☪️ ᑌᎷᎷᗩ ᎷᑌᕼᗩᎷᎷᗩの s.a.v ❤

ЭРКАКНИНГ ЭРТАСИ. (Ҳикоя) Муаллиф: Ummu Zaynab Ummu Тиши оғриб Акбаржон кечаси билан ўзига дори қидирди. Бир жойда анчадан бери ётган онаси- боши устида пайпасланиб, чироқ ёқмай дори қути титаётган ўғлининг шип-шипидан уйғонди. -Тинчликми, ухламаяпсанми?! -Тишим... -Ошхонадан қалампирмунчоқ топиб, тишингга чайнаб бос! Ўғли ошхона томонга ўтиб қайтгунча, бир жойда ётган она ҳалак бўлди: "Эркак киши бир нарсани тополармиди, келини Малоҳат туриб топиб берса бўларди..." Дори тополмадими, Акбаржон кийиниб, кечасида аптекага чиқиб кетди. "Изиллаб аптекага боргунча, эҳ..." Эрталаб азонда ўғли яна бозорга ишига кетибди. Саодат ҳола қорни сурнай чалиб жойида анчагача тўлғониб ётди. "Қарс" этиб эшик очилиб, набирасининг муштдек боши кўринди. Қўлида нон бўлаги. -Азаматчик, нонингдан озгина бер, қорним очиб кетди, болам... -Ошшонада бой... -Ошхонага ман боролмайман, бор секин ойингни уйғот! -Э, уядила... -Урмайди, бувим айтяптилар, туринг, тез чой тайёрларкансиз дегин... -Ээээ уялладааа... Соат ўн бўлди. Эшик яна бир бора "қарс" этиб очилди. Шиппакни шиппиллагани, ёлпатак келинининг сочи паҳмайиб, ҳожатхона томонга ўтгани кўринди. У ёқдан яна қайтиб чиқишини Саодат ҳола анча пайтгача жойида мўлтайиб кутди. -Эҳҳ Акбаржона ўзинг тайёрлаб кетсанг бўлардии... Тўғриси ўзиниям ҳожати зиқ қилиб, қийнаб юборди. Малоҳат "оққуш кўлда сузгандек" сузилиб юриб келгунча, ҳоланинг бўлари бўлди. -Малоҳатой чопинг... Келинининг парвойи фалак. Ваниҳоят бир томонига ухлайвериб, ёстиқнинг нақши уриб қолган келини қайнасининг ҳожатини битирди. -Кечаси Акбаржонни тиши оғримай қўйдими?! -Ҳм, тишлари оғриганини билганим йўқ, кетиптилару, тузалган бўса керейдаа.. Саодат ҳоланинг бу бамалайхотирликка энсаси қотиб кетди-ю, келинига билдирмади. Тушдан кейин ўғли бозордан қайтди. -Тишинг тузукми?! -Ҳаа дори ичдим... -Бир тиш дохтирга кўрсатсанг бўларди. -Ҳа-аа, худо ҳоҳласа... Ишлар юриб кетсин... Дастмоям камайиб кетди, ўртоғим Нусратиллодан уч минг қарз сўрамоқчиман, битта айлантирволиб, қайтариб бераман, деяпман... Сиз нима дейсиз ойи?! -Қарздан эҳтиёт бўл, дейман, болам... Хотинингга кўп айтдим, намоз ўқинг, эрингизнинг ишларига кушойиш сўранг деб... Аллоҳ берса, қарзга кунинг қолмасди. Таяммум қилиб ётган жойимда ётиб бўлсаям сўраяпман, энди етган имконим шу экан-да, нима қилай... Акбаржон индамай ерга қараб, сукут сақлади. Эртаси куни касал кўргани Саодат ҳоланинг овсини Туҳфа отин келинлари билан бирга йиғиниб меҳмонга келишди. Ётган жойида бўйин чўзиб, Саодат ҳола келинини ҳўб чақирди: "Ҳай қўяверинг, дам олишаётгандир" деб тагдор гап бошлади азалий рақобатчи бўлмиш овсин "ҳолинг шу экан-ку" дегандай оҳангда... -Йўқ, ҳозиргина шу ерда эдилар, болаларни ухлатяптилар шекилли- Саодат ҳола анча мустар бўлди. Зум ўтмай набираси Азамат яна уйдан қочиб чиқди: -Уййаптила, аям мани уййаптила- деди ҳовлиқиб... -Кел ўзимга, вой Худо рангинг оқариб кетганини қара, ўзинг ҳам шўхлик қилгандирсан-да, бекордан урадиларми аянг... Шанғиллаб Малоҳат ҳовлига чиқди: -Азамат! Қара агар, қўлимга тушсанг... -Малоҳатойй ҳов Малоҳатоой бу томонга қараб юборинг, жон қизим! "Кимсан, нимасан" демай келини яна уйига кириб кетди. -Эшитмади... Энди қизларим сизлар ҳам ўзимизнинг қизларсиз, шундоқ Малоҳатхонни чақириб чиқасизларми?!-илтижоли термулди, овсини бўлмишнинг ёнида ўтирган меҳмон келинларига қараб... -Вой ўлмасам... Туринглар, ўзлариз дарров опамнинг олдига сочиқ ёзинглар, иссиққина манти опкелганмиз, совумасдан еб олинг, опааа... Саодат ҳола шу куни келинидан очиқчасига ҳафа бўлди. Овсинининг олдида шунақа ер қилгани учун. "Майли, қўй" деб Акбаржонга индамади. Бечорагина тирикчилик кўйида жони халак юрибди усиз ҳам... Ёзни ўрталарида Акбаржон дўстидан қарз олиб, бизнесига қўшди. Бироз савдоси юришиб, ранги рўйи очилиб қолди. Малоҳат ҳам бозор-ўчарга ўшандан бери серқатнов. Келгунича, Саодат ҳола заҳрини қандай сақлашни билмай ўтиради. ​"Бир соатда келар" дейди, икки соатга ўтиб кетади, то кўча эшиги очилгунча ҳоланинг бўлари бўлади. -Мунча ҳаялладингиз?! -Бозордан тўғри чеварникига ўтиб келдим.. -Акбаржонга айтиб қўйганмидингиз?! Малоҳат ўзини эшитмаганга солади. Куз оҳирига бориб ўғлининг пешонаси кўп тириша бошлади, ҳисоб китоб дафтарини очиб олиб, ўйлангани-ўйланган... Саодат ҳола буни кўриб эзилади. Сўрай деса, иккиланади. Охири бўлмади, икки чаккаси кундан-кунга ёпишиб, кўзи жавдираб бораётган ўғлига илтижоли боқди: -Ўғлим нимадан ташвишдасан?! -Ҳеч. Ўзим шундай... Беш-олти қистовдан сўнг сал учини чиқарди: -Ўртоғимдан олган пулимни ўтган ой ҳисоблаганимда ҳам ўрни бор эди, ҳозир рўзғорга кириб кетиб қолибди, ойи... Саодат ҳола мум тишлади. Айтолмади, келинининг ҳар бозор ўзини якка қолдириб, тилла бозорига чопишларини-ю, уч ойда тўққизта кўйлак тиктириб кийганини, "акам олиб келди" деб ҳаспўшлаб диван-кресло-ю, алламбало матоҳларни шу пайтгача нинадек нарсани раво кўрмаган акаси орқали сотиб олганларини... Фақат маҳзун овозда бир сўзни айта олди ҳолос: -Ўғлим келажагингдан, сенинг эртангдан озгина ҳавотирим бор, мендан кейин бўлсаям илоҳим рўшнолик кўр! Сени Аллоҳга таваккул топшириб кетаман-да, энди... Акбар бу сўзларнинг маъносини ё тушунди ё тушунмади... Балки вақтлар келиб тушуниб олар... Қайдам..

​Икки_ҳикоя .. Икки хил кўриниш.. Еб тўймаган, ялаб тўймайди (Бўлаётган воқеа) Бир ҳовлида икки овсин яшаймиз. Менда учта, овсинимда тўртта фарзанд. Эримнинг бир донагина синглиси бор. Узатиб юборганмиз. Лекин узатиб ҳам қутилмаганмиз. Куёвимиз ҳам худди хотини каби, ташмалагани-ташмалаган... Меҳмон бўлиб келишса нақд 6-7 халта билан кузатиб юборамиз. Етмаганига эса ҳамма-ҳаммасини, ҳатто дастурхондаги чақ-чуқларгача солиб кетаверишади. Халталарни қўлимиздан куёвимиз олади: "Менга берақолинг". Ўрганиб кетган, қотиб кетган. Биз болаларимизни чирқиратиб, намозларимизни қазо қилиб, уларни ҳар ҳафта келишига шохона тайёргарлик кўраверамиз. Қайнисинглимиз телефон қилиб, буюртма беради: "Эртага меҳмонимиз бор... Сомса, пишириқларни қилиб бериб юборарсизлар-а... Суюғини ўзим соларман, қуюғи сизлардан". Бизда ҳам болалар бор. Шунча бола билан биз эплаган ошхонани, у эплолмайдими? Буюртмани тайёрлаб қўямиз. Куёв келиб, олиб кетади. Ғинг деёлмаймиз... Лекин бу бизларга нисбатан зулм эканлигини биламиз... Сувники сувга, сутники сутга (Бўлган воқеа) Келин бўлиб тушган хонадоним катта ҳовли, ҳовли орқасида бизга тегишли бўлган катта дала... Қўй-қўзи, сигир-бузоқ, отдан тортиб эчкигача... Тонгдан тунгача ҳаммага иш топилади. Ғивир-ғивир қилиб юраверамиз. Сигир соғишни қайнонамдан ўрганганман. Сигирнинг сутига сув аралаштириб сотишни ҳам, қайнонам ўргатганлар. "Бир литр сутга бир коса сув аралаштирсангиз етади. Сутни тоза ўзини сотсак барака бўлмайди. Мен билдим, сиз билдингиз етади". Қизларнинг оналаридан беркитадиган сирлари бўлмайди. Айниқса янги узатилганларининг... Мен ҳам онамга қайнонам ўргатган ишни айтдим. Онам: "Менга айтдинг, бировга айтма. Оилангнинг сирини кўчага олиб чиқма. Уларнинг обрўсини тўкма! Лекин ўша сувни аралаштирмасанг қайнонанг билиб қоладими? Бир синаб кўргин, эҳтиёт бўл. "Аралаштирдим", деб қўявер. Эскилардан эшитганим бор: "Сутга сув аралаштириб сотганнинг сигири сувга оқар". Онамнинг айтганларини қилиб, сув аралаштирмай сотишга тайёр қилиб берадиган бўлдим. Қайнонам ўзи сотиб келади. Лекин ҳеч индамайди. Демак, билмаяпти, сезмаяпти... Йўқ, мен адашган эканман. Қайнонам ўлчовини жуда яхши билар экан. Мени эсидан чиқаряпти деб ўйлаб, ўзи сувни аралаштириб қўяётган экан. Орадан йиллар ўтди. Ўша сут, ўша сув... Мен тўртта болалик бўлдим. Бир куни кечаси қишлоққа жуда катта бало келди. Сел балоси... Кимнинг нимаси бўлса оқизди, кимнинг берган садақаси бўлса, уларга бало урмади. Қайнонам оқиб кетаётган мол-ҳолини қутқараман деб ўзи ҳам оқиб кетди. Тонгда кўп қўни-қўшниларнинг чорвалари оқиб кетганини эшитдик. Ҳаммаёқ йиғи-сиғига тўлган эди. Баъзи қишлоқ аҳлларининг ҳатто товуқларига бало урмаган эди. Икки кунда эркаклар қаерлардандир қайнонамнинг жасадини топиб келдилар. Катталарнинг: "Сувники сувга, ўтники ўтга", деган гапларини эшитганман. Бировнинг ҳаққи, бировга буюрмас. Барибир кунлардан бир кун, бирон жойидан тешиб чиқиши турган гап экан. Қиёматда эса, ҳатто игнадек нарсадан сўраламиз... Зулфия Махмуд.