Сейчас перевожу опять на нанайский. Без многолетней языковой практики, это очень тяжелое дело. Слова всплывают сами, но иногда над одним словом сидишь и бьешься несколько минут. Склоняться правильно не хочет, правильно написаться тоже, чем дольше произносишь это слово, тем больше путаешься и ломаешь язык. А ведь это мой родной язык, на котором я впервые услышала речь. Перевела на сегодняшний день 6 сказок на своем, гэринском диалекте. Одну из них я сейчас вам выложу. Называется "Палоамдяка" - Голова молоток. В прошлогодних заметках она есть на русском. Кто обучен грамоте (я нет), указывайте мне на ошибки, они есть и немало в правописании, но и с ошибками можно понять. Итак, читайте.
Нигман «Палоамдяка»
Хэрэ-хайдяря тани!
Балана-балана, эм сусуду, эм бираду дюэр Пудин балдихачи-гоа. Ботачимари, боатачимари бичичи. Эм мода, даидима паталан дуэнтэчи молохани. Нучидимэ дёгду дэрэдихэни. Улпимя, тэсимя, долдихани – боала вэчэкэ нгоачилохани. Пудин павай киталара, гурпункини:
- Энэ-нэ, Палоамдяка чангалами дидини биэсикэ! Нгэлэпсиэ!
Туй уми, апилай пачиламя, сэрбуй очимя, куркэ долани сирихани. Чаду тэсимиэ, Палоандяка дяривани досодяйни:
- Эугэ нгала – габанг, габанг,
Энюэ хэмдэ – коёл, коёл,
Силипом бэгди – чикор, чикор,
Палоам дили - пака, пака,
Боракта насал – болдярак!
Сахари дилини пакаря, боракта насални болдиара – чул дёкчи ихэни.
Эусь-таусь ичехени – нгуйдэ кэукэ!
- Энэ-нэ, гэ, хаоси эгэе энэхэчи? Хм-м..., эгэе сирихачи бидерэ! Эгэ, хайду бису? Хаоси сирихасу? Нгуй-дэ дилгандаси. Гэ, эси сумбивэ ичиктэдиемби! Туй уми, ичиктэлухэни:
- Накан пэдгиэлэ-дэ кэукэ,
Уткэ чиалани-дэ кэукэ,
Голдён далани-дэ кэукэ.
Нянга илисимя, дилии хосисимя, унгкини:
- Туй осини, ми симбивэ инэпуэчидэмби:
- Котакандёан, муксукэндёан – кочочёан, чоан, чоан!
Пудин сим-м тэсини. Палоандякан гучи инэпуэчини:
Котакандён, муксукэндён – кочёан, чоан, чоан!
Пудин хэмэ, хэмэ бини. Илиан мода иниэпуэчини-дэ, Пудин хэмэ, хэмэ, тэсихэни. Палоамдякан досодями, хайва да эчиэ долдиани. Туй иладигора, дёкчи энухэни. Сиксэ эткэни дидюхэндуни, нэвуни чопа гисурэхэни:
- Эгэ, эйниэ Палоамдяка эуси пулсихэни. Силопом бэгдику, палоам дилику, уэгэ нгалаку, боракта насалку. Ты купуктэ амба! Ная дяликосими вари-да мутэй.
Диалан иниэ, нучидюмэ Пудин дуэнтэчи энэхэни. Эней дюлелени, улэн эткэй тачёчихани:
- Улэн дёгдой бису. Палоамдяка долдими, улэн сириору. Симбиэ ичэй осини, вами-да таи. Туй уми, дуэнтэчи энэхэни. Эткэни улпими дэрэдихэни. Улпимя, улпимя, вэчэкэ нгоачаивани долдихани. Павала гурпункини:
- Энэ-нэ, Палоамдяка чангалами дидини-гоа.
Пудин тургэн апилай пачилами, куркэ долани сирихани.
- Эугэ нгала – габанг, габанг,
Энюэ хэмугдэ – коёл, коёл,
Силипом бэгди – чикор, чикор,
Палоам дили - пака, пака,
Боракта насал – болдярак!
Сахари дилини пакаря, боракта насални болдиара – чул ихэни дёкчи. Ими, эусь-таось ичэхэни:
- Э-э, нгуй-дэ кэукэни? Хаоси гучи энэхэчи? Мимбивэ дяликоачичи бидерэ! Хайду-да сирихачи-гоа. Гэ, эси сумбивэ ичиктэдиемби! Туй уми, ичиктэлухэни:
- Накан пэдгиэлэ-дэ кэукэ,
Уткэ чиалани-дэ кэукэ,
Голдён долани-дэ кэукэ.
Нянга илисимя, дилии хосисимя, унгкини:
- Туй осини, ми симбивэ инэпуэчидэмби:
- Котакандёан, муксукэндёан – кочочёан, чоан, чоан!
Пудин нянга «ки-ки-ки-кэсь» инэктэлухэни, нгалади ангмай дасихани.
- Эй хай? Хайва ми долдихамби? Гэ, гучи инэпуэчидиемби:
- Котакандён, муксукэндён – кочочёан, чоан, чоан!
Пудин тэсь инэктэлухэни! Палоамдяка барачилохани:
- Э-э, эгэ, дёгду биси-гоа, хайгой сирихаси? Ниэру, минчи дидю, дяккадоя тэру. Чиктэси ичэгуе.
Пуджин ундини:
- Хай чиктэни? Минду чиктэ-дэ кэукэ!
- Кэукэ-дэ бадямби! Тургэн дидю эуси, дили нэру!
Пудин Палоамдяка дяккадони тэрэ, дилии путундуни нэхэни. Палоамдяка чиктэвэ гэлэлухэни. Гэлэми, гэлэми, морапсинкини:
- Энэ-нэ! Чиктэ бахамби! Даини чиктэ, айсими чиктэ! Хаоси нэвури?
- Хородоя нэру!
- Хородоси чикясиа!
- Банданду нэру!
- Банданду-да чикясиа!
- Малоду нэру!
- Малоду-да чикясиа!
- Хайду тойтапи?
- Сингмуй аггинду! Чаду мат чикини-гоа!
Пудин сингмуй агбингда тахани. Палоамдяка уэгэ нгалади «кэтэсь», сингмувэни тоанда тахани. Пудин хаончок на оячини тура, будэ тахани. Палоамдяка нёамбани сэктэпун оялани тэвуэндэ, улпивэни нгаладоани нэрэ тами, боачи ниэми, дёкчии энэлухэни. Ты сингмудуки сэксэ «тэп-тэп» на оячини тухэни. Сиксэгухэнду, нучидюмэ Пудин пурэндуки дидюхэни. Эткэй морамя, морамя, дёкчи игухэни. Ичиэйни – эткэйни хэмэ-хэмэ тэсими бини. Тагдара, эткэчи дидерэ, нгуйрэдулэни дяпахани. Эткэни тура тахани:
- Энэ-нэ, эткэй буда тахани биэсикэ! Ангмадокини сэксэ хэеми тайни! Сингмуэни Палоамдяка тоанда тахани, гудиэлэ, эгэе!
Диалан чиманя, сонгомя, тэтугумя, Палоамдяка поктолани энэлухэни. Энэмиа-энэмиа, эм дёкчи дичини. Чул ими, ичэхэни – эм Паталан улпимиэ тэсини. Пудинбэ ичимиэ, моралохани:
- Энэ-нэ, хайгой эуси дичиси?! Ми нэвуй купуктэ Амба! Эле дёкчии исондэгойни. Тургэн эну!
Пудин ундини:
- Си нэвуси, ми эйткэи сингмуэни тоанда, вара тахани. Мимбиэ гудиэсу, бэлэчиу.
Палоамдяка эткэни Пудин апивани тэс пачилара, сэрби опоанкини. Тойтара, куркэ долани сирихани. Улпими тэгурэ, долдини нэвуй дидюйвэни. Палоамдяка пакаря дёкчи чул игухэни. Дарама оялани будкинэй най. Эткэй дякпачини дёллара ундини:
- Эгэ, демуэ, тургэн пуюру!
Туй уми, «сок-сок» пумбучилухэни:
- Хай най парпай пуни?
- Хай парпай пуни! Хайва эси гадёхаси? Ная вахаси пуни! Энюду хуруй биэсикэ!
- И-и, тэдиэ бини-гоа. Демуэ, хали хуруйни? Тургэн дебдуе пуюру!
Паталан чапчира, энюэ дочини ная дёллара, пуюлухэни. Пуюра, уликсэ отонду нэрэ, нэвудуй бухэни:
- Ма-ма, тургэн дэпу!
Палоамдяка лэггэлухэ, деулухэ! Хэмугдэн-да тиас очини:
- Энэ-нэ, улэни декпии! Хэмугдэи-да тиас! Эгэ, амалохамбиа. Хайду акпангори?
- Мало оялани акпанду!
- Э-э, малоду чукиэ!
- Паланду акпанду!
- Палан коах-коах би!
- Пуксунду акпанду!
- Пуксинду пунгурисембиэ!
- Банданду акпанду!
- Бандандоки тудембиэ!
- Кан чиалани акпанду!
- Кан чиалани пэкурисимбиэ!
- Хм-м… Гэ, нэку, ми сарии хайду улэн аогоась нэвури! Хэни пачиндони акпанду!
- Энэ-нэ, эгэ! Чаду-мат улэн бидерэ!
Палоамдяка чул дочини ихэни:
- Улэни, намчиангани!
- Гэ, Палоамдяка, улэн акпанду!
Нянга халачими, эткэни мэдэлсихэни:
- Нэку, акпанкиси?
- Кэукэ!
Халачими, гучи мэдэлсихэни:
- Нэку, аориси?
- И-и!
Гучи нянга халачими, Паталамба аггимбохани. Тойтапи, даи сучуку, даи сурэ дяпара, Палоамдякава дуктэлухэчи, нучилухэчи:
- Даи пасичал - девэн, дилуэктэ осигичи, нучилэ пасичал - гармакта, силэктэ, пурмиктэ, осигичи. Тойтапя боачи пихундэхэчи.
Гэ, ты дилуэктэсэл, гармактасал, пурмиктэсэл эуси-таоси дэгдэхэчи. Тойтара, Пудин такточи энеми, эткэй сингмувэни дяпара, дёкчи энэгухэни. Палоамдяка эткэни-дэ Пудинди гэсэ нёанчин энэхэни. Дёкчи дидюрэ, Пудин эткэй сингмувэни ангмани дочини нэгурэ, улпигурэ, топичира, иноксади, дилоксади модорира, нгуйрэ уелэни дёллахани:
- Улэн, гудюкули Пудин бичи осини, кичоря илигодячи! Иргэн най осини тувучмиэ илигодячи!
Эгэни паланчи туми, кичоря илигоми, ая осигохани. Насалби нихэлэми, мэдэлсихэни:
- Энэ-нэ, ми хай туй горо аохамби?
Нэвуни агданасими, барачими, чопа эткэйчи гисурэхэни.
Гэ, туй пудинсэл улэн билухэчи-гоа.
Туй нигман ходихани.
Присоединяйтесь — мы покажем вам много интересного
Присоединяйтесь к ОК, чтобы подписаться на группу и комментировать публикации.
Нет комментариев