Uning munis chehrasi ko‘z

oldimga kelganda, o‘zimni
aybdor his qila boshlayman.
Qanchalar yosh, sodda edi u. Men
qanchalik sevardim uni.
Shunchalar sevardimki, shamolni
ham ravo ko‘rmasdim. Ko‘zlari
yoshlanishini, ko‘ngli qayg‘u
nimaligini bilishini istamasdim.
Lablarida hamisha tabassum
bo‘lishini xohlardim. Ammo u
negadir doim g‘amgin yurardi.
Ko‘zlari ma’yus boqardi menga.
Nega bunchalik tushkun yurishi
sababini tushunolmasdim.
Sababini so‘raganimda, mahzun
jilmayish bilan kifoyalanardi,
dardini aytishni istamasdi sira.
Qanchalik qistamay, tayinli javob
ololmasdim. Bundan ko‘p
siqilardim, lekin unga qattiq
gapirolmasdim.
Bir kuni uning kasalxonada
yotganidan xabar topdim-u,
ko‘nglim yomon xijil bo‘ldi.
Yomon hodisa yuz beradigandek
yuragimga g‘ulg‘ula tushdi.
Imkon topishim bilan
kasalxonaga yugurib bordim.
Uning ahvoli og‘ir ekan.
Doktorlardan so‘rab-surishtirib
jigar tsirroziga yo‘liqqanini
bildim. Anchadan beri
og‘riyotgan ekan. Shuning uchun
tez-tez davolanib turarkan. Lekin
bu davolanishlar samarali emas
ekan...
Palataga kirganimda, rangi-ro‘yi
bir ahvolda yotganini ko‘rib,
yig‘lab yuborishdan o‘zimni
zo‘rg‘a tiydim. Meni ko‘rishi bilan
o‘rnidan turishga chog‘landi.
— Yotaver, yotaver... — yoniga
cho‘kkalab, sochlarini
silarkanman, nima deyarimni
bilmasdim.
— Nimaga xafasiz? — so‘radi u
quvnoq ohangda gapirishga
urinib.
— Menga ishonmaganing
uchun... Nega shu paytgacha
aytmaganding? — men undan
chindan ham xafa edim.
— Sizga ishonmaganim
uchunmas, xafa qilishni
istamaganim uchun
aytmagandim... — uning ovozi
juda past eshitildi. Ko‘zlaridan
duvillab yosh quyildi. — Meni
kechiring...
— Kechirim so‘rama, — o‘zim
ham yig‘lab yuborishga tayyor
edim. Lekin uning yonida
kuchliroq bo‘lishim kerakligini
tushunardim. — Seni tushunib
turibman. Shuni deb
tushkunlikka tushishing
yaxshimas. Menga avvalroq
aytishing kerak edi...
— Foydasi yo‘q... — u ayanchli
iljaydi. — Avvalroq aytganimda
ham, hech nima o‘zgarmasdi.
Buni hech kim o‘zgartirolmaydi.
— Hamma dardning davosi bor...
— Ajalning davosi yo‘q...
— Bo‘lmag‘ur gaplarni qo‘y! —
baqirib yubordim o‘zimni
tutolmay. — Nega hozirdan
bunchalik tushkunlikka tushib
qolding?! Aytyapman-ku, hamma
dardning davosi bo‘ladi. Faqat
astoydil harakat qilish kerak...
— Oyim bilan adam ko‘p harakat
qilishdi... — uning ko‘z yoshlari
tingan, ammo ko‘zlari juda-juda
qayg‘uli edi. — Natija bo‘lmadi
shu paytgacha. Qancha
tabiblarga olib borishdi,
davolatishdi... Ahvolim
yaxshilangandek bo‘ladi-yu,
yana...
— Iltimos, unday dema, — uning
gaplariga ishonishni, haqiqatni
tan olishni istamasdim. — Hali
ko‘p yashaysan, bunga
ishonchim komil. Faqat
umidingni uzmasliging kerak.
Dardni bergan Alloh davosini
ham beradi.
— Koshkiydi... — u yana
boyagidek mahzun kulib qo‘ydi.
Shu ma’yus tabassumi yuragimni
yomon o‘rtab yubordi. Hoziroq
undan ajralib qoladigandek
qo‘rqib ketdim.
Tanishganimizdan beri ilk bor
jur’at qilib uning lablaridan
o‘pdim. U qarshilik qilmadi...
O‘shanda bu bo‘sa birinchisi va
oxirgisi bo‘lib qolishini
o‘ylamagandim...
Uning ahvoli yaxshilanganday
bo‘ldi. Lekin bu holat uzoqqa
cho‘zilmadi. Bir haftadan so‘ng
yana kasalxonaga yotqizishdi. Bu
safar o‘zim ham umidsizlikka
tushdim. Uning ahvoli juda og‘ir
edi. Erta-indin o‘lishiga shubha
qilmasdi. Gap-so‘zlaridan ham
umidsizlik hidi kelardi. Eng
yomoni, men unga qanday dalda
berishni, nima deb
umidlantirishni bilmasdim.
Hamisha burro tilim taskin bera
oladigan so‘z topishga kelganda
ojizlik qilardi...
Yana ikki hafta o‘tdi. Uning ahvoli
yaxshilanmadi. Kundan-kun so‘lib
boraverdi. Buni ko‘rish menga
og‘ir edi. Qo‘limdan hech nima
kelmasligini o‘ylab, ich-etimni
yerdim. Ammo...
Uning o‘lganini eshitganimda,
dunyo ko‘zimga qorong‘i ko‘rinib
ketdi. Yashagim kelmay qoldi.
O‘sha paytda o‘lishga ham tayyor
edim. Usiz yashay olishimga
ishonmasdim...
Yillar o‘tdi. Ayriliq azobi hozir
o‘sha kungiday emas, ammo uni
eslaganimda, o‘zimni aybdorday
sezaman