Предыдущая публикация
Əxlaqlı olmaq nədir?
Məncə əxlaqlı olmaq əli sinəyə qoyub sağa-sola boyun sallmaq deyil, həm də həmin əli yumruq edib düşmənlərə və zalımlara silkələməkdir.
Əxlaqlı olmaq ancaq yaxşı sözlər danışmaq deyil, həm də düşmən və zalımlara layiq olduğu pis sözləri deməkdir.
Əxlaqlı olmaq hamıyla dost olmaq deyil, həm də haqqı müdafiə edərək düşmən qazanmaqdır.
Əxlaqlı olmaq həmişə dəli kimi hamıya gülümsəmək deyil, həm də zülmə, haqsızlığa qaşlarını çatıb qəzəb göstərməkdir.
Əxlaqlı olmaq hamıyla “mudara” (tolerant) etmək deyil, həm də lazım gələrsə müxalifət etməkdir...
“İman ondur doqquzu mudaradır” hədisini rəhbər tutan, “Zülmə susan dilsiz şeytandır” kəlamını necə şərh edər bəs? Mudara avam qarşısında cədəldən qaçmaqdır, mudara müqəddimədir, mudara fürsətin çatmağını səbirlə gözləməkdir, mudaranın öz tətbiq yerləri var. Hədis də buna incə bir ehyam vurur:
“İman ondur, doqquzu mudara”.
Bəs biri?!
Bu “bir” iman nədir ki, fərzən ikiyə bölünmüş bu on imanın doqquzunun müqabilindədir və mizan-tərəziyə qoysaq doqquza bərabər gəlir? Bax bu həmin “Zülmə susan dilsiz şeytandır” tərzidir! Bu “bir”, o “doqquz”a bərabərdir. Çünki İslam həm ifratı həm təfriti rədd edir. İslam imanı mudaradan ibarət göstərmir! Allah əvvəl Musaya “Onunla yumşaq danışın. Bəlkə, öyüd-nəsihət qəbul etsin, yaxud qorxsun!” (20/44) buyurur. Görünən odur ki, Musa bu tərzi-halı sona kimi saxlamır, nəhayət buyurur: “Vay sizin halınıza! Allaha iftira yaxmayın!!!”(20/61). Bu “Vay...” həmin “bir” olan imandan doğan fəryaddır.
Mudaranı həyat tərzi qərar verib güzaranını onunla keçirən, bir üzünə tüpürəndə o biri üzünü çevirən məsihi rahibi kimidir. Allah buyurur: “Rahibliyi biz onlara buyurmadıq, onlar özləri bunu seçdilər, lakin onu da lazımınca bacarmırlar”(57/27).
Bəli, bunu da düz-əməlli bacarmırlar...
Səyavuş Yəhyayev .
Следующая публикация
Нет комментариев