Дар байни коғазҳои қиматноки мавxудбуда, xои намоёнро (забонхати) навиштаxотҳои депозиторӣ ишғол менамояд, ки ба ин масъала дар мавзeи пештара баъзе равшаниҳо андохта будем, ки асоси ин намуди коғази қиматнокро саҳмияҳо ташкил медиҳанд.

Пайдоиш ва ба муомилот баровардани забонхатҳои депозитарӣ (навиштаxотҳои) забонхатҳои депозитарии амрикоӣ – АДР (АDҚ) бо он алоқаманд мебошанд, ки дар қонунҳои амалкунандаи мамлакатҳо гардиши коғазҳои қиматнок маҳдуд карда шудааст. Аммо дар ҳолати ба даст овардани саҳмияҳои компанияҳои хориxӣ, онҳо метавонанд ин корро ба воситаи харидани забонхатҳои депозитарӣ иxро намоянд.
Аслан навиштаxотҳои (забонхатҳои) депозитарӣ — ин дорандаи ғайри мушахасии (непрямое) саҳмияҳои компанияҳои хориxӣ мебошанд.
Дар бозори коғазҳои қиматноки байналхалқӣ ду намуди навиштаxотҳои (забонхатҳои) депозитарӣ вуxуд доранд:
— QDҚ(gloӣaldepositeқyқeceipt) — навиштаxотҳои (забонхатҳои) депозитии глoбалӣ, ки бо онҳо метавонанд якчанд мамлакатҳо амалиётҳо гузаронанд.
-АDҚ (ameқicandepositeқyқeceipt)-(забонхатҳои) навиштаxотҳои депозитарии америкоӣ, ин намуди коғазҳои қиматнок танҳо дар бозори фондии Америка амал менамояд. Навиштаxотҳои депозитарӣ дар солҳои 1980-
1990 боз ҳам дар натиxаи интегратсияи рафти сармояи xаҳонӣ боз ҳам тариқӣ карданд. Дар ин солҳо бо ҳам алоқамандӣ ва бо ҳам пайвастшавии бозорҳои коғазҳои қиматноки миллӣ (мамлакатҳо), ташкил шудани бозори фондии xаҳонӣ ва аз тарафи дигар саҳмгузорон (инвесторҳо) доимо дар ҳаракати ҳар чӣ зиёдтар ба даст овардани даромади иловагӣ аз фурeши коғазҳои қиматнок ба мамлакатҳои тараққикунанда мебошад.
Дар шароити имрeза дар бозори фондӣ зиёда аз 1100 барориши навиштаxотҳои депозитарӣ барои саҳмияҳои баровардашудаи гуногун амал менамояд, ки қисми асосии ин навиштаxотҳоро аз тарафи компанияҳои мамлакатҳои тараққикунанда пешниҳод шудааст.