Повесть
Айста муралтена, кушталтена
Шонгылыклан вуйым огына пу.
Ямле кенеж. Уремыште путырак шокшо, шулалташ ок лий, кече пелта, чытет гын чыте. Когорчен курыкым, чодыра вуйым, олык лапым, Павасола ялым, тушто илыше – касыше чонан – шамычым чаманыде йулата.
Пасушто шурно кошка. »Киндым удена, шошо агавайрем шуо» маншын койыт. Удымо уржавуйышт ял йыр, кугорно воктене пуракан пытен, ойган вуйыштым сакалтен шогылтыт. Лач шукшудо – шамыч йывыртен, оным кадыртен кушкыт. Ик жап шинчын шоналтет, ты туняште илымет ок шу. Ожно гын, кумда пасу шышталгын, саралгын койын тенгызла толкыналтын. Шукшудым от уж, лач корно воктене гына кандывуй пошен. Кинде погымо годым, уло пасум волгалтарен. Рвезыъен комбайнже гыч торшталтен волен, йоратыме удыржылан поген, кас вашлиймаште полеклен. А кинде погымаш кугу пайремышке савырнен. Йудшо – кечыже комбайн мугырен. Машина – влак идымвечыш монгеш – оньыш кудалыныт. Самырык калык юарлен, мурымат муралтеныт.
-Эй, ынде ойлыманат огыл, могай илышышке миен шуна гын? – манят, Зоя кувавай пуялыме энер курык вуйым пыкше кузыш. Кидыштыже кужу тоя, мучашеш тошто лустырам кылден, тыге лудышт – влакым лудыкта коеш. Чытен ыш керт, курык тайылеш каналташ шинче. Изыш мардеж пуале, сайрак лие да пеш вашке верже гыч тарванымыже ыш шу. Ондак тыш – туш ончале, уремыште айдеме огыл, пият уке. Шонкален шинчымыжла, почтальон Веран велосипед дене толын чарнымыжым ыш шиж.
-Сай улат, Зоя акай! – йукынрак пелештыш.
-Кызытеш сай чучеш, ончыкыжым юмо гына пала, - малдале.
-Ала черланышыч? Полыш ок кул?
-Уке, таче лач ты вереш шинчын каналтымем шуо.
-Лудет – влак?
- Э – э, нуно чонештен кайшашла вудышко куржыт.
-Кечывалым монго кузат дыр?
-Уке, нунылан кочкышым шке волтем.
-Кузе от оркане? Игече могай шокшо! Изыш каналташат кулеш. Канен кийымет ок шу гын, порткоргыштат сомыл пеш шуко.
-Вера, тыят вет кудалыштат. Ик – кок газет ден серышым, кече коденат верышкыже намиен шукташ лиеш.
-Мыйын паша тугай, кечым коден ончо – верет гыч лектынат возат. Пенсий марте ик ий веле кодо, тудыжым чыташ логалеш.
-Э – э, тый канаш лекмекат, пашадым от кудалте.
-Уке, эрлажымак лектам.
-Почтальон паша мо? Пашадарже кок тужем. Самырык – влак олашке куржыт. Свердловскышко коштын точат, вахте малдат. Оксажым кеч кондат?
-Тимкан вате латвич тужем дене толын. Ондак марийже йывыртен, ондалеш, шупшалеш манеш. Саде ик баллон пиветым ястарымеке, поктылын. Тенгече Олян шинча йымал какарген ыле.
-Туге - е -, оксат куле – е - ш, куват куле – е - ш. Ой, илыш, илыш, - манын Зоя кувавай верже гыч тарваныш, тояжым тоялтыш, монго велке ошкыльо.
-Кас сомылым шуктемат, тый декет пурем, кутырен шинчаш, - мане Вера. Тудыжо кидшым веле рузалтыш. Вашмутым вучен шуктыде, кугорно дене, Секияз уремышке, велосипедшым виктарыш.
«Э- э, тудымат Костя луман ик марий ондален илыш. Чын лумжо вес турло лийын улмаш. Тиде шоякше кужу жап эртымеке лекте. А ондакшым, пуйто пырля илаш туналме кечыштым палемдат. Пошкудо – влакым чумырышт. Костяже паша гыч, вахте манме гыч, шуко гына оксам конден. Изи пайрем, кугу суанышкак савырныш. Умыр мучко шкетын илыше удырамашлан шуко кулеш мо? «Лач ик поро мут да ик тенге окса», - калыкыште ойлат. Нуно ик ий пеш татун илышт. Тыгай – тугай йукат ыш шокто. Икана кенет Вера, уэшлан савырнен, почтышко пурыш. Туштыжо тудын йоратыме Костяже ала – мом пеш возгален шогылтын. Вера дене пырля пашам ыштыше Света йолташыже йошкарген лекте. Удырамаш чыла умлыш – тудым адакат ондаленыт. Вес элыште, вес верыште, вес ешыже улмаш. Йолташыже пален, Костян окса переводшым тутыш колтен шоген, но ойлаш тоштын огыл. Ту жапыште Вера ошкылын огыл, чонештылын кеч ик жаплан пелашан лийже шонен. Могай мотор удырамаш пиалдыме лие. Мыйже айда марланат лектым, икте гынат удырем уло, Потырем гына мемнам пеш эр кудалтен кайыш» - манят, шинчавудшым уштыльо. Веранат уло тудо удыржо, игылтын йодшо енлан мутым муэш» Удырем мыйын, юмо пуэн» - малдалеш, шыргыжалеш. А монгыжо портылеш, купчык норымеш шортеш. Кызыт Дашажым, кыртмен туныкташ тырша. Ынде вет ожсо гай огыл, чыла вере оксам тулыман. Ушкалымат кучаш тырша. Кутышко огеш колто. Йора эше сурт – печыже ял мучаште. Мартажым эрдене лушта, пакча шенгелан йолыштен кода. А то кутышко колтет гын, еным тарлаш кулеш, шкеже кая гын, шуко ушкалым сенен ок керт. Теве тыге илыштеш.
-Ой, ом чыте, пытартыш курслан тулаш вольыкемым ужалем дыр?- Зоя кувавай деке пурен шинчыме годым малдалеш.
-Презетше кеч ушкалаш?
-Ушкалаш, ушкалаш, - йывыртен ойла Вера.
-Йора туге гын, шке палет.
-Эх, тыгай илышым, ко шонен лукто гын? Поръендыме, йоратыдыме, оксадыме, иле ман?
Зоя кувавай тоштемше капкажым, кочырик шоктен почо, тугак кочырик шоктен петырыш. Шкеже гай шонгемын гынат, сурт – печыже йолумбалне шога. А печышт – влак, салтакла веле койыт, кеч ик онаже кадыргем ыле? Чияже гына ягылген. У-у! Кунам чияжым йыгеныт? Удыржо ала визымше классыште тунемеш ыле? Ынде огешат шарне. Теве могай ыле, ожно сату. А кызыт? Эй йыгыштат, эй турвынчат, шинчавудет йога, вует анырга. Кызыт печылан ондак куртньо менге – влакым шогалтат, вара тушко чиян калайым йонештарат. Урем мучашыш шогалын ончалат кон ужарге, кон канде, куренжат уло, лач шемыже гына ок кой. Тугайжат лиеш кызыт, мыскарам йоратыше енже ошо - шеме, ошо - шеме ыштенат кертеш.
Кувавай кудывечышке пурыш, тенгылыш шинче, портшо велке ончале. Тудыжо пелашыжын ыштен кодымо. Потыржо пеш эр коден кайыш. Мо тудо, Зоя кувавайлан витле ий? Кап – кыл дене, моторлык дене кумло ияшла веле койын. Спай ыле шол, пеш спай. Шкеже чатката, пашалан содор. Нунын ик удырышт веле шочо. Потыржо эргым вучыш да мом ыштет, юмо ком пура? Оксанам » Эрге пачаш» манын лумдылыныт. Икшывыштым туныктышт, лудде Йошкар – Олашке врачлан тунемаш колтышт. Удырышт тушечын Москошко веле кудале, кызыт пеш кугу верыште пашам ышта. Веныжат чинан улеш, Кристина уныкаже уло. Ончыч тутыш унала толыныт. Манаш веле, Моско гыч, ава ял мучко ошкылын огыл, чонештен коштын. Вет тудын удыржо ден веныжым моткоч пагаленыт. Нуно коктынат кугу врачлан тунемыныт, а ынде моло-влакым туныктат. Профессор, доцент кузе маныт дыр? Аваштымат шкешт деке илаш нангайнешт да шонго еным тарватет? Унам погеныт, путынь ял калык чумырген. Жал, тидым Потыржо ыш уж. Калык шаланымеке, Зоя кувавай портончыко лектеш, почела кум шырпым удыралын шуа. Чыла енжат поро чонан огыл, коранышат шуко.
А тудлан эше самырыкше годымак, йолташ удырышт-влакын шинчашт возо. Зоя школышто сай тунеме. Кандаш классым нылыт да визытлан пытарыш. Тольык умбакыже тунемаш каен ыш керт. Ачадыме, кочадыме, кеч иктаж-могай поръен шочшыжат уке вет. Икманаш, чыла удырамаш команде. Нунын деке погынат гын, чар да чур веле шокта. Экзамен кучыман верлашке, Зоя жапым эртарен ышат кошт. Пуренжат можыч, кертеш ыле, аважын чывым ончен налме пашадарже, кинде ден вудлан гына ситеныт, а чияш-шоналаш? Тушко вет ялысе фуфайкет дене
миен от шогал. Пурат конешне, колхоз вуйлатышын, туныктышын, першылын. Икманаш, луман, оксан ен-влакын икшывышт.
Зоя кузе дыр олашке, шорым шишашке темкалыме заводыш логале. Паша неле огыл, конвеер воктене шогет, станок шкеак пашам ышта. Ончыштат, торлыштат. Чыланат умбалнышт ош халат, вуйыштышт тугаяк ош калпак. Нуно цехыште лум удырла веле койыныт. Тудо, армий радам гыч портылшо, рвезын шинчашке кончыш, ик жап келшен коштыч, вара сералтыч. Заводын тушкагудышто илышт, пашашке тан тошкалын коштыч. Зоян аваже нуным йунченак, ялышке илаш кондыш. Еленам калык окмаклан шотлыш, вурсышыжат лие. Но удыр изынек ава мутым колыштшан лие. Потыржо ялышке илаш каймылан, куаныш веле. Колхоз вуйлатыше Василий Ильич дене моткочак келшышт. Рвезе комбайнымат кондыштара, машина рульымат устан путыркала, шкеак ачала. Тыгай пашаъеным кушто муат? Самырык-влак олашке шикшалташ гына шонен коштыт. Колхоз нунылан у портым ышташ полшыш. Порысыштымат вашке тулен пытарышт. Ик ямле кечын удырышт шочо. Зоян аваже уныкалан моткоч куаныш. »Елена кувавай улам» ышталеш ыле. Йывыртен ончыш. Жап пеш вашке эртыш. Теве Оксана школыш кайыш, пеш сай аттестат дене тунем лекте да институтыш пурыш. Чыланат куаненыт. Но илыш эре иктор ок лий. Потыр черланыш. Кугу врач-влакланат ончыктышт, паремдаш тыршышт гынат, черым сенен ышт керт. Зоя кувавай кужаш жап шорто, шугарлашке кошто, кызытат ок мондо…
-Эй, пеш чот шонкален шинчылтам, чу, портышко пурышаш, давленийым висен ончышаш? Уремыште шокшо гынат, садак чайым йумо шукта,- манын чатка портончылыш тошкале.
Таче илалше удырамаш ойго чуриян коштеш. Тидын нерген Вера Москошко, Оксана удыржылан шиждараш ок тошт, ала шонгыен опкела. Пошкудышто сырен илаш ок йоро. Ойгыраш кувавайын амалже уло. Тенгече пенсий окса налаш кевытышке мийыш. Калык шуко погынен. Кутырат, воштылыт.
-Эх, илена, киндым яралан кочкына, - манеш Мирон вате.
-Ала ушет кайыш, тушечын портыл толаш ок лий.
-Ончыкыжым илыш могай лиеш, ужмыда ок шу мо? - мане бригадир Толя.
Тиде жапыште кевытыш йот поръен пурен шогале. Умбалныже сур костюм, вачыгочшо-кужу кылан сумка, пенгыде капан. Ийготшым кенет каласаш ок лий, но илалше коеш.
-Сай, поро улыда? - пелештыш.
- Тачеш таза-эсен улына, - мане Миша да виклан, тудым палаш тыршышыла, миен кидшым шуйыш.
-Мо шонем кевыт ончылно калык погынен, ынде вет ожсо гай огыл, сату шуко, келшышым нал, оксат гына шуко лийже.
-Оксалан толынна да сатумат налнена, - малдале Зина
-Сан Саныч, тый отыл? – йодо Миша.
-Мый, ала ышыч пале? - чыланат кид пуэн саламлалташ тунальыч.
-Ну, Сашка, шочмо элыш, шочмо велыш садак шум-чон шупшеш?
-Изыш уло, - мане, шыргыжале.
Миша пенсий оксажым кидышкыже нале, ик жап шонкален шогыш. Сашкат кевытыште тидым-тудым наледыш.
-Йолташ, тый ко деран чарналтышыч?
-Корно мучко шонен тольым, садак шонен шым му.
-Айда мый декем, мемнан порт кугу, ватем дене коктын веле илена, удырем – влак марлан лектыныт, посна еш дене илат, вер шуко, мончаш
олтена, корно гыч каналтет.
-Келшышаш ала? - манын Сашка йырваш ончале.
-Павасолаште саде унагудо манме портет уке. Ала можыч, иктаж ко почешат? Кызытсе илышлан ушанаш ок лий. Теве кевытым ыштат да ыштат. Олаште гын, тошкалме сайын, ала, пайдаже уло гын? - мане Натале.
-Огеш лий гын, почыт ыле мо, улат тыршат дыр?
Зоя кувавай Сашкам толын пуршынак палыш да самырык жапшым шарналтыш…
Тудо ола гыч, шор темкалыме заводшо гыч каныш кечылан ялышкыже портылеш. Автобус изи, ен шуко, билет уке. Чыланат шукедылыт. Удыръеным тышечат - тушечат пеш чот ишеныт, шулашыжат йосо. Теве шенгечын тудым пенгыде кид кыдалже гыч ондале, автобусышко нумалынак пуртыш. Удыр савырнаш вожыл шога. Шижеш, тиде автовокзал омса воктене, сигаретым шупшын шогышо мотор салтак. Зоя чытен ыш керт, вуйжым эркын савырыш, тудо удыр умбаке пеш туткын онча. Кажне ялыште удыр-рвезе – влак волен кодаш тунальыч, автобусышто йонгыдо лие.
-Шичса, - шенгечын кужго йук шоктыш.
Зоя шинче, кужу жап юбкажым торлатышын койо. Шижеш, самырык ен воктенже шога да тудын умбач шинчажымат ок нал. Удырат чытен ыш керт, рвезым шинчаваш ужмыжо шуо. «Тау» манаш вийже, йукшо ситыш, савырнен шкенжымат ончале.
Краснохолмск поселкыш толын шумеке, нунын ял марте эше лу уштыш наре йолын ошкылман. Зоя калык дене пырля автобус гыч волыш да ялже велыш писын ошкыльо. Тудо шонкалыш гынат, садак пырля каяш перна, вет Сашка нунын ял гыч улеш. Шенгелныже йолйук шоктыш, удыр савырнен ончалаш ыш тошт. Зоя эркынрак ошкыльо, веселане. Рвезе тудым поктен шуо, изыш эртен каен, удыр ваштареш ончен, тупшо дене чакнен ошкылеш.
-Мотор удыр, кушко тыге вашкет?
-Мотор удырын лумжо уло, - чулымын вашештыш тудат, вет ынде кум ий олаште ила.
-Уэшлан йодам, лумедым палымем шуэш.
-Тый кызыт палет, каслан мондет.
- Ну туге гын, кастене клубышто вашлийына, тунам каласет. Шкендым шарнем, йоча курыжталат ыле, а лумедым омак керт. Удыръен тыгай савыртышлан уло чонжо дене йывыртыш. « О, тиде мотор салтак тудым кастенат ужнеже». Зоя куанен, тудын шум-чонжо каваште чонештылеш. Ой, уке, кава дечат кушно дыр.
Корно луман, ошкылаш неле, садлан самырык салтак ончыч кирзе кемже дене тошкештын, удырлан корным почын кая. Савырна, ик-кок мутым пелешта. Тудат изыш удыр дечын вожылеш.
Зоя ынде кунамсек оласе улеш. Чиен-шоналмыже путырак мотор. Кая, кая да ош шапочкыжым торлата. Южгунам лап лиеш да ночко лумым кидышкыже налеш, кандарым ышта, шолен колта да кужу жап пижергыжым почкалта. Тыге нуно ял капкашке толын шуыч. Зоя Сашка деч кум-ныл ийлан изирак улеш. Кушкын шушо удыр. Олашке илаш каен керте, пашаштыже тудым пеш моктат, тыре удыр, тыре. Мастерже тудым «Зойка - Зайка» веле манеш. Армий радам гыч портылшо рвезе да изи лумудыр корнывожыш шуыч.
-Чеверын! Кас марте! – мане рвезе.
-Чеверын, Александр, - шыргыжале удыр.
-Тый мыйын лумемым палет? Мыйже шарналтен ом керт. Клубышко миет? Вучаш туналам, - мане, рюкзакшым торлатыш, упшыжым чотырак темдале, монго велкыже ошкыльо.
Ава шке игыжым шум вургыжын вуча. Елена конгаш олтен, кидыштыже салматоя, шолгымым гына изыш вучалтынеже. Салмашкыже уйым йыгалтен, руашвочко гыч совла дене тутло руашым коштале, салмашкыже чож-ж шоктен пыштыш да йыгалтен колтыш, конгашке шындыш. Шукат ыш лий, тудо чувар мелнам куанен лукто да лумын ямдылыме ош шовычышко кудалтыш, але путырак шокшо. Вашкыде уй атым кондыш, мелнажым уйлен, тарелкышке пыштыш. «Эх, таче конга чуриемже путырак сай, пуэм кукшо, кожерыште погенам»- куанен шыргыжале. Вашке гына ик терке мелнам куешт нале. Окнашке ончыштеш, пуштылана. Теве капка йук шоктыш, омса почылто портышко йушто южым пуртен, кужаш вучымо удыржо пурен шогале.
-Ой, удырем, кылмышыч? Иктаж машинам але имнян терым ышыч вашлий?
-Вашлийым, авай, тольык имнем теран ыш лий.
-Саде имнетым кушкыжынак ышыч тол?
-Уке.
-Ойло, ойло, могай адак имне?
-Кок йолан, кок кидан, кукшо капан, умбалныже кужу салтак шинель, йолыштыжо кирзе кем, а шкеже эр кече гай мотор, кужго йукан гынат, мылам путырак келшыш, авай. Мом ыштем?
-Чу, ондак кудаш, кидетым муш, устел коклашке шич, тамле мелнам коч, кертмет семын ойлет, - мане ава.
Зоя шочмо – кушмо суртышко эре куанен толын пура. Кызытат устел коклашке йывыртен шинче.
-Авай, мый имне дене ышым тол, лу уштышым йолынак чопкышым, шкетын огыл, Александр дене толна. Тудым эше Сашка маныт, учетыл эргыже, армий гыч портылеш. Шинчымет шуэш гын, каласем, тудо мыйым автобусыш кыдалем гыч нумалын пуртыш.
-Ала корно мучко пырля толда? - азаплана Елена.
-Пырля улде,- йывыртен шыргыжале удыржо.
-Теве мый тылат пырлям ончыктем! - ава туманлаш тунале.
-Мыйым кастене клубышко ужо.
-Ой удырем, эрла лектат, йора?
-Тынар уштышым йолын толынам да кузе ом мие? - Зоян шинчавудшак лекте.
-Сашкан воктеке от мие, тунам колтем. Пален лий, нуно мемнанлык огытыл.
- Молан, авай? Мый сай вере пашам ыштем, моло удыр-шамыч деч уда омыл, чияш-шоналаш уло.
-Тыйым туныктен ышым керт, нунылан тунемше кулеш.
-Зоя тывеч-тувеч мелнам пурлышт шинчыш. Клубышко коштын толаш лие. Удыр пеш моторын чиен шогале, воштончыш ваштареш пордо, аважым шупшале, омса шолт петыралте.
Уремыште Клавам вашлие. Нуно йушто теле южым келгын шулалтышт да клуб велке вашкен ошкыльыч. А туштыжо музыка йонга, путырак ныжыл сем, йырваш самырык калык, йырваш весела.
Удыр-влак деке кирзе кеман салдат толын шогале.
-Мыйын тый денет палыме лиймем шуэш. Лумет кузе?
- Чынак от пале? - изи йочала йодо Зоя.
-Елена кокай деке куржын миен, йодын толам.
-Рвезе-влакат ышт ойло?
-Уке. Нуно чыланат тыйым йоратат дыр, лумедым огыт каласе.
-Зоя улам.
-Зойка, Зайка! Айда вальсым куштена?
-Коктын гына? Мый вожылам.
-Ончал, Вася дене Лена лектыч, меат нунын деке ушнена.
Удыр ышат шиж, кузе рвезын ондалтыште лие. Нуно эркын зал покшеке лектыч.
-Ох, Сашка! - маныт рвезе влак.
-Ой, Зайка! - маныт удыр-шамыч.
Вальс деч вара рвезе удыр воктеранак шинче. Мом дыр ойла. Зоя огешат кол, изи шумжо торштылеш. «Тиде йоратымаш»,- маныт рвезе-влак. «Ну Сашка логальыч! Армий деч вара гуляенат шыч керт! - ойлыштыт шке коклаштышт.
Салтакын векат, тынге-тунге перныл коштмыжо ок шу. Тудлан институтыш тунемаш пураш кулеш. Ача-ава мутым колыштман. Пурен кертеш гын, вич ий тунемман лиеш. Тиде жапым удыр вучен ок шукто, але шукта. «Сан Саныч, тол мемнан коклашке!»- рвезе-шамыч ужыт. Нунылан кидшым веле рузалтыш, удырлан ик-кок мутым пелештыш, клуб гыч лектын кайышт. Сашка Зойкажын изи кидшым пенгыдын кучыш да луман урем дене эркын ошкыльыч.
«Йоратем» манметлан
Чынак ушанальым.
Час ден минутым шотлен,
Тыйым вучалальым…
Зоя кувавай Александырын шинчажлан пернаш ыш тырше гынат, нуно садак вашлийыч.
- Ой, Зойка - Зайкамат тыште,- Сан - Саныч лудынрак шыргыжале да илалше удырамаш деке лишеме, кидшым шуялтыш.
-Тыште лийде, кушто лиям? Мый умыр мучко тыште. Тый гына шылын коштат. То тунемаш кает, то стройотрядыш чымыктет, то эше иктаж могай мотор удыр-шамыч! - кувавай утыр шыдешка. Кевытыште улшо калык шыпрак воштылаш тунале. Александырым Миша утарен нале.
-Айста чыланат эрла мемнан деке мийза. Шкенан ялын, шкенан йолташ толын лектын, кугу пайремым ыштена.
-Чынак, мыланна ынде пайрем ыштыше уке. Тений сабантуят ыш лий. Калык мыняр вучыш,- мане Зина.
-Тынарын погынен миена гын, ватет поктен огеш лук? - воштылеш Натале. Поръен-шамычат тарванышт.
-Пелашдамат каласыза, пайрем вургем дене пар дене волыза. Ме Сан Саныч дене ватылан увертарена, икманаш тудым ямдылена.
Ик-кок ошкылым ыштыштат, уна ужшо-влакет чарнен шогальыч, савырнен Зоя кувавай деке тольыч.
-Тылат посна ужмаш лиеш, - мане Миша.
-Кугызадыме улмемлан мо? – шыдынрак пелештыш удырамаш.
-Ой, Зоя ит опкеле, мыйже унам ужын ом мошто. Портышто пайремым эртарыме годым, ватем коштеш. Мыйже вет, каем гын, кудо вуеш ик чаркам йуам, монго вес эр мартенат портылын ом шу.
-Айда ит ойлышт, ит ондале, мутет шумешемак логале, а те гуляйза, Павасола ялышке тыгай кугу уна толмеке, кузе пайремым от ыште?
Зоя утыр шыдешка. Вет тунам Сашкам пеш чот йоратен шынден ыле, марланат тудланак лекмыже шуын. Рвезе мундырко тунемаш кайыш гынат, нгунын йоратымаш тулышт эше кужу жап йулыш. Чылажымат Сашкан аваже керте. Удыр нерген кулеш – оккулым куктылын, эргыжым тудын деч йукшыктарыш. Зойкан весылан марлан лекмеке, йоратыме Сашкаже йоршешлан йомо.
- Зойка, Зайка, мемнан деке от мие гын, умырешлан опкелем, - ыштале Миша.
-Эй, окмак! Умыретше мыняре кодын гын? Умырым ойла, ончыза! Мыланна ынде ала таче, ала эрла, ала тылзе, ала идалык. Юмо гына пала.
-Мом ойлыштат, ме эше суаным тарватена! – кидшым рузалтыш Миша.
-Могай суан? От вожыл мо? Ала ватедым ойырынет? Тудо шкендым поктен луктеш!
-Качына уло, тудлан удырым муаш кулеш. Мотор чиен, мемнан деке унала мие.
« Качыже ко? Ала Сашка?» шоналтыш Зоя кувавай, удыръенла верже гыч кынел шогале да кевыт гыч эн пытартыш лекте.
Зоя монгыжо портыльо, кужу жап Сашкажым шарналтен шинчыш. Тудым удыр кум ий вучыш. Кум курс деч вара, пуйто рвезе тудым шкеж деке нангая, тушан сералтыт лиеш. Каче удырым налаш ыш тол. Мыняр шинча – вуд йоген, ава мыняре вурсен? Садлан дыр, Зоя удыржым кугун туныкташ шонен. Потыржо мут колыштшан ыле. Кувавай ынде ниголанат огеш сыре. Умыр эртен толеш. Мишамыт деке ыш кае. Тушко кузе миен пура? Тудо удыр – каче нерген ойлышто. Ала нуно Верам монь келыштареныт, тудын ончылно ала туларташ туналыт. Зоя вет адакат намысыш логал кертеш. Сашкаже шонгемын огыл, тугаяк мотор улеш. Кызытсе саманыште, самырык удырамаш – влак илалше поръенлан пижаш тыршат. «Уке, омак кошт», - манят, вакшышым шараш тунале. Омсам тукалтыме йук шоктыш.
-Миша, тый улат? Мый омсамат ом поч, пайремышкыдат ом кошт!» - мане.
-Зайка, тиде мый, Сашка! Поч омсадым, пеш чот йодам!
Зоя кувавай вашкен халатшым чийыш, шаланыше упшым тывеч – тувеч торлатыш, омса деке мийыш.
-Тыге сай огыл, - манаш точыш, а шкеже ышат шиж, кузе кылам нолтале, омсам лудде почо, шенгек чакналтыш. Портышко умыр мучко шарналтен илыме Сашкаже пурен шогале.
Присоединяйтесь к ОК, чтобы подписаться на группу и комментировать публикации.
Нет комментариев