Не так даўно ў інстаграмным профілю @_graj.by_ быў пост з фрагментам запіса, зробленага ў 1990г.
Узгадкі і раскіданыя па розных крыніцах звесткі праз 2,5 гады нашых даследаванняў далі плён і шыкоўны падарунак.
Яшчэ перад Калядамі, нам пашчасціла сустрэцца з нашчадкамі музыканта. Адкрыўшы скрынку, мы ўбачылі поўны цымбальны камплект з скураным паскам, трохкутным каваным ключок для настройкі, дручкамі для грання і, калі кранулі гукавыя тасьмы, то зразумелі, што нават с часткова захаваным строем!
.
Дзед Сцяпан Вікенцьевіч Гарэлік прыблізна ў перыяд 1910-1920-х гг. быў плытагонам на Нёмане. Узяўшы жонку з в.Орля (Шчучынскі р.), пабудаваў хату ў в.Крывічы (Іўеўскі р.) і на стала там пачаў жыць.
Згодна адной крыніцы з Мінску ў 1914г, а згодна з другой пасля Першай сусветнай, гаспадар-цымбаліст прынёс у хату дзве скрыпкі і цымбалы. Зразумела, што ўся сям’я, у тым ліку сыны-музыканты Антон (скрыпка), Канстанцін (скрыпка) і пазней Яўген (цымбалы) па-вясковаму, атрымаўлі мянушку "Цымбаліставы". Па ўспамінах старэйшых сведкаў сямейная капэля Гарэлікаў ў складзе мела і кларнет.
У пачатку 1945г. праз Іўеўскі ваенкамат малодшы Яўген Сцяпанавіч Гарэлік (1923(1927?)г.н.) прыказам залічаны курсантам, з пазнакамі ў спісе, што мае 5 класаў адукацыі, чл.ВЛКСМ і што быў у акупацыі з 1941 па 1944гг. Пазней, маючы музычны досвед і ўменне працаваць з цяслярным інструментам, на ўзор старых бацькавых робіць (кажуць, што і не адныя) новыя цымбалы прыкладна ў 1965г. Памалу падцягвае сваіх сыноў Пятра (акардэон) і Жору (барабан) да музыкавання. Ёсць узгадкі пра сумеснае гранне з сямейнай капэляй і мясцовых музыкантаў-скрыпакоў.
Дакументальныя нарысы Я.Пархуты, мастацкая аповесь І.Карэнды, артыкулы ў мясцовай раёцы, архіўныя этнаграфічныя запісы А.Гурскага, здымкі і г.д. дазваляюць даволі падрабязна адсачыць музыканцкі лёс і ўзровень сямейнай капэлі, якая мела ўжо вясковую мянушку "Пенчыкі".
Дадаткам да пералічаных крыніц нашых даследаванняў маем прыватны аматарскі відэа-запіс грання на вяселлі ўнучкі ў 1997г.
.
Для нас і для нашчадкаў сям’і пакуль застаюцца пытаннямі без адказу крэўная сувязь і музыканцкі досвед Гарэлікаў з Іўеўскага раёна і іншых рэгіёнаў. Хаця ж, сярод сямейных баек есць і такія, як незнаёмыя людзі жыдоўскага паходжання прыязна да іх ставіліся і дапамагалі, даведаўшыся пра іх прозвішча.
.
На здымках:
- цымбалы, зробленыя Яўгенам Сцяпанавічам Гарэлікам у в.Крывічы Іўеўскага раёна прыкладна ў 1965г.
- Яўген Сцяпанавіч Гарэлік (цымбалы), невядомы музыкант (скрыпка), сыны Пётр (гармонік) і Георгій (барабан) з в.Крывічы, 1960-я гг.
- Георгій Яўгенавіч Гарэлік (1955г.н., барабан), Яўген Сцяпанавіч Гарэлік (1923(1927?)г.н., цымбалы), Пётр Яўгенавіч Гарэлік (1953г.н., акардэон) у роднай хаце, в.Крывічы, 1990-я гг.
.
Больш лакацый і імёнаў на нашай мапе https://www.graj.by
Присоединяйтесь к ОК, чтобы подписаться на группу и комментировать публикации.
Нет комментариев