Урматтуу ата мекен коргогон жана ак мээнети менен үй бүлө баккан эркектер, силерди чын жүрөктөн майрамыңар менен куттуктайм. Кимдин эсинде болсо ушул ремень, ушул каттар, жана 3 сом, эркекче мекен коргоо эмне экенин терең түшүнөт. Илгери армияда служит этпеген эркектерге, кыздар уялчы эрге тийүүгө, негодный эркек деп. Чындыгында же ден соолугу начар, же печел, же бир шариги жок деп ойлочу элек. ( азыркы негодныйларга повезло) Өкмөт ошондой жыйынтык чыгаргандарды армияга албачы, ошондуктан өлсөда намыс кылып эркектер кетчи армияга. Армияга жөнөтүү эң чоң майрамдардын бири эле, үй бүлөсү менен жөнөтүп ыйлап сыктап энелер, бир тегерек нанды тиштетип баласына, анан ал нанды жипке байлап үйдүн төрүнө илип койчу ырымдап. Ырыскың төгүлүп чачылбай, мекенди коргоп кайтып кел уулум деп. Кыздар күтчү 2 жыл, кыз боюнча өзүн сактап, ошол эркектер барктуу болгон экен мээримдүү. Айыл боюнча армиядан жигит күткөн кызды сактачы, баягы агабыздын кызы бүтүн күтсүн деп, кандай сонун тарбиялуу элек. Ар бир агам армияга кеткенде ошол тиштелген нанды карап 2 жыл күткөм мен дагы. Данектерди чагып жипке тизип кургатып посылка салганым эсимде. Кат жазып катка 3 сом 1 сом салып жиберет элем агаларыма, балким керегине жарайт деп. Ар биринин служит эткен адреси азырга чейин эсимде. Армиядан тартиптүү болуп кайтышчы көпчүлүгү. Кыргызча унутуп калган ообу жок орсок букаларда бар эле арасында . Айылга күткөн кызына как дела красавица десе, как чокуң маңка деп сөз угушчу . Армиядан кайтууда чоң майрам эле таксисттерге, сүйүнчү айтып бирден улак же козу алышып. Бүткүл айыл кубанчы той жасап, адам болуп кайтты дешип, өтө жапайылардын барын орустар тарбиялап берчи, энесинин тарбиясын таанытып. Ал убакта даават, дин, террор, кыздарды зордуктоо, митинг, сансыз молдолор, сассык саясатчылар, далбактаган ак штанчандар, капкара кепин жамынган жез кемпирлер, жокко эсе болчу. Бар болсо өтө аз эле, тозок бейишке үгүттөбөй өз тирилигин кылчы.Тынч эле карылар намаз окучу. Эч ким деле Араптарга жүгүнүп чуркачы эмес. Сыйынчы жери ыйык Кыргызстандын эле ыйык мазарлары болчу, кулчулук мүнөз азыраак эле азыркыдан. Тентип кеткен кыздар аялдар жок эле. Ата мекен коргогон эркектер, жок дегенде кыздарды коргоону 2 жыл сагынып үйрөнүп кайтчы. Менде миңдеген каттар бар армиядан жазылган, бүткүл классташтарым таныштарым кат жазчы. Анткени алар армияга кеткенде, мен деле кеткем өлкөдөн чыгып окууларга жана чоң турмуш жолуна. Мага балдар кат жазчы, сен деле алыста чыдап жүрөсүңго, биз эркекбиз чыдайбыз дешип. Айрымабыз алар кайтты родинага мен кайтпадым. Эгер мага апам нан тиштетип илип койгон болсо, ал нан илингенине 30 жылдан ашмак. Мен өлкөмө өлгүчө кайтпас чоң тапшырмаларым бар, өзүмө өзүм аткарууга мажбурлаган. Так что достор мен 30 жыл армиядамын. Тарыхтарга атым калыш үчүн, улуу аялдык милдетими, өмүр бою армияда жүргөндөй аткарам. Армиядан кайткан ар бир кыргыз эркектин, кыжым капталган альбомдору болчу, ал альбомдун биринчи бетинде, эң сүйүктүү кыргыз кызынын сүрөтү чапталып турчу. Эки жыл күндө жатарда ал сүрөттү жаздыгынын же матрасынын түбүнө бекитип, бир карап үмүттөрүн өчүрбөй, эркек болуу кызматын өткөрчү. Майрамыңар менен улуу урматтуу эркектер, эркекче жашап, чыныгы эркек болуу жогорку жоопкерчиликти талап кылат. Билбедим башкаларды мен точно билем эркек болуу өтө кыйын. Миң жолу ыраазымын аял болуп жаралганыма, эркек болсом каным кайнап көп нерсе көтөрө албайт элем. Ден соолук каалайм силерге урматтуу эркектер. Армиядан жазган катыңарды азырда бирден ачып окуп берсем, укмуш тарыхтар ачылат. Эмнегедир эркектер мага эркекче ишенишчи экен деп ойлоп калдым, эч ушак айтпас сатпас бала кыял дөөпарасыраак, ак көңүл кыз элем. Азырда окуп отурам бирде каткырып, бирде боорум ооруп камакка түшкөн, командирден тепки жеген, дедовщинага кабыл болгон, күткөн кыздарын ала качкан, туугандары каза тапкан, алыстагы армиядагы досторума. Самаволкага кетип калып ит болдум деп жазган каттарыда бар. Кыскасы эркектер зорсуңар бар болгула эркекче, чын жүрөктөн завидую силерди . Эркек болуп жаралгандын өзү эле өмүр бою майрам түшүнгөнгө. Эркек эркин ар бир кылган ишинде, эркекте кожоюн жок уктуңарбы. Баалап жашагыла эркектик баркыңарды. Армейский сүрөттөрүңөрдү жүктөгүлө, комментке, ким кандай солдат болгон көрөлү. Бутуңар марш тееп мазоль болуп, өтүгүңөр жыртылган сүрөт болсода Нан тиштеген эркектин бары кайтты мекенине, мен кайтпадым, кыздар бизде, эркектердей бааланбаган гүлдөр экен. ПАДИШАХАН СУЛТАНАЛИЕВА