Ֆիզիկայի հայր. այսպես են կոչում Էյնշտեյնին, որի անունը վաղուց «հանճար» բառի հոմանիշն է դարձել:
Ալբերտ Էյնշտեյնը ծնվել է 1879 թվականի մարտի 14-ին հարավգերմանական Ուլմ քաղաքում: Ալբերտը հրեա էր: Նա ապրել է Գերմանիայում և ԱՄՆ-ում: Ալբերտ Էյնշտեյնն աշխարհի ամենահեղնակավոր Ակադեմիաների պատվավոր անդամ էր, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր, ֆիզիկայի բնագաառում 300-ից ավելի աշխատությունների, իսկ այլ գիտական թեմաներով 150 գրքերի հեղինակ էր:
Մենք այս խենթ հանճարի մասին մի շարք տեղեկություններ ենք հավաքել:
1. Էյնշտեյնը փոքր տարիքում վատ էր սովորում: Նա խոսել սկսել է 7 տարեկանից, իսկ կարդալ շատ մեծ դժվարությամբ է սովորել: Ալբերտը մեծ գլուխ ուներ, ինչի պատճառով նրա մայրը կասկածում էր, որ որդին ինչ-որ մտավոր խնդիր ունի:
Նա այդպես էլ ավագ դպրոցի ատեստատ չի ստանում և որոշում է սեփական ուժերով Պոլիտեխնիկ ընդունվել: Առաջին անգամից չի ընդունվում, երկրորդ տարին ընդունվում է և սկսում փախչել դասերից՝ ողջ օրն անցկացնելով սրճարանում գիտական ամսագրեր կարդալով:
2. Էյնշտեյնը ամենաբարդ խնդիրները լուծում էր ջութակ նվագելով: Նա մտածողության իր եղանակն էր մշակել, իսկ երբ հայտնվում էր փակուղում, սկսում էր ջութակ նվագել՝ միտքը բացելու համար:
3. Էյնշտեյնը թափթփված մարդ էր: Նա որոշակի տարիքից սկսում է գուլպաներ չհագնել:
4. Նա շատ էր սիրում ծխամորճ ծխել: «Ծխելն օգնում է հանգիստ և օբյեկտիվ դատել մարդկային հարցերի մասին»:
5. Ֆիզիկոսը տանել չէր կարողանում ֆանտաստիկ ժանրը: Ըստ նրա՝ դա խանգարում է մարդկանց գիտական մտքի ընկալման հարցում: «Ես երբեք չեմ մտածում ապագայի մասին, այն այսպես թե այնպես շուտով կգա»:
6. Էյնշտեյնի առաջին կինը Միլեւա Մարիչն էր, որի հետ գիտնականը ծանոթացել էր Պոլիտեխնիկում սովորելիս:
«Ես կորցրել եմ խելքս, այրվում հալվում եմ սիրուց ու ցանկությունից: Բարձը, որի վրա դու քնում ես, ավելի երջանիկ է, քան իմ սիրտը: Դու գալիս ես ինձ մոտ գիշերները, սակայն, ցավոք, միայն երազում…», – գրում էր Էյնշտեյնը ապագա կնոջը 1901 թվականին, իսկ ահա ամուսնությունից ամիսներ առաջ նամակի բովանդակությունն ու տրամադրությունը լրիվ այլ էր.
«Եթե ուզում ես ամուսնանանք, ուրեմն պետք է համաձայնես հետևյալ պայմաններին.
1. Դու պետք է հոգ տանես հագուստիս ու անկողնուս մասին,
2. Օրը 3 անգամ պարտավոր ես կերակուր բերել իմ աշխատասենյակ,
3. Պետք է հրաժարվես ինձ հետ բոլոր շփումներից՝ բացառությամբ այն պահերի, երբ շփումը պետք կգա հասարակության մեջ,
4. Միշտ, երբ ես քեզ խնդրեմ, պետք է լքես ննջարանս ու աշխատասենյակս,
5. Առանց դժգոհելու պարտավոր ես ինձ համար գիտական հաշվարկներ անել,
6. Երբեք ինձանից զգացմունքներիս արտահայտություն չպահանջես:
Միլեւան Ալբերտից 4 տարի մեծ էր, կաթոլիկ էր, հրեա չէր: Այս պատճառներով էլ Ալբերտի ծնողները երբեք չընդունեցին իրենց հարսին: Չնայած վերոնշյալ ստորացուցիչ պայմաններին ու Ալբերտի ծնողների ատելությանը՝ աղջիկը ամուսնանում է Էյնշտեյնի հետ:
7. 1904-ի մայիսի 14-ին ծնվում է նրանց առաջնեկը, 1910-ին երկրորդ որդին, որը հոգեկան խնդիրներ ուներ: Նա մահանում է 1965-ին ցյուրիխյան հոգեբուժարաններից մեկում:
8. Ալբերտն ու Միլեւան բաժանվեցին 1914-ին, փաստաթղթերով՝ 1919-ին: Հենց այդ թվին Էյնշտեյնը գրում է կնոջը. «Երբ ես Նոբելյան մրցանակ ստանամ, խոստանում եմ՝ քեզ տալ ողջ գումարը: Դու պետք է համաձայնես ամուսնալուծությանը, այլապես քեզ ոչինչ չեմ տա»: Փաստորեն ամուսինները վստահ էին, որ Ալբերտն իր Հարաբերականության տեսության համար Նոբելյան մրցանակ է ստանալու:
Այդպես էլ եղավ 1922-ին:
Էյնշտեյնը խոստումը կատարեց. նոբելյան մրցանակի հետ տրվող ողջ գումարը՝ 32 հազար դոլար, նա տվեց նախկին կնոջը: Սա Միլեւային չէր սփոփում, նա չափազանց ծանր էր տանում ամուսնալուծությունը, հոգեբանների էր այցելում, դերպերսիաների մեջ էր մինչ մահը՝ 1948 թվականը:
9. Էյնշտեյնի երկրորդ կինը նրա զարմուհին էր: Էլզա Էյնշտեյն Լովենտալը դեռ մանկուց մտերիմ էր Ալբերտի հետ, նրանից 3 տարի մեծ էր և ամուսնալուծված կին էր՝ 2 դուստրերով:
1917-ին Էյնշտեյնը լուրջ հիվանդանում է, նրա խնամքը հանձն է առնում հենց Էլզան: Այստեղից էլ ամեն բան սկսվում է: Միլեւայից ամուսնալուծվելուն պես, Ալբերտն ամուսնանում է զարմուհու հետ, որդեգրում նրա դուստրերին:
10. Սովորական առօրյա իրավիճակներում Էյնշտեյնը չափազանց հանգիստ էր, դանդաղ, բայց նաև ուրախ, խենթ, հումորով: Նա չէր տեսնում այն, ինչ չէր ուզում, ամենատխուր իրավիճակներում սիրում էր հումորներ անել՝ վստահ լինելով, որ հումորները քայքայում են տխրությունը:
11. Նա չէր սիրում «մենք» դերանունը, միշտ օգտագործում էր «ես»-ը և կողքիններին էլ թույլ չէր տալլիս «մենք» օգտագործել:
12. Էյնշտեյնը համաձայնություն էր տվել, որ մահից հետո իր ուղեղը ուսումնասիրեն: Նրա մահվանից 7 ժամ անց Թոմաս Հարվի անունով բժիշկը հանճարի ուղեղը ուսումնասիրության հանձնելու փոխարեն գողանում է: Նա 40 տարի շարունակ այդ հանճարեղ ուղեղից առանձին կտորներ էր ուղարկում աշխարհի տարբեր նյարդաբաններին՝ ուսումանսիրության համար:
Թոմաս Հարվիի մահվանից հետո նրա ժառանգները փորձեցին Էյնշտեյնի ուղեղի մնացորդները վերադարձնել նրա դստերը, սակայն դուստրը հրաշարվեց այդ «նվերից»: Այժմ աշխարհի ամենախելացի մարդու ուղեղի մնացորդները գտնվում են այն հիվանդանոցում, որտեղից էլ գողացվել էին:
13. Այն գիտնականները, որոնք ուսումնասիրել էին Էյնշտեյնի ուղեղը, վկայել են, որ նրա մեջ պարունակվող մոխրագույն զանգվածը տարբերվում է սովորական մարդկանց ուղեղներից: Նրանց պարզել են, որ ուղեղի այն հատվածները, որոնք պատասխանատու են խոսելու գործընթացի համար, նկատելիորեն փոքր են, փոխարենը մեծ են այն հատվածները, որոնք պատասխանատու են թվային և տարածական ընկալման համար:
Присоединяйтесь к ОК, чтобы подписаться на группу и комментировать публикации.
Нет комментариев