Мотивировка – наличие «тысяч и десятков тысяч диверсантов и шпионов» среди немецкого населения.

Реальность, конечно, была иной: трудолюбивые крестьяне, учителя, врачи в одночасье превратились во «врагов народа». Депортация оставила глубокий шрам в сознании людей. Это вне сомнения. Целое поколение выросло с чувством вины и стыда за свою национальность – «немец». По возможности люди меняли её, меняли свои фамилии. При этом этнических немцев лишили всего: домов, имущества, привычного образа жизни, доброго имени.
—
Мотивировка – неміс халқы арасында «мыңдаған және ондаған мың диверсанттар мен тыңшылардың» бар екендігі. Шындық, әрине, басқа еді: еңбекқор шаруалар, мұғалімдер, дәрігерлер бір сәтте «халық жауларына» айналды. Депортация адамдардың санасында терең жара қалдырды. Бұған күмән жоқ. Бүтін бір ұрпақ өз ұлты – «неміс» болғаны үшін кінә мен ұят сезімімен өсті. Мүмкіндігінше адамдар оны өзгертіп, тектерін ауыстырды. Сонымен қатар этникалық немістерден бәрін тартып алды: үйлерін, мүлкін, қалыпты өмір салтын, абыройын.