“Камп Ноу”даги суперўйиндан сўнг Леонель Месси футбол оммасини ларзага солди.

Интернет олами Месси номи билан “портлади”. Икки голни гапириб ўтириш шарт эмас. Жаҳон чемпионатида қолиб кетган аламларини тўкиб сочди Лео. “Ўзга сайёралик”нинг хатти ҳаракатидан ҳайратга тушган бир қатор таниқли кишилар ҳам ажойиб таърифларини тақдим этишди. Ана шу интервьюлардан бири бразилиялик собиқ юлдуз Леонардога тегишли.
Милан”нинг гуллаган даврларида фаолият юритган Леонардо “Мессини Диего Марадонадан кучли”, деб эълон қилди. Ва буни у “факт” билан изоҳлади. Бутун футбол оммаси аргентиналик иқтидор эгасининг бугунги спорт формасига ҳайратланиб турганида, бу гап табиийдек қабул қилинди ва кўпчилик ушбу фикрга қўшилди ҳам. Лекин бу сармастлик озгина тарқагач, бразилиялик мутахассиснинг гапини таҳлил қилувчилар кўпайди.
Леонардо бир пайтлари “Милан”да ўйнаган ва Марадонанинг афсонавий ўйинларини кўрган шахс сифатида бу сўзларни гапиришга ҳақли, албатта. Бироқ, яхшилаб ўйлаб кўрсам, бу фикр аслида нечоғлиқ тўғри, ундаги асос мезони қанчалик кучли, деган саволларга жавоб излашга киришдим. Жавобни оддий усулда изласам ҳам бўларди. Нимагадир бошқачароқ ёндошишга қизиқдим. Уни бир пайтлари “Футбол”, Чемпион” газеталарида кенг қўлланган “ҲА, ЙЎҚ” жавоби орқали тақдим этишни ўйлаб қолдим. Музаффар Мирзабековнинг радиоэшиттиришида ишлатилиши мутлақо мумкин бўлмаган бу икки сўз орқали, сарлавҳамизда қўйилган саволга жавоб топишга уриниб кўраман. Икки томон қандай изоҳлаётганига қулоқ солиб кўрасиз, азизлар!
ҲА
Нега “Ҳа” бўлмасин? Мессининг ўйинини кўряпсизларми ўзи? Олаётган кубоклари, эришаётган ютуқлари ва голлари сонини билсангиз керак ҳар ҳолда. Мозийга қайтиб иш кўришга ҳаддан ташқари шўнғувчилар Марадонанинг онда-сонда амалга оширган буюк ишларини рўкач қилиб, “ўзга сайёралик” юлдузни ундан пастда кўришга интиладилар. Аслида эса қандай?
Марадона Аргентина терма жамоаси таркибида зўр ўйнаган, буни инкор қилмаймиз. Бироқ, Месси ҳам бу борада ўз иқтидорини кўрсатиб қўйди. Жамоавий ўйинга ихтисослашган ва ўта кучли футбол намойиш этган рақибга енгилмагунча, йўлидаги ҳамма жамоани ер тишлатишда иштирок этди. Энг қийин пайтларда жамоа етакчиси бўла олди. Тўғри, характер эътибор билан Диегога ўхшаб етакчиликни намойишкорона кўрсатмас, аммо бугунги Аргентинанинг етакчиси айнан у эканлигини ҳамма кўрди. Рақиб жуда кучлилигини ҳисобга олиб (Бразилияни нима қилиб ташлаганини кўрдингиз!) Месси мундиалда ҳам намунали ўйин кўрсата олди, дейишга асосларимиз етарли.
Вақти келганида, Марадона ҳам енгилган ўша Германиядан мағлубият қабул қилинди, лекин худди Марадонага ўхшаб келажакда енгиши ҳам мумкин. Лео - ҳали ёш. Шу боис, терма жамоадаги солиштирувларда ҳам Месси Марадона даражасига кўтарилиб бўлди, дейишга асосларимиз етарли. Айтинг-чи, Марадона давридан кейин ким жамоани шу қадар қўлга ола билди ва мундиал финалигача етаклаб кела олди? Ҳеч ким. Фақат Месси!
Терма жамоа масаласини гаплашдик. Клублардаги фаолият ва йил ўйинчиси масаласидаги ҳолатларда Марадона томонидан туриб гапирадиганлар ҳеч нарса қила олмайдилар энди. Агар фаолиятидаги голлар борасида гап кетганида, Месси мутлақ устозини ортда қолдириши турган гап. Ва энг муҳими, Мессидаги буюклик унинг энг юқори нуқтада қарийб ўн йиллар давомида бир хил, ўзгаришсиз, стабил ўйнаётганлигидадир. Буни тан олмасликнинг иложи йўқ. Ҳар ҳафта Месси гол уради, ҳар ҳафта дунё аҳли унинг янги бир финтини кўради. Ҳар ҳафта! Ўн йилдан бери, тасаввур қилинг! Бу нима? Фантастика бўлмай, нима?
Месси футбол тезлашган даврда, ҳимоячилар бутунлай бошқача услубда ўйнаётган оғир шароитларда ва дунёнинг энг кучли чемпионатида ўйнаётганлигини ҳисобга олсак, ҳар ҳафта бу ишларни амалга ошириши буюкликдан ўзга нарса эмас. Одамлар Мессининг бу ишларига ўрганиб қолишди. Марадона эса бундай ишларни йилда бир, вақти келса, икки йилда бир қилгани учун ўшанда қаттиқ қадрлашган. Лео эса бундай ҳаракатларни оддийлик даражасига тушириб қўйди. Бўлса, унинг “айби” шу!
Ва ниҳоят, 4 маротаба “Олтин тўп”ни қўлга киритиши. Ҳатто мундиаллар ва Европа чемпионатлари ўтказилган йилларда ҳам уни индамай қўлга киритиши, ишонаверинг, даҳолигидан дарак. Мураббийлар аҳмоқ эмаслар. Улар Мессининг йил давомидаги “сеҳрли” ўйинларини кузатишган ва ўз анкеталарида иложсиз “ЛЕО” деб ёзишган. Уларни ҳеч ким мажбурламаган. Улар футболни чуқур тушунганларидан, ўз жамоаларида кимни кўпроқ кўришни истаганларидан айнан Месси вариантига келиб, тўрт бора тўхтаб қолаверишган. Месси уларни шу ишга мажбур қилган. Ўзининг суперўйинлари билан, бутун футболдан устунлиги билан.
Суарес, Неймар сингари ҳар даврда даҳо бўла оладиган юлдузлар унинг соясида қолиб кетаётгани ҳам яққол кўринмоқда. Ҳозир Иньеста ва Хави билан эмас, шулар билан ҳам юксак ўйин кўрсатмоқда Месси. Шуни ҳам инобатга олиб қўйинг “Леони эски барсачи жўраларисиз ҳеч нарса қила олмайди” дейдиганлар.
“Барса”нинг ҳар ўйинига қаранг. Суарес ва Неймар унинг бир ўзи қилган ишини такрорлаб, унга улгура олишмаяпти. Месси буни худди ҳеч нарса бўлмагандек, оддий юмушдек амалга оширмоқда. Бу нима? Бу фантастика бўлмай, яна нима бўлиши мумкин? Шу боис, Леонардо тўғри айтган: “Месси Марадонадан кучли, энди кучли... Бунга қўшилмасликдан бошқа чорангиз йўқ!”