ნინო ბურჯანაძე: ამ პოლიტიკურ რეალობაში, ნატოში გაწევრიანება, სახელმწიფო ღალატია (ინტერვიუ)

„დემოკრატიული მოძრაობის“ თავმჯდომარის ნინო ბურჯანაძის მტკიცებით, ამ პოლიტიკურ რეალობაში საქართველოს ნატოში შესვლა ოკუპირებულ ტერიტორიებზე - აფხაზეთსა და სამაჩაბლოზე საბოლოოდ უარის თქმას ნიშნავს.
ამის შესახებ ნინო ბურჯანაძემ, „ექსპრესნიუსთან“ ინტერვიუში ისაუბრა.
პოლიტიკოსი აცხადებს, რომ მაშინ როდესაც ის იყო ხელისუფლებაში სულ სხვა რეალობა იყო - საქართველოს ოკუპირებულ ტერიტორიებზე სამშვიდობოები იდგნენ და არა რუსი „მესაზღვრეები“. ამბობს, რომ მაშინ საქართველომაც და დასავლეთმაც ჩრდილო ატლანტიკურ ალიანსში გაწევრიანების შანსი ხელიდან გაუშვა. ეს შანსი კი უმთავრესად იმით იყო განპირობებული, რომ რუსეთი სუსტი იყო.
ვიზალიბერალიზაციის, ნატოს, რუსეთის, საგარეო პოლიტიკური ორიენტაციისა და საპარლამენტო არჩევნების შესახებ „ექსპრესნიუსი“ ნინო ბურჯანაძეს ესაუბრა:
ინტერვიუ საგარეო პოლიტიკაზე საუბრით დავიწყოთ. ვიზალიბერალიზაციის პროცესმა გაურკვეველი ვადით გადაიწია. „რუსთავი 2“ ამბობს, რომ ეს მის სასამართლო პროცესს უკავშირდება. არის თუ არა ეს პროცესი მედიის საკითხებთან კავშირში?
ეს „რუსთავი 2“-ის კამპანიაა. რა თქმა უნდა ამ თემამ მეტი საბაბი მისცა, იმ ადამიანებს ვინც საქართველოსთვის ვიზალიბერალიზაციის მინიჭების წინააღმდეგი იყო. ეს თემა რომ არ ყოფილიყო ეს პროცესი მაინც გადაიწეოდა. მე ამას ადრეც ვამბობდი.
პრორუსულობას მაბრალებენ იმის გამო, რომ ვიძახდი მაპ-ს არ მოგვცემენ-მეთქი. ახლა მერკელმა და ობამაც გვითხრა, რომ მაპ-ი არ იქნება, ისინიც პრორუსები არიან?! ვთქვი ვიზალიბერალიზაცია არ იქნება-მეთქი და ისევ პრორუსი მეძახეს. აღმოჩნდა რომ მართალი ვიყავი.
ევროსაბჭო, ევროპარლამენტი ყველა გვეუბნება, რომ საქართველომ ყველა ვალდებულება შეასრულა. ამ ფონზე რატომ არ უნდა მოგვეცეს ევროკავშირში უვიზო მიმოსვლის შესაძლებლობა?
ევროპაში ასეთი პოლიტიკური რეალობააა. ამის განჭვრეტას დიდი პოლიტიკოსობა არ სჭირდება. კი არ უნდა იოცნებო, უნდა იაზროვნო. ამავე დროს ამას პოლიტიკური გამბედაობა სჭირდება, რომ ხალხს სიმართლე უთხრა.
დღეს ევროპა იხრჩობა მიგრანტთა კრიზისში. ჩვენ თავმოყვარე ქვეყანა რომ ვიყოთ თავად უნდა გვეთქვა ევროპისათვის: „ძვირფასო მეგობრებო მოდით პოლიტიკურად შევთანხმდეთ ვიზალიბერალიზაციას აუცილებლად მოგვცემთ, მაგრამ ვინაიდან ახლა გიჭირთ დაგეთანხმებით იმაზე, რომ ეს მოლაპარაკება ცოტა ხნით გადავწიოთ, ვიდრე კრიზისი არ მოგვარდება“. ეს იქნებოდა მეგობრული და სწორი დამოკიდებულება. ამით დიდ პატივისცემას დავიმსახურებდით ევროპელი საზოგადოების თვალში.
პროცესის გადადებაში რუსეთის როლს ვერ ხედავთ?
მაპ-თან დაკავშირებით კი, მაგრამ ვიზალიბერალიზაციასთან - არა.
თუმცა, რაც ხდებოდა მაპ-თან დაკავშირებით ახლაც ის ქვეყნები წავიდნენ ვიზალიბერალიზაციის წინააღმდეგაც. ვგულისხმობ, გერმანიას საფრანგეთსა და იტალიას...
რუსეთს არ აინტერესებს ევროპაში ვიზით წახვალ თუ უვიზოდ. მით უმეტეს რუსეთმა კარგად იცის, საქართველოს მოსახლეობას ევროპაში მოგზაურობის არანაირი საშუალება არ აქვს.
არაერთხელ გითქვამთ, რომ ნატოს კარზე კაკუნს აზრი არ აქვს. დღესაც ასე ფიქრობთ, რომ ალიანსისკენ სვლა უნდა შევანელოთ?
არ გიღებენ ნატოში და მეტი რაღა უნდა გვითხრან?!
კი, მაგრამ არსებობს სხვადასხვა ტიპის დახმარებები. გასულ წელს საქართველოსთვის სპეციალური თანამშრომლობის პაკეტი შექმნეს, წელსაც მუშაობენ განსაკუთრებულ პაკეტზე...
თქვენ ვერ ნახავთ ვერც ერთ ჩემს განცხადებას, სადაც ვამბობ რომ ნატოსთან თანამშრომლობა საერთოდ უნდა გავწყვიტოთ.
უნდა ვთქვათ, რომ ალიანსის წევრობა არ გვინდა?
2008 წლის აგვისტოს ომის შემდეგ ნატოში შესვლა აღარ გვინდა. მას შემდეგ რაც საქართველოს ტერიტორიაზე რუსეთის ორი ბაზა განლაგდა. ახლა ნატოში თუ შევალთ აფხაზეთის და სამაჩაბლოს გარეშე მოგვიწევს ალიანსში გაწევრიანება. რუსეთის ბაზებიანად ნატოში ვინ მიგვიღებს?!
სრული პასუხისმგებლობით ვამბობ ნატოში შესვლა აფხაზეთისა და სამაჩაბლოს გარეშე ნიშნავს ჩვენს ოკუპირებულ ტერიტორიებზე სამუდამოდ უარის თქმას. ვისაც უნდა ამას ხელი მოაწეროს, მაგრამ ჩემი აზრით ესენი საქართველოს მოღალატეები იქნებიან.
თუმცა თქვენ ასეთი განცხადება არ გაგიკეთებიათ, მაშინ როდესაც ხელისუფლებაში იყავით და ნატოს მიმართულებით აქტიურად მიდიოდით...
მაშინ რუსეთის ჯარი აფხაზეთსა და სამაჩაბლოში არ იდგა. იქ იდგა სამშვიდობოები და არა რუსული ბაზები. ჩემი ხელისუფლებაში ყოფნის პერიოდში რუსეთის პრეზიდენტი იყო ელცინი და შემდეგ ახალმოსული პუტინი, რუსეთი მაშინ ჯერ კიდევ ძალიან სუსტი იყო. მაშინ ნატოში შესვლის რეალური შანსი გვქონდა, რაც ვერც ჩვენ და ვერც დასავლეთმა ვერ გამოიყენეთ. რუსეთი სანამ სუსტი იყო მანამ უნდა მოგვესწრო შესვლა.
ყველა გვეუბნება ნატოში ვერ შეხვალთო. გვითხრა ობამამ, მერკელმა, სარკოზიმაც თქვა რომ თავის დროზეც წინააღმდეგი ვიყავი და ახლაც ასეაო. ყველამ ვისაც მსოფლიო პოლიტიკაში ჭკუა მოეკითხება. ჩვენ კიდევ ვიძახით უნდა შევიდეთო, შედით კი ბატონო მეც წამოგყვებით. მეტი რა ვქნა?!
უახლოეს პერიოდში მოსკოვში მორიგ ვიზიტს გეგმავთ?
ეს ჩემი თვითმიზანი არაა. თუ იქნება შესაძლებლობა, რომ ქვეყნისთვის მნიშვნელოვანი საკითხების განხილვა მოხდეს ამას არ გამოვრიცხავ. დაგეგმილი არ მაქვს. საარჩევნო პერიოდში ყველა მოლოდინის რეჟიმშია...
იცით, რომ ჩემი ბოლო ვიზიტისას გაკეთდა ძალიან სერიოზული განცხადებები უვიზო მიმოსვლასთან დაკავშირებით. ჩამოვედი, გავახმაურე. ხელისუფლების პასუხი კი იყო თუ უნდა გააუქმოს, ეს ჩვენი ინტერესების სფეროში არ შედისო.
თუმცა ოფიციალური მოსკოვის ეს განცხადება საეჭვოდ დაემთხვა იმ პერიოდს, როდესაც ევროკავშირმა თქვა, რომ ვიზალიბერალიზაციის პროცესში საქართველომ ყველა ვალდებულება შეასრულა და უახლოეს თვეებში სავიზო რეჟიმი გაუქმდებაო...
შესაძლოა დროში დაემთხვა, თორემ რუსეთის ხელისუფლებას ეს გაცილებით ადრე ჰქონდა ნათქვამი. ეს დაემთხვა, როდესაც თქვენ გაიგეთ, ანუ როდესაც პუტინმა პრესკონფერენციაზე განაცხადა, თუმცა მე ინფორმაცია დაახლოებით ერთი თვით ადრე ჩამოვიტანე.
თქვენს საგარეო პოლიტიკურ ორიენტაციასთან დაკავშირებით ბევრი კითხვაა-ხოლმე. პირდაპირ გკითხავთ, არის თუ არა ნინო ბურჯანაძე პრორუსი პოლიტიკოსი?
არ ვიცი რატომ არის ეს კითხვები. წლების განმავლობაში ვპასუხობ ამ კითხვებს. თქვენც გიპასუხებთ, არა! ბურჯანაძე პროქართველია. დიახ, მე როდესაც მოვალ ხელისუფლებაში გაუქმდება რუსეთთან ვიზები, გაიხსნება რუსული ბაზარი სრულად, ინტენსიური მოლაპარაკებები იქნება, ყველაფერს გავაკეთებ იმისათვის რომ რუსული ბაზები გავიდეს საქართველოდან და საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენის პროცესი დაიწყოს. თუმცა ამავდროულად ყველაფერს გავაკეთებ, რომ არც სხვა ქვეყნის და არც ნატოს ჯარი არ იყოს საქართველოს ტერიტორიაზე, მაგრამ ძალიან ინტენსიური ურთიერთობები იყოს შენარჩუნებული დასავლეთთან.
თანაბარი დოზით გექნებათ ურთიერთობები დასაველეთთან და რუსეთთან?
სასწორს არ დავიჭერ ხელში. რაც იქნება საქართველოს ინტერესებში იმის მიხედვით ვიმოქმედებ. სადაც უფრო მნიშვნელოვანი იქნება რომ ბალანსი დასავლეთისკენ გადაიხაროს მივიღებ გადაწყვეტილებას და პირიქით.
ანტირუსული განცხადებების გამო ხელისუფლების წარმომადგენლები არაერთხელ გაგიკრიტიკებიათ. ურჩევდით, რომ რუსეთის საწინააღმდეგო განცხადებების გაკეთება თუ უნდათ მოსკოვში ჩავიდნენ და იქ გააკეთონო. თქვენ ნატოს საწინააღმდეგო განცხადებაც არაერთხელ გაგიკეთებიათ. მათ შორის ასეთი განცხადება მოსკოვში ერთ-ერთი ბოლო ვიზიტის დროსაც გააკეთეთ. დღევანდელი გადმოსახედიდან ამას შეცდომად ხომ არ თვლით? თქვენივე ლოგიკას რომ გავყვეთ, ხომ არ სჯობდა ასეთი განცხადება არა მოსკოვში არამედ ბრიუსელში გაგეკეთებინათ?
მე ნატოს საწინააღმდეგო განცხადება არ გამიკეთებია. მე ვთქვი, რომ საქართველოს ნატოში შესვლის შანსი არ აქვს. ამ განცხადებას მე ვაკეთებ საქართველოშიც, ამაზე მისაუბრია ბრიუსელშიც და ეს გავაკეთე მოსკოვშიც. ეს მიმაჩნდა სწორ პოზიციად და ამას ვამბობ მოსკოვშიც, ბრიუსელშიც, თელავივშიც და ვაშინგტონშიც. რატომ უნდა მქონდეს სხვადასხვა სტანდარტი?!
ამ ლოგიკით საქართველოს ხელისუფლებაც ასევე მოიქცევა. უბრალოდ არსებული პოლიტიკური რეალობიდან გამომდინარე არ ჩადიან მოსკოვში და შესაბამისად რუსეთის ხელისუფლებას მოსკოვიდან ვერ აკრიტიკებენ...
ნუ ჩავლენ... შედეგი რა გვაქვს ხომ ვხედავთ?! ყოველდღიურად რაც ხდება, ამას ვერ ვხედავთ?
ბოლო პერიოდში საზოგადოების თქვენდამი კრიტიკა მათ შორის რუსეთის მომხრეების მხრიდანაც მოვისმინე. ისინი იმის გამო გაკრიტიკებენ, რომ „ნაციონალური მოძრაობის“ ხელისუფლებაში იყავით, რომელსაც რუსი დეპუტატები ფეხებს უბაკუნებდნენ და მწვავე რიტორიკული დაპირისპირება გქონდათ კრემლთან. რას უპასუხებთ საზოგადოების ამ ნაწილს? რატომ შეიცვალეთ პოზიცია?
ფეხებს მიბაკუნებდა რუსი დეპუტატების ერთი ნაწილი, მეორე ბოდიშს მიხდიდა. ვინც ამბობს, რომ პოლიტიკოსმა პოლიტიკური პოზიცია რატომ შეიცვალა, ის პოლიტიკის გაგებაში არ არის. როდესაც ქვეყანაში ერთი რეალობაა და მალე მეორე რეალობა დგება და ამ ორივე პერიოდში ერთნაირად მსჯელობ, მაშინ არაფერი არ გესმის. პოლიტიკოსები პოზიციებს იცვლიან და არსებული რეალობიდან გამომდინარე უნდა შეიცვალონ კიდეც.
საუბარია იმაზე, რომ პროდასავლელი ლიდერი ნინო ბურჯანაძე იცვლის პოზიციას, რუსეთთან რიტორიკას კარდინალურად ცვლის...
დასავლური ფასეულობები რაც მაშინ იყო ჩემთვის მნიშვნელოვანი ახლაც დიდ ღირებულებას წარმოადგენს. დემოკრატიას, მედიის თავისუფლებას, ადამიანის უფლებებს, ევროპულ სტრუქტურებთან თანამშრომლობას, საქართველოს კანონმდებლობის ევროპულთან შესაბამისობას, სასამართლოს თავისუფლებას დღესაც აქტიურად ვუჭერ მხარს. ოღონდ ამის გაგონება არ უნდათ.
ევრაზიული კავშირის შექმნაზე რა პოზიცია გაქვთ?
ჯერ ეს ჩამოყალიბებული არაა, ძირითადად ეს იდეების დონეზეა. ბუნებრივია ძალიან ბევრი რამე ევრაზიულ კავშირთან დაკავშირებით შესასწავლია. ლაპარაკი და დისკუსია ყველაფერზე შეიძლება. მათ შორის ყველაზე მიუღებელ და ყველაზე არარეალისტურ საკითხებზეც კი. ეს არის დიპლომატია, რომ ყველა საკითხი განიხილო და აწონ-დაწონო და სახელმწიფოებრივი გადაწყვეტილება მიიღო.
საპარლამენტო არჩევნებზეც უნდა ვისაუბროთ. საარჩევნოდ პარტიებს შორის მოლაპარაკებები უკვე დაწყებულია. თქვენ თუ გაქვთ საუბარი ვინმესთან? კულუარებში ვრცელდებოდა ინფორმაცია, რომ შესაძლოა „პატრიოტთა ალიანსთან“ ერთად ბლოკი შეგექმნათ...
არა ჩვენი და „პატრიოტების“ ერთად გამოსვლა გამორიცხულია. მით უმეტეს იმ გაერთიანების შემდეგ რაც „პატრიოტთა ალიანსის“ ინიციატივით მოხდა. ეს გაერთიანება ჩემთვის სრულიად გაუგებარია.
კახა კუკავასთან გარკვეული დაპირისპირება გქონდათ. ეს ხომ არ გახდა ხელისშემშლელი ფაქტორი?
არა, აქ ერთ და ორ პერსონაზე არაა საუბარი, უბრალოდ ის კონფიგურაცია ჩემთვის კითხვის ნიშნებს აჩენს. რა კითხვებს, ამაზე არ დავიწყებ საუბარს. ეს მათი გადაწყვეტილებაა.
ჩვენ არჩევნებზე დამოუკიდებლად გამოვალთ. ამისთვის ვემზადებით.
ეს საკითხი საბოლოოდ უკვე გადაწყვეტილია?
საბოლოო გადაწყვეტილება იქნება, მაშინ როდესაც ცესკოში პარტიების რეგისტრაციის პროცესი დამთავრდება. პოლიტიკური პროცესი ძალიან დინამიურია, არავინ არ იცის როგორ განვითარდება მოვლენები. რაღაც გარკვეული კორექტირება შესაძლოა მოხდეს, მაგრამ ამ ეტაპზე მოცემული მონაცემებით, 99%-ით შემიძლია გითხრათ, რომ ჩვენ არჩევნებზე დამოუკიდებლად გავალთ.
თუმცა ეს არ გამორიცხავს მათთან სხვა თემებზე საუბარს. იგივე საარჩევნო გარემოსთან დაკავშირებით. ყველა ოპოზიციურ ძალასთან გვაქვს საუბარი.
„ნაციონალურ მოძრაობასთანაც?
„ნაციონალურ მოძრაობას“ პოლიტიკურ ძალად არ ვთვლი, ეს კრიმინალური ორგანიზაციაა. თქვენ ამასთან დაკავშირებით ჩემი პოზიცია ძალიან კარგად იცით. ასევე არიან პარტიები, რომლებსაც ჩვენთან საუბრის ეშინიათ, რომ მათ პრორუსულობა არ დასწამონ.
ვის გულისხმობთ?
„რესპუბლიკელებსა“ და „თავისუფალ დემოკრატებს“.
თუმცა, ცალსახად შემიძლია გითხრათ, რომ „დემოკრატიული მოძრაობა“ არჩევნებში მონაწილეობას აუცილებლად მიიღებს, როგორც არ უნდა განვითარდეს მოვლენები. არაერთხელ წავაწყდი კითხვებს იმის შესახებ, ვმონაწილეობთ თუ არა არჩევნებში. როგორც ჩანს, ვიღაცა ინტენსიურად ცდილობს, გაავრცელოს ხმები იმასთან დაკავშირებით, რომ ჩვენ არჩევნებში მონაწილეობას არ მივიღებთ. მინდა თქვენმა მკითხველმა იცოდეს, რომ ამ სახის ინფორმაცია იქნება ტყუილი, თუკი ვინმე მას ასეთ ცნობებს მიაწვდის.
რას ისახავს მიზნად ასეთი დეზინფორმაცია?
ძალიან ბევრი პოლიტიკური ძალაა, რომელთაც კონკურენტებად მივაჩნივართ. მით უმეტეს იმ ნიჰილიზმის ფონზე, რაც ქვეყანაშია. ჩვენ საეთერო დროის დეფიციტიც გვაქვს ტელევიზიებში, მათგან განსხვავებით ვისზეც ცალკეული ტელევიზიები მუშაობენ, გვიჭირს საზოგადოებამდე ინფორმაციის მიტანა.
ვის გულისხმობთ? რომელ პოლიტიკურ ძალებზე მუშაობენ ტელევიზიები?
მგონი თქვენც იცით ვისაც ვგულისხმობ.
„ნაციონალური მოძრაობის“ თემა ყბადაღებულია, მაგრამ სხვა პარტიებში ვის გულისხმობთ?
არა მარტო „ნაციონალური მოძრაობა“. თუნდაც იგივე „ქართული ოცნება“, „პატრიოტთა ალიანსსაც“ თავისი ტელევიზია აქვს. „რუსთავი 2“ ასევე ალასანიაზეც მუშაობს, არც „ლეიბორისტებს“ ჩაგრავენ... არ ვიტყვი, რომ ისეთი შეზღუდვებია, როგორიც სააკაშვილის ხელისუფლების პერიოდში იყო, მაგრამ გარკვეული სირთულეები მაინც არის.
შეგიძლიათ თქვათ, რომ იგივე „რუსთავი 2“ დღეს უფრო მეტად გახსნილია თქვენი პოლიტიკური ძალისთვის ვიდრე აქამდე იყო?
რა თქმა უნდა. ამაზე ორი აზრი არ არსებობს.
„ნაციონალურ მოძრაობასთან“ თანამშრომლობა გამორიცხეთ. თუ პარლამენტში შეხვალთ თქვენც და სხვა პარტიებიც. თუ ხედავთ ისეთ პარტიას, რომელთანაც არც ერთ საკითხზე არ ითანამშრომლებთ?
„ნაციონალური მოძრაობის“ გარდა სხვა ასეთ პარტიას ვერ ვხედავ, ვისთანაც თანამშრომლობას გამოვრიცხავ. სახელმწიფო ინტერესებიდან გამომდინარე შესაძლოა დაემთხვეს ერთ კონკრეტულ საკითხზე რამდენიმე ძალის პოზიცია.
„ნაციონალური მოძრაობიდან“ გამოვიდნენ დეპუტატები და მათ უკვე ორი ახალი პარტია დააფუძნეს. მათთან ითანამშრომლებთ?
დიდი სურვილი ნამდვილად არ მაქვს, მაგრამ თუ რამე ჭკვიანურს იტყვიან ვითანამშრომლებ. იდეას არ დავუპირისპირდები იმის გამო, რომ ეს მათი ნათქვამია. თუმცა არ მგონია, რომ რომელიმე მათგანმა ბარიერი გადალახოს. მრავალრიცხოვანი ყრილობის ჩატარება არაფერს არ ნიშნავს. არ ვფიქრობ, რომ მისი ასე ჩატარება რამე პრობლემას წარმოადგენს პარტიისთვის, რომელსაც ბევრი ფული აქვს.
„გირჩის“ ლიდერმა ზურაბ ჯაფარიძემ ჩვენთან ინტერვიუში პრორუსული პარტია გიწოდათ და თქვა, რომ არ ითანამშრომლებს თქვენთან...
ნუ იღელვებს, არავინ არ შეეხვეწება თანამშრომლობას. არ ვაპირებ პასუხს. არ მგონია ზურაბ ჯაფარიძე ის ფიგურა იყოს, რომელსაც პასუხი ბურჯანაძემ უნდა გასცეს.
ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ ვანო მერაბიშვილის მიმართ რამდენიმე დარღვევის ფაქტი გამოავლინა. როგორ შეაფასებთ ამას?
ამ საკითხზე ვხედავ კონკრეტულად ხელისუფლების პასუხისმგებლობის საკითხს. ხელისუფლება ეფექტური რომ ყოფილიყო სააკაშვილსაც, მერაბიშვილსაც, უგულავასაც და სხვებსაც ძალიან სერიოზული ბრალი ექნებოდათ წაყენებული და არა ეს მაიმუნობები რაც მათ უმეტეს შემთხვევაში წაუყენეს.
ხელისუფლება ეფექტური რომ ყოფილიყო არ დაუშვებდა პროცესუალურ დარღვევებს. პროცესუალური დარღვევები არ უნდა იყოს არავისთან. მით უფრო ამ ნორმების დაცვას განსაკუთრებული ყურადღება უნდა მიექცეს ასეთ რეზონანსულ საქმეებზე.
თუ არ არსებობს მყარი მტკიცებულებები რა უნდა გაეკეთებინა ხელისუფლებას?
როდესაც გაცხადდა ის, რომ ვანო მერაბიშვილი ციხიდან გაიყვანეს და მთავარ პროკურორს შეახვედრეს, (თუ ეს ასე იყო, ეს სიბრიყვეა) ეს საქმე გამოეძიებინა.
მყარ არგუმენტებს რაც შეეხება, თქვენ მეუბნებით რომ ადამიანებმა რომლებმაც მოაწყვეს 26 მაისის სისხლიანი დარბევა და ქვეყანა წინასწარ წაგებულ ომში ჩართეს მყარი არგუმენტები არ არის?! ამაზე მყარი არგუმენტი რაღა უნდა იყოს თუკი პროკურატურა „ნაციონალურ მოძრაობასთან“ არ არის შეკრული, ან ბრიყვი არაა.
მიზანმიმართული გგონიათ?
ნაწილობრივ ეს ასეცაა. იგივე კოჰაბიტაციის პროცესი „ნაციონალური მოძრაობის“ გადასარჩენად იყო, რათა „ოცნებას“ ის საფრთხობელად ჰყავდეს, ხალხი შეაშინოს რომ თუ მე არ ამირჩევ, მაშინ „ნაცმოძრაობა“ მობრუნდებაო. ეს გეგმის ნაწილი იყო, უბრალოდ „ოცნება“ „ნაცმოძრაობის“ რეალური ძალა ვერ გათვალა. ეფექტურები რომ არიან განსაკუთრებით ცუდი საქმეების კეთებაში მე მგონი ამაში არავინ შემეკამათება.