Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: “Агар сизларга дину диёнати ва ахлоқи манзур бўлган киши қизларингиз (ёки қариндошларингизнинг қизлари)дан бирининг қўлини сўраб келса, албатта қизингизни унга турмушга беринг. Аксинча, қизингизни унга турмушга бермасангиз, (балки фақат бой-бадавлат ёки мансабдор кишиларгагина турмушга берсангиз, у ҳолда, эҳтимол кўпчилик йигитлар хотинсиз, қизлар эса эрсиз қолади ва фаҳш ва бузуқликларга йўл очилади. Охир-оқибат,) ер юзида фитна ва катта фасод юзага келади”
Термизий (1084), Ибн Можа (1967) ва Табароний “Авсат”да (1/141) ривоят қилишган.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳадиси шарифларида шундай дейдилар: “Одамлар(хулқ-атворларининг хилма-хиллигида)тилла ва кумуш конларига ўхшайдилар. Агар динда илмли бўлсалар одамларнинг жоҳилият давридаги яхшилари исломда ҳам яхшиларига айланадилар”
Бухорий (3353, 3374, 3493, 3495) ва Муслим (2526) ривоят қилган.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: “…Зеро,(умматлар ичида)сизларнинг кўплигингиз билан фахрланаман”
Абу Довуд (2050), Насоий (6\ 65) ва Ибн Ҳиббон (4056) Маъқил ибн Ясор розияллоҳу анҳудан ривоят қилган.
Фотима бинти Қайс Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан Муовия розияллоҳу анҳуга турмушга чиқиш хусусида маслаҳат сўраганида у зот: “Муовияга келсак, мол-давлати йўқ бир камбағалдир” – деганлар.
Муслим (1480), Абу Довуд (2284), Термизий (1135), Насоий (6/75) ва Ибн Можа (1869, 2035) ривоят қилишган.
Амр ибн Аҳвасдан ривоят қилинган ҳадисда Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва салламдан айтадилар:“…Аёлларга яхшилик қилинглар (ёхуд менинг улар ҳақида айтган васиятимни қабул қилинглар). Зеро, улар сизларнинг ҳузурингиздаги асиралардир…”
Термизий (1163), Ибн Можа (1851) ва Насоий “Кубро”да (9124) ривоят қилишган.
Умар ибн Хаттобнинг қизи Ҳафсанинг эри Хунайс ибн Ҳузофа Ас-саҳмий Мадинада вафот этади. У Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг саҳобийларидан бир эди. Натижада, Ҳафса бинти Умар бева қолади. Бу ҳақда Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу шундай ҳикоя қилади: “Мен Усмон ибн Аффоннинг олдига бориб, унга Ҳафсага уйланишни таклиф қилдим. “Мен бир ўйлаб кўрай” – деди Усмон. Орадан бир неча кун ўтгач, Усмон менга йўлиқди ва: “Шу кунларда уйланмаслик фикри пайдо бўлди менда” – деди. Шундан сўнг Абу Бакрга учрадим. “Истасанг, қизим Ҳафсани сенга турмушга бераман” – дедим унга. Абу Бакр сукут қилиб, менга бирон жавоб қайтармади. Усмондан кўра кўпроқ Абу Бакрдан ранжидим. Орадан бир-неча кунлар ўтди. Ҳафсага Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам совчи қўйдилар ва қизимни у зотга турмушга бердим. Шундан сўнг Абу Бакр билан учрашдим. “Ҳафсага уйланишни таклиф қилганингда ва мен сенга ҳеч бир жавоб қайтармаганимда мендан хафа бўлгандирсан-а?” – деди Абу Бакр. Мен: “Ҳа” – дедим. Абу Бакр деди: “Ме...ЕщёУмар ибн Хаттобнинг қизи Ҳафсанинг эри Хунайс ибн Ҳузофа Ас-саҳмий Мадинада вафот этади. У Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг саҳобийларидан бир эди. Натижада, Ҳафса бинти Умар бева қолади. Бу ҳақда Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу шундай ҳикоя қилади: “Мен Усмон ибн Аффоннинг олдига бориб, унга Ҳафсага уйланишни таклиф қилдим. “Мен бир ўйлаб кўрай” – деди Усмон. Орадан бир неча кун ўтгач, Усмон менга йўлиқди ва: “Шу кунларда уйланмаслик фикри пайдо бўлди менда” – деди. Шундан сўнг Абу Бакрга учрадим. “Истасанг, қизим Ҳафсани сенга турмушга бераман” – дедим унга. Абу Бакр сукут қилиб, менга бирон жавоб қайтармади. Усмондан кўра кўпроқ Абу Бакрдан ранжидим. Орадан бир-неча кунлар ўтди. Ҳафсага Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам совчи қўйдилар ва қизимни у зотга турмушга бердим. Шундан сўнг Абу Бакр билан учрашдим. “Ҳафсага уйланишни таклиф қилганингда ва мен сенга ҳеч бир жавоб қайтармаганимда мендан хафа бўлгандирсан-а?” – деди Абу Бакр. Мен: “Ҳа” – дедим. Абу Бакр деди: “Мен сенга айтсам, таклифингга бажонидил рози бўлар эдим. Бироқ мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг Ҳафсага уйланиш нияти борлигини билар эдим. Шу боис, асло у зотнинг сирини ошкор қилишим мумкин эмасди. Агар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам унга уйланмаганларида, албатта уни хотинликга қабул қилган бўлур эдим”
Бухорий (5122) ва Насоий (6/77) ривоят қилишган.
Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Бир аёл Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ҳузурига келиб, у зотга турмушга чиқишни таклиф қилиб: “Эй Расулуллоҳ, менга бирон эҳтиёжингиз борми?” – дейди…”
Бухорий (5120), Муслим (1425), Насоий (6/78) ва Ибн Можа (2001) ривоят қилишган.
Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Зайнаб (бинти Жаҳш)нинг иддаси тугагач, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам Зайдга: “Зайнабга мендан совчи бўл” – дедилар. Зайд шундай дейди: “Мен унинг олдига бордим ва: “Эй Зайнаб, суюнчи бер! Мени Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳузурингга совчи қилиб юбордилар” – дедим. Зайнаб: “Мен то Раббимдан истихора қилмагунча ҳеч нарса қилмайман” – дея, намоз ўқиш учун ўрнидан қўзғалди”. Шундан сўнг (бу хусусдаги) оят нозил бўлди ва Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам келиб, изнсиз Зайнабнинг ҳузурига кирдилар”
Муслим (1428) ва Насоий (6/79) ривоят қилишган.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Маслаҳат сўралган киши омонат топширилган кишидир”
Абу Довуд (5128), Термизий (2822) ва Ибн Можа (3745) ривоят қилишган.
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам Муовия ва Абул-Жаҳм совчи қўйган Фотима бинти Қайсга қарата шундай дейдилар: “Муовияга келсак, у мол-давлати йўқ бир камбағал, Абул-Жаҳм эса, хотинларни кўп урадиган одати бор”
Муслим (1480), Абу Довуд (2284), Термизий (1135), Насоий (6/75) ва Ибн Можа (1869, 2035) ривоят қилишган.
Ва алайкум ассалом ва Роhматуллоh !
Имом Муслим келтирган ривоятда Фотима бинти Қайс розияллоҳу анҳога бирданига уч киши: Абу Жаҳм ибн Хузома, Муовия ва Усома ибн Зайд розияллоҳу анҳум совчи қўйишган. У киши Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан маслаҳат сўраганларида Абу Жаҳм асосини елкасидан туширмайди, Муовия камбағал, моли йўқ, Усома ибн Зайдга теккин, деганлар
Яна бу жойда шундай ривоят килинган
Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳар кимнинг ҳам ўртасига тушавермаганлар. Фотима бинт Қайс эридан ажраб, иддаси чиққач, росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ундан сўрадилар:
– Бирор киши совчи бўлиб келдими?
– Ҳа, Муовия билан Абу Жаҳм, – деди Фотима.
– Абу Жаҳм хулқи қаттиқ, хотинларни уриб қўяди. Муовия эса мол-дунёси йўқ камбағал, сен Усомага текканинг маъқул.
― Усома?! – деди аёл норизо оҳангда ва бир оздан сўнг ўзига келиб, – Аллоҳ ва расули учун розиман, – деди .
Бу ҳадис Саҳиҳ Муслимда келган.
«Пайғамбаримиз «Муовиянинг мол-дунёси йўқ камбағал», – дедилар, Рабиъанинг ҳам мол-дунёси йўқ эди-ку?» деган савол пайдо бўлиши мумкин. Шунга қисқа жавоб бериб кетсак.
Турмуш қурмоқчи бўлган эркак ва аёл ўртасида «» – тенглик ва мослик никоҳда мўътабардир. Лекин бу тенглик ва мослик хусусида уламоларимиз раҳматуллоҳи алайҳим фикрлари турличадир . Жумҳур уламолар дин, насаб, ҳуррият, тўғриликни эътибор қилсалар, ҳанафий ва ҳанбалий мазҳаб...ЕщёЯна бу жойда шундай ривоят килинган
Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳар кимнинг ҳам ўртасига тушавермаганлар. Фотима бинт Қайс эридан ажраб, иддаси чиққач, росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ундан сўрадилар:
– Бирор киши совчи бўлиб келдими?
– Ҳа, Муовия билан Абу Жаҳм, – деди Фотима.
– Абу Жаҳм хулқи қаттиқ, хотинларни уриб қўяди. Муовия эса мол-дунёси йўқ камбағал, сен Усомага текканинг маъқул.
― Усома?! – деди аёл норизо оҳангда ва бир оздан сўнг ўзига келиб, – Аллоҳ ва расули учун розиман, – деди .
Бу ҳадис Саҳиҳ Муслимда келган.
«Пайғамбаримиз «Муовиянинг мол-дунёси йўқ камбағал», – дедилар, Рабиъанинг ҳам мол-дунёси йўқ эди-ку?» деган савол пайдо бўлиши мумкин. Шунга қисқа жавоб бериб кетсак.
Турмуш қурмоқчи бўлган эркак ва аёл ўртасида «» – тенглик ва мослик никоҳда мўътабардир. Лекин бу тенглик ва мослик хусусида уламоларимиз раҳматуллоҳи алайҳим фикрлари турличадир . Жумҳур уламолар дин, насаб, ҳуррият, тўғриликни эътибор қилсалар, ҳанафий ва ҳанбалий мазҳаб уламолари молни ҳам эътиборга оладилар. Масалан, мўмина қизни мушрикка никоҳланмайди. Тўғриликдан мурод кишининг тақвоси, ахлоқ-одоби, юриш-туришидир. Намозхон йигитнинг киндигини очиб юрадиган қизга уйланиши ёки намозхон афифа қизни гиёҳванд, беадаб йигитга узатиш манъ қилинади. Айрим олимлар шунга молни ҳам қўшганлар. Яъни камбағал, мол-давлати йўқ йигитга пулдор аёл «» – тенг, мос эмас, дейишган.
Олимлар шуни алоҳида таъкидлашадики, «илмдор эркак ҳар қандай бой, насабдор аёлга «» – тенг ва мосдир». Чунки Аллоҳ таоло Қуръонда шундай марҳамат қилади:
« – «Айтинг: биладиган зотлар билан билмайдиган кимсалар баробар бўлурми?!» Зумар сураси, 9-оят.
«Аллоҳ сизлардан иймон келтирган ва илм ато этилган зотларни (баланд) даражаларга кўтарур» Мужодала сураси, 11-оят.
Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг Фотима бинт Қайсга «Муовиянинг моли йўқ, камбағал», деб, камбағалликда Муовиядан қолишмайдиган Рабиъани уйлантиришларига келсак, бу – иккинчи томон, яъни қиз томонни риоя қилиб айтилган сўздир. Аёлнинг феъл-атворини билган пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам Фотима учун Абу Жаҳм ёки Муовия эмас, балки Усома муносиблигини билдилар ва Усомани унга тавсия қилдилар. Аслида мол-давлатнинг кўп-ози мўътабар эмас. Лекин қиз мол-дунё ичида ўсган бўлса, мол-дунё қизни қизиқтирса, уни камбағал йигитга узатиш ҳикмат бўлмас. Турмуш узоқ давом этмайди.
Бундан келиб чикадики = елкасидан асо тушмайди = ибораси
куп калтаклайди деб уламолар фикр юритишган
Мы используем cookie-файлы, чтобы улучшить сервисы для вас. Если ваш возраст менее 13 лет, настроить cookie-файлы должен ваш законный представитель. Больше информации
Комментарии 14
Термизий (1084), Ибн Можа (1967) ва Табароний “Авсат”да (1/141) ривоят қилишган.
Бухорий (3353, 3374, 3493, 3495) ва Муслим (2526) ривоят қилган.
Абу Довуд (2050), Насоий (6\ 65) ва Ибн Ҳиббон (4056) Маъқил ибн Ясор розияллоҳу анҳудан ривоят қилган.
Муслим (1480), Абу Довуд (2284), Термизий (1135), Насоий (6/75) ва Ибн Можа (1869, 2035) ривоят қилишган.
Термизий (1163), Ибн Можа (1851) ва Насоий “Кубро”да (9124) ривоят қилишган.
Бухорий (5122) ва Насоий (6/77) ривоят қилишган.
Бухорий (5120), Муслим (1425), Насоий (6/78) ва Ибн Можа (2001) ривоят қилишган.
Муслим (1428) ва Насоий (6/79) ривоят қилишган.
Абу Довуд (5128), Термизий (2822) ва Ибн Можа (3745) ривоят қилишган.
Муслим (1480), Абу Довуд (2284), Термизий (1135), Насоий (6/75) ва Ибн Можа (1869, 2035) ривоят қилишган.
Имом Муслим келтирган ривоятда Фотима бинти Қайс розияллоҳу анҳога бирданига уч киши: Абу Жаҳм ибн Хузома, Муовия ва Усома ибн Зайд розияллоҳу анҳум совчи қўйишган. У киши Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан маслаҳат сўраганларида Абу Жаҳм асосини елкасидан туширмайди, Муовия камбағал, моли йўқ, Усома ибн Зайдга теккин, деганлар
Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳар кимнинг ҳам ўртасига тушавермаганлар. Фотима бинт Қайс эридан ажраб, иддаси чиққач, росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ундан сўрадилар:
– Бирор киши совчи бўлиб келдими?
– Ҳа, Муовия билан Абу Жаҳм, – деди Фотима.
– Абу Жаҳм хулқи қаттиқ, хотинларни уриб қўяди. Муовия эса мол-дунёси йўқ камбағал, сен Усомага текканинг маъқул.
― Усома?! – деди аёл норизо оҳангда ва бир оздан сўнг ўзига келиб, – Аллоҳ ва расули учун розиман, – деди .
Бу ҳадис Саҳиҳ Муслимда келган.
«Пайғамбаримиз «Муовиянинг мол-дунёси йўқ камбағал», – дедилар, Рабиъанинг ҳам мол-дунёси йўқ эди-ку?» деган савол пайдо бўлиши мумкин. Шунга қисқа жавоб бериб кетсак.
Турмуш қурмоқчи бўлган эркак ва аёл ўртасида «» – тенглик ва мослик никоҳда мўътабардир. Лекин бу тенглик ва мослик хусусида уламоларимиз раҳматуллоҳи алайҳим фикрлари турличадир . Жумҳур уламолар дин, насаб, ҳуррият, тўғриликни эътибор қилсалар, ҳанафий ва ҳанбалий мазҳаб...ЕщёЯна бу жойда шундай ривоят килинган
Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳар кимнинг ҳам ўртасига тушавермаганлар. Фотима бинт Қайс эридан ажраб, иддаси чиққач, росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ундан сўрадилар:
– Бирор киши совчи бўлиб келдими?
– Ҳа, Муовия билан Абу Жаҳм, – деди Фотима.
– Абу Жаҳм хулқи қаттиқ, хотинларни уриб қўяди. Муовия эса мол-дунёси йўқ камбағал, сен Усомага текканинг маъқул.
― Усома?! – деди аёл норизо оҳангда ва бир оздан сўнг ўзига келиб, – Аллоҳ ва расули учун розиман, – деди .
Бу ҳадис Саҳиҳ Муслимда келган.
«Пайғамбаримиз «Муовиянинг мол-дунёси йўқ камбағал», – дедилар, Рабиъанинг ҳам мол-дунёси йўқ эди-ку?» деган савол пайдо бўлиши мумкин. Шунга қисқа жавоб бериб кетсак.
Турмуш қурмоқчи бўлган эркак ва аёл ўртасида «» – тенглик ва мослик никоҳда мўътабардир. Лекин бу тенглик ва мослик хусусида уламоларимиз раҳматуллоҳи алайҳим фикрлари турличадир . Жумҳур уламолар дин, насаб, ҳуррият, тўғриликни эътибор қилсалар, ҳанафий ва ҳанбалий мазҳаб уламолари молни ҳам эътиборга оладилар. Масалан, мўмина қизни мушрикка никоҳланмайди. Тўғриликдан мурод кишининг тақвоси, ахлоқ-одоби, юриш-туришидир. Намозхон йигитнинг киндигини очиб юрадиган қизга уйланиши ёки намозхон афифа қизни гиёҳванд, беадаб йигитга узатиш манъ қилинади. Айрим олимлар шунга молни ҳам қўшганлар. Яъни камбағал, мол-давлати йўқ йигитга пулдор аёл «» – тенг, мос эмас, дейишган.
Олимлар шуни алоҳида таъкидлашадики, «илмдор эркак ҳар қандай бой, насабдор аёлга «» – тенг ва мосдир». Чунки Аллоҳ таоло Қуръонда шундай марҳамат қилади:
« – «Айтинг: биладиган зотлар билан билмайдиган кимсалар баробар бўлурми?!» Зумар сураси, 9-оят.
«Аллоҳ сизлардан иймон келтирган ва илм ато этилган зотларни (баланд) даражаларга кўтарур» Мужодала сураси, 11-оят.
Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг Фотима бинт Қайсга «Муовиянинг моли йўқ, камбағал», деб, камбағалликда Муовиядан қолишмайдиган Рабиъани уйлантиришларига келсак, бу – иккинчи томон, яъни қиз томонни риоя қилиб айтилган сўздир. Аёлнинг феъл-атворини билган пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам Фотима учун Абу Жаҳм ёки Муовия эмас, балки Усома муносиблигини билдилар ва Усомани унга тавсия қилдилар. Аслида мол-давлатнинг кўп-ози мўътабар эмас. Лекин қиз мол-дунё ичида ўсган бўлса, мол-дунё қизни қизиқтирса, уни камбағал йигитга узатиш ҳикмат бўлмас. Турмуш узоқ давом этмайди.
Бундан келиб чикадики = елкасидан асо тушмайди = ибораси
куп калтаклайди деб уламолар фикр юритишган