Менин атым Дастан. Жашым 30да. Ош шаарында
торолуп-
осконмун. 5 жыл мурун бир женемдин тапканы боюнча аялым
Жыпар менен таанышканбыз. Эки жолу жолугуп эле анын ачык-
айрым, шайыр, тамашакой мунозун жактырып ак той берип
турмуш курганбыз. Аялым аябай тушунуктуу, ыймандуу,
кечиримдуу. ..
Озум курулуш-материалдарын дуну менен сатып соода кылам.
Кудайга шугур жашообуз жакшы. Эчнерседен кемчилигибиз жок,
элдин алды болуп жашайбыз. Ортобузда 4 жашар уулубуз Адилет
бар. Турмушума ыраазы элемин. Албетте бул жашоодо ар кандай
сыноолор, кыйынчылыктар болбой койбойт экен. Мындан 3 жыл
мурун тынч турмушубузда Айдай аттуу балдызым пайда болуп,
тузук эле чыр-чатактар чыгып кеткен. Анда ошол окуяларды
сиздерге башынан баяндап берейин...
Уйлонгонубузго 2 жыл болуп, уулубуз жаны гана талпынып там-
тун кадам таштап калган кез эле. Келинчегим Жыпара кундо эле
эртелеп жасачу буламыгын даярдап калды. Ангыча дарбазаны
бироо каккылап калды. Тан эртелеп ким болушу мумкун? деп
кубуронгончо барып каалганы ачтым. Мандайымда жомоктогу
периштелердей сулуу, чырайлуу селки турган эле. Суктанганча эле
аны суроолуу карап калдым. Балбылдагн коздорун кулумсуротуп:
-саламатсызбы? Жыпар эжемин уйу ушул беле? деп суроо салды.
Мен апкаарып аран эле башымды ийкегенге жарадым. Ары
жактан Жыпаранын:
-ким экен? деген уну угулду. Мен жооп бергенче эле кашымда
турган сулуу уйго озу эле кирип кетти. Жыпар менен кучакташып
обушо учурашып калышты. Мен дале эсим ооп тура
бериптирмин. 'Ой иий аябай сулуу кыз болуп бой жетиптирсин,
эжемдер тынч олтурушабы? Качан келдин? Айткандай, бул жезден
болот таанышып алгыла' деп бизди тааныштырып калды. Корсо
ал ак-куудай келишкен сулуу Айдай аттуу балдызым болот экен...
Калганын комментарийден жазам)))
Присоединяйтесь к ОК, чтобы подписаться на группу и комментировать публикации.
Комментарии 187
кайын энемдин бир тууган эжесинин эн кенже кызы экен.
Жыпардын бир тууган болосу. Мектепти бутуп эле окууга
тапшырбай 'иштейм' деп когоруп Москвага кеткен экен. Ал
жактан жарандык паспорт алып иштеп коп жылдар бою келбей
журуптур. Ошондуктан биздин тоюбузда да кийин да коргон эмес
экенмин. Жыпара эн жакшы коргон эжеси болот экен Айдайдын.
Экоонун создорунон ушуларды тушундум. Алдыбыздагы тамак
муздап, эшикте куугум кирип калганча эже-синдинин созу
бутчудой эмес. Мен акыры уйкум келип дасторконго бата кылып,
жакшы эс алуусун тилеп коюп кирип жатып калдым. Негедир
жатсам коз алдыма балдызым келе берди. Кыткылыктап кулгону,
чайды уфулдап уйлоп ичкени, апакай, назик, арык колдору,
кайрылган кою узун кирпиктери, кызарган эрини, чийилген кара
каштары, узун бою, кыпча бели, кундуздай кара узун чачтары...
'жезделеп' суйлогонун айт. Тили ширин, жагымдуу экен. Ушунтип
ойлонуп кайра озумдун ойлоруман уялып...ЕщёБул балдызымды мурда-кийин эч корбогон экенмин. Корсо Айдай
кайын энемдин бир тууган эжесинин эн кенже кызы экен.
Жыпардын бир тууган болосу. Мектепти бутуп эле окууга
тапшырбай 'иштейм' деп когоруп Москвага кеткен экен. Ал
жактан жарандык паспорт алып иштеп коп жылдар бою келбей
журуптур. Ошондуктан биздин тоюбузда да кийин да коргон эмес
экенмин. Жыпара эн жакшы коргон эжеси болот экен Айдайдын.
Экоонун создорунон ушуларды тушундум. Алдыбыздагы тамак
муздап, эшикте куугум кирип калганча эже-синдинин созу
бутчудой эмес. Мен акыры уйкум келип дасторконго бата кылып,
жакшы эс алуусун тилеп коюп кирип жатып калдым. Негедир
жатсам коз алдыма балдызым келе берди. Кыткылыктап кулгону,
чайды уфулдап уйлоп ичкени, апакай, назик, арык колдору,
кайрылган кою узун кирпиктери, кызарган эрини, чийилген кара
каштары, узун бою, кыпча бели, кундуздай кара узун чачтары...
'жезделеп' суйлогонун айт. Тили ширин, жагымдуу экен. Ушунтип
ойлонуп кайра озумдун ойлоруман уялып кеттим. Жыпарга бир
тууган болосу болсо да эч жери окшобойт экен. Жыпар
тескерисинче толугураак, чачы кыска, кирпиктери кыска, бою
жапысыраак да. Бирок ачлым экообуз бири-бирибизди суйбосок
да ортодо сый-урмат, жактыруу, жылуулук бар. Ыссык суйуу
ортобузда тутанган жок бирок. Кантсе да алоолонгон махабатсыз
деле мамилебиз кудайга шугур эле, кээ бир уй-булоолорго
караганда тынчыраак жашайбыз. Казан-аяк кээде эле акырын
кагышып калбаса, дээрлик каттуу жаман айтып урушканыбызды
эстей албайм.
Эми уктап баратканымда Жыпардын кирип келгени уйкуму айдап
салды.
-тим эле сулуу болуп бой жеткенин, аябай ширин кыз эле
кичинекейинде. Айтканча биздикинде 1-2 ай журуп калса болобу?
Айылда жудоп кетем дейт. Бул жакта окууга документ жасатып
тапшырып койоюн дейт. Анан дагы бир-эки курбусу турмушка
чыгат экен тойлоруна барам дейт. Сенден сурабай эле макул
болуп койдум эле... деп калды.
-аа, мейли мейли. Кенири жашай берсин. деп кункулдоп койгонум
менен ичим заматта уйгу-туйгу боло тушту. Озумон-озум суйунуп
алганымчы тообо...
менен туруп жумушка жоноп жатсам 'жездоооув мени бир жерге
таштаганча кетинизчи' деп жылмайган балдызым алдыман чыкты.
Мен 'а макул, жур кеттик' деп рульга олтурдум. Айткан жерине
жеткирип коюп жумушума кеттим. Ал куну кечке оюм Айдайда
болду. Атына заты жарашкан Айдай сулуу... Эмне учун
ойлорумдан кетпей калдын? Кызык, сен да мен жонундо ойлодун
бекен? Ооба, мен сен учун жон эле 'жезде', бирок сени мен
негедир жон гана балдыздай коро албайтам, башкача сезимдер
го негедир... Журогум опкоолжуп, туйлап, тыбырчылайт. ..
Жумуштан келсем Жыпар менен Айдай манты туйуп
олтурушуптур. Дагы деле божурашып создору угончудой эмес.
Мени коруп Жыпарым жылуу жылмайып жузумдон суйуп тосуп
алды. Балдызым кылыктуу кулумсуроп карап башын ийкеп койду.
Журогум ошондо ток ургандай булкунуп алдыго чиркин... Сыр
бербей кирип кийим которуп чыгып баламды ойнотуп калдым.
Кечки столдо манты жеп олтурдук. Айдай кыткы...ЕщёУктай албай толгонуп жатып копто аран уктадым ошондо. Эрте
менен туруп жумушка жоноп жатсам 'жездоооув мени бир жерге
таштаганча кетинизчи' деп жылмайган балдызым алдыман чыкты.
Мен 'а макул, жур кеттик' деп рульга олтурдум. Айткан жерине
жеткирип коюп жумушума кеттим. Ал куну кечке оюм Айдайда
болду. Атына заты жарашкан Айдай сулуу... Эмне учун
ойлорумдан кетпей калдын? Кызык, сен да мен жонундо ойлодун
бекен? Ооба, мен сен учун жон эле 'жезде', бирок сени мен
негедир жон гана балдыздай коро албайтам, башкача сезимдер
го негедир... Журогум опкоолжуп, туйлап, тыбырчылайт. ..
Жумуштан келсем Жыпар менен Айдай манты туйуп
олтурушуптур. Дагы деле божурашып создору угончудой эмес.
Мени коруп Жыпарым жылуу жылмайып жузумдон суйуп тосуп
алды. Балдызым кылыктуу кулумсуроп карап башын ийкеп койду.
Журогум ошондо ток ургандай булкунуп алдыго чиркин... Сыр
бербей кирип кийим которуп чыгып баламды ойнотуп калдым.
Кечки столдо манты жеп олтурдук. Айдай кыткылыктай кулуп
Москвадагы кулкулуу окуяларын айтып жатты. Жыпар да чын
дилинен каткырып олтурат. Мен Айдайдын создорун укпадым,
телмирип анын суйлогонун, кулгонун карап эле олтуруп
калыпмын. Кыраакы Жыпар мунумду байкап калып чыканака
туртуп: 'ии балдызын жагып калдыбы ыя?' деп чымчый
тамашалап калды. Мен да тамашаламыш болуп: 'ооба да, сенден
мурдараак коргонумдо Айдайды...' деп мылжыйып кулуп койдум.
Аялым тултундай столду жыйнап жатты. Айдай биздин
тамашалашканыбызга кулуп эжесине жардамдашып кирди.
Жумушта да, уйдо да, уктасам тушумдо, ойгонсом оюмда бир
гана Айдай болуп калбадыбы?! Канчалык ойлордон качсам да
'кылт' деп башыма келе калат... Бул эмнеси? Суйуу болуп
журбосун?! Кой, уят, акылына кел Дастан! деп озуму жемелеп
койом...
келип, балдызымды коруп жаным жай алчу. Айдай уйдо жок
болсо кадимкидей кутуп, кыжаалат болуп, белгисиз бироолордон
тымызын кызганчу адат таптым. Жыпар эчнерседен шек
санабайт. Баласын карап, уйун жыйнап тиргилигин кылып журо
берет. Жумуштан эрте келгениме суйунуп ысык тамагын берип
калат. Айдай биздин уйгл келгенине 1 жума болгондо эле ушунча
озгордум. Кадимкидей анын уйдо болгону мени кубандырчу
болду. Аны коруп туруунун озу эле чон бакыт эле...
Адаттагыдай эле эрте туруп жумушка жоноп калдым. Айдай
'жезделеп' дагы кундо жеткирчу жерге таштаганча кетишими
суранып калды. Машинанын алдына, жаныма олтуруп алчу. Бул
куну да жаныма олтуруп баратты. Капысынан козум анын апакай
сандарына тушту. Кыска койнок кийип алган экен. Кызганыч
журогумду тызылдатып отту. Кыска кийгенине ачуум келе тушту.
Бирок албетте сыр бербедим. Аны карабай эле:
-бугун майрам бар окшойт? деп сынай сурап койдум.
-аа, ооба. Кайдан билдини...ЕщёКундо жумуштан уйго шашып келчу болуп калдым. Эртерээк
келип, балдызымды коруп жаным жай алчу. Айдай уйдо жок
болсо кадимкидей кутуп, кыжаалат болуп, белгисиз бироолордон
тымызын кызганчу адат таптым. Жыпар эчнерседен шек
санабайт. Баласын карап, уйун жыйнап тиргилигин кылып журо
берет. Жумуштан эрте келгениме суйунуп ысык тамагын берип
калат. Айдай биздин уйгл келгенине 1 жума болгондо эле ушунча
озгордум. Кадимкидей анын уйдо болгону мени кубандырчу
болду. Аны коруп туруунун озу эле чон бакыт эле...
Адаттагыдай эле эрте туруп жумушка жоноп калдым. Айдай
'жезделеп' дагы кундо жеткирчу жерге таштаганча кетишими
суранып калды. Машинанын алдына, жаныма олтуруп алчу. Бул
куну да жаныма олтуруп баратты. Капысынан козум анын апакай
сандарына тушту. Кыска койнок кийип алган экен. Кызганыч
журогумду тызылдатып отту. Кыска кийгенине ачуум келе тушту.
Бирок албетте сыр бербедим. Аны карабай эле:
-бугун майрам бар окшойт? деп сынай сурап койдум.
-аа, ооба. Кайдан билдиниз? деп ал мага кулмундоду.
-озгочо жасаныпсынго дегеним... деп жолдон козумду албай кете
бердим. Тушундубу жокпу билбейм. Ангыча айткан жерине жетип,
коштошуп жумушума кеттим. Жумушта тынч олтура алсамчы! Коз
алдыма бут эркектер балдызымын сандарын карап жаткандары
келип эле озумон озум туталанып жумуштагы кол алдымда
иштеген балдардан ачуумду чыгарып, жок нерсеге деле бакырып
уруша бердим.
эмне мынча куйуктун? деп озуму жемелегеним менен, баарыбир
конулум тынч албады. Уйго кундогудон да эрте келе бердим.
Жаркылдай тосуп чыккан келинчегимди да диним суйбой турду.
Озумон-озум ачууланып: 'Айдай келелекпи?' деп сурап
жибергенимди озум да баамдабай калыпмын. Жыпара дагы деле
жарык маанайынан жазбай:
-жок келе элек. Бугун бир курбусунун туулган куну экен, кечке
калбай келип калса керек. Уйго бироо жашаса бат конушот
экенсин, мен ойлогом жактырбай жини келип журбосо эле деп
синдим биз менен чогуу жашап жатканына. деп жылмайды.
-койчу эй! Неге жаман коройун? Жат бироо эмес, озумун
балдызым го акыры. деп мен да ачуум бир аз таркай жумшак
жооп бердим. Ичимен 'кетпесе экен деп тиленип журом го' деп
ойлоп койдум. Кечинде уйго кеч келди Айдай. Маанайы чогунку.
Жыпар баланы уктатканы кирип кеткен болчу. Мен кухняда
сыналгы коруп олтурган элем.
-ой балдызка келип калдынбы? Эмне маанайы...Ещё'Жездеси балдызын кызганат' деген эмне? Каалаганын кийет да,
эмне мынча куйуктун? деп озуму жемелегеним менен, баарыбир
конулум тынч албады. Уйго кундогудон да эрте келе бердим.
Жаркылдай тосуп чыккан келинчегимди да диним суйбой турду.
Озумон-озум ачууланып: 'Айдай келелекпи?' деп сурап
жибергенимди озум да баамдабай калыпмын. Жыпара дагы деле
жарык маанайынан жазбай:
-жок келе элек. Бугун бир курбусунун туулган куну экен, кечке
калбай келип калса керек. Уйго бироо жашаса бат конушот
экенсин, мен ойлогом жактырбай жини келип журбосо эле деп
синдим биз менен чогуу жашап жатканына. деп жылмайды.
-койчу эй! Неге жаман коройун? Жат бироо эмес, озумун
балдызым го акыры. деп мен да ачуум бир аз таркай жумшак
жооп бердим. Ичимен 'кетпесе экен деп тиленип журом го' деп
ойлоп койдум. Кечинде уйго кеч келди Айдай. Маанайы чогунку.
Жыпар баланы уктатканы кирип кеткен болчу. Мен кухняда
сыналгы коруп олтурган элем.
-ой балдызка келип калдынбы? Эмне маанайын жок?
-ииий жезде, сурабай эле коюнузчу...
-эмне болду анчалык? Ким капа кылды?
-подоужкамын туулган кунундо болдук эле, жигити каяктагы
балдарды ээрчитип келип алыптыр. Бироосу жармашып нервге
тийди! Айдай мурдун мурчуйта газга чай тамызып калды. Ичимен
башка бироонун балдызыма жармашып жатканын элестетип тутоп
кеттим. Муштумум туйуло, аран озуму кармап сыналгыны тиктеп
олтура бердим. Жаныман отуп столго олтурганда буркураган
жагымдуу жыты мурдума 'бур' дей тушту. Козумдун кыйыгынан
анын балтайган аппак сандарын карадым, узун буттары, сыйда
балтырлары. .. Делебем козголуп кетти. Айдай дагы сыналгыда
болуп жаткан жанылыктар турмогун коруп олтуруп калды.
Акырын туруп уктллчу болмого которулуп кеттим. Жамбаштай
жатып алып Адилетти эмизип жаткан Жыпарга коз алдыма
Айдайды элестете жармашып калдым. 'Ай акырын, баланы
ойготосун. Жин тийген го сага?' деп кылыктана кулгон аялым бат
эле менин кармалап эжриткениме балкый кынкыстап жатып
калды. Козумду жумуп алып Айдайдын сандарын, томпойгон
жамбашын, ичке белин, апакай тирсийген мамактарын элестетип
Жыпарды опкулой акыштатып жаттым. Жыпар да онтоп,
кынкыстап, астымда жаш кыздардай туйлап жатып жыргалга
батты. Суюктугумду аттырып женилдей, шалдырап диванга
чалкаман жатып калдым...
-жашарып баратасынбы дейм да? деп кулуп калды.
-эмне, каарып калды деп ойлодун беле? деп чыканагым менен
аны нукуп мен да карсылдап кулуп алдым.
Мындай 'элестетуулор' бир эмес бир нече ирет кайталанды.
Балдызымдын астымда балыктай туйлап жатканын коз алдыма
элестетип коюп аялымды тарсылдатмай адатка айланды. Кундо
созсуз бир жолу болот. Жыпар да жыргап эле калды. Бир куну
кайын энем ооруп Жыпар айылга жоноп калды. Мен жумуштарым
менен барбай турган болдум. Айдай бошобой калюасын деп
Адилетти алып кетти. Уйдо балдызым экообуз эле калдык.
Жумуштан келсем уйдо жок экен. Кийимимди которуп,
муздаткычтан Жыпар даярдап кеткен тамакты алып жылытып,
эми тамака олтурсам Айдай келип калды. Мага жылмая: 'жезде
кандайсыз?' деп коюп жамбашын чайпай экинчи кабатка
которулуп кетти. Менин оюм бузулду, мына бугун, ушундай шанс
болуп турганда эптеп жакындап корбосом болбойт деп олтурдум.
Ангыча Айдай кыска халат кийип андан бетер мени кыйна...ЕщёЖыпарым ыраазы боло мага карап:
-жашарып баратасынбы дейм да? деп кулуп калды.
-эмне, каарып калды деп ойлодун беле? деп чыканагым менен
аны нукуп мен да карсылдап кулуп алдым.
Мындай 'элестетуулор' бир эмес бир нече ирет кайталанды.
Балдызымдын астымда балыктай туйлап жатканын коз алдыма
элестетип коюп аялымды тарсылдатмай адатка айланды. Кундо
созсуз бир жолу болот. Жыпар да жыргап эле калды. Бир куну
кайын энем ооруп Жыпар айылга жоноп калды. Мен жумуштарым
менен барбай турган болдум. Айдай бошобой калюасын деп
Адилетти алып кетти. Уйдо балдызым экообуз эле калдык.
Жумуштан келсем уйдо жок экен. Кийимимди которуп,
муздаткычтан Жыпар даярдап кеткен тамакты алып жылытып,
эми тамака олтурсам Айдай келип калды. Мага жылмая: 'жезде
кандайсыз?' деп коюп жамбашын чайпай экинчи кабатка
которулуп кетти. Менин оюм бузулду, мына бугун, ушундай шанс
болуп турганда эптеп жакындап корбосом болбойт деп олтурдум.
Ангыча Айдай кыска халат кийип андан бетер мени кыйнап
сандарын булайта жаныма келип олтуруп калды. 'Бугунку кун
кандай отту? Эмне кылдын? Каяка бардын? Кандай кызыктарды
кордун?' деп сурашымыш болуп тамактанып жаттык. Айдай
кашыгына кичинекей майды алып:
-жезде мен май жей албайм, жеп коюнузчу? деп оозума такап
калбаспы. Оозуму ачып кашык кармаган назик колун кошо
кармап майды салып жеп алдым. Колун койо бергим келбей
кармап анын бакырайган сулуу коздоруно карап тигиле олтуруп
калдым. Жылмайганы жузунон таркай Айдай да мени сырдуу
карап калды. Бир колум менен коптон бери энсеп жургон аппак
сандарын сыйпалай ансыз да кыска турган халатын туруп ага
жакындай бердим. Айдай эч каршылык корсотпой, тескерисинче
мага ыктай берди. Озум олтурган стулумду жылдырып ичке
белинен сыга кучагыма тарттым. Жарылайын деп турган кош
мамактары кокурогумо тирелип турду. Белинен ылдыйлай
жамбашына тушуп аяр кармалап оозуна жакындадым. Балдызым
козун жумуп алды. Кою кирпиктери коркконун билдирип
дирилдеп жаткансыды. Кызарган жоон эрининен назик ооп анын
коздоруно дагы тигилдим. Козун чон ачып ирмеп-ирмеп алган
Айдай колун мойнума орой озу оозумдан соруп кирди. Мен да
токтоно албай шашып, жанталашып анынэмчектерин халаттын
сыртынан эзгилеп мыжыгып, чыдабай ордунан которуп уктоочу
болмого алып кирип Жыпар экообуз жатчу чон диванга
жаткырдым. Халатынын сыдырмасын ылдый сыдырып кыпкызыл
мыжыга кармалап опкулоп жаттым. Айдай онтоп, козун сузуп
'жездооув, чыдабай баратам! Бооунузчу! Котосунузду тыгып
салынызчыы, аах, куйуп баратам жездеее!' деп жалынып жатты.
Озумду кармана албай шымымды тиреп турган аспабымды
чыгарып балдызымдын кыпкызыл тор турсийин бутунан ылдый
чечип ыргытып, буттарын эки жака керип талтайтып туруп
сууланып калган жуну таза кырылган аппак жан жерине такап
туруп тыгып жибердим. 'Ааах! Жанннныыыым! ' деп каттуу
бакырып алган Айдай далыма тырмагын матырып эле алды. Мен
кайбарымды толук чыгарып кайра акырына чейин каттуу тыгып
Айдайдын жузуно карап иштеп жаттым. Коздорун бышык жумуп
алган балдызкам 'жездекелеп' жалынып, акышы уйду жарып
жиберчудой жанырып жатты. Бирок мен бат эле бутуруп алдым.
Уйлонгондон бери Жыпардан башкасы менен боло элек болчу.
Айдайдын укмуш акышынан, аппак назик сулуу денесинен
суюктугумду кармай албай бат эле тушуруп алганыма уялып
...Ещёкокурок тарткычынан эмчегин чыгарып соргулап сандарынан
мыжыга кармалап опкулоп жаттым. Айдай онтоп, козун сузуп
'жездооув, чыдабай баратам! Бооунузчу! Котосунузду тыгып
салынызчыы, аах, куйуп баратам жездеее!' деп жалынып жатты.
Озумду кармана албай шымымды тиреп турган аспабымды
чыгарып балдызымдын кыпкызыл тор турсийин бутунан ылдый
чечип ыргытып, буттарын эки жака керип талтайтып туруп
сууланып калган жуну таза кырылган аппак жан жерине такап
туруп тыгып жибердим. 'Ааах! Жанннныыыым! ' деп каттуу
бакырып алган Айдай далыма тырмагын матырып эле алды. Мен
кайбарымды толук чыгарып кайра акырына чейин каттуу тыгып
Айдайдын жузуно карап иштеп жаттым. Коздорун бышык жумуп
алган балдызкам 'жездекелеп' жалынып, акышы уйду жарып
жиберчудой жанырып жатты. Бирок мен бат эле бутуруп алдым.
Уйлонгондон бери Жыпардан башкасы менен боло элек болчу.
Айдайдын укмуш акышынан, аппак назик сулуу денесинен
суюктугумду кармай албай бат эле тушуруп алганыма уялып
кеттим.
билдирип, бутунун учун буттарыма тийгизип тийишип жатты.
Жанымда жаш, сулуу периште кыз жаткандыктан аспабым
кайрадан зынкыйып туруп алды. Айдай кылыктана мойнума колун
ороп, кулактарымдан назик тиштегилеп эркелеп жатты. Менин
жыргалдан, ырахаттан башым айланып бараткансыды. Ушул
тапта уй-булоомду да, жумушумду да, кор тиргиликти да унутуп
салган элем. Эси-дартым бир гана жанымда суйкая жаткан сулуу
балдызымда болчу. Ааламды сел каптап кетсе да 'кынк' дебей
турган абалда конулдуу жаттым. Эми эле зынкыйган аспабыма
балдызым ылдыйлап барып оозу менен жармашып калбаспы.
Ачыгын айтканда, омурумдо мындай кереметти корбогон
экенмин. Кайбарымдын башын назик ооп, тили менен айланта
жалагылап анан болушунча оозуна тыгып алып чопулдатып соруп
кирди. Узун чачтары жайылып аны жудотуп жатканына карабай
утуру чачтарын колдору менен жыйып бир тарабына таштап
коюп, соргонун улантат. Тукумдарымды да тили менен ...ЕщёБалдызым мени козун сузо карап 'тойбой' калганын ачык эле
билдирип, бутунун учун буттарыма тийгизип тийишип жатты.
Жанымда жаш, сулуу периште кыз жаткандыктан аспабым
кайрадан зынкыйып туруп алды. Айдай кылыктана мойнума колун
ороп, кулактарымдан назик тиштегилеп эркелеп жатты. Менин
жыргалдан, ырахаттан башым айланып бараткансыды. Ушул
тапта уй-булоомду да, жумушумду да, кор тиргиликти да унутуп
салган элем. Эси-дартым бир гана жанымда суйкая жаткан сулуу
балдызымда болчу. Ааламды сел каптап кетсе да 'кынк' дебей
турган абалда конулдуу жаттым. Эми эле зынкыйган аспабыма
балдызым ылдыйлап барып оозу менен жармашып калбаспы.
Ачыгын айтканда, омурумдо мындай кереметти корбогон
экенмин. Кайбарымдын башын назик ооп, тили менен айланта
жалагылап анан болушунча оозуна тыгып алып чопулдатып соруп
кирди. Узун чачтары жайылып аны жудотуп жатканына карабай
утуру чачтарын колдору менен жыйып бир тарабына таштап
коюп, соргонун улантат. Тукумдарымды да тили менен 'тазалап' ,
аз жерден эсимден тандырып коё жаздады. Козум тунарып, мына
азыр эрендигим атып чыкчудай булкулдоп барып чыдабай оозуна
эле тушуруп жибердим. Балдызым андан бетер оозумду ачырып
менден чыккан суюктукту толугу менен жутуп салды. Дагы
кыйраткансып мага карап суйкумдуу жылмайганын кантейин...
Аны кучагыма тартып озумо имере кучактап алкымынан опкулоп
эркелетип кирдим. Чачтарынан сылай коздорунон опкулоп алдым.
Экообуз тен ким экенибизди ойлогубуз келбей жаттык...
Айдайым тошокто тим эле соз менен мактап буто алгыс экен го
чиркин... Бирок бир ооз да Жыпара жонундо соз кылбадык. Бул
тунду тек гана экообуз учун деп билдик жана озубуз учун
откордук...
Тан агарып келе жатканда гана балдызкам мемиреп уйкуга кетти.
Менде кайдагы уйку. Омурумдо биринчи жолу чыныгы тошок
оюну, секс, чыныгы кумар эмне экенин билип жатсам анан кантип
уйку келет? Биринчи жолу укмуштуудай позаларды аткарып
коруп, дуйнодогу эн эле сулуу, эн эле назик, эн эле жагымдуу, эн
эле сексуалдуу кыздардын бири койнумда жатса туну менен
тердеп чарчаганыма карабай уйкум келбеди...
Айдайдын чарчап, ширин болуп уктап жатканын коруп таттуу
уйкусун бузгум келбесе да аргасыздан акырын ооп ойготуп озунун
болмосуно барып жатып укташын суранып шыбырадым. Ал
эркелей козун ушалап, жаш балача керилип алып ыргып туруп
болмосуно жоноду. 'Бул тун экообуздун ортобузда калсын' деп
эскерткенге жетишпей калдым. Бирок ага ишен...ЕщёАл туну Жыпардын жоктугунан биз укмуш эле пайдаландык.
Айдайым тошокто тим эле соз менен мактап буто алгыс экен го
чиркин... Бирок бир ооз да Жыпара жонундо соз кылбадык. Бул
тунду тек гана экообуз учун деп билдик жана озубуз учун
откордук...
Тан агарып келе жатканда гана балдызкам мемиреп уйкуга кетти.
Менде кайдагы уйку. Омурумдо биринчи жолу чыныгы тошок
оюну, секс, чыныгы кумар эмне экенин билип жатсам анан кантип
уйку келет? Биринчи жолу укмуштуудай позаларды аткарып
коруп, дуйнодогу эн эле сулуу, эн эле назик, эн эле жагымдуу, эн
эле сексуалдуу кыздардын бири койнумда жатса туну менен
тердеп чарчаганыма карабай уйкум келбеди...
Айдайдын чарчап, ширин болуп уктап жатканын коруп таттуу
уйкусун бузгум келбесе да аргасыздан акырын ооп ойготуп озунун
болмосуно барып жатып укташын суранып шыбырадым. Ал
эркелей козун ушалап, жаш балача керилип алып ыргып туруп
болмосуно жоноду. 'Бул тун экообуздун ортобузда калсын' деп
эскерткенге жетишпей калдым. Бирок ага ишенип эле турдум,
жаш эмесго, озу деле билээр...
коюп жумушка жонодум. Айдай уйдо уктаган боюнча калды.
Жумушта олтуруп эми гана эмне кылып алганымы ойлонуп,
сарсанаа боло баштадым. Абийирим эми ойгонгонсуп, журокту
кыжаалатчылык ээледи. Анткени Жыпара мага озуно ишенгендей
каттуу ишенчу. Эми кантип анын козуно карайм? Кайсы жузум
менен уулумду колума алып эркелетем? А капыстан билип калса
эмне болот? Кыянаттыгымды кантип жууй алам эми? Кечирилгис
кыянаттык кылбадымбы ак нике менен алган жарыма, кайсы
бетим менен аны 'аялым' дейм эми? Озумду озум жемелеп,
окунуп жумушта тынч олтура албай акыры досум Асылга чалдым.
Экообуз жолугуп кафеде тамактанганча ачуу суудан бастырып
олтурдук. Асылга кечээги окуяны айтып канчалык женилдегим
келип турса да батынып айта албадым. Тилим барбады.
Ичимдегини айтууга бет чыдабады. Мынчалык ичкенимди коруп
озу деле баары жайында эмес экенин сезген болуш керек, озум
унчукпаганыман ал да сурай албады окшойт. Канча ичкенимди...ЕщёЖуунуп-таранып, туну балдызка экообуз чачкан болмону жыйнап
коюп жумушка жонодум. Айдай уйдо уктаган боюнча калды.
Жумушта олтуруп эми гана эмне кылып алганымы ойлонуп,
сарсанаа боло баштадым. Абийирим эми ойгонгонсуп, журокту
кыжаалатчылык ээледи. Анткени Жыпара мага озуно ишенгендей
каттуу ишенчу. Эми кантип анын козуно карайм? Кайсы жузум
менен уулумду колума алып эркелетем? А капыстан билип калса
эмне болот? Кыянаттыгымды кантип жууй алам эми? Кечирилгис
кыянаттык кылбадымбы ак нике менен алган жарыма, кайсы
бетим менен аны 'аялым' дейм эми? Озумду озум жемелеп,
окунуп жумушта тынч олтура албай акыры досум Асылга чалдым.
Экообуз жолугуп кафеде тамактанганча ачуу суудан бастырып
олтурдук. Асылга кечээги окуяны айтып канчалык женилдегим
келип турса да батынып айта албадым. Тилим барбады.
Ичимдегини айтууга бет чыдабады. Мынчалык ичкенимди коруп
озу деле баары жайында эмес экенин сезген болуш керек, озум
унчукпаганыман ал да сурай албады окшойт. Канча ичкенимди
билбейм, уйго канчада кантип жеткенимди да эстей албадым.
Ойгонсом оз уйумдо, олон тошогумдо жатыпмын. Козумду ачып
эле кечээги кунду эстоого аракет кылдым. Жок. Эчтеке жадымда
жок эле. Ангыча жаркылдай кулумсурогон Жыпар кирип келди
болмого. Колунда кефир куюлган стаканы бар. Журогум оозума
кептелди. Анын козуно тике карай албай сунган кефирин ичип
'оххх' деп жатып калдым. Уйго кандай келгенимди суроого да
батына албай койдум.
-баш кандай анан? Туну Асыл экоонорду Айдай барып алып
келбедиби. Машина айдоону билет экен, такси менен барып
кайра сенин машинен менен алып келди. Асыл тиякта башка
болмодо уктап жатат. Келип эле сулк жыгылып уктадын го. деп
Жыпар божурап суйлоп жатты. Эчнерсе айтпай сулк жыгылганым
жакшы болгон экен деп ойлонуп жаттым мен. Жыпар 'туруп
жуунуп ал тамак бышканы калды, ысык тамак ичсен башын
батыраак айыгат, жумушуна чалып балдарына айтып койдум сени
кечирээк барат деп' деди да чыгып кетти. Ээ кудайым ай!
Ушунчалык пейили кенен, акылдуу аял бергенини билбей, кыянат
кылдым! Уятыма чыдабай озумун башымы койгулап алдым. Анан
туруп жуунуп чыксам кухняда Айдай эжеси менен эчнерсе
болбогондой жаркылдап суйлошуп кулуп столго тамак даярдап
жатышыптыр. Бутум тартпай туруп аран кирдим. Балдызым 'жезде
кандайсыз?' деп сырдуу жылмайып койгону болбосо ашыкча
эчнерсе байкалган жок. Демек Айдай сырга бекем. Же озунун
эмне кылып жатканын мыкты билет... Бир аз озумо келе туштум.
тайсалдап сыналгыны карап, тамак жемиш болуп качып жаттым.
Байкушум эчнерседен шек албай кулуп-жайнап чай сунуп
олтурду... Ангыча Асыл да чыкты. Мас болуу кандай экенин айтып
кулуп олтурдук.
Жыпар Адилетти карап жатканда идиш жууп жаткан Айдай мага
акырын: 'жаным сагынып кеттим эми эле сизди' деп шыбыраганга
улгурду. Укмаксан болуп кухнядан чыгып кетууго шаштым...
Эми эч качан бул ишти кайталабайм деп озумо соз берип
жаттым. Бирок андан кийин канча кайталанды бул соз беруу...
уйго кеч келип журдум. Кундо тырылдашып конуп алган аялым
кыйнай баштады. Тун кирип тошоко жатаарыбыз менен мага
жымындап тийишет. Же аспабым бир туруп койсочу. Айдайды
кадимкидей сагынып, каалап журдум. Жыпар канчалык жабышып,
эркелеп кылыктанса дагы кайбырымдын соолуганы соолуган...
Балким куноомдон уялып, кыжаалат болгонум учундур, балким
Айдайды гана энсегеним учундур... Жыпар аракет кылып коруп
майнап чыкпаган сон маанайы чого уйкуга кетет. Аны 'жаным
жумуштан чарчап калып жатам, кел башка куну. Капа болбой
турчу, мен деле сени сагынып каалап турам, уйкум келгенине
турбай жатпайбы' деп ар кандай шылтоону айтып алдап-соолап
сооротконум менен ичимден озум да кыжаалаттанып жатып
калам...
Бир куну Айдай курбусунун тоюна жоноп калды. Эми жасанганы
коз жоосун алат. Жер судурогон ачык кызгылт койногу озуно куп
жарашкан. Кундогудон да сулуу болуп, чырайына чыгып, шиш
такалуу туфлисин кийип, тырмактарын кыпкы...ЕщёБалдызым менен жалгыз калуудан качып, жумуштан да атайын
уйго кеч келип журдум. Кундо тырылдашып конуп алган аялым
кыйнай баштады. Тун кирип тошоко жатаарыбыз менен мага
жымындап тийишет. Же аспабым бир туруп койсочу. Айдайды
кадимкидей сагынып, каалап журдум. Жыпар канчалык жабышып,
эркелеп кылыктанса дагы кайбырымдын соолуганы соолуган...
Балким куноомдон уялып, кыжаалат болгонум учундур, балким
Айдайды гана энсегеним учундур... Жыпар аракет кылып коруп
майнап чыкпаган сон маанайы чого уйкуга кетет. Аны 'жаным
жумуштан чарчап калып жатам, кел башка куну. Капа болбой
турчу, мен деле сени сагынып каалап турам, уйкум келгенине
турбай жатпайбы' деп ар кандай шылтоону айтып алдап-соолап
сооротконум менен ичимден озум да кыжаалаттанып жатып
калам...
Бир куну Айдай курбусунун тоюна жоноп калды. Эми жасанганы
коз жоосун алат. Жер судурогон ачык кызгылт койногу озуно куп
жарашкан. Кундогудон да сулуу болуп, чырайына чыгып, шиш
такалуу туфлисин кийип, тырмактарын кыпкызыл кылып боётуп
жайдары маанайда даярданып жатты. Менин кызганычым дагы от
алып, озумон-озум туталанып баштадым. 'Жезде кеч той
буткондо барып алып келинизчи мени?' деп суранып калды чыгып
баратып. Мен жооп айтканча Жыпар: 'ооба, албетте жезден
барат.' дей салды. Мен унчукпай эле кала бердим. Ошол куну
кечтин кириши бир тозок болду го... Айдайдын телефон чалышын
кутуп чыйпылыктай бердим. Тою качан бутот? деп бир ордумда
олтура албай аркы-терки басып коём. Жыпар байкаган деле жок.
Баланы карап озу менен озу убара. Жумушка барып келдим,
тамактандым, уктап турдум. Дагы деле кеч кирбейт тообо...
Оо тун бир оокумда гана 'келе бериниз' деп ресторандын
аталышы жазылган билдируу келди балдызымдан. Дароо
машинаны айдап жонодум. Кыздар менен шаракташып
турушуптур ресторандын алдында. Айдайдын жанында бир жигит
чылым тартып бир колун Айдайдын желкесине асып турат. Куйуп
кеттим. Машиненин терезесин тушуруп: 'Айдай кеттик!' деп
унумду октом чыгарып буюра суйлодум. Балдызым мени коруп
жузу 'жарк' дей тиги баланын колунан бошонуп кыздары менен
обушо коштошуп жаныма келип олтурду. Ичимдиктин жагымсыз
жыты машиненин ичин бурдай тушту...
деди аста.
-кайдан алдын бул созду? Болгону эженин жузуно карай албай
кыйналып журом...
-сиз баарын билип туруп ушул жолго баргансыз да, же мен
кыстадымбы?
-жоок. Мурда эч качан мындай иш кылбагам да, ошого эле болсо
керек... деп нымтырадым.
-эми ушу менен болдубу?
-а сен дагы кайталанышын каалайт белен?
-ананчы... сагынып чыктым... дегенче эле ал коньяк жыттанганча
жакындап мага асылып жармашып кирди. Эми гана анын кыйла
кызуу экенин байкадым. Ичимдиктин жыты жакпай турса да
машинени жолдун боюна коюп аны обуп калдым. Арткы орундука
отуп коп жылдардан бери сагынышкандай жанталашып обушуп
чечинип жаттык. Айдайдын койногун чечпей туруп ойдого туруп
турсийин шыпырып эле талтайтып алып жарылайын деп турган
аспабымды сойлотуп жибердим. Балдызкам адаттагысындай эле
озондоп акыштап далыларымы тытмалап жатты. Бар кучум менен
тарсылдатып жатып тердеп да кеттим. Акыры ленем дуркуроп
барып каттуу тыккан боюнча...ЕщёАйдай мага башын жолой: 'мен сизге жакпай калдымбы жезде?'
деди аста.
-кайдан алдын бул созду? Болгону эженин жузуно карай албай
кыйналып журом...
-сиз баарын билип туруп ушул жолго баргансыз да, же мен
кыстадымбы?
-жоок. Мурда эч качан мындай иш кылбагам да, ошого эле болсо
керек... деп нымтырадым.
-эми ушу менен болдубу?
-а сен дагы кайталанышын каалайт белен?
-ананчы... сагынып чыктым... дегенче эле ал коньяк жыттанганча
жакындап мага асылып жармашып кирди. Эми гана анын кыйла
кызуу экенин байкадым. Ичимдиктин жыты жакпай турса да
машинени жолдун боюна коюп аны обуп калдым. Арткы орундука
отуп коп жылдардан бери сагынышкандай жанталашып обушуп
чечинип жаттык. Айдайдын койногун чечпей туруп ойдого туруп
турсийин шыпырып эле талтайтып алып жарылайын деп турган
аспабымды сойлотуп жибердим. Балдызкам адаттагысындай эле
озондоп акыштап далыларымы тытмалап жатты. Бар кучум менен
тарсылдатып жатып тердеп да кеттим. Акыры ленем дуркуроп
барып каттуу тыккан боюнча тушурдум. Айдай онтоп, кыншылап
жыргалга батып жатты. Ордуман козголуп машиненин тряпкасын
алып эле аспабымды аарчып, кийинип кайра рульга олтурдум.
Балдызкам да ондонуп-туздонуп, сапсайып калган чачын жыйып
ордуна отту. Уйго келип гаражга машинени киргизип Айдай
экообуз эчтеке болбогондой оз-озубуздун болмобузго кирип
кеттик. Жыпар уктап калган экен. Далымдагы тырмактын издерин
коруп калбасын деп футболкамды чечпей эле жатып алдым.
кирип: 'майканды чечип берчи, ак кирлерди стиральныйга салып
жаттым эле' деп жанымда туруп албаспы? 'Азыр ощум алып
чыгып берем' дегениме конбой кутуп туруп алды кетпей.
Шектенип калбасын деп аны карап чечип колуна карматтым.
Майканын кээ бир жерлери билинээр-билинбес кан болуп
калыптыр. Муну дароо байкаган Жыпар мага коздору алая
карап:'бул эмне Дастан?' деп жооп кутуп калды. Мен жарытылуу
жооп таппай айлам куруду. Оюма биринчи келген: 'кечээ каттуу
тырмап алган жлем далымды, ачышкандай болгон, канап
кетиптир да' деген шылтоону айта салдым. Шашыла футболкамды
кийгенче ичимен суйунуп кеттим жооп таба койгонума. Жыпар
унчукпай эле чыгып кетти. 'Ушунчалык да аймайбы тообо?' деп
Айдайдын тундосу 'жезделеп' астымда тыбырчылап жатканын
эстеп кайра озумо ыраазы болуп кеттим. Кечки тамакта
олтурганда дагы бир кызыктуу окуя болду. Аны-муну суйлошуп
тамактанып олтурганбыз. Ан...ЕщёЭртеси жумуштан келип кийимимди которуп жатканымда Жыпар
кирип: 'майканды чечип берчи, ак кирлерди стиральныйга салып
жаттым эле' деп жанымда туруп албаспы? 'Азыр ощум алып
чыгып берем' дегениме конбой кутуп туруп алды кетпей.
Шектенип калбасын деп аны карап чечип колуна карматтым.
Майканын кээ бир жерлери билинээр-билинбес кан болуп
калыптыр. Муну дароо байкаган Жыпар мага коздору алая
карап:'бул эмне Дастан?' деп жооп кутуп калды. Мен жарытылуу
жооп таппай айлам куруду. Оюма биринчи келген: 'кечээ каттуу
тырмап алган жлем далымды, ачышкандай болгон, канап
кетиптир да' деген шылтоону айта салдым. Шашыла футболкамды
кийгенче ичимен суйунуп кеттим жооп таба койгонума. Жыпар
унчукпай эле чыгып кетти. 'Ушунчалык да аймайбы тообо?' деп
Айдайдын тундосу 'жезделеп' астымда тыбырчылап жатканын
эстеп кайра озумо ыраазы болуп кеттим. Кечки тамакта
олтурганда дагы бир кызыктуу окуя болду. Аны-муну суйлошуп
тамактанып олтурганбыз. Ангыча бутума назик бут тийип кетти.
Жыпардын мындай адаты жок болчу. Айдайды карасам мага
кулундоп койду. Коркуп кеттим. Жыпар байкап калса эмне болот?
деген ой мээмди тешип отту. Акырын бутумду тартып алдым.
олтуруп алдым. Тамактанып буткондо Жыпар: 'Айдайка идиштерди
жууп койчу, Адинин уйкусу келип ыйлактап атат уктата берейин'
деп устунку кабатка которулуп кетти. Аялым чыгып кетээри менен
ары карап идиштерди жуумакчы болуп жаткан Айдайдын ичке
белинен кучактап жамбашына аспабымды туштап такай
мойнунан жыттап калдым. Ал ансайын жамбашын туртуп такап
шыбырай: 'эртен эптеп бир айласын табынызчы жезде, сизди
сагындым' деп эркелеп калды. Мен делебем козголуп
жамбашынан акырын мыжыгып алдым. Ошентип турганда
тепкичтен Жыпардын бат-баттан тушуп келе жатканы угулду.
Шашыла балдызымды коё берип, столго сыналгыны тиктей
олтуруп калдым. Журогум кабынан чыгып кетчудой турсулдоп
жатты. Жыпар 'Адилеттин бутылкасын албапмынго' деп кайра
шашыла устудо ыйлап калган балама чыгып кетти. Айдай мага
жылмая карап кулуп койду идиш жууганча. Ал туну Адилет ыйлап,
ысытмасы которулуп уктай албай кыйналып чыкты. Эртелеп ...ЕщёАйдай мостоюп калганын байкадым. Сыр бербей тамактанып
олтуруп алдым. Тамактанып буткондо Жыпар: 'Айдайка идиштерди
жууп койчу, Адинин уйкусу келип ыйлактап атат уктата берейин'
деп устунку кабатка которулуп кетти. Аялым чыгып кетээри менен
ары карап идиштерди жуумакчы болуп жаткан Айдайдын ичке
белинен кучактап жамбашына аспабымды туштап такай
мойнунан жыттап калдым. Ал ансайын жамбашын туртуп такап
шыбырай: 'эртен эптеп бир айласын табынызчы жезде, сизди
сагындым' деп эркелеп калды. Мен делебем козголуп
жамбашынан акырын мыжыгып алдым. Ошентип турганда
тепкичтен Жыпардын бат-баттан тушуп келе жатканы угулду.
Шашыла балдызымды коё берип, столго сыналгыны тиктей
олтуруп калдым. Журогум кабынан чыгып кетчудой турсулдоп
жатты. Жыпар 'Адилеттин бутылкасын албапмынго' деп кайра
шашыла устудо ыйлап калган балама чыгып кетти. Айдай мага
жылмая карап кулуп койду идиш жууганча. Ал туну Адилет ыйлап,
ысытмасы которулуп уктай албай кыйналып чыкты. Эртелеп
Жыпарды балам менен ооруканага таштап жумушума кеттим. Кеч
жумуштан келсем Жыпар 'эртен бизди ооруканага жаткырып кел,
Адилетти жаткырып дарылабасанар болбойт дейт. Башында суусу
бар экен.' деп капалуу айтып калды.
кыжаалат болуп жумуштан эрте эле кайттым уйго. Келсем Айдай
мойнума асылып эркелеп калды. Аны эркелеткенге маанайым жок
болчу. Аябай ичким келип турду. Атайын ичимдиктер сакталчу
чон шкафтан бир ботолко коньяк алдым да кухняга кирип
рюмканы коюп, тубуно куйдум. Айдай да рюмка койду. Унчукпай
ага да куйдум. Экообуз унсуз эле которуп ичип жаттык. Бир аз
ичкен сон кызып калгангабы кагыштырып, тост айтып каткырып
кулуп иче баштадык. Айдай баарыбир аял адам эмеспи, бат эле
мас болуп калды. Ир убакта карагаттай коздорунон жаш сызылып
чыга баштады. Ичинде толуп-ташып жаткан арманын айтып,
башынан откоргон тагдырын айтып сыздап ыйлап жиберди. Аны
кантип сооротушту билбей менин айлам кетти. Унчукпай угуп
оотурууга туура келди.
-мен мектепти буткон жылдары атам банкрот болуп калып
кыйынчылыкты тузук эле кордук. Уйду да сатып баш которбой иче
баштады атам. Апам ыйлап сыктап эптеп ар кимдин жумушун
кылып биздин курсагыбызд...ЕщёОшентип эртеси Жыпарды ооруканага жеткирип келдим. Ичимден
кыжаалат болуп жумуштан эрте эле кайттым уйго. Келсем Айдай
мойнума асылып эркелеп калды. Аны эркелеткенге маанайым жок
болчу. Аябай ичким келип турду. Атайын ичимдиктер сакталчу
чон шкафтан бир ботолко коньяк алдым да кухняга кирип
рюмканы коюп, тубуно куйдум. Айдай да рюмка койду. Унчукпай
ага да куйдум. Экообуз унсуз эле которуп ичип жаттык. Бир аз
ичкен сон кызып калгангабы кагыштырып, тост айтып каткырып
кулуп иче баштадык. Айдай баарыбир аял адам эмеспи, бат эле
мас болуп калды. Ир убакта карагаттай коздорунон жаш сызылып
чыга баштады. Ичинде толуп-ташып жаткан арманын айтып,
башынан откоргон тагдырын айтып сыздап ыйлап жиберди. Аны
кантип сооротушту билбей менин айлам кетти. Унчукпай угуп
оотурууга туура келди.
-мен мектепти буткон жылдары атам банкрот болуп калып
кыйынчылыкты тузук эле кордук. Уйду да сатып баш которбой иче
баштады атам. Апам ыйлап сыктап эптеп ар кимдин жумушун
кылып биздин курсагыбызды бакчу. Мектепте да аябай
намыстанчумун. Эжелерим турмушка чыгып кетишкен. Агам
жокчулуктун айынан жашы жетип калса да уйлонбой журду. Мен
мектепти бутуп окууга тапшырам деген ниетим бузулду. Иштеп
апама жардам берип, кичинекей кепедей болгон чон атамдан
калган уйду ондоону тилек кылып элдин баары кетип жаткан
Москвага сапар алдым. Москвага биринчи барганда кыйналдым,
корбогон кунду кордум. Ачка калган кунум болду. Тырмышып ар
жерде иштеп журуп жудоп кеттим. Бир куну чон магазиндин
полун жууп иштеп журсом огуздой болгон орус киши жаныма
келип жакшы жумуш айтып калды. Орусчаны тушунгонум менен
суйлой алчу эмесмин. Пол жуугандан жакшы болсо болду деп
анын айткандарына башымды ийкеп тура бердим. Эртеси ал мени
чон кымбат баалуу машине менен дачага алып кетти. Ал жакта
зангыраган 3 кабаттуу уйу бар экен. Ал уйдо каарыган, аран
баскан, кыбыраган кемпир жашайт экен. 'Бул апам болот, ушул
кемпирдин тамагын кылып, кир-когун жууп, зээриктирбей шерик
болуп жашайсын деп коп суммадагы айлык маянаны айтты.
Кубанганымды айтпа. Ал кемпир менен бат эле тил табышып
кеттик. Ошол кемпир мага орусча иак суйлогонду, турдуу
варенье-салат, таттууларды жасаганды, сайма сайганды баарын
уйротту. Айылга да жакшы акча жоното баштадым. Кемпирдин
уулу ар 2-3 айда шаарга алып барып кийим кылып берет. Ошол
киши мени апасын жакшы караганым учун ыраазы болуп чуркап
журуп документтеримди бутуруп жарандык паспорт алып берди.
иштерин кылганга алып келди. Ал жигит да биз менен жашай
баштады. Аты Сейит экен. Сейит менден 2 жашка улуу эле. Ал
менен да бат эле конушуп, эски тааныштардай суйлошуп калдык.
Кемпир учообуз озунчо эле бир уй-булоодой жашап калдык.
Сейит экообуздун мамилебиз жакындашып кемпир уктаганда
чыгып уйдун алдында суйлошуп олтурчубуз. Обушуп да калчу
болдук. Бир куну ал мени суйоорун айтып, алдап соолап жатып
кыздые намысымдан ажыратып койду... Кийин ал айылдан апасы
ооруп Кыргызстанга кетти. Созсуз келээрин айтып, мага уйлонуп
биз кооп балалуу болуп бактылуу болушубузду айтып ишендирип
кетти. Андан кийин 2 жыл ошол уйдо жашадым. Келген жок.
Кемпир ооруп тошокто жатып акыры коз жумуп кетеберди. Саша
мени шаардагы кафелердин бирине жумушка киргизип койду. Ал
жердин да айлыгы жакшы эле. Апамдар уйун ондоп, турмуштары
онолуп калганын уккандан кийин конулум жай алып озумду
кароого оттум. Жасанып алып жигиттер менен кафелерге...ЕщёБир куну Саша (кемпирдин уулу) бир кыргыз жигитти эшиктин
иштерин кылганга алып келди. Ал жигит да биз менен жашай
баштады. Аты Сейит экен. Сейит менден 2 жашка улуу эле. Ал
менен да бат эле конушуп, эски тааныштардай суйлошуп калдык.
Кемпир учообуз озунчо эле бир уй-булоодой жашап калдык.
Сейит экообуздун мамилебиз жакындашып кемпир уктаганда
чыгып уйдун алдында суйлошуп олтурчубуз. Обушуп да калчу
болдук. Бир куну ал мени суйоорун айтып, алдап соолап жатып
кыздые намысымдан ажыратып койду... Кийин ал айылдан апасы
ооруп Кыргызстанга кетти. Созсуз келээрин айтып, мага уйлонуп
биз кооп балалуу болуп бактылуу болушубузду айтып ишендирип
кетти. Андан кийин 2 жыл ошол уйдо жашадым. Келген жок.
Кемпир ооруп тошокто жатып акыры коз жумуп кетеберди. Саша
мени шаардагы кафелердин бирине жумушка киргизип койду. Ал
жердин да айлыгы жакшы эле. Апамдар уйун ондоп, турмуштары
онолуп калганын уккандан кийин конулум жай алып озумду
кароого оттум. Жасанып алып жигиттер менен кафелерге бармай,
оюн-зоок, тунку клубдар, ичимдик менин жакын досторума
айланды. Ошентип жаштыктын шапарын тээп жургон кундордун
биринде журогум сайгылашып ооруп калды ооруканага корунсом
'журок оорулуу' деп диагноз коюшту. Тубаса журок оорулуу
экенмин корсо. Аны уккандан кийин эле эч качан оорубаган
журогум тез-тезден приступ берип кыйначу болду.
болду. Анан да донор керек эле. Олгончо жашоонун жыргалын
коруп жашай берууну чечтим. Кыргызстанга келип окууга
документ жасап окуйун дедим. 'Окуйм' деген кыялымды аткарып
анан олсом арманым болбос... Айдайдын жузунон тамчылаган
жаштары журогумду тилип-тилип алды. Корсо ар дайым кулуп-
жайнап куунак жургонунун себеби ушундай турбайбы! Аны аяп
кеттим. Мен да козумдун кычыгына пайда боло калган жашты
аарчып аны кучагыма кыстым. 'Сизди бир коруп жактырдым.
Ансыз да куноолорум коп эмеспи, жездем акыркы куноом болсун
деп эжеми ойлогум келбей сизди каалап, коксоомо жеттим. Мен
сизди суйом!' деп Айдай ыйлап олтурду кучагымда...
суйом алтышкам, сулуум менин, периштем' деп эркелетип
жузунон, коздорунон опкулой бердим. Кучакташып олтурган
боюнча ал ыйлап буткончо турбадык. Анан эле кулкусу чыгып
мага кылыктана тийишип баштады. 'Мас да' деп койгонум менен
озум деле андан калышпайт элем. Экообуз коньякты
жарымдатканда эле бутубузда тура албай калыппыз колтукташып
устунку кабатка жонодук. Диванга обушкон боюнча куладык.
Чачтары уйпаланып, мас болуп турса да козумо Айдай сулуу
корунуп турду. Тирсийген мамактарын мыжыгып эзгилеп,
урпторун соруп, ичке белинен кыса кучактап жан жерине
аспабымды такап туруп жузуно карасам козун сузуп чыдамсыздык
менен кутуп жаткандай кынкыстап кочугун которуп 'киргизчи'
дегендей жалдырап жатыптыр. Даяр турган аспабымды сууланган
жерине каттуу матырып алдым. 'Ооох' деп жаны жай алгансып
онтоп алды. Акырын ыйкап жатсам чыдабай кеттиби мени акырын
туртуп чалкаман жаткыры...Ещё'Жезде сизди суйом!' деген созу журогумду туйлатты. 'Мен да сени
суйом алтышкам, сулуум менин, периштем' деп эркелетип
жузунон, коздорунон опкулой бердим. Кучакташып олтурган
боюнча ал ыйлап буткончо турбадык. Анан эле кулкусу чыгып
мага кылыктана тийишип баштады. 'Мас да' деп койгонум менен
озум деле андан калышпайт элем. Экообуз коньякты
жарымдатканда эле бутубузда тура албай калыппыз колтукташып
устунку кабатка жонодук. Диванга обушкон боюнча куладык.
Чачтары уйпаланып, мас болуп турса да козумо Айдай сулуу
корунуп турду. Тирсийген мамактарын мыжыгып эзгилеп,
урпторун соруп, ичке белинен кыса кучактап жан жерине
аспабымды такап туруп жузуно карасам козун сузуп чыдамсыздык
менен кутуп жаткандай кынкыстап кочугун которуп 'киргизчи'
дегендей жалдырап жатыптыр. Даяр турган аспабымды сууланган
жерине каттуу матырып алдым. 'Ооох' деп жаны жай алгансып
онтоп алды. Акырын ыйкап жатсам чыдабай кеттиби мени акырын
туртуп чалкаман жаткырып устумо озу чыкты.
секирип иштей баштады. Ал секирген сайын кош алмасы кошо
секирип козду суйунтот. Мен белинен озумо ныктай мыжыгып
алып ырахатка болонуп жаттым. 'Ах, оох, мынча чон болбосо!
Мынча жагымдуу болбосо! Жездеке! Кагылайыным! Ох ииий!
А#ыыыым, соннннун... жааным! Жыртылып кететго азыр.
Айрылып кетет го...' мындай создорду кайдан алганын билбейм,
бирок кулака ото жагат экен андайда. Айдайдын суйлонуп
акыштаганын угуп мен андан бетер дуулугуп, аны толугу менен
кандырып озу айткандай жыртып-айрып салгым келип турду.
Унунун назиктиги ай... Тошокто мынчалык укмуш, мынчалык
копту билген кызды биринчи корушум болчу. Устумдо ойноп,
жамбашын чайпап, секирип атып эле биринчиси тушту. Аарчыбай
туруп тонкойтуп чачынан тартып алып бир колум менен кыпча
белинен кармап иштей баштадым. 'Ооох жанымго! Дагы
каттуураак, бар экенсизгоо. .. ааах!' уй жанырып жатты. Диван
сынып кетчудой тарсылдап, кадимкидей бийик ундор чыгып...ЕщёАспабым анын кынына толугу менен кирип турду. Айдай женил
секирип иштей баштады. Ал секирген сайын кош алмасы кошо
секирип козду суйунтот. Мен белинен озумо ныктай мыжыгып
алып ырахатка болонуп жаттым. 'Ах, оох, мынча чон болбосо!
Мынча жагымдуу болбосо! Жездеке! Кагылайыным! Ох ииий!
А#ыыыым, соннннун... жааным! Жыртылып кететго азыр.
Айрылып кетет го...' мындай создорду кайдан алганын билбейм,
бирок кулака ото жагат экен андайда. Айдайдын суйлонуп
акыштаганын угуп мен андан бетер дуулугуп, аны толугу менен
кандырып озу айткандай жыртып-айрып салгым келип турду.
Унунун назиктиги ай... Тошокто мынчалык укмуш, мынчалык
копту билген кызды биринчи корушум болчу. Устумдо ойноп,
жамбашын чайпап, секирип атып эле биринчиси тушту. Аарчыбай
туруп тонкойтуп чачынан тартып алып бир колум менен кыпча
белинен кармап иштей баштадым. 'Ооох жанымго! Дагы
каттуураак, бар экенсизгоо. .. ааах!' уй жанырып жатты. Диван
сынып кетчудой тарсылдап, кадимкидей бийик ундор чыгып
жатты. Аппак куйругуна чаап-чаап алып копко тарсылдаттым.
Айдай эсин жоготуп алгыдай эле болду бейм. Коньяктын кучун
карачы?! Экообуздун тен мастыгыбыз кадимкидей тарап
кеткенсиди, тер менен кошо чыгып кетти окшойт. Тонкоюп туруп
тизеси ооруп кеткен Айдай буттарын мойнума артып жатып
берди. Узун туптуз буттарын бийик которуп ишимди уланттым...
Экообуз тен энтигип бири-бирибизди тиктеп кулуп жатканда
дарбаза тарактаганы угулду. Журогум оозума кептелди го чиркин.
Тун жарымында ким болуп кетти? деп шашылыш кийинип Айдай
болмосуно кирип кетти, мен диванды туздоп, аржак-бержакты
жыйнаганча дарбазанын тарактаганы кучой берди. Чуркап чыгып
ачсам ачууланып алган апам турат.
-ушундай да каттуу уктайсынбы? ! деп бакырды учурашпай туруп.
-ой апа сиз кайдан тун жарымында? деп мен жасалма жылмая
апамы кучактап ооп калдым.
-айылдан да, жерден чыга калмак белем эмне?
-ушундай кеч жолго чыктынарбы?
-эртелеп эле чыкканбыз. Тиги атандын тырылдаган машинеси
жолдо бузулуп, талаада калбадыкпы! Атана машинедеги жукторду
тушурушуп кой бели бекчейип калды кечке жолдо чарчап. Апам
купулдоп суйлогончо уйго кирип кетти. Айылдан айран-сут,
картошка-сабиз дегеле баарын алып келишиптир. Атам менен
учурашып жукторун уйго алып кирдим. Кухняда газга чай
тамызып жаткан апам:
-Жыпар ч...ЕщёАябай чарчап аран бутурдум. Айдай да соолуп жатып калды.
Экообуз тен энтигип бири-бирибизди тиктеп кулуп жатканда
дарбаза тарактаганы угулду. Журогум оозума кептелди го чиркин.
Тун жарымында ким болуп кетти? деп шашылыш кийинип Айдай
болмосуно кирип кетти, мен диванды туздоп, аржак-бержакты
жыйнаганча дарбазанын тарактаганы кучой берди. Чуркап чыгып
ачсам ачууланып алган апам турат.
-ушундай да каттуу уктайсынбы? ! деп бакырды учурашпай туруп.
-ой апа сиз кайдан тун жарымында? деп мен жасалма жылмая
апамы кучактап ооп калдым.
-айылдан да, жерден чыга калмак белем эмне?
-ушундай кеч жолго чыктынарбы?
-эртелеп эле чыкканбыз. Тиги атандын тырылдаган машинеси
жолдо бузулуп, талаада калбадыкпы! Атана машинедеги жукторду
тушурушуп кой бели бекчейип калды кечке жолдо чарчап. Апам
купулдоп суйлогончо уйго кирип кетти. Айылдан айран-сут,
картошка-сабиз дегеле баарын алып келишиптир. Атам менен
учурашып жукторун уйго алып кирдим. Кухняда газга чай
тамызып жаткан апам:
-Жыпар чалган кечээ, Ади ооруп ооруканага жаттык деп. Дароо
жолго чыкканбыз, экоон эптеп бир баланы карай албайсынар
ботом!
-торолгондо эле башында суусу бар экен дешкенде бир врач
жапжакшынакай деп койгон. Кечээ ыйлап уктай албай койгонунан
барып корсотсо жаткыргыла дептир. Жакшы болуп кетет кыжаалат
болбонуз.
-кыжайат бойбонуж деп койот сени нымтыраган! Мага эле
бергиле чонойтуп берейин десем ынабайсынар тим эле
баланарды мен жеп ала тургансып! Апам адатынча куйугуп
урушуп кирди. Ангыча узун чачы жайылган сулуу балдызым
уйкусурамыш болуп тушуп келди. Апам менен атам бири-бирин
тиктешип, мени карап кайра Айдайды карап ооздору ачылып
калышты. Корсо Жыпар синдиси тууралуу айтпаган экен. Курган
апамын ою дароо башка жака кетиптир да.
-саламатсыздарбы? Айдай назик, сылык учурашты.
-саламатчылык! Апам 'бул ким? Кандай тушунсом болот?'
дегенсип мени суроолуу карады.
-бул Жыпардын синдиси, балдызым Айдай. Биздикинде бир аз
журуп кетет. А булар менин ата-энем. Адилетти коргону
келишиптир. .. буйдалактап аран тааныштырдым. Кыраакы апам
бирнерсени байкап калабы деп коркконумду айтпа...