Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг узугини Муъайқиб ибн Абу Фотима Давсий (разияллоҳу анҳу) олиб юрар ва Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бу узук билан мактубларни муҳрлар эдилар («Зодул-маъод» 1/ 128).

52 – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг инсон экани

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам инсондек туғилдилар, инсондек яшадилар, инсондек касал бўлдилар ва инсон каби ўлдилар. Шунинг учун ҳам, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам нур ёки Аршнинг нуридан яратилган, деб гумон қилган киши, Қуръон Каримни инкор этган бўлади (Оли Имрон: 144, Каҳф: 110, Анбиё: 34, Фурқон: 7, 8. Имом Бухорий, ҳадис № 5016).

53 – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг қўриқчилари

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг қўриқчилари Саъд ибн Муоз, Муҳаммад ибн Маслама, Зубайр ибн Аввом, Уббод ибн Бишр ва бошқалар (разияллоҳу анҳум) эдилар. Аллоҳ таолонинг: «Аллоҳ Сизни одамлардан ҳимоя қилади» (Моида: 67) ояти нозил бўлгач, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам қўриқчиларига бунинг хабарини бериб, уларни тарқатдилар (Зодул-маъод» 1/ 127).

54 – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг сарбонлари

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг сарбони ва туяларига хиргойи қилганлар: Абдуллоҳ ибн Равоҳа, Омир ибн Акваъ, Салама ибн Акваъ ва Анжаша Ҳабаший разияллоҳу анҳум («Зодул-маъод» 1/ 128).

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг тўққизта қиличи, еттита темир совути, олтита камони, бешта найзаси, темирдан қилинган дубулға, урушда киядиган учта жуббаси, битта қалқони ва «Уқоб» деб номланган қора байроғи бор эди (Ибн Саъд «Табақот» 1/ 376, 379).

56 – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг котиб-ёзувчилари

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг Қуръон Карим ва мактубларини ёзувчи котиблари: Абу Бакр Сиддиқ, Умар ибн Хаттоб, Усмон ибн Аффон, Алий ибн Абу Толиб, Зубайр ибн Аввом, Омир ибн Фуҳайра, Амр ибн Ос, Убай ибн Каъб, Абдуллоҳ ибн Арқам, Собит ибн Қайс ибн Шаммос, Ҳанзала ибн Рабийъ, Муғийра ибн Шўъба, Абдуллоҳ ибн Равоҳа, Холид ибн Валид, Холид ибн Саид ибн Ос, Муовия ибн Абу Суфён ва Зайд ибн Собит разияллоҳу анҳумлардир («Зодул-маъод» 1/ 117).

57 – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг кулгиси ва ҳазиллари

Термизий ривоят қилди: Абу Ҳурайра (разияллоҳу анҳу) айтди: (Саҳобалар): Ё Расулуллоҳ, Сиз биз билан ҳазиллашаяпсизми?,- деганларида: «Ҳа, бироқ мен фақатгина ҳақиқат билан ҳазил қиламан!»- дедилар (Саҳиҳ ҳадис. «Мухтасаруш-шамааилил-Муҳаммадийя», ҳадис № 202

Оиша (разияллоҳу анҳо) айтдилар: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг олдиларида сув қуйилган идиш бор эди. У қўлини сувга солиб, юзларини ишқар ва: «Ла илаҳа илллалоҳ! Ўлимнинг сархушлиги-талвасаси бор»- дер эдилар (Имом Бухорий, ҳадис № 6510).

59 – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам насабининг ахлоқсизлик-зинодан поклиги

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг насаби Одам алайҳиссолату вассаломдан тортиб, то ота-оналаригача жоҳилият ахлоқсизлигидан пок бўлган эди. Восила ибн Асқаъ (разияллоҳу анҳу) айтди: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Аллоҳ мени Ҳошим уруғи ичидан танлаб олди»- дедилар (Имом Муслим ривояти, ҳадис № 2276). Табароний (раҳимаҳуллоҳ) Алий ибн Абу Толиб (разияллоҳу анҳу)дан ривоят қилди: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: «Мен Одам (алайҳиссалом)дан то ота-онамдан туғилгунча зинодан эмас, никоҳдан дунёга келдим ва менга жоҳилий зинодан ҳеч бир нарса тегмади» («Саҳиҳул-Жомеъ», ҳадис № 3225).

60 – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг тўшаги

Оиша (разияллоҳу анҳо) айтди: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг тўшаги ичи хурмо ёғочининг пўстлоғи билан тўлдирилган тери эди (Имом Бухорий, ҳадис № 6456, Имом Муслим ривояти, ҳадис № 2082).

Ибн Қоййим (раҳимаҳуллоҳ) айтди: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам саксондан ортиқ ерда Аллоҳ номига қасам ичдилар. Аллоҳ таоло эса Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламни уч ерда қасам ичишга амр қилди:

1 - «(Эй Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам), сиздан: «У (ваъда қилинган азоб) ҳақми?» — деб сўрайдилар. Айтинг: «Ҳа, Роббимга қасамки, албатта у ҳақдир. Сизлар (ундан) қочиб қутулгувчи эмассизлар» (Юнус: 53);

2 - «Кофир бўлган кимсалар «Бизларга (қиёмат) соати келмас», дедилар. (Эй Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам, уларга) айтинг: «Йўқ! Ғайбни билгувчи Роббимга қасамки, шак-шубҳасиз у (яъни қиёмат) сизларга келар» (Сабаъ: 3);

3 - «Кофир бўлган кимсалар ўзларининг ҳеч қачон қайта тирилмасликларини гумон-даъво қилдилар. (Эй Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам, уларга) айтинг: «Йўқ! Роббимга қасамки, албатта қайта тириласизлар, сўнгра албатта сизларга қилган амалларингизнинг хабари берилажак ва бу - Аллоҳ учун осондир» (Тағобун: 17) («Зодул-маъод» 1/ 163).

66 – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг очиқ қўллиги

Абдуллоҳ ибн Аббос (разияллоҳу анҳу) айтди: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам очиқ қўлликда ҳар нарсани учириб келган шамолдан ҳам саховатпеша эдилар (Имом Муслим ривояти, ҳадис № 2308).

67 – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ғайри муслимларга қилган муомаласи

Абдуллоҳ ибн Амр ибн Ос (разияллоҳу анҳу) айтди: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: «Муъоҳид-шартнома қилган одамни ўлдирган кимса жаннатнинг ҳидини кўрмайди. Ҳолбуки, унинг ҳиди қирқ йил(лик масофа)дан келиб туради» (Имом Бухорий, ҳадис № 3166).«Муоҳид»- мусулмонлар аҳд берган одам.Сафвон ибн Сулайм (раҳимаҳуллоҳ) саҳобаларнинг бир неча  ўғилларидан, улар оталаридан ҳадис айтди: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Мен муоҳидга зулм қилган ёки ҳаққини бермаган ёки кучи етмаган нарсага мажбурлаган ёхуд ундан розилигисиз бирон нарсани олган киши қаршисида Қиёмат куни даъвогарман!»- дедилар («Саҳиҳу Аби Довуд», ҳадис № 2626).

68 – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг илм толиблари ҳақидаги васиятлари

Абу Саид Худрий (разияллоҳу анҳу) айтди: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Яқинда олдингизга илм излаган одамлар келадилар. Сизлар уларга: Расулуллоҳнинг васияти, хуш келдингиз!- деб, ўргатинглар!»- дедилар (Ҳасан ҳадис: «Саҳиҳу ибн Можжа», ҳадис № 201).

72 – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ва набиралари

Бароъ ибн Озиб (разияллоҳу анҳу) айтди: Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг елкасига Ҳасан ибн Алий (разияллоҳу анҳу)ни ўтқазиб: «Аллоҳим, мен уни яхши кўраман, Сен ҳам уни яхши кўр!» деяётганларини кўрдим (Имом Бухорий, ҳадис № 3749).Абу Қатода (разияллоҳу анҳу) айтди: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бизнинг олдимизга чиққанларида Умома Абу Ос қизи елкаларида эди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам намоз ўқидилар ва рукуъ қилганларида уни (ерга) қўяр, (иккинчи ракаатга бошларини) кўтарганларида кўтариб олар эдилар (Имом Бухорий «Саҳиҳ», ҳадис № 5996).

73 – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам асирларга яхшилик қилишга васият қилар эдилар

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам Бадр жангидан қайтгач, асирларни саҳобалар ўртасида бўлиб бердилар ва уларга: «Асирларга яхшилик қилинглар!»- дедилар. Мусъаб ибн Умайр (разияллоҳу анҳу)нинг укаси Абу Азиз ибн Умайр асирлар ичида эди. У айтди: Мен Бадрдан қайтгач, ансорлар ичида қолдим. Улар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг васиятларига содиқ ўлароқ, нонушта ёки кечки овқатларида менга алоҳида нон ва хурмо берар эдилар. Уларнинг биронтасининг қўлига бирон бурда нон тушиб қолса уни менга берар, мен эса уялиб уни ўзига қайтарар, у эса олмас ва яна менга қайтарар эди (Ибн Ҳишом «Сийра» 2/ 251

74 – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ибодатдаги тиришқоқлиги

Оиша (разияллоҳу анҳо) айтдилар: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам кечалари таҳажжуд намози ўқир ва оёқлари ёрилиб кетар эди. Мен Унга: Ё Расулуллоҳ, нега бундай қиласиз? Ахир Сизнинг аввалги ва кейинги гуноҳларингиз мағфират қилинган-ку?- десам: «Шукрона келтирган банда бўлмайинми?!»- деб жавоб бердилар (Имом Бухорий, ҳадис № 4837).Абу Ҳурайра (разияллоҳу анҳу) айтди: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Аллоҳ номига қасамки, Мен бир кунда Аллоҳга етмиш мартадан кўпроқ истиғфор айтиб, тавба қиламан»- дедилар (Имом Бухорий, ҳадис № 6307).

75 – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг қарз олиши

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам одамлар ичида чиройли муомалали инсон эдилар. Бирон нарсани қарзга олсалар, ундан кўра яхшироқ қилиб тўлар ва қарз берган одамга дуо қилиб: «Аллоҳ сизга аҳлингиз ва бойлигингизда барака берсин! Қарзнинг мукофоти - вафодорлик ва мақтовдир»- дедилар (Имом Бухорий, ҳадис № 2392. Ибн Можжа «Саҳиҳ», ҳадис № 1968).

69 – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ва ҳижома

«Ҳижома» - терини тилиб, махсус жиҳоз билан қон олишдир.

Анас (разияллоҳу анҳу) айтди: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бўйиннинг икки томири ва елканинг уст қисмидан (ҳижрий қамарий ойларнинг) ўн еттинчи, ўн тўққизинчи ва йигирма биринчи кунлар(и)да қон олдирар эдилар (Шайх Албоний «Мухтасаруш-шамааил», ҳадис № 313).

70 – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг камтарлиги

Бароъ ибн Озиб (разияллоҳу анҳу) айтди: Аҳзоб куни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам биз билан бирга тупроқ ташидилар ва оппоқ қоринлари тупроқ бўлиб кетди (Имом Муслим ривояти, ҳадис № 1803).Табароний (раҳимаҳуллоҳ) Саҳл ибн Ҳунайф (разияллоҳу анҳу)дан ривоят қилди: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам камбағал мусулмонларнинг олдига бориб зиёрат қилар, беморларини кўрар ва жанозаларида ҳозир бўлар эдилар («Саҳиҳул-Жомеъ», ҳадис № 4877).

71 – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ўз хонадонида

Урва ибн Зубайр (разияллоҳу анҳу) айтди: Мен Оиша (разияллоҳу анҳо)дан: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам уйларида бирон нарса қилар эдиларми?- дея сўрадим. У: Ҳа, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам пойафзалини тозалар, кийимларини тикар ва сизлардан бирингиз каби уй ишларини ҳам қилар эдилар,- деб жавоб берди, (разияллоҳу анҳо) (Имом Аҳмад «Муснад» 42 / 2531).