Жанчыны беларускіх зямель.

Марыля Верашчака, Марыянна Эва Верашчака (польск. Marianna Ewa Wereszczakówna) — шляхцянка, каханая Адама Міцкевіча, стрыечная сястра Ігната Дамейкі, дачка Антонія Верашчакі і Францішкі - дачкі берасцейскага суддзі з роду Анцутаў герба Касцеша.
Нарадзілася 24 снежня 1799, у Туганавічах (цяпер Карчова, аг. у Баранавіцкім раёне Брэсцкай вобласці за 35 км на поўнач ад Баранавіч).
Яе маці была цёткай Ігната Дамейкі, таксама траюраднай сястрой Тадэвуша Рэйтана і Тадэвуша Касцюшкі.
Летам 1818, Адам Міцкевіч прыехаў разам з Занам у Туганавічы.
Каханне ўспыхнула адразу. Марыля была адукаванай жанчынай, добра ведала французскую, нямецкую і італьянскую мовы, сучасную літаратуру, пісала вершы, іграла на фартэпіяна, спявала. Маладыя людзі сустракаліся, гаварылі, хадзілі ў Туганавіцкі парк, блукалі каля возера Свіцязь.
Спачатку маці Марылі не прыдавала сур'ёзнага значэння сяброўству маладых людзей, бо была ўпэўнена, што Адам для яе дачкі не пара: Верашчакі жылі заможна, бацька Марылі быў калісьці маршалкам Навагрудскай шляхты, Марыля была ўжо заручана з графам Путкамерам, багатым уладальнікам некалькіх маёнткаў у Лідскім павеце.
У 1821 Адам апошні раз прыехаў у Наваградак.
Марыля выйшла замуж за графа Путкамер, нявеста залілася слязамі…
Знаёмыя асуджалі Марылю за здраду каханню. Аднак у Адама з сям'ёй Путкамераў склаліся дружалюбныя адносіны. Міцкевіч падарыў свой першы зборнік мужу Марылі. Граф спакойна глядзеў на рамантыка Міцкевіча. Як яму здавалася, ён добра разумеў сентыментальныя дзівацтвы Марылі і не надаваў ім асаблівай увагі, бо лічыў, што Марыля добра выхавана, каб зрабіць што-небудзь неспадзяванае. Міцкевіч маліўся на каханую як на багіню. А іншыя здзіўляліся: што ён знайшоў у ёй, чаму пакланяецца? Навошта пакутуе? Віленскія студэнты, сябры паэта гаварылі пра Марылю "Жанчына як жанчына".
Сын Міцкевіча Уладзіслаў, які пазнаёміўся з Марыляю ў Вільні праз шэсць год пасля смерці бацькі, скажа: "Напэўна, яна ніколі не была прыгожаю".
У гаі недалёка ад сядзібы, дзе закаханыя прыходзілі на кароткія спатканні захаваўся валун, які атрымаў назву “камень Міцкевіча”. На адной з бакоў вялізнага каменя высечаны крыж. Па версіі крыж высек Міцкевіч пасля таго, як Марыля не прыйшла на іх апошняе спатканне.
Памерла Марыяна – муза Міцкевіча - ў Бражэльцы (цяпер — вёска ў Воранаўскім раёне Гродзенскай вобласц 27 снежня 1863 (64 гады).
Пахаваная ў Беняконях (цяпер — аг. у Воранаўскім раёне Гродзенскай вобласці) каля касцёла (знаходзіцца за 12 км на поўнач ад Воранава, на шашы Ліда — Вільня (здымак).