У ГАСЦЯХ У ЛЯВОНІХІ

Працягваюць развівацца сувязі паміж Беларуска-Расійскім універсітэтам, Новасібірскім цэнтрам беларускай культуры і Новасібірскім дзяржаўным тэхнічным універсітэтам у межах міжрэгіянальнага супрацоўніцтва ў галіне адукацыі, навукі і культуры. У 2018-2019 гг. праведзены шэраг сумесных мерапрыемстваў, якія садзейнічаюць умацаванню сувязяў з беларускімі зямляцтвамі за мяжой.
7 кастрычніка ў Новасібірскім цэнтры беларускай культуры (ГАУК НСО «Дом национальных культур им. Г.Д. Заволокина») для прадстаўнікоў беларускіх грамадскіх аб’яднанняў і мастацкіх калектываў старшы выкладчык кафедры «Гуманітарныя дысцыпліны» В. В. Панежа правяла чарговы семінар на тэму «Дык шануй, беларус, сваю мову!», які прайшоў у фармаце жывога дыялогу. Яго ўдзельнікі не толькі з цікавасцю чыталі беларускія тэксты, вершы, выконвалі заданні, але і мелі магчымасць папоўніць свой лексічны запас, пашырыць веды па граматыцы. Пад час працы быў прэзентаваны праект «Далёкая малая Радзіма», прысвечаны супрацоўніцтву паміж Беларуска-Расійскім універсітэтам і Цэнтрам беларускай культуры (аўтар праекта Панежа В. В.).
Больш за шэсць тысяч беларусаў жыве сёння ў Новасібірскай вобласці. Гэта нашчадкі тых, хто ехаў сюды ў часы сталыпінскай аграрнай рэформы, у гады Вялікай Айчыннай вайны, асвойваў цаліну і ўдзельнічаў у камсамольскіх будоўлях. Многія засталіся і пусцілі тут карані. У Новасібірскай вобласці ёсць нават сапраўдныя беларускія вёскі. Яркім прыкладам з’яўляецца вёска Бярозаўка, што ў Балотнінскім раёне, дзе нашчадкі беларусаў свята захоўваюць родную мову і культуру.
Супрацоўнікі Цэнтра беларускай культуры праводзяць шмат розных мерапрыемстваў, якія садзейнічаюць захаванню і папулярызацыі беларускай мовы і культуры. Удзельнікам аднаго з такіх мерапрыемстваў мне пашанцавала быць. 10 кастрычніка ў Доме культуры імя Кірава (г. Балотнае Новасібірскай вобласці) адбыўся штогадовы Міжрэгіянальны фестываль беларускай творчасці «У гасцях у Лявоніхі», у якім прынялі ўдзел творчыя калектывы, фальклорныя ансамблі, асобныя выканаўцы: песеннікі і музыканты, майстры дэкаратыўна-прыкладной творчасці, народных промыслаў і рамёстваў. Пад час фестывалю былі прадстаўлены выстава вырабаў дэкаратыўна-прыкладнай творчасці, конкурсная экспазіцыя «Беларуская лялька», прайшлі майстар-класы па народных беларускіх рамёствах, дэгустацыя страў нацыянальнай беларускай кухні, а таксама адбыўся канцэрт калектываў з Новасібірскай і Томскай абласцей.
Члены аўтаноміі беларусаў Томскай вобласці правялі для прысутных майстар-клас па вырабе лялькі «Дзесяціручка» з сапраўдных ільняных неадбеленых нітак, які карыстаўся вялікай папулярнасцю як у дзяцей, так і ў дарослых. Зрабіць ляльку сваімі рукамі паспрабавалі многія.
Творчая і сяброўская атмасфера аб'яднала самадзейных артыстаў і гледачоў. Галоўная мэта фестывалю - захаванне і развіццё народных традыцый, звычаяў і абрадаў беларусаў, умацаванне нацыянальнай самасвядомасці, папулярызацыя нацыянальнай культуры беларусаў, дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва, шырокая прапаганда ўнікальнай культурнай спадчыны беларускага народа.
8 кастрычніка ў Новасібірскім дзяржаўным тэхнічным універсітэце для студэнтаў філалагічнага факультэта В. В. Панежа правяла чарговы семінар на тэму «Культура беларускага маўлення ва ўмовах дзяржаўнага білінгвізму». Тэма мерапрыемства была вызначана сумесна з кіраўніком цэнтра міжнародных праектаў і праграм Ганнай Маратаўнай Гушчынай і дацэнтам кафедры філалогіі факультэта гуманітарнай адукацыі Святланай Уладзіміраўнай Русанавай. На гэты раз удзельнікі семінара пазнаёміліся з актуальнымі праблемамі інтэрферэнцыі ва ўмовах дзяржаўнага білінгвізму, з марфалагічнымі асаблівасцямі беларускай мовы. Для многіх студэнтаў чытанне беларускіх тэкстаў не выклікала вялікай цяжкасці, бо для іх гэта быў ужо не першы семінар.
Падобныя мерапрыемствы не толькі знаёмяць грамадзян Расійскай Федэрацыі з нашай гісторыяй, культурай, традыцыямі, але і садзейнічаюць папулярызацыі культуры беларускага і рускага народаў, умацаванню сувязей з грамадскімі аб'яднаннямі суайчыннікаў за мяжой, павышаюць культуру міжнацыянальных зносін.
Цікавасць да беларускай мовы
не страчвае сваёй актуальнасці і працягвае расці. Беларускі пісьменнік Змітрок Бядуля пісаў: «Не саромся, беларус, гаманіць па-свойму – на роднай мове бацькоў і дзядоў сваіх. Шануй сваю мову, шануй свае песні, свае казкі, звычаі і ўсё роднае – гэта спадчына дзядоў і вялікі нацыянальны скарб. Толькі тады цябе ўсе будуць шанаваць як чалавека, калі сам сябе будзеш шанаваць, калі не адкінеш свайго нацыянальнага ўласнага багацця. А першы скарб нацыянальны – гэта родная мова».
Арганізатары і супрацоўнікі Цэнтра стварылі добрыя ўмовы для захавання і адраджэння мовы, культуры і традыцый беларускага народа. Падобныя мерапрыемствы спрыяюць духоўна-маральнаму, патрыятычнаму выхаванню дзяцей і моладзі, фарміраванню культуры міжнацыянальных зносін.
Старшы выкладчык кафедры «Гуманітарныя дысцыпліны» Беларуска-Расійскага ўніверсітэта
Панежа В. В.
Фота аўтара і супрацоўніка Цэнтра беларускай культуры
Таццяны Нялюбінай