Коласаўскі тэатр

У гэты дзень, 26 ліпеня 1951 года, на коласаўскай сцэне адбылася прэм’ера спектакля «НА ДНЕ» па п’есе М.Горкага. Рэжысёр Аляксандр Скібнеўскі. Мастак Дзмітрый Сычоў. У спектаклі, дзе ігралі карыфеі коласаўскай сцэны, пераканаўча гучала тэма пратэсту людзей, загнаных «на дно жыцця». Мікалай Звездачотаў у ролі Саціна стварыў вобраз разуманага горкаўскага філосафа «начлежкі», які ненавідзіць гаспадароў жыцця і, нягледзячы ні на што, не страціў веры ў чалавека.Сацін-Зведачотаў найбольш актыўна выказваў пратэст і гнеў жыхароў «дна». Тэма пратэсту была галоўнай і ў адчайнага і гарачага Ваські Пепла (Анатоль Шэлег), і ў Наташы (Таццяна Заранок), якая страсна імкнулася вырвацца з «дна» жыцця. Складаны, супярэчлівы і драматычны характар Барона стварыў Аляксандр Ільінскі.У пачатку спектакля – гэта п’яніца, пусты інікчэмны «былы» чалавек, карцёжнік і шулер з душой халоднага эгаіста, а ў фінале ён ужо зусім раздушаны страхам непазбежнага канца. Павел Малчанаў шукаў свайго вытлумачэння вобраза Лукі і бачыў яго ў тым, што Лука актыўна ўмешваецца ў жыццё начлежнікаў, імкнецца дапамагчы ім, навучыць жыццю, суцешыць і аблегчыць іх пакуты. Гэтую ролю таксама з поспехам выконваў і Цімох Сяргейчык. У акцёрскім ансамблі спектакля вартае месца знайшлі выканаўцы роляў дэспатычных гаспадароў «дна» – Марыя Сянько (Васіліса), Іосіф Матусевіч (Карастылёў), Алена Лагоўская (Квашня).

У гэты дзень, 25 ліпеня 2013 года, на малой сцэне тэатра адбылася прэм’ера спектакля «КОШКІ-МЫШКІ» па п’есе ўкраінскага драматурга Аляксандра Марданя. Пастаноўка Юрыя Лізянгевіча. Сцэнаграфія і касцюмы Валянціны Праўдзінай. Кампазітар Аляксандр Крыштафовіч. Балетмайстар Дзіяна Юрчанка. Пераклад на беларускую мову Вікторыі Дашкевіч. Нішто так не цікавіць людзей, як асабістыя ўзаемаадносіны. Тым больш, калі раскрываюцца таямніцы паміж самымі блізкімі людзьмі. Напрыклад, паміж дзвюма сёстрамі. Актрыса Тамара (Тамара Кабяк) і перакладчыца Таццяна (заслужаная артыстка Рэспублікі Беларусь Таццяна Ліхачова) шмат перажылі разам і, здаецца, усё ведаюць адна пра адну. Але дадаць нечаканых фактаў у спакойнае жыццё гатова журналістка Лена (Юлія Крашэўская), якая пад выглядам масажысткі дазнаецца пра многае, у тым ліку для таго, каб раскрыць сваім праўду чытачам пра знакамітасцей… Але каму патрэбна такая «праўда»? Пад час гульні ў «кошкі-мышкі» тры гераіні неаднаразова мяняюцца ролямі. І задаюцца пытаннямі. Ці можна дараваць здраду? І як адрозніць яе ад прадажніцтва? Што пераможа ў выніку: розум ці пачуцці? Ці будзе шчаслівы канец? У спектаклі можна было заўважыць элементы псіхалагічнай драмы, іранічнай камедыі і нават дэтэктыву… Дарэчы, сам аўтар абазначыў жанр п’есы як скандал без антракту.

У гэты дзень, 24 ліпеня 1974 года, пайшла з жыцця ТАЦЦЯНА АНДРЭЕЎНА БАНДАРЧЫК (1902-1974), актрыса Коласаўскага тэатра з 1926 па 1948 гады. Нарадзілася актрыса 12 лістапада 1902 годзе ў мястэчку Дукора (сёння аграгарадок ў Пухавіцкім раёне Мінскай вобласці). Вучылася ў жаночай настаўніцкай семінарыі (Барысаў) і на настаўніцкіх курсах (Бабруйск). Скончыла Беларускую драматычную студыю ў Маскве (1926). Пачынала творчую дзейнасць на аматарскай сцэне. У 1920 годзе была ўдзельніцай Дукорскага драматычнага гуртка, падчас вучобы ў Бабруйску арганізавала драматычны гурток «Крыніца» (паставіла і выканала галоўную ролю ў спектаклі «Паўлінка» Янкі Купалы). Працавала ў БДТ-1 (пазней тэатр імя Янкі Купалы), Беларускім дзяржаўным драматычным тэатры імя Якуба Коласа, Тэатры драмы і камедыі пры Белдзяржэстрадзе, Бабруйскім вандроўным тэатры беларускай драмы. З 1935 годзе Таццяна Бандарчык вяла архіў Беларускага дзяржаўнага тэатра імя Якуба Коласа. Здолела захаваць яго ў гады Вялікай Айчыннай вайны, калі знаходзілася з тэатрам у эвакуацыі і ездзіла з франтавой брыгадай выступаць на 1-ы Беларускі фронт. Вядомыя ролі: Ганка («Ганка» У.Галубка), Гелена («Сон у летнюю ноч» У.Шэкспіра), Карыфейка хору («Вакханкі» Еўрыпіда), Паланея («Прымакі» Янкі Купалы), бабка Наста («Вайна вайне» Якуба Коласа), Аўдоцця Захараўна («Пяюць жаваранкі» К.Крапівы), Ганна Чыхнюк («Выбачайце, калі ласка!» А.Макаёнка), Забунова («Мяшчане» М.Горкага), Вайніцкая («Дзядзя Ваня» А.Чэхава) і іншыя. У Беларускім дзяржаўным архіве-музеі літаратуры і мастацтва захоўваецца асабісты фонд Таццяны Бандарчык, які налічвае каля 150 спраў. Гэта тэксты роляў, фатаграфіі ў ролях, успаміны, дзённікавыя запісы, перапіска, дакументы да біяграфіі, калекцыя фатаграфій і іншыя.

У гэты дзень, 24 ліпеня 1934 года, нарадзіўся ГЕНАДЗЬ МІХАЙЛАВІЧ ГАРБУК (1934–2018), народны артыст БССР (1980), лаўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР (1984), артыст Коласаўскага тэатра з 1958 па 1962 гады. Сёння яму магло б споўніцца 90 год... Генадзь Гарбук нарадзіўся ў беларускай вёсцы Глыбочка, што непадалёк ад мястэчка Вушачы ў Віцебскай вобласці. У школу ён пайшоў, калі адгрымелі апошнія залпы Вялікай Айчыннай вайны. З першага ж класа яго настаўніца Лідзія Пятроўна прыцягнула хлопчыка ў самадзейнасць, і ўсе дзесяць год ён актыўна займаўся творчасцю. Спачатку Генадзь танцаваў у школьным ансамблі, потым дэкламаваў байкі. З восьмага класа ён сам стаў кіраваць усёй школьнай самадзейнасцю, хорам, саліраваў і вучыў дзяцей чытаць вершы са сцэны, ставіў п’есы і граў у іх усе галоўныя ролі. Для яго пастаноўкі «Рускія людзі» па п’есе Сіманава ваенкамат падаў дзецям вайсковую форму і нават сапраўдную зброю, і з гэтым спектаклем школьнікі ездзілі па вёсках. Адзін час Генадзь Гарбук марыў пра кар’еру эстраднага спевака. Аднак у яго Вушачах музычнай вучэльні не было. Пазней хлопчыка захапілі сцэна і кіно. Скончыўшы ў 1954 годзе школу, ён адправіўся ў Мінск і паступіў у Беларускі дзяржаўны тэатральна-мастацкі інстытут на курс вядомага акцёра і педагога, народнага артыста БССР Дзмітрыя Аляксеевіча Арлова. Як расказвае сам Генадзь Міхайлавіч, спачатку ён са стараннасцю ўзяўся за навучанне і першую сесію здаў на адны пяцёркі. Юнаку далі сталінскую стыпендыю і выбралі старшынём прафкама. Быўшы чалавекам адказным, ён і да грамадскай працы паставіўся з усёй сур'ёзнасцю. Прытым гэтак, што ў нейкі момант навучанне для яго адышло на другі план, і наступную сесію Генадзь ледзь не заваліў. Дасведчаны Зміцер Арлоў, у час заўважыў свайму студэнту, што збіраецца зрабіць з яго акцёра, інакш жа яму варта змяніць ВНУ. Таму надалей для Генадзя Гарбука адзінае важным стала зразуменне таямніц акцёрскага майстэрства. У 1958 годзе Генадзь Гарбук скончыў Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут і быў прыняты ў трупу тэатра імя Якуба Коласа. Варта адзначыць, што калі ў студэнцкія гады выкладчыкі бачылі ў ім акцёра гераічнага ці драматычнага плана, то ў Віцебску яго адразу ж прызначылі на камедыйную ролю. Генадзь выдатна даў рады заданню, навічка адзначылі, і наступныя работы не прымусілі сябе чакаць. Сярод сыграных роляў на коласаўскай сцэне – Іван Тарабанаў, салдат («Гора баяцца – шчасця не бачыць» С.Маршака), Юрка («Лявоніха»), Разуміхін («Злачынства і кара» паводле Ф.Дастаеўскага), Лявон («Крыніцы» І.Шамякіна), Джон Бэгтры («Лэдзі і джэнтльмены» Л.Хелман), Тукала («Навальніца будзе» А.Звонака паводле Я.Коласа), Аляксей («Пад адным небам» А.Маўзона), Косця Зубок («Справа яе жыцця» Ф.Казоўскай), Лёнчык («Сяржант міліцыі» І.Лазуціна) і іншыя. У 1962 годзе трупа тэатра адправілася на гастролі ў Мінск. Генадзь Гарбук быў заняты практычна ўва ўсіх пастаноўках, і на таленавітага акцёра звярнуў увагу мастацкі кіраўнік Беларускага акадэмічнага тэатра імя Янкі Купалы Барыс Платонаў. Рушыла ўслед прапанова, і Генадзь Гарбук адказаў згодай. І да канца жыцця служыў на сцэне Купалаўскага тэатра.

Сёння, 23 ліпеня 2024 года, Нацыянальны акадэмічны драматычны тэатр імя Якуба Коласа віншуе з юбілеем – 65-годдзем – начальніка машынна-дэкарацыйнага ўчастка тэатра Аляксандра Леанідавіча Корабава! Аляксандр Леанідавіч служыць на ўчастку з 1983 года. Ад яго работы залежыць якасная падрыхтоўка да рэпетыцый і спектакляў, а таксама бездакорнае іх правядзенне. Тэатр шчыра віншуе Аляксандра Леанідавіча з юбілеем і зычыць яму на доўгія гады моцнага здароўя, поспехаў, выдатнага настрою, любові родных, павагі блізкіх і калег, жыццёвага аптымізму, сямейнага і матэрыяльнага дабрабыту! Хай радасць прынясуць вершаваныя радкі! Свае віншаванні мы вам дасылаем, Ад шчырага сэрца здароўя жадаем! Настрой няхай будзе святочны заўсёды, Няхай будуць родныя вашы здаровы! Хай доўгаю будзе жыццёвая дарога, Моцы і сілы ад Духа Святога! Радасць быцця мець у кожным імгненні, Шчасця, здароўя! З Днём нараджэння!

22 ліпеня святкуе дзень нараджэння артыст Нацыянальнага акадэмічнага драматычнага тэатра імя Якуба Коласа Раман Дзмітрыевіч Волат! Працуе ў тэатры Коласа з лістапада 2021 года. Закончыў Віцебскі дзяржаўны каледж культуры і мастацтваў. Выконвае ў рэпертуары тэатра многія ролі ў спектаклях для дарослага і юнага гледачоў: Супрацоўнік банка і Іван Васільевіч Ломаў («Смешныя людзі» па аднаактовых п’есах А.Чэхава), Аляксей і Замухрышкін Псой Стахіч («Вытанчаны падман» па п’есе М.Гогаля «Гульцы»), Круглы і Чэсь («Дзеці. Вёрсты» А.Казюханава паводле творчасці Якуба Коласа), Афанасій Мацвеевіч («Дзядзечкаў сон» паводле аднайменнай аповесці Ф.Дастаеўскага), Кашын («Выбар» А.Дударава), Другі пан («Несцерка» В.Вольскага), Ратавальнік і Агнявы Леў («Агнявы Леў» А.Кружнова), Качар («Шэрая Шыйка» В.Ткачова паводле аднайменнага апавядання Д.Маміна-Сібірака), Іван Краснашчокаў («Саня, Ваня, з імі Рымас» У.Гуркіна), Тама Дыяфуарус, Флеран і Другі доктар («Нібыта хворы» Ж.-Б.Мальера), Карабас Барабас («Залаты ключык» А.Талстога), Франсіска, Бернарда і Гідэнстэрн («Гамлет» У.Шэкспіра), Дэвенпорт («Фанцікі» па п’есе Р.Куні «Смешныя грошы»), Жыркевіч («Ілля Рэпін. Здраўнёўскія замалёўкі» А.Замкоўскага), Шома («Усе мышы любяць сыр» Д.Урбана). Тэатр зычыць Раману Дзмітрыевічу моцнага здароўя, творчай перспектывы, новых цікавых роляў, штодзённага натхнення і выканання ўсіх жаданняў!

У гэты дзень, 22 ліпеня 1906 года, нарадзілася МАРЫЯ СЯРГЕЕЎНА БЯЛІНСКАЯ, народная артыстка БССР, артыстка Беларускага дзяржаўнага драматычнага тэатра імя Якуба Коласа (сёння – Нацыянальны акадэмічны драматычны тэатр імя Якуба Коласа). Адна з заснавальніц і вядучых актрыс. Пачала служыць у тэатры пасля заканчэння ў 1926 годзе Беларускай драматычнай студыі ў Маскве. Падчас Вялікай Айчыннай вайны працавала ў складзе франтавой тэатральнай брыгады. У 1940 годзе атрымала званне заслужанай, у 1953 годзе – званне народнай артысткі БССР. У творчасці спалучала адданасць рэалістычнаму паказу чалавека на сцэне з адметным вобразным тэатральным малюнкам. Выконвала ролі маладых гераінь, потым – характарныя. Тэмпераментная, лірычная засяроджанасць Марыі Бялінскай спрыяла раскрыццю сацыяльных якасцей і сардэчных парыванняў-страсцей яе персанажаў. Па-мастацку выразна і пераканаўча раскрывала рамантычнасць сваіх гераінь і іх зямное паходжанне ў эмацыянальных і валявых драматычных і камедыйных вобразах. Прыкметны след пакінула ў асэнсаванні творчасці рускіх класікаў – А.Астроўскага (Агнія – «Мінулася кату масленіца», Аксюша – «Лес») і М.Горкага (Поля – «Мяшчане», Шурка – «Ягорка Булычоў і іншыя», Насця – «На дне», Рашэль – «Васа Жалязнова», Клеапатра – «Ворагі»). Сярод яе лепшых роляў – Марына («Вайна вайне» Якуба Коласа), Таццяна Марыч («Над Бярозай-ракой» П.Глебкі), Старшыня калгаса («Алазанская даліна» К.Губарэвіча, І.Дорскага), Марыя Антонаўна («Рэвізор» М.Гогаля), Афелія («Гамлет» У.Шэкспіра), Люсінда («Лекар паняволі» Мальера), Жаніна («Забаўны выпадак» К.Гальдоні), Ліза («Жывы труп» Л.Талстога), Варачка і ваенурач Грэч («Хлопец з нашага горада» і «Так і будзе» К.Сіманава), Марыя Аляксандраўна («Сям’я» І.Папова), Надзя («Калінавы гай» А.Карнейчука). З 1965 па 1976 гады працавала ў Беларускім дзяржаўным драматычным тэатры імя Янкі Купалы ў Мінску.

У імерсіўным спектаклі «Ілля Рэпін. Здраўнёўскія замалёўкі» ў ролі Яфіма Рэпіна, бацькі мастака, - заслужаны артыст Рэспублікі Беларусь Вячаслаў Грушоў, у ролі Іллі Рэпіна - Яўген Бераснеў.

У драматычным нарысе пра сусветна вядомага мастака ў ролі Іллі Рэпіна - Яўген Бераснеў, у ролі яго жонкі Веры Шаўцова - Алена Шарэпчанка