟَﻬُﻢْ ﻋَﺬَﺍﺏٌ
ﻋَﻈِﻴﻢٌ
105 . Ўзларига очиқ баёнотлар
келганидан кейин бўлиниб
ихтилофга тушганларга
ўхшаш бўлмаганлар, ана
ўшаларга улуғ азоб бордир.
ﻳَﻮْﻡَ ﺗَﺒْﻴَﺾُّ ﻭُﺟُﻮﻩٌ ﻭَﺗَﺴْﻮَﺩُّ
ﻭُﺟُﻮﻩٌ ﻓَﺄَﻣَّﺎ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﺍﺳْﻮَﺩَّﺕْ
ﻭُﺟُﻮﻫُﻬُﻢْ ﺃَﻛْﻔَﺮْﺗُﻢ ﺑَﻌْﺪَ
ﺇِﻳﻤَﺎﻧِﻜُﻢْ ﻓَﺬُﻭﻗُﻮﺍْ ﺍﻟْﻌَﺬَﺍﺏَ ﺑِﻤَﺎ
ﻛُﻨْﺘُﻢْ ﺗَﻜْﻔُﺮُﻭﻥَ
106 . Юзлар оқ ва юзлар қора
бўладиган кунда юзлари қора
бўлганларга: «Иймонингиздан
кейин кофир бўлдингизми?!
Куфр келтирган бўлганингиз
учун азобни татиб кўринг»,
дейилур.
ﻭَﺃَﻣَّﺎ ﺍﻟَّﺬِﻳﻦَ ﺍﺑْﻴَﻀَّﺖْ ﻭُﺟُﻮﻫُﻬُﻢْ
ﻓَﻔِﻲ ﺭَﺣْﻤَﺔِ ﺍﻟﻠّﻪِ ﻫُﻢْ ﻓِﻴﻬَﺎ
ﺧَﺎﻟِﺪُﻭﻥَ
107 . Юзлари оқ бўлганлар эса,
бас, Аллоҳнинг
раҳматидадирлар. Улар унда
абадий қолурлар.
ﺗِﻠْﻚَ ﺁﻳَﺎﺕُ ﺍﻟﻠّﻪِ ﻧَﺘْﻠُﻮﻫَﺎ ﻋَﻠَﻴْﻚَ
ﺑِﺎﻟْﺤَﻖِّ ﻭَﻣَﺎ ﺍﻟﻠّﻪُ ﻳُﺮِﻳﺪُ ﻇُﻠْﻤﺎً
ﻟِّﻠْﻌَﺎﻟَﻤِﻴﻦَ
108 . Булар Аллоҳнинг
оятларидир. Уларни сенга ҳақ
ила тиловат қилмоқдамиз.
Аллоҳ одамларга зулмни
хоҳламас.
ﻭَﻟِﻠّﻪِ ﻣَﺎ ﻓِﻲ ﺍﻟﺴَّﻤَﺎﻭَﺍﺕِ ﻭَﻣَﺎ
ﻓِﻲ ﺍﻷَﺭْﺽِ ﻭَﺇِﻟَﻰ ﺍﻟﻠّﻪِ ﺗُﺮْﺟَﻊُ
ﺍﻷُﻣُﻮﺭُ
109 . Осмонлару ердаги
нарсалар Аллоҳникидир.
Ишлар Аллоҳга қайтарилажак.
(Модомики осмонлару ердаги
жамики нарсалар Аллоҳники
экан, уларни қандай хоҳласа,
шундай тасарруф қилади.
Бунинг устига, барча ишлар
Аллоҳнинг Ўзига қайтарилади.
Демак, бу дунё ва охиратнинг
ягона ҳокими Аллоҳнинг
Ўзидир.)
ﻛُﻨﺘُﻢْ ﺧَﻴْﺮَ ﺃُﻣَّﺔٍ ﺃُﺧْﺮِﺟَﺖْ ﻟِﻠﻨَّﺎﺱِ
ﺗَﺄْﻣُﺮُﻭﻥَ ﺑِﺎﻟْﻤَﻌْﺮُﻭﻑِ ﻭَﺗَﻨْﻬَﻮْﻥَ
ﻋَﻦِ ﺍﻟْﻤُﻨﻜَﺮِ ﻭَﺗُﺆْﻣِﻨُﻮﻥَ ﺑِﺎﻟﻠّﻪِ
ﻭَﻟَﻮْ ﺁﻣَﻦَ ﺃَﻫْﻞُ ﺍﻟْﻜِﺘَﺎﺏِ ﻟَﻜَﺎﻥَ
ﺧَﻴْﺮﺍً ﻟَّﻬُﻢ ﻣِّﻨْﻬُﻢُ ﺍﻟْﻤُﺆْﻣِﻨُﻮﻥَ
ﻭَﺃَﻛْﺜَﺮُﻫُﻢُ ﺍﻟْﻔَﺎﺳِﻘُﻮﻥَ
110 . Сиз одамлар учун
чиқарилган энг яхши уммат
бўлдингиз. Амри маъруф
қиласиз, наҳйи мункар
қиласиз ва Аллоҳга иймон
келтирасиз. Агар аҳли
китоблар иймон
келтирганларида, ўзларига
яхши бўлар эди. Улардан
мўминлари бор. Кўплари
фосиқдирлар. (Ислом уммати
ўзи ҳақида билиб қўйиши
зарур бўлган ҳақиқатлардан
бири–бу умматнинг одамлар
учун чиқарилган энг яхши
уммат эканлигидир. Бу
ҳақиқатни ҳозир ўзини бу
умматга нисбат бераётганлар
яхши тушуниб олмоқлари
лозим. Аждодларимиз худди
шу ҳақиқатни тўлиқ тушунган
чоғларида бутун дунёга устоз
бўлганлар. Дунё халқларининг
пешқадами бўлиб, уларни
ортларидан эргаштирганлар.
Бошқаларга тобеъ
бўлмаганлар. Бошқаларнинг
ортидан кўр-кўрона
эргашмаганлар. Бошқалар
ҳузурида ўзларини хору зор
тутмаганлар.)
...!