So’z birikmasi
haqida ma’lumot.
Mustaqil so’zlar ma’no
va grammatik jihatidan
bir-biriga bog’lanib,
so’z qo’shilmasini hosil qiladi. Maydonda
erkaklar va ayollar
to’planishdi degan
gapda quyidagi so’z
qo’shilmalari mavjud:
1) Erkaklar va ayollar; 2) Erkaklar to’planishdi; 3)
Ayollar to’planishdi; 4)
Maydonda to’planishdi. So’z qo’shilmasidagi
so’zlar bir-biri bilan ikki
xil bog’lanadi:
Teng bog’lanish;
Tobe bog’lanish. Teng bog’lanishda bir
so’z boshqasiga tobe
bo’lmaydi, bir-biri bilan
sanash ohangi yoki
teng bog’lovchilar
yordamida bog’lanadi: erkaklar va ayollar;
erkaklar, ayollar. Tobe
bog’lanishda bir so’z
boshqasiga tobe
bo’ladi: maydonda
to’planishdi. Bir-biriga tobe bog’langan so’zlar
so’z birikmasini hosil
qiladi. Ega va
kesimning bir-biri bilan
bog’lanishi so’z
birikmasi hisoblanmaydi, balki
gap hisoblanadi:
Erkaklar to’planishdi.
Ikki yoki undan ortiq
mustaqil so’zning
ma’no, grammatik va ohang jihatidan
birining boshqasiga
tobe bo’...ЕщёSo’z birikmasi
haqida ma’lumot.
Mustaqil so’zlar ma’no
va grammatik jihatidan
bir-biriga bog’lanib,
so’z qo’shilmasini hosil qiladi. Maydonda
erkaklar va ayollar
to’planishdi degan
gapda quyidagi so’z
qo’shilmalari mavjud:
1) Erkaklar va ayollar; 2) Erkaklar to’planishdi; 3)
Ayollar to’planishdi; 4)
Maydonda to’planishdi. So’z qo’shilmasidagi
so’zlar bir-biri bilan ikki
xil bog’lanadi:
Teng bog’lanish;
Tobe bog’lanish. Teng bog’lanishda bir
so’z boshqasiga tobe
bo’lmaydi, bir-biri bilan
sanash ohangi yoki
teng bog’lovchilar
yordamida bog’lanadi: erkaklar va ayollar;
erkaklar, ayollar. Tobe
bog’lanishda bir so’z
boshqasiga tobe
bo’ladi: maydonda
to’planishdi. Bir-biriga tobe bog’langan so’zlar
so’z birikmasini hosil
qiladi. Ega va
kesimning bir-biri bilan
bog’lanishi so’z
birikmasi hisoblanmaydi, balki
gap hisoblanadi:
Erkaklar to’planishdi.
Ikki yoki undan ortiq
mustaqil so’zning
ma’no, grammatik va ohang jihatidan
birining boshqasiga
tobe bo’lib bog’lanishi
so’z birikmasi deyiladi.
So’z birikmasida bosh
va ergash so’z bo’ladi. So’z birikmasida
ma’nosi izohlanayotgan
so’z bosh (hokim) so’z,
uning ma’nosini
ravshanlashtirib
kelayotgan, izohlayotgan,
to’ldirayotgan so’z
ergash (tobe) so’z
hisoblanadi. So’roq
hamma vaqt bosh
so’zdan ergash so’zga beriladi: Shirin olma
(qanday olma?).
Bosh so’z ot, sifat, son,
olmosh yoki harakat
nomi bilan ifodalansa,
otli birikma hisoblanadi: baland
bino, asalday shirin,
intizomda birinchi,
bolalarning hammasi,
vazifani bajarish.
Bosh so’z fe’l va uning ravishdosh, sifatdosh
shakllari bilan
ifodalansa, fe’lli birikma
hisoblanadi: kitobni
o’qish, ishni bajarish,
tez kelgan. So’z birikmalari
tuzilishiga qarab ikki xil
bo’ladi:
So’z birikmasi
haqida ma’lumot.
Mustaqil so’zlar ma’no
va grammatik jihatidan
bir-biriga bog’lanib,
so’z qo’shilmasini hosil qiladi. Maydonda
erkaklar va ayollar
to’planishdi degan
gapda quyidagi so’z
qo’shilmalari mavjud:
1) Erkaklar va ayollar; 2) Erkaklar to’planishdi; 3)
Ayollar to’planishdi; 4)
Maydonda to’planishdi. So’z qo’shilmasidagi
so’zlar bir-biri bilan ikki
xil bog’lanadi:
Teng bog’lanish;
Tobe bog’lanish. Teng bog’lanishda bir
so’z boshqasiga tobe
bo’lmaydi, bir-biri bilan
sanash ohangi yoki
teng bog’lovchilar
yordamida bog’lanadi: erkaklar va ayollar;
erkaklar, ayollar. Tobe
bog’lanishda bir so’z
boshqasiga tobe
bo’ladi: maydonda
to’planishdi. Bir-biriga tobe bog’langan so’zlar
so’z birikmasini hosil
qiladi. Ega va
kesimning bir-biri bilan
bog’lanishi so’z
birikmasi hisoblanmaydi, balki
gap hisoblanadi:
Erkaklar to’planishdi.
Ikki yoki undan ortiq
mustaqil so’zning
ma’no, grammatik va ohang jihatidan
birining boshqasiga
tobe bo’...ЕщёSo’z birikmasi
haqida ma’lumot.
Mustaqil so’zlar ma’no
va grammatik jihatidan
bir-biriga bog’lanib,
so’z qo’shilmasini hosil qiladi. Maydonda
erkaklar va ayollar
to’planishdi degan
gapda quyidagi so’z
qo’shilmalari mavjud:
1) Erkaklar va ayollar; 2) Erkaklar to’planishdi; 3)
Ayollar to’planishdi; 4)
Maydonda to’planishdi. So’z qo’shilmasidagi
so’zlar bir-biri bilan ikki
xil bog’lanadi:
Teng bog’lanish;
Tobe bog’lanish. Teng bog’lanishda bir
so’z boshqasiga tobe
bo’lmaydi, bir-biri bilan
sanash ohangi yoki
teng bog’lovchilar
yordamida bog’lanadi: erkaklar va ayollar;
erkaklar, ayollar. Tobe
bog’lanishda bir so’z
boshqasiga tobe
bo’ladi: maydonda
to’planishdi. Bir-biriga tobe bog’langan so’zlar
so’z birikmasini hosil
qiladi. Ega va
kesimning bir-biri bilan
bog’lanishi so’z
birikmasi hisoblanmaydi, balki
gap hisoblanadi:
Erkaklar to’planishdi.
Ikki yoki undan ortiq
mustaqil so’zning
ma’no, grammatik va ohang jihatidan
birining boshqasiga
tobe bo’lib bog’lanishi
so’z birikmasi deyiladi.
So’z birikmasida bosh
va ergash so’z bo’ladi. So’z birikmasida
ma’nosi izohlanayotgan
so’z bosh (hokim) so’z,
uning ma’nosini
ravshanlashtirib
kelayotgan, izohlayotgan,
to’ldirayotgan so’z
ergash (tobe) so’z
hisoblanadi. So’roq
hamma vaqt bosh
so’zdan ergash so’zga beriladi: Shirin olma
(qanday olma?).
Bosh so’z ot, sifat, son,
olmosh yoki harakat
nomi bilan ifodalansa,
otli birikma hisoblanadi: baland
bino, asalday shirin,
intizomda birinchi,
bolalarning hammasi,
vazifani bajarish.
Bosh so’z fe’l va uning ravishdosh, sifatdosh
shakllari bilan
ifodalansa, fe’lli birikma
hisoblanadi: kitobni
o’qish, ishni bajarish,
tez kelgan. So’z birikmalari
tuzilishiga qarab ikki xil
bo’ladi:
Sodda birikma faqat
ikkita mustaqil so’zdan
tuzilgan bo’lishi mumkin (bunda
yordamchi so’zlar ham
ishtirok etishi mumkin)
: beshta daftar, bugun
keldi, o’zining uyi,
shaharda yashaydi, akasi haqida so’radi.
Ajralmas birikmalar,
iboralar qatnashgan
birikmalar ham sodda
so’z birikmasi
hisoblanadi: qilich bo’yin ot, borsa kelmas
oroli.
Murakkab birikma
tarkibida uchta va
undan ortiq mustaqil
so’z qatnashib, shaklan kamida ikkita so’z
birikmasidan iborat
bo’ladi, mazmunan esa
bu so’z birikmalarini
ajratib bo’lmaydi:
g’ayratli yosh bolalar, yangi ommabop kitob,
katta qora qo’y, asfal’t
yotqizilgan keng
ko’chalar, katta mevali
daraxt, bugun kelgan
ishchilar. Bunda sodda so’z birikmasi
kengayadi. ESLATMA: ega va kesim
qatnashgan gap
tarkibida nechta
mustaqil so’z mavjud
bo’lsa, shundan 2 ta
kam miqdorda so’z birikmasi mavjud
bo’ladi: Men bugun
maktabga bordim (4 ta
mustaqil so’z). So’z
birikmalari: 1) bugun
bordim; 2) maktabga bordim. Egasiz gaplarda
e...ЕщёSodda birikma faqat
ikkita mustaqil so’zdan
tuzilgan bo’lishi mumkin (bunda
yordamchi so’zlar ham
ishtirok etishi mumkin)
: beshta daftar, bugun
keldi, o’zining uyi,
shaharda yashaydi, akasi haqida so’radi.
Ajralmas birikmalar,
iboralar qatnashgan
birikmalar ham sodda
so’z birikmasi
hisoblanadi: qilich bo’yin ot, borsa kelmas
oroli.
Murakkab birikma
tarkibida uchta va
undan ortiq mustaqil
so’z qatnashib, shaklan kamida ikkita so’z
birikmasidan iborat
bo’ladi, mazmunan esa
bu so’z birikmalarini
ajratib bo’lmaydi:
g’ayratli yosh bolalar, yangi ommabop kitob,
katta qora qo’y, asfal’t
yotqizilgan keng
ko’chalar, katta mevali
daraxt, bugun kelgan
ishchilar. Bunda sodda so’z birikmasi
kengayadi. ESLATMA: ega va kesim
qatnashgan gap
tarkibida nechta
mustaqil so’z mavjud
bo’lsa, shundan 2 ta
kam miqdorda so’z birikmasi mavjud
bo’ladi: Men bugun
maktabga bordim (4 ta
mustaqil so’z). So’z
birikmalari: 1) bugun
bordim; 2) maktabga bordim. Egasiz gaplarda
esa so’z birikmalari soni
mustaqil so’zlar
sonidan bitta kam
bo’ladi: Ertaga tong
bilan jo’naymiz (3 ta mustaqil so’z). So’z
birikmalari: 1) ertaga
jo’naymiz; 2) tong bilan
jo’naymiz.
So’z birikmasining
so’z, sintagma va
gapdan farqi.
So’z narsa, belgi,
shaxs, ish-harakatni
umuman ifodalash uchun xizmat qiladi:
Kitob deganda
umuman kitoblarni,
bordi deganda
umuman borilganlikni
tushunamiz. So’z birikmasi ham
narsa, belgi, ish-
harakatni ifodalaydi va
bu jihatdan so’zga
o’xshab ketadi, ammo
so’z birikmasi narsa, belgi, ish-harakatni
boshqa narsa, belgi, ish-
harakatlardan ajratib,
aniqroq qilib ifodalaydi:
o’quvchi – a’lochi
o’quvchi, yozish – tez yozish.
Sintagma fonetik
hodisa bo’lib, unda ikki
so’z o’zaro birikkanda
mazmun yetakchi
hisoblanmaydi, bitta mustaqil yoki bitta
yordamchi so’z ham
sintagmani tashkil
etishi mumkin yoxud
bir so’zning o’zi ham
sintagmani tashkil etishi mumkin. So’z
birikmasi esa eng
kamida ikkita mustaqil
so’zdan iborat bo’ladi.
Gap fikr bildirib,
tugallangan ohang bilan aytiladi: Ko’cha
katta. So’z birikmasi
esa atash ohangi bilan
aytiladi: katta ko’cha.
Shu xususiyati bilan
gapdan farq qilad...ЕщёSo’z birikmasining
so’z, sintagma va
gapdan farqi.
So’z narsa, belgi,
shaxs, ish-harakatni
umuman ifodalash uchun xizmat qiladi:
Kitob deganda
umuman kitoblarni,
bordi deganda
umuman borilganlikni
tushunamiz. So’z birikmasi ham
narsa, belgi, ish-
harakatni ifodalaydi va
bu jihatdan so’zga
o’xshab ketadi, ammo
so’z birikmasi narsa, belgi, ish-harakatni
boshqa narsa, belgi, ish-
harakatlardan ajratib,
aniqroq qilib ifodalaydi:
o’quvchi – a’lochi
o’quvchi, yozish – tez yozish.
Sintagma fonetik
hodisa bo’lib, unda ikki
so’z o’zaro birikkanda
mazmun yetakchi
hisoblanmaydi, bitta mustaqil yoki bitta
yordamchi so’z ham
sintagmani tashkil
etishi mumkin yoxud
bir so’zning o’zi ham
sintagmani tashkil etishi mumkin. So’z
birikmasi esa eng
kamida ikkita mustaqil
so’zdan iborat bo’ladi.
Gap fikr bildirib,
tugallangan ohang bilan aytiladi: Ko’cha
katta. So’z birikmasi
esa atash ohangi bilan
aytiladi: katta ko’cha.
Shu xususiyati bilan
gapdan farq qiladi.
Комментарии 5
grammatikaning
ikkinchi qismi bo’lib,
unda so’z birikmalari,
gap turlari o’rganiladi. “Sintaksis” grekcha
bo’lib, “tuzish”
demakdir.
haqida ma’lumot.
Mustaqil so’zlar ma’no
va grammatik jihatidan
bir-biriga bog’lanib,
so’z qo’shilmasini hosil qiladi. Maydonda
erkaklar va ayollar
to’planishdi degan
gapda quyidagi so’z
qo’shilmalari mavjud:
1) Erkaklar va ayollar; 2) Erkaklar to’planishdi; 3)
Ayollar to’planishdi; 4)
Maydonda to’planishdi. So’z qo’shilmasidagi
so’zlar bir-biri bilan ikki
xil bog’lanadi:
Teng bog’lanish;
Tobe bog’lanish. Teng bog’lanishda bir
so’z boshqasiga tobe
bo’lmaydi, bir-biri bilan
sanash ohangi yoki
teng bog’lovchilar
yordamida bog’lanadi: erkaklar va ayollar;
erkaklar, ayollar. Tobe
bog’lanishda bir so’z
boshqasiga tobe
bo’ladi: maydonda
to’planishdi. Bir-biriga tobe bog’langan so’zlar
so’z birikmasini hosil
qiladi. Ega va
kesimning bir-biri bilan
bog’lanishi so’z
birikmasi hisoblanmaydi, balki
gap hisoblanadi:
Erkaklar to’planishdi.
Ikki yoki undan ortiq
mustaqil so’zning
ma’no, grammatik va ohang jihatidan
birining boshqasiga
tobe bo’...ЕщёSo’z birikmasi
haqida ma’lumot.
Mustaqil so’zlar ma’no
va grammatik jihatidan
bir-biriga bog’lanib,
so’z qo’shilmasini hosil qiladi. Maydonda
erkaklar va ayollar
to’planishdi degan
gapda quyidagi so’z
qo’shilmalari mavjud:
1) Erkaklar va ayollar; 2) Erkaklar to’planishdi; 3)
Ayollar to’planishdi; 4)
Maydonda to’planishdi. So’z qo’shilmasidagi
so’zlar bir-biri bilan ikki
xil bog’lanadi:
Teng bog’lanish;
Tobe bog’lanish. Teng bog’lanishda bir
so’z boshqasiga tobe
bo’lmaydi, bir-biri bilan
sanash ohangi yoki
teng bog’lovchilar
yordamida bog’lanadi: erkaklar va ayollar;
erkaklar, ayollar. Tobe
bog’lanishda bir so’z
boshqasiga tobe
bo’ladi: maydonda
to’planishdi. Bir-biriga tobe bog’langan so’zlar
so’z birikmasini hosil
qiladi. Ega va
kesimning bir-biri bilan
bog’lanishi so’z
birikmasi hisoblanmaydi, balki
gap hisoblanadi:
Erkaklar to’planishdi.
Ikki yoki undan ortiq
mustaqil so’zning
ma’no, grammatik va ohang jihatidan
birining boshqasiga
tobe bo’lib bog’lanishi
so’z birikmasi deyiladi.
So’z birikmasida bosh
va ergash so’z bo’ladi. So’z birikmasida
ma’nosi izohlanayotgan
so’z bosh (hokim) so’z,
uning ma’nosini
ravshanlashtirib
kelayotgan, izohlayotgan,
to’ldirayotgan so’z
ergash (tobe) so’z
hisoblanadi. So’roq
hamma vaqt bosh
so’zdan ergash so’zga beriladi: Shirin olma
(qanday olma?).
Bosh so’z ot, sifat, son,
olmosh yoki harakat
nomi bilan ifodalansa,
otli birikma hisoblanadi: baland
bino, asalday shirin,
intizomda birinchi,
bolalarning hammasi,
vazifani bajarish.
Bosh so’z fe’l va uning ravishdosh, sifatdosh
shakllari bilan
ifodalansa, fe’lli birikma
hisoblanadi: kitobni
o’qish, ishni bajarish,
tez kelgan. So’z birikmalari
tuzilishiga qarab ikki xil
bo’ladi:
haqida ma’lumot.
Mustaqil so’zlar ma’no
va grammatik jihatidan
bir-biriga bog’lanib,
so’z qo’shilmasini hosil qiladi. Maydonda
erkaklar va ayollar
to’planishdi degan
gapda quyidagi so’z
qo’shilmalari mavjud:
1) Erkaklar va ayollar; 2) Erkaklar to’planishdi; 3)
Ayollar to’planishdi; 4)
Maydonda to’planishdi. So’z qo’shilmasidagi
so’zlar bir-biri bilan ikki
xil bog’lanadi:
Teng bog’lanish;
Tobe bog’lanish. Teng bog’lanishda bir
so’z boshqasiga tobe
bo’lmaydi, bir-biri bilan
sanash ohangi yoki
teng bog’lovchilar
yordamida bog’lanadi: erkaklar va ayollar;
erkaklar, ayollar. Tobe
bog’lanishda bir so’z
boshqasiga tobe
bo’ladi: maydonda
to’planishdi. Bir-biriga tobe bog’langan so’zlar
so’z birikmasini hosil
qiladi. Ega va
kesimning bir-biri bilan
bog’lanishi so’z
birikmasi hisoblanmaydi, balki
gap hisoblanadi:
Erkaklar to’planishdi.
Ikki yoki undan ortiq
mustaqil so’zning
ma’no, grammatik va ohang jihatidan
birining boshqasiga
tobe bo’...ЕщёSo’z birikmasi
haqida ma’lumot.
Mustaqil so’zlar ma’no
va grammatik jihatidan
bir-biriga bog’lanib,
so’z qo’shilmasini hosil qiladi. Maydonda
erkaklar va ayollar
to’planishdi degan
gapda quyidagi so’z
qo’shilmalari mavjud:
1) Erkaklar va ayollar; 2) Erkaklar to’planishdi; 3)
Ayollar to’planishdi; 4)
Maydonda to’planishdi. So’z qo’shilmasidagi
so’zlar bir-biri bilan ikki
xil bog’lanadi:
Teng bog’lanish;
Tobe bog’lanish. Teng bog’lanishda bir
so’z boshqasiga tobe
bo’lmaydi, bir-biri bilan
sanash ohangi yoki
teng bog’lovchilar
yordamida bog’lanadi: erkaklar va ayollar;
erkaklar, ayollar. Tobe
bog’lanishda bir so’z
boshqasiga tobe
bo’ladi: maydonda
to’planishdi. Bir-biriga tobe bog’langan so’zlar
so’z birikmasini hosil
qiladi. Ega va
kesimning bir-biri bilan
bog’lanishi so’z
birikmasi hisoblanmaydi, balki
gap hisoblanadi:
Erkaklar to’planishdi.
Ikki yoki undan ortiq
mustaqil so’zning
ma’no, grammatik va ohang jihatidan
birining boshqasiga
tobe bo’lib bog’lanishi
so’z birikmasi deyiladi.
So’z birikmasida bosh
va ergash so’z bo’ladi. So’z birikmasida
ma’nosi izohlanayotgan
so’z bosh (hokim) so’z,
uning ma’nosini
ravshanlashtirib
kelayotgan, izohlayotgan,
to’ldirayotgan so’z
ergash (tobe) so’z
hisoblanadi. So’roq
hamma vaqt bosh
so’zdan ergash so’zga beriladi: Shirin olma
(qanday olma?).
Bosh so’z ot, sifat, son,
olmosh yoki harakat
nomi bilan ifodalansa,
otli birikma hisoblanadi: baland
bino, asalday shirin,
intizomda birinchi,
bolalarning hammasi,
vazifani bajarish.
Bosh so’z fe’l va uning ravishdosh, sifatdosh
shakllari bilan
ifodalansa, fe’lli birikma
hisoblanadi: kitobni
o’qish, ishni bajarish,
tez kelgan. So’z birikmalari
tuzilishiga qarab ikki xil
bo’ladi:
ikkita mustaqil so’zdan
tuzilgan bo’lishi mumkin (bunda
yordamchi so’zlar ham
ishtirok etishi mumkin)
: beshta daftar, bugun
keldi, o’zining uyi,
shaharda yashaydi, akasi haqida so’radi.
Ajralmas birikmalar,
iboralar qatnashgan
birikmalar ham sodda
so’z birikmasi
hisoblanadi: qilich bo’yin ot, borsa kelmas
oroli.
Murakkab birikma
tarkibida uchta va
undan ortiq mustaqil
so’z qatnashib, shaklan kamida ikkita so’z
birikmasidan iborat
bo’ladi, mazmunan esa
bu so’z birikmalarini
ajratib bo’lmaydi:
g’ayratli yosh bolalar, yangi ommabop kitob,
katta qora qo’y, asfal’t
yotqizilgan keng
ko’chalar, katta mevali
daraxt, bugun kelgan
ishchilar. Bunda sodda so’z birikmasi
kengayadi. ESLATMA: ega va kesim
qatnashgan gap
tarkibida nechta
mustaqil so’z mavjud
bo’lsa, shundan 2 ta
kam miqdorda so’z birikmasi mavjud
bo’ladi: Men bugun
maktabga bordim (4 ta
mustaqil so’z). So’z
birikmalari: 1) bugun
bordim; 2) maktabga bordim. Egasiz gaplarda
e...ЕщёSodda birikma faqat
ikkita mustaqil so’zdan
tuzilgan bo’lishi mumkin (bunda
yordamchi so’zlar ham
ishtirok etishi mumkin)
: beshta daftar, bugun
keldi, o’zining uyi,
shaharda yashaydi, akasi haqida so’radi.
Ajralmas birikmalar,
iboralar qatnashgan
birikmalar ham sodda
so’z birikmasi
hisoblanadi: qilich bo’yin ot, borsa kelmas
oroli.
Murakkab birikma
tarkibida uchta va
undan ortiq mustaqil
so’z qatnashib, shaklan kamida ikkita so’z
birikmasidan iborat
bo’ladi, mazmunan esa
bu so’z birikmalarini
ajratib bo’lmaydi:
g’ayratli yosh bolalar, yangi ommabop kitob,
katta qora qo’y, asfal’t
yotqizilgan keng
ko’chalar, katta mevali
daraxt, bugun kelgan
ishchilar. Bunda sodda so’z birikmasi
kengayadi. ESLATMA: ega va kesim
qatnashgan gap
tarkibida nechta
mustaqil so’z mavjud
bo’lsa, shundan 2 ta
kam miqdorda so’z birikmasi mavjud
bo’ladi: Men bugun
maktabga bordim (4 ta
mustaqil so’z). So’z
birikmalari: 1) bugun
bordim; 2) maktabga bordim. Egasiz gaplarda
esa so’z birikmalari soni
mustaqil so’zlar
sonidan bitta kam
bo’ladi: Ertaga tong
bilan jo’naymiz (3 ta mustaqil so’z). So’z
birikmalari: 1) ertaga
jo’naymiz; 2) tong bilan
jo’naymiz.
so’z, sintagma va
gapdan farqi.
So’z narsa, belgi,
shaxs, ish-harakatni
umuman ifodalash uchun xizmat qiladi:
Kitob deganda
umuman kitoblarni,
bordi deganda
umuman borilganlikni
tushunamiz. So’z birikmasi ham
narsa, belgi, ish-
harakatni ifodalaydi va
bu jihatdan so’zga
o’xshab ketadi, ammo
so’z birikmasi narsa, belgi, ish-harakatni
boshqa narsa, belgi, ish-
harakatlardan ajratib,
aniqroq qilib ifodalaydi:
o’quvchi – a’lochi
o’quvchi, yozish – tez yozish.
Sintagma fonetik
hodisa bo’lib, unda ikki
so’z o’zaro birikkanda
mazmun yetakchi
hisoblanmaydi, bitta mustaqil yoki bitta
yordamchi so’z ham
sintagmani tashkil
etishi mumkin yoxud
bir so’zning o’zi ham
sintagmani tashkil etishi mumkin. So’z
birikmasi esa eng
kamida ikkita mustaqil
so’zdan iborat bo’ladi.
Gap fikr bildirib,
tugallangan ohang bilan aytiladi: Ko’cha
katta. So’z birikmasi
esa atash ohangi bilan
aytiladi: katta ko’cha.
Shu xususiyati bilan
gapdan farq qilad...ЕщёSo’z birikmasining
so’z, sintagma va
gapdan farqi.
So’z narsa, belgi,
shaxs, ish-harakatni
umuman ifodalash uchun xizmat qiladi:
Kitob deganda
umuman kitoblarni,
bordi deganda
umuman borilganlikni
tushunamiz. So’z birikmasi ham
narsa, belgi, ish-
harakatni ifodalaydi va
bu jihatdan so’zga
o’xshab ketadi, ammo
so’z birikmasi narsa, belgi, ish-harakatni
boshqa narsa, belgi, ish-
harakatlardan ajratib,
aniqroq qilib ifodalaydi:
o’quvchi – a’lochi
o’quvchi, yozish – tez yozish.
Sintagma fonetik
hodisa bo’lib, unda ikki
so’z o’zaro birikkanda
mazmun yetakchi
hisoblanmaydi, bitta mustaqil yoki bitta
yordamchi so’z ham
sintagmani tashkil
etishi mumkin yoxud
bir so’zning o’zi ham
sintagmani tashkil etishi mumkin. So’z
birikmasi esa eng
kamida ikkita mustaqil
so’zdan iborat bo’ladi.
Gap fikr bildirib,
tugallangan ohang bilan aytiladi: Ko’cha
katta. So’z birikmasi
esa atash ohangi bilan
aytiladi: katta ko’cha.
Shu xususiyati bilan
gapdan farq qiladi.