Paxta – koʻpchilikka kelgan toʻy
Пахтадан талабалар, ўқитувчи ва тиббиёт ходимлари қайтарилиши баробарида асосан қишлоқ жойларда истиқомат қилувчи вақтинчалик ишсиз ёшлар, давлат ташкилотларида ишловчилар пахта теримига жалб қилинганлар, бу ишларни молиялаштиришга эса хусусий тижорий ширкатлар вакиллари устига юкланмоқда.
Ўзбекистонда 22 сентябрда тўсатдан пахта далаларидан ўқиш ва иш жойларига қайтарилган олий таълим муассасаларининг талабалари ҳамда таълим ва тиббиёт муассасалари ходимлари ўрнига бюджет ташкилотлари ходимлари, асосан қишлоқларда яшовчи вақтинчалик ишсизлар, ёшлар, хусусий ташкилотлар, ширкатлар ходимларини жалб қилиш, ёки улардан пахта теримига одам топиб бериш талаб қилинмоқда. Жойлардан келаётган хабарларга кўра, айниқса, йирик тадбиркорлик субъектларидан пахтага теримчи топиб юбориш ва уларга ҳақ тўлаш вазифаси сўралган. Ёхуд пахта терими билан боғлиқ ишларда молиявий ёрдам кўрсатиш топширилган.Хусусан, хусусий автомобиль ёқилғиси қуйиш шохобчасига эга бўлган сирдарёлик тадбиркорнинг сўзларига кўра, унга маҳаллий солиқ органи томонидан пахта теримига 30 киши топиб бериш вазифаси юклатилган. Бунинг устига, унга ҳар бир теримчига кунига 40 минг сўмдан пул бериш, теримчиларнинг келиш-кетиш харажатларини ўз бўйнига олиши талаб қилинган.Шунингдек, пойтахт бозорларида савдо қилиш билан шуғулланувчи якка тадбиркорлардан ҳам пахта терими учун молиявий ёрдам кўрсатиш сўралган. Исми сир қолишини сўраган пойтахтлик якка тадбиркорнинг сўзларига кўра, патенти бор ҳар бир якка тадбиркордан маҳалла қўмитаси орқали 500 минг сўмдан бериш "илтимос" қилинган.Қишлоқ жойларда эса пахта терими муносабати билан ишсиз юрган ёшларнинг ошиғи олчи бўлиб қолган. Чунки уларга пахтага боришни истамаган шаҳарликларнинг ўрнига пул эвазига пахта териш бўйича кўплаб таклифлар келиб тушган. Улардан бирининг айтишича, кўпчилик Жиззах ва Сирдарё вилоятларидаги пахта заводларига "бунтга" - пахта ғарамларида ишлашга йўл олган. Қатор ёшлар камида 1 млн сўм эвазига шаҳарлик қариндош ва танишларининг ўрнига пахтага кетган. Бундан ташқари,баъзи жойларда маҳалла қўмиталари 10 кун пахтага чиққан ҳар бир оилали ёшларга 6 ойлик пособие (ёш болали оилаларга давлат ҳисобидан бериладиган ёрдам пули) ёзиш таклифи билан чиққанлар. Шундан кейин пахтага чиқишни истаган кўнгиллиларнинг сони кескин кўпайган.Айтиб ўтиш зарурки, бутун мамлакат бўйлаб ташкил этилган "Фидойи ёшлар отрядлари" вакилларини ҳам теримга жалб қилинмоқда. Маълумки, ушбу отрядлар Ўзбекистон Ёшлар иттифоқи лойиҳаси бўлиб, банд бўлмаган ёшларга турли мавсумий ишларда иштирок этиш орқали даромад олиш имкониятини тақдим этади.Олдинроқ Вазирлар Маҳкамасининг "2017 йил ҳосили пахта хом ашёсининг харид нархлари тўғрисида"ги қарори эълон қилинган эди. Унга мувофиқ, қўлда терилган пахта хом ашёсининг 1 килограмми учун биринчи босқичда 450 сўмдан, иккинчи босқичда 2017 йил 1 октябрдан бошлаб 500 сўмдан тўлашга қарор қилинган.Ўнлаб йиллардан бери талабаларни пахта теримига олиб чиққан университет домласининг сўзларига кўра, талабаларни пахта теримига жалб қилмаслик қарорини Ўзбекистон тарихидаги тарихий қарор дейиш мумкин. "Қолган масалалар бир-икки йилда аста-секин ўз-ўзидан ҳал бўлади", - дейди кўпни кўрган ўқитувчи.Хулоса ўрнида айтиш мумкинки, Ўзбекистонда пахта мавсуми - "кўпга келган тўй"! Шу сабабли уни кўпчилик бўлиб териб олиш керак. Лекин аксар экспертларнинг фикрига кўра, пахта териш учун қачон яхши ҳақ тўланса, бу муаммо ўз-ўзидан ҳал бўлади.
Би-би-си Ўзбек хизмати билан Whatsapp, Telegram ва Viber орқали боғланишни истасангиз, телефонимиз: +44 78-58-86-00-02 http://www.bbc.com/uzbek/uzbekistan-41469882 #paxta #пахта #ўзбекистон #OZbekiston
Paxtadan talabalar, oʻqituvchi va tibbiyot xodimlari qaytarilishi barobarida asosan qishloq joylarda istiqomat qiluvchi vaqtinchalik ishsiz yoshlar, davlat tashkilotlarida ishlovchilar paxta terimiga jalb qilinganlar, bu ishlarni moliyalashtirishga esa xususiy tijoriy shirkatlar vakillari ustiga yuklanmoqda.
Oʻzbekistonda 22 sentyabrda toʻsatdan paxta dalalaridan oʻqish va ish joylariga qaytarilgan oliy taʼlim muassasalarining talabalari hamda taʼlim va tibbiyot muassasalari xodimlari oʻrniga byudjet tashkilotlari xodimlari, asosan qishloqlarda yashovchi vaqtinchalik ishsizlar, yoshlar, xususiy tashkilotlar, shirkatlar xodimlarini jalb qilish, yoki ulardan paxta terimiga odam topib berish talab qilinmoqda. Joylardan kelayotgan xabarlarga koʻra, ayniqsa, yirik tadbirkorlik subʼektlaridan paxtaga terimchi topib yuborish va ularga haq toʻlash vazifasi soʻralgan. Yoxud paxta terimi bilan bogʻliq ishlarda moliyaviy yordam koʻrsatish topshirilgan.
Xususan, xususiy avtomobil yoqilgʻisi quyish shoxobchasiga ega boʻlgan sirdaryolik tadbirkorning soʻzlariga koʻra, unga mahalliy soliq organi tomonidan paxta terimiga 30 kishi topib berish vazifasi yuklatilgan. Buning ustiga, unga har bir terimchiga kuniga 40 ming soʻmdan pul berish, terimchilarning kelish-ketish xarajatlarini oʻz boʻyniga olishi talab qilingan.
Shuningdek, poytaxt bozorlarida savdo qilish bilan shugʻullanuvchi yakka tadbirkorlardan ham paxta terimi uchun moliyaviy yordam koʻrsatish soʻralgan. Ismi sir qolishini soʻragan poytaxtlik yakka tadbirkorning soʻzlariga koʻra, patenti bor har bir yakka tadbirkordan mahalla qoʻmitasi orqali 500 ming soʻmdan berish "iltimos" qilingan.
Qishloq joylarda esa paxta terimi munosabati bilan ishsiz yurgan yoshlarning oshigʻi olchi boʻlib qolgan. Chunki ularga paxtaga borishni istamagan shaharliklarning oʻrniga pul evaziga paxta terish boʻyicha koʻplab takliflar kelib tushgan. Ulardan birining aytishicha, koʻpchilik Jizzax va Sirdaryo viloyatlaridagi paxta zavodlariga "buntga" - paxta gʻaramlarida ishlashga yoʻl olgan. Qator yoshlar kamida 1 mln soʻm evaziga shaharlik qarindosh va tanishlarining oʻrniga paxtaga ketgan. Bundan tashqari,baʼzi joylarda mahalla qoʻmitalari 10 kun paxtaga chiqqan har bir oilali yoshlarga 6 oylik posobiye (yosh bolali oilalarga davlat hisobidan beriladigan yordam puli) yozish taklifi bilan chiqqanlar. Shundan keyin paxtaga chiqishni istagan koʻngillilarning soni keskin koʻpaygan.
Aytib oʻtish zarurki, butun mamlakat boʻylab tashkil etilgan "Fidoyi yoshlar otryadlari" vakillarini ham terimga jalb qilinmoqda. Maʼlumki, ushbu otryadlar Oʻzbekiston Yoshlar ittifoqi loyihasi boʻlib, band boʻlmagan yoshlarga turli mavsumiy ishlarda ishtirok etish orqali daromad olish imkoniyatini taqdim etadi.
Oldinroq Vazirlar Mahkamasining "2017 yil hosili paxta xom ashyosining xarid narxlari toʻgʻrisida"gi qarori eʼlon qilingan edi. Unga muvofiq, qoʻlda terilgan paxta xom ashyosining 1 kilogrammi uchun birinchi bosqichda 450 soʻmdan, ikkinchi bosqichda 2017 yil 1 oktyabrdan boshlab 500 soʻmdan toʻlashga qaror qilingan.
Oʻnlab yillardan beri talabalarni paxta terimiga olib chiqqan universitet domlasining soʻzlariga koʻra, talabalarni paxta terimiga jalb qilmaslik qarorini Oʻzbekiston tarixidagi tarixiy qaror deyish mumkin. "Qolgan masalalar bir-ikki yilda asta-sekin oʻz-oʻzidan hal boʻladi", - deydi koʻpni koʻrgan oʻqituvchi.
Xulosa oʻrnida aytish mumkinki, Oʻzbekistonda paxta mavsumi - "koʻpga kelgan toʻy"! Shu sababli uni koʻpchilik boʻlib terib olish kerak. Lekin aksar ekspertlarning fikriga koʻra, paxta terish uchun qachon yaxshi haq toʻlansa, bu muammo oʻz-oʻzidan hal boʻladi.
https://www.bbc.com/uzbek/lotin-68883516 Tafsilotlari ilova qilingan linkimizda/
https://www.bbc.com/uzbek/lotin-68883516 Xonanda o'zini kamsitib, haqorat qilganlar kimlar ekanligi haqida nima dedi?
...https://www.bbc.com/uzbek/world-68892546 Тафсилотлари учун илова қилинган линкимизни босинг.
https://www.bbc.com/uzbek/central-asia-68890816
https://www.bbc.com/uzbek/world-68883259 Тафсилотлари илова қилинган линкимизда.
https://www.bbc.com/uzbek/world-68883259 Тафсилотлари илова қилинган линкимизда.
https://www.bbc.com/uzbek/central-asia-68875576 Тафсилотлари илова қилинган линкимизда.
https://www.bbc.com/uzbek/central-asia-68875576 Тафсилотлари илова қилинган линкимизда.
https://www.bbc.com/uzbek/world-68874640 Tafsilotlari ilova qilingan linkimizda.
Присоединяйтесь к ОК, чтобы подписаться на группу и комментировать публикации.
Комментарии 6